1, 2. (a) Ke ka baka la’ng batho ba bantši ba tseba mantšu ao a lego go Doiteronomio 6:4? (b) Ke ka baka la’ng Moshe a ile a bolela mantšu ao?

KA Nywaga e makgolo, Bajuda ba be ba dutše ba diriša mantšu ao a lego go Doiteronomio 6:4 e le karolo ya thapelo e kgethegilego. Thapelo yeo e bitšwa Shema, e lego lentšu la mathomo la Seheberu temaneng ye. Bajuda ba bantši ba rapela thapelo yeo letšatši le letšatši mesong le mantšiboa e le ge ba bontšha gore ba ineetše go Modimo ka mo go feletšego.

² Mantšu ao ke karolo ya polelo ya Moshe ya mafelelo yeo a e filego setšhaba sa Baisiraele. Ka ngwaga wa 1473 pele Kriste a etla lefaseng, setšhaba se se be se le nageng ya Moaba, se le kgauswi le go tshela noka ya Jorodane gore se yo thopa Naga ya Kholofetšo. (Doiteronomio 6:1) Moshe o be a eteletše pele Baisiraele ka nywaga e 40, gomme o be a nyaka gore ba be le sebete gore ba tle ba kgone go lebeletšana le mathata ao a bego a tlo ba wela. Ba be ba swanetše go ithekga ka Modimo wa bona, Jehofa, gomme ba mmotegele. Ka gona mantšu a Moshe a mafelelo a ile a ba thuša go dira sona seo. Ka morago  ga gore Moshe a ba nee Melao e Lesome le melao e mengwe ya go tšwa go Jehofa, o ile a ba gopotša mantšu a matla ao re a balago go Doiteronomio 6:4, 5. (Bala.)

3. Re tlo ahlaahla dipotšišo dife sehlogong se?

³ Baisiraele ba be ba tseba gore Jehofa Modimo wa bona ke “Jehofa a nnoši.” Baisiraele ba botegago ba be ba rapela Modimo o tee, e lego Modimo wa borakgolokhukhu ba bona. Ka gona ke ka baka la’ng Moshe a ile a ba gopotša gore Jehofa Modimo wa bona ke “Jehofa a nnoši”? Taba ya gore Jehofa ke Modimo a nnoši e tswalana bjang le go mo rata ka dipelo tša rena ka moka, moya wa rena ka moka le ka matla a rena ka moka? Gona mantšu ao a lego go Doiteronomio 6:4, 5 a šoma bjang go rena lehono?

4, 5. (a) Polelwana yeo e rego “Jehofa a nnoši” e ra go re’ng? (b) Jehofa o fapana bjang le medimo ya ditšhaba tše dingwe?

⁴ Ke wa moswananoši. Polelwana yeo e rego “Jehofa a nnoši” e ra gore Jehofa ke wa moswananoši, ke gore, ga go na yo a lekanago le yena goba go swana le yena. Ke ka baka la’ng Moshe a ile a diriša polelwana yeo? Ga go bonale Moshe a be a leka go bontšha gore thuto ya boraro botee e be e fošagetše. Jehofa ke Mmopi wa legodimo le lefase e bile ke Mmuši wa legohle. Ke Modimo a nnoši wa therešo, le gona ga go na modimo yo a swanago le yena. (2 Samuele 7:22) Ka gona mantšu a Moshe a be a tla gopotša Baisiraele gore ba swanetše go rapela Jehofa a nnoši. Ba be ba sa swanela go ekiša batho bao ba bego ba dula kgauswi le bona, bao ba bego ba rapela medimo e mentši ya maaka. Batho bao ba be ba dumela gore medimo ya bona e kgona go laola tlhago.

⁵ Ka mohlala, Baegipita ba be ba rapela modimo wa letšatši yo a bitšwago Ra, modimogadi wa leratadima e lego Nut, modimo wa lefase e lego Geb, modimo wa Noka ya Nile e lego Hapi, le medimo e mengwe e mentši ya diphoofolo. Jehofa o ile a bontšha gore o feta medimo yeo ka matla ge a be a otla Baegipita ka Dikotlo tše Lesome. Modimo yo mogolo wa Bakanana e be e le Baali, e lego modimo wa maaka yoo Bakanana ba bego ba dumela gore o hlodile dilo. Ba be ba dumela le gore ke modimo wa leratadima, pula le ledimo. Batho ba metseng e mentši ba be ba rapela modimo wa Baali gore a ba šireletše. (Numeri 25:3) Baisiraele ba be ba swanetše go gopola gore Modimo wa bona, yena “Modimo wa therešo,” ke wa moswananoši. Ke “Jehofa a nnoši.”​—Doiteronomio 4:35, 39.

