Ba Tšwela Pele ba Sepela Therešong
Ba Tšwela Pele ba Sepela Therešong
“Nna xa ke na lethabô le le fetaxo leo la xe ke kwa xore bana ba-ka ba swere tsela ya therešô.”—3 JOHANE 4.
1. ‘Therešo ya ditaba tše dibotse’ e theilwe go eng?
JEHOFA o amogela feela bao ba mo rapelago “ka môya le ka xo rereša.” (Johane 4:24) Ba kwa therešo, ba amogela sehlopha ka moka sa dithuto tša Bokriste tšeo di theilwego Lentšung la Modimo. ‘Therešo ye ya ditaba tše dibotse’ e theilwe go Jesu Kriste le go godišwa ga bogoši bja Jehofa ka Mmušo. (Ba-Galatia 2:14, NW) Modimo o dumelela gore “matla a phorô” a ye go ba ba thabelago maaka, eupša phologo e ithekgile ka go ba le tumelo ditabeng tše dibotse le go sepela therešong.—2 Ba-Thesalonika 2:9-12; Ba-Efeso 1:13, 14.
2. Ke’ng seo moapostola Johane a bego a se leboga ka mo go kgethegilego, gomme tswalano ya gagwe le Gayo e be e le efe?
2 Bagoeledi ba Mmušo ke “bašomi-gotee therešong.” (NW) Go swana le moapostola Johane le mogwera wa gagwe Gayo, ba ile ba swarelela therešong ka go tia gomme ba sepela go yona. Johane o ile a ngwala a naganne ka Gayo gore: “Nna xa ke na lethabô le le fetaxo leo la xe ke kwa xore bana ba-ka ba swere tsela ya therešô.” (3 Johane 3-8) Gaešita le ge mokgalabje Johane a se a tliša Gayo therešong ka boyena, botšofadi bja moapostola, kgolo ya Bokriste le go kgomega ga botate di ile tša dira gore e be mo go swanetšego gore lesogana le ge e le gabotse le lebelelwe e le yo mongwe wa bana ba Johane ba moya.
Therešo le Borapedi bja Bokriste
3. Morero le mohola wa diboka tšeo di bego di swarwa ke Bakriste ba pele e be e le ofe?
3 Gore ba ithute therešo, Bakriste ba pele ba be ba bokana diphuthegong, gantši ka magaeng a batho. (Ba-Roma 16:3-5) Ka go rialo ba ile ba hwetša kgothatšo gomme ba išana leratong le medirong e mebotse. (Ba-Hebere 10:24, 25) Mabapi le bao mehleng ya ka morago ba bego ba ipitša Bakriste, Tertullian (mo e ka bago ka 155–ka morago ga 220 C.E.) o ngwadile gore: “Re a kopana e le gore re bale dipuku tša Modimo . . . Ka mantšu ao a makgethwa re fepa tumelo ya rena, re thekga kholofelo ya rena, re kgonthišetša kgodišego ya rena.”—Apology, kgaolo 39.
4. Ke tema efe yeo go opela go e kgathilego dibokeng tša Bokriste?
4 Go bonala go opela e be e le karolo ya diboka tša Bakriste ba pele. (Ba-Efeso 5:19; Ba-Kolose 3:16) Moprofesara Henry Chadwick o ngwala gore moseka-seki wa lekgolong la bobedi la nywaga e lego Celsus o ile a hwetša dikoša tša melodi tšeo di bonagalago di be di dirišwa ke bao ba bego ba ipolela gore ke Bakriste “e le tše bose kudu mo e lego gore o ile a ba a tutueletšega maikwelong.” Chadwick o oketša ka gore: “Clement wa Alexandria ke mongwadi wa pele wa Mokriste wa go ahla-ahla mohuta wa mmino wo o swanetšego bakeng sa go dirišwa ke Bakriste. O bontšha gore ga se ya swanela go ba mohuta woo o tswalanywago le mmino wa motantsho wa lerato.” (The Early Church, matlakala 274-5) Go swana le ge go bonala gore Bakriste ba pele ba be ba opela ge ba be ba kopana gotee, ka gona Dihlatse tša Jehofa gantši di opela dikopelo tšeo di theilwego ka Beibeleng tšeo di akaretšago mantšu a matla ao a tumišago Modimo le Mmušo.
5. (a) Tlhahlo ya moya e be e newa bjang diphuthegong tša pele tša Bokriste? (b) Bakriste ba therešo ba dirišitše bjang mantšu a Jesu a ngwadilwego go Mateo 23:8, 9?
5 Diphuthegong tša pele tša Bokriste, bagolo ba be ba ruta therešo, gomme bahlanka ba bodiredi ba be ba thuša badumedi-gotee ka ditsela tše di fapa-fapanego. (Ba-Filipi 1:1) Sehlopha se bušago seo se bego se ithekgile ka Lentšu la Modimo le moya o mokgethwa se be se neelana ka tlhahlo ya moya. (Ditiro 15:6, 23-31) Go be go sa dirišwe direto tša bodumedi ka gobane Jesu a laetše barutiwa ba gagwe gore: “Le se kê la dumêla leo la Rabi, xobane wa lena Moruti ké o tee, ké Kriste; ’me lena ka moka Le bana ba o tee. Le se kê la bitša wa mo lefaseng la re: Tata-wešo! Xobane Tata-weno ké o tee wa maxodimong.” (Mateo 23:8, 9) Ditabeng tše le go tše dingwe tše dintši, go na le go swana magareng ga Bakriste ba pele le Dihlatse tša Jehofa.
Ba Tlaišeditšwe go Bolela Therešo
6, 7. Bakriste ba therešo ba ile ