Na o be o Tseba?
Kua Isiraeleng ya bogologolo, na melao ya motheo yeo e lego Molaong wa Moshe e be e dirišwa ge go be go rarollwa melato ya letšatši le letšatši?
EE, KA dinako tše dingwe e be e dirišwa. Ela hloko mohlala o mongwe. Doiteronomio 24:14, 15 e re: “O se ke wa radia mothwalwa yo a lego bothateng e bile a diila, go sa šetšwe gore ke ngwaneno goba ke modiiledi yo a lego nageng ya geno . . . Gore a se ke a hlabela Jehofa mokgoši ka baka la gago, gomme seo ya ba gore wena o dirile sebe.”
Kua kgauswi le Ashdod, go ile gwa hwetšwa pego e nngwe ya kgopelo, yeo e ngwadilwego lekgolong la bošupa la mengwaga B.C.E. Go ka direga gore pego ye e be e ngwaletšwe motho yo a bego a šoma mašemong yo a bego a latofatšwa ka gore o ile a palelwa ke go iša mabele ao a bego a nyakega. Pego ye, yeo e bego e ngwadilwe seripaneng sa legapa leo le dirilwego ka letsopa, e re: “Ka morago ga matšatši a sego kae mohlanka wa gago [e lego motho yo a išitšego molato kgorong ya tsheko] a bunne mabele, Hoshayahu morwa wa Shobay o ile a tla gomme a tšea seaparo sa mohlanka wa gago. . . . Batho bao mohlanka wa gago a bego a šoma le bona letšatšing leo, leo le bego le fiša tšhiritšhiri ba ka hlatsela . . . gore seo mohlanka wa gago a se bolelago ke nnete. Ga ke na molato le gatee. . . . Ge e ba wena mmuši o bona mohlanka wa gago a sa swanelwe ke go bušetšwa seaparo sa gagwe, gona e no mo kwela bohloko ka go mmušetša sona! Hle bolela se se sengwe ge o bona mohlanka wa gago a se na seaparo.”
Radihistori yo mongwe yo a bitšwago Simon Schama o re, kgopelo ye “ga e no re botša feela ka mohlanka yo a nyakago gore a newe [seaparo sa gagwe]. E re botša le gore mokgopedi o be a tseba selo se sengwe ka molao wa Beibele, kudukudu molao wo o lego go Lefitiko le Doiteronomio wo o lego mabapi le tsela yeo badiidi ba swanetšego go swarwa ka yona.”