6, 7. Polelwana yeo e rego “nnoši” e ka hlaloswa bjang ka tsela e nngwe, gona Jehofa o bontšhitše bjang gore ke yena Modimo a “nnoši”?

⁶ Ga a fetofetoge le gona o a botega. Lentšu “nnoši” polelwaneng yeo e rego “Jehofa a nnoši,” le bolela gape gore ka mehla re ka bota morero wa gagwe le seo a se dirago. Jehofa Modimo ga se a aroganywa ka diripana e bile ga a fetofetoge. Ka mehla o a botega e bile ke wa therešo. Ka mohlala, Jehofa o ile a holofetša Aborahama  gore ditlogolo tša gagwe di tla dula Nageng ya Kholofetšo. Ka gona o ile a dira mehlolo e mentši e matla go kgonthišetša gore seo se a phethagala. Gaešita le ka morago ga nywaga e 430, kholofetšo yeo ya Jehofa e be e se ya fetoga.​—Genesi 12:1, 2, 7; Ekisodo 12:40, 41.

⁷ Nywaga e makgolo ka morago, Jehofa o ile a re Baisiraele ke dihlatse tša gagwe gomme a re go bona: “Ke dula e le Nna wa ka mehla. Pele ga ka ga se gwa ka gwa ba le modimo yo mongwe yo a kilego a dirwa gomme le ka morago ga ka ga se gwa ka gwa ba le yo mongwe.” Ka mantšu ao, Jehofa o ile a bontšha Baisiraele gore morero wa gagwe o ka se tsoge o fetogile. (Jesaya 43:10, 13; 44:6; 48:12) Ruri Baisiraele ba bile le tokelo e kgolo kudu ya go hlankela Modimo wa go se fetofetoge le wa go botega! Le rena re na le tokelo e swanago lehono.​—Maleaki 3:6; Jakobo 1:17.

8, 9. (a) Jehofa o letetše’ng go barapedi ba gagwe? (b) Jesu o gateletše bjang moko wa seo Moshe a se boletšego?

⁸ Ee, Moshe o ile a gopotša Baisiraele gore Jehofa o tla dula a ba rata le go ba hlokomela. Ka lehlakoreng le lengwe, Jehofa o be a letetše gore ba ineele go yena ka mo go feletšego le go mo rata ka dipelo tša bona ka moka, moya ka moka le matla a bona ka moka. Batswadi ba be ba swanetše go ruta bana ba bona ka Jehofa ka dinako tšohle gore le bona ba tle ba rapele Jehofa a nnoši.​—Doiteronomio 6:6-9.

⁹ Jehofa le ka mohla ga a fetoše morero wa gagwe, ka gona a ka se tsoge a fetotše seo a se nyakago go barapedi ba gagwe ba therešo. Ge e ba re nyaka gore Jehofa a amogele tsela yeo re mo hlankelago ka yona, re swanetše go ineela go yena ka mo go feletšego le go mo rata ka dipelo tša rena ka moka, moya ka moka le matla a rena ka moka. Jesu o itše ye ke taelo ya pele go ditaelo ka moka. (Bala Mareka 12:28-31.) A re boneng kamoo re ka bontšhago ka mediro gore re dumela gore “Jehofa Modimo wa rena ke yena Jehofa a nnoši.”

10, 11. (a) Re bontšha bjang gore re nea Jehofa boineelo bjo bo feletšego? (b) Bafsa ba Baheberu bao ba bego ba dula Babilona ba bontšhitše bjang gore ba ineetše go Jehofa ka mo go feletšego?

¹⁰ Jehofa ke Modimo wa rena a nnoši. Re bontšha gore re mo nea boineelo bjo bo feletšego ge re rapela yena feela. Re ka se rapele medimo e mengwe, ra latela metlwae e itšego goba ra tswakanya borapedi bja rena le dithuto tša maaka. Ga se feela gore Jehofa ke Modimo yo a phagametšego medimo e mengwe goba go e feta ka matla. Ke Modimo wa therešo. Re swanetše go rapela yena feela.​—Bala Kutollo 4:11.

