Ge re bala ka taba ya tlholo ka pukung ya Genesi, re kwa gore Modimo o ile a botša motho wa pele e lego Adama gore: “O ka ja wa ba wa kgotsofala ka se se tšwago sehlareng se sengwe le se sengwe sa mo serapeng. Eupša ge e le sehlare sa go tseba botse le bobe o se ke wa ja tša sona, gobane mohlang o ka jago tša sona o tla hwa lehu.” (Genesi 2:16, 17) Mantšu ao a bontšha gabotse gore ge nkabe Adama a kwe taelo ya Modimo, o be a ka se hwe gomme o be a tla tšwela pele a phela serapeng sa Edene.

Ka manyami, go e na le gore Adama a kgethe go kwa Modimo gomme a phele ka mo go sa felego, o ile a kgetha go hlokomologa taelo ya Modimo. O ile a ja seenywa seo a bego a thibetšwe go se ja, ge mosadi wa gagwe e lego Efa a be a mo nea sona. (Genesi 3:1-6) Le lehono re sa tlaišwa ke ditlamorago tša tiro yeo ya go se kwe. Moapostola Paulo o hlalositše taba yeo ka gore: “Ka motho o tee sebe se tsene lefaseng, gomme lehu la tsena ka sebe, ka baka leo lehu le aparetše batho bohle gobane bohle ba dirile sebe.” (Baroma 5:12) Ge e le gabotse, “motho [yoo] o tee” e be e le Adama. Eupša sebe seo e be e le sefe, le gona ke ka baka la eng se ile sa baka lehu?

Seo Adama a se dirilego, e lego go se kwe goba go tshela molao wa Modimo ka boomo, ke sona sebe. (1 Johane 3:4) Go etša ge Modimo a boditše Adama, kotlo ya sebe ke lehu. Ge nkabe Adama, le bana bao a bego a tla ba le bona, ba ile ba dula ba ekwa taelo ya Modimo, ba be ba ka se be le sebe gomme ba be ba ka se tsoge ba latswitše lehu. Modimo o be a sa bopela batho gore ba hwe eupša o be a ba bopetše gore ba phele ka mo go sa felego.

 Go etša ge Beibele e boletše, ga go pelaelo gore lehu le “aparetše batho bohle.” Eupša na go na le karolo e nngwe ya rena yeo e tšwelago pele e phela ka morago ga ge re hwile? Batho ba bantši ba ka dumela gore karolo e nngwe ya rena ga e hwe, e lego selo seo se bitšwago moya (soul). Lega go le bjalo, se se be se tla swana le gore Modimo o boditše Adama maaka. Bjang? Ka baka la gore ge e ba karolo e nngwe ya rena e tšwela pele e phela lefelong le lengwe ka morago ga ge re hwile, gona lehu e be e ka se be kotlo ya sebe go etša ge Modimo a boletše. Beibele e re: ‘Ga go kgonege gore Modimo a aketše.’ (Baheberu 6:18) Ge e le gabotse, Sathane ke yena a boletšego maaka ge a be a botša Efa gore: “Le ka se hwe lehu.”—Genesi 3:4.

Seo se rotoša potšišo e rego, Ge e ba thuto ya gore moya wa motho ga o hwe e theilwe maakeng, gona ge e le gabotse go direga eng ge re ehwa?

Pego ya Genesi ya mabapi le tlholo e re: “Jehofa Modimo a bopa motho ka lerole la mmu gomme a budulela mohemo wa bophelo ka dinkong tša gagwe, ke moka motho ya ba moya o phelago.” Polelwana e rego “moya o phelago” e fetoletšwe go tšwa lentšung la Seheberu e lego ne’phesh, leo ge e le gabotse le bolelago gore sebopiwa seo se hemago.”—Genesi 2:7.

Ka baka leo Beibele e hlalosa gabotse gore batho ga se ba bopša ba na le moya (soul) wo o sa hwego. Go e na le moo, motho yo mongwe le yo mongwe ke “moya o phelago.” Ka baka leo, le ge o ka nyaka ka Beibeleng le ge e le efe, o ka se hwetše temana yeo e nago le polelwana e rego “moya o sa hwego.”

Ka ge Beibele e sa bolele gore batho ba na le seo ba bangwe ba se bitšago moya o sa hwego, gona ke ka baka la’ng madumedi a mantši a ruta thuto e fapanego? Karabo ya seo e re bušetša morago kua mehleng ya Egipita ya bogologolo.

