Ditaba tša TV—Ke Tekanyo e Kaaka’ng Yeo e Lego Ditaba e le ka Kgonthe?
Ditaba tša TV—Ke Tekanyo e Kaaka’ng Yeo e Lego Ditaba e le ka Kgonthe?
Ka morago ga go lekodišiša dikgašo tša ditaba tša TV tše 102 tša lefelong leo go tšwa ditikologong tša metse e megolo tše 52 kua United States bakeng sa go ikgotsofatša le go tšweletša ditaba, sehlopha sa babogedi ba go lekodišiša ditaba se hweditše gore ke feela 41,3 lekgolong ya mananeo yeo e nago le ditaba. Ke eng seo se bopago kgašo ya ditaba ka moka?
Go ya ka palogare, 30,4 lekgolong ya kgašo ya ditaba tša TV tša lefelong leo ke tša papatšo. Ge e le gabotse, tše dingwe tša diteišene tšeo di ilego tša nyakišišwa di dirišitše nako e ntši go tša papatšo go feta ditaba. Go oketša moo, pego yeo e akaretšago dilo tšeo di hweditšwego nyakišišong e bolela gore, ditaba tšeo di gašwago moyeng gantši di tletše ka dilo tšeo di sa rego selo. * Ka tlase ga sehlogo sa “Dilo tšeo di sa rego selo,” pego e hlaola “kgašo e oketšegilego ya moyeng e le yeo e newago bakeng sa poledišano magareng ga bagaši ba ditaba, ditlhatlošo le pušeletšo ya ditaba tša nakong e tlago, ditaba tše ‘bonolo’ goba tša bošilo le ditaba mabapi le batho ba tumilego.” Mohlala wa dikanegelo tše dingwe tše sa rego selo: “Phadišano ya Maemo a Tlase ya Diopedi,” “Mmegi o Sepela Seporong se Phagamego seo se ‘Boifišago, se Makatšago, se se Tlabago,’” le “Batho ba Oketšegilego ba Reka Sangwetši e Tsebegago Gohle Mabenkeleng.”
Ke dikanegelo dife tšeo di bopago ditaba tša kgonthe? Dikanegelo tša bosenyi di laola ditaba tša TV, di akaretša 26,9 lekgolong ya kgašo ya ditaba tša moyeng. “‘Ge e ba kanegelo e le mabapi le tša dipolao, e lebelelwa bjalo ka kanegelo yeo e tšwago pele’ yeo e dulago e le therešo e sa belaetšego ditabeng tša lefelong leo tša TV . . . Ditekanyo tša bosenyi di ka no ba di theogile go phatša United States ka godimo ga nywaga e mebedi e fetilego, eupša e sego ditabeng tša thelebišene tša lefelong leo.” Ka baka la’ng? Go ya ka bangwadi ba nyakišišo, “ditiragalo tša bosenyi ke tše šoro kudu le gona di tanya tlhokomelo ya batho.”
Seo se latelago bosenyi ke kakaretšo ya dikotsi, tše bjalo ka mollo, go thulana ga dikoloi, mafula le go thuthupa (12,2 lekgolong ya ditaba) gomme di latelwa ke ditaba tša dipapadi (11,4 lekgolong). Ke moka go tle kakaretšo ya tša maphelo (10,1 lekgolong), mmušo (8,7 lekgolong) le tša boiphedišo (8,5 lekgolong). Ditaba tše bjalo ka thuto, tikologo, bokgabo le tša thutamahlale di newa šedi e nyenyane (go tloga go 1,3 go ya go 3,6 lekgolong). Ka lehlakoreng le lengwe, pego ya tša leratadima e akaretša 10 lekgolong ya kgašo ka moka ya ditaba. Banyakišiši ba hlalosa gore: “Mang le mang o nyaka go bolela ka boemo bja leratadima e bile ditaba tša TV ga di phaelwe thoko gona moo.” Ba oketša ka gore: “Mohuta o mongwe le o mongwe wa boemo bja leratadima, bjo bobotse goba bjo bobe, bjo fišago goba bjo tonyago, bjo thapilego goba bjo omilego, o ka gogela kakaretšong e oketšegilego ya ditaba tša TV.”
Ka mantšu a kgothatšago, pego e bolela gore palo e golago ya bo-raditaba le babogedi ba bona go nyakega ga phetogo. Lega go le bjalo, nyakišišo e dumela gore phetogo e bjalo e ka se tle gabonolo ka gore “matla a tša thekišo le megabaru di ka no dula di tšhošetša tša bongwadi bja dikuranta tša maemo a godimo.”
[Mongwalo wa ka tlase]
^ ser. 3 Pego yeo e lego go Not in the Public Interest—Local TV News in America ke nyakišišo ya bone ya ngwaga le ngwaga ya ditšhaba yeo e hlahlobago seo se lego ditabeng. E kgobokeditšwe ke Dr. Paul Klite, Dr. Robert A. Bardwell le Jason Salzman, wa Rocky Mountain Media Watch.