¹¹ Ka pukung ya Daniele, re bala ka bafsa ba Baheberu e lego Daniele, Hanania, Mishaele le Asaria. Ba ile ba bontšha gore ba ineetše go Jehofa ka mo go feletšego ka go gana dijo tšeo barapedi ba Jehofa ba bego ba sa swanela go di ja. Le gona bagwera ba ba Daniele ba bararo ba ile ba gana go khunamela modingwana wa maaka, e lego seswantšho sa gauta sa Nebukadinetsara. Jehofa o be a etla pele  maphelong a bona. Ba be ba mmotegela ka mo go feletšego.​—Daniele 2:1–3:30.

12. Ge re nyaka go nea Jehofa borapedi bjo bo feletšego, re swanetše go dira’ng?

¹² Jehofa o swanetše go tla pele maphelong a rena. Ge e ba re nyaka go mo nea borapedi bjo bo feletšego, re swanetše go kgonthišetša gore ga go na dilo tšeo di mo tšeelago legato maphelong a rena. Dilo tšeo e ka ba eng? Melaong e lesome, Jehofa o itše batho ba gagwe ba se ke ba rapela medimo e mengwe. Ba be ba sa swanela go rapela selo le ge e le sefe. (Doiteronomio 5:6-10) Lehono, go na le mehuta e mentši ya medingwana, gomme e mengwe ya yona re ka no se e lemoge. Eupša Jehofa ga se a fetoša seo a se nyakago go barapedi ba gagwe. E sa dutše e le “Jehofa a nnoši,” ga se a fetoga. A re boneng kamoo re ka phemago go rapela medingwana lehono.

13. Ke’ng seo re ka thomago go se rata go feta Jehofa?

¹³ Go Bakolose 3:5 (bala), re bala ka dilo tšeo di ka senyago tswalano ya rena e kgethegilego le Jehofa. Re kgona go bona gore go ba le megabaru ke go rapela medimo ya diswantšho. Bjang? Ge re kganyoga selo se itšego kudu, go swana le go kganyoga tšhelete e ntši goba mahumo, kganyogo yeo e ka re laola, ya ba modimo wa rena. Dibe ka moka tšeo di begilwego go Bakolose 3:5 di tswalana le megabaru, e lego mohuta o mongwe wa go rapela medimo ya diswantšho. Ka gona ge e ba re kganyogo dilo tšeo kudu, re ka thoma go di rata go feta Modimo. Ge seo se ka direga, Jehofa a ka se be “Jehofa a nnoši” go rena. Ruri ga re nyake seo se direga!

14. Moapostola Johane o neile temošo efe mabapi le go rata Modimo?

¹⁴ Moapostola Johane le yena o gateletše taba e swanago. O lemošitše gore ge e ba motho a rata dilo tše di lego lefaseng, ke gore, “kganyogo ya nama le kganyogo ya mahlo le pontšho ya bomponeng ya dilo tša motho tša boiphedišo,” gona “lerato la Tate ga le gona go yena.” (1 Johane 2:15, 16) Ka gona re swanetše go dula re itlhahloba go bona ge e ba re rata lefase. Re ka hwetša gore re thomile go kgahlwa ke boithabišo, batho, le mekgwa ya go apara le go itokiša ya lefase le. Goba re ka ba re nyaka go “itsomela dilo tše dikgolo” ka go phegelela thuto e phagamego. (Jeremia 45:4, 5) Lefase le lefsa le kgauswi kudu. Ka gona re swanetše go gopola mantšu a Moshe a matla! Ge e ba re kwešiša e bile re tloga re dumela gore “Jehofa Modimo wa rena ke yena Jehofa a nnoši,” re tla mo nea borapedi bjo bo feletšego gomme ra mo hlankela ka mo a nyakago ka gona.​—Baheberu 12:28, 29.

15. Ke ka baka la’ng Paulo a ile a gopotša Bakriste gore Modimo ke “Jehofa a nnoši”?

¹⁵ Polelwana yeo e rego “Jehofa a nnoši” e re thuša go kwešiša gore Jehofa o nyaka gore bahlanka ba gagwe ba be le botee le morero o tee bophelong. Phuthego ya Bokriste ya lekgolong la pele la nywaga e be e na le Bajuda, Bagerika, Baroma, gotee le batho ba ditšhaba tše dingwe.  Ba be ba sa swane, ba na le ditšo tša go se swane e bile ba rata dilo tša go se swane. Ka baka la seo, ba bangwe ba be ba thatafalelwa ke go amogela tsela e mpsha ya go hlankela Modimo goba go lahla mekgwa ya kgale ya borapedi. Ka gona Paulo o ile a swanelwa ke go ba gopotša gore Bakriste ba na le Modimo o tee e lego Jehofa.​—Bala 1 Bakorinthe 8:5, 6.