Herodotus, e lego radihistori wa Mogerika wa lekgolong la bohlano la mengwaga B.C.E., o boletše gore Baegipita ke bona “batho ba mathomo bao ba ilego ba emelela taba ya go se hwe ga moya.” Setšhaba se sengwe sa bogologolo sa Bababilona, le sona se be se thekga kgopolo ya gore moya ga o hwe. Nakong ya ge Alexander yo Mogolo a be a fenya Bohlabela bja Magareng ka 332 B.C.E., boradifilosofi ba Bagerika ba be ba šetše ba dirile gore thuto ye e tume. Go se go ye kae ke ge e šetše e phatlaletše Mmušong wa Gerika.

Lekgolong la pele la mengwaga C.E., dihlotswana tše di tumilego tša Sejuda tša Maessene le Bafarisei, di be di ruta gore moya o a phologa ge mmele o ehwa. The Jewish Encyclopedia e re: “Bajuda ba thomile go dumela gore moya ga o hwe ge ba ekwa ka kgopolo ya Bagerika, kudukudu ka filosofi ya Plato.” Ka mo go swanago, radihistori wa Mojuda wa lekgolong la pele la mengwaga, e lego Josephus o boletše gore thuto yeo ga e tšwe ka Mangwalong a Makgethwa, eupša e tšwa “tumelong ya Bagerika.” O be a lebelela thuto ye e le dinonwane tšeo di kgobokeditšwego ke ditsebi tša Bagerika tša dinonwane.

Ge tutuetšo ya dithuto tša Bagerika e dutše e ata, bao ba bego ba ipolela gore ke Bakriste le bona ba ile ba amogela thuto ye ya boheitene. Radihistori Jona Lendering o boletše gore “kgopolo ya Plato ya gore moya wa rena o kile wa ba lefelong le lekaone gomme ga bjale o phela lefaseng leo le senyegilego, e ile ya dira gore go be bonolo go kopanya filosofi ya Plato le Bokriste.” Ka baka leo, kereke yeo go thwego ke ya Bokriste e ile ya amogela thuto ya boheitene ya gore moya ga o hwe. Ka gona, thuto yeo e ile ya ba thuto e bohlokwa ya ditumelo tša yona.

Lekgolong la pele la mengwaga, moapostola Paulo o ile a nea temošo e rego: “Mantšu a buduletšwego a bolela gabotse gore dinakong tše di tlago ba bangwe ba tla wa tumelong, ba ela hloko mantšu a timetšago ao a bonagalago eka a tšwa go Modimo, gotee le dithuto tša batemona.” (1 Timotheo 4:1) Ruri mantšu ao e bile a therešo! Thuto ya go se hwe ga moya ke e nngwe ya “dithuto tša batemona.” Thuto yeo ga e tšwe ka Beibeleng, e bile e theilwe madumeding a bogologolo a boheitene le difilosofing tša gona.

Re thabela gore Jesu o re boditše gore: “Le tla tseba therešo gomme therešo e tla le lokolla.” (Johane 8:32) Ge re hwetša tsebo e nepagetšego ya therešo ya Beibele, re lokologa dithutong le mekgweng tše di hlomphollago Modimo, tšeo di kgothaletšwago ke madumedi a mantši a lefase. Go oketša moo, therešo yeo e lego ka Lentšung la Modimo e re lokolla ditlemong tša meetlo le ditumelakhweleng tšeo di sepedišanago le lehu.​—Bona lepokisi le le rego, “Bahu ba Kae?”

Morero wa Mmopi wa rena e be e se gore batho ba phele mengwaga e 70 goba e 80 feela mo lefaseng ke moka ba ye go phela ka mo go sa felego lefelong le lengwe. Morero wa gagwe wa mathomong e be e le gore batho bao a ba bopilego ba phele ka mo go sa felego gona mo lefaseng e le bana ba gagwe bao ba mo kwago. Morero wo o mogolo ke tsela yeo Modimo a bontšhago batho gore o a ba rata, gomme o tla atlega. (Maleaki 3:6) Mopsalme yo a buduletšwego o boletše ka tsela e homotšago, a re: “Baloki bona e tla ba beng ba lefase, ba tla dula mo go lona ka mo go sa felego.”—Psalme 37:29.