16, 17. (a) Go phethagala boporofeta bofe mehleng ya rena, gona mafelelo e ba afe? (b) Ke’ng seo se ka senyago botee bja rena?

¹⁶ Go thweng ka phuthego ya Bokriste lehono? Moporofeta Jesaya o itše “mehleng ya bofelo,” batho ba go tšwa ditšhabeng ka moka ba tla kopana gotee go rapela Jehofa. Ba be ba tla re: “[Jehofa] o tla re ruta ditsela tša gagwe gomme ra sepela mebileng ya gagwe.” (Jesaya 2:2, 3) Re thabela go bona boporofeta bjo bo phethagala lehono! Bana babo rena le dikgaetšedi ba tšwa dinageng tše di fapafapanego, ba bolela maleme a sa swanego, le gona ba na le ditšo tše di sa swanego. Eupša re hlankela Jehofa ka botee. Lega go le bjalo, ka baka la gore ga re swane, ka dinako tše dingwe go ka ba le diphapano.

 ¹⁷ Ka mohlala, o ikwa bjang ka bana babo rena le dikgaetšedi ba ditšo tše dingwe? Leleme la bona, moaparo, mekgwa le dijo di ka ba di fapana le tša gago. Na o a ba hlokomologa gomme wa fetša nako o na le bao ba ratago dilo tšeo o di ratago? O ikwa bjang ka bagolo ba tikologong ya geno bao o ba fetago ka nywaga, goba ba morafo o mongwe goba bao ba tšwago ditšong tše dingwe? Ge e ba re sa hlokomele, diphapano tšeo di ka senya botee bja rena.

18, 19. (a) Ke keletšo efe yeo re e hwetšago go Baefeso 4:1-3? (b) Re ka dira’ng gore phuthego e dule e na le botee?

¹⁸ Re ka phema bjang diphapano tše bjalo? Paulo o ile a nea Bakriste ba kua Efeso keletšo yeo e bego e tla ba thuša. Efeso e be e le motse wo o humilego wo o bego o na le batho ba bantši ba ditšo tše di fapafapanego. (Bala Baefeso 4:1-3.) Paulo o boletše ka dika tše bjalo ka boikokobetšo, boleta, go se fele pelo le lerato. Dika tše di swana le dikokwane tše di tiilego tšeo di swarago ntlo gore e se ke ya wa. Eupša e le gore ntlo e dule e le boemong bjo bobotse, go swanetše go šongwe ka thata. Paulo o be a nyaka gore Bakriste ba kua Efeso ba šome ka thata go “boloka botee bja moya.”

¹⁹ Ka moka ga rena re swanetše go šoma ka thata gore phuthego e dule e na le botee. Re ka dira seo bjang? Sa mathomo, re swanetše go hlagolela dika tšeo Paulo a boletšego ka tšona le go di bontšha, e lego boikokobetšo, boleta, go se fele pelo le lerato. Sa bobedi, re swanetše go šoma ka thata go tiiša “[setlemo] se se tlemaganyago sa khutšo.” Diphapano di swana le monga boteeng bja rena; ka gona, re swanetše go šoma ka thata gore re di lokiše e le gore re dule re na le khutšo le botee.

20. Re ka bontšha bjang gore re kwešiša gore “Jehofa Modimo wa rena ke yena Jehofa a nnoši”?

²⁰ “Jehofa Modimo wa rena ke yena Jehofa a nnoši.” Ruri mantšu a ke a matla! Kgopotšo yeo e ile ya matlafatša Baisiraele gore ba kgotlelele mathata ge ba tsena Nageng ya Kholofetšo le go e thopa. Le rena mantšu ao a ka re matlafatša go feta masetlapelong a magolo gomme a re thuša go fetoša lefase gore e be Paradeise. Anke re tšweleng pele re nea Jehofa borapedi bjo bo feletšego. Re swanetše go mo rata le go mo hlankela ka dipelo tša rena ka moka, monagano le matla a rena ka moka, le gona re swanetše go šoma ka thata gore re dule re na le khutšo le botee le bana babo rena. Ge re ka tšwela pele re dira dilo tše, Jesu o tla re ahlola re le dinku gomme ra bona mantšu a gagwe a phethagala, ao a rego: “Tlang, lena bao le šegofaditšwego ke Tate, jang bohwa bja Mmušo wo le o lokišeditšwego go tloga go theweng ga lefase.”​—Mateo 25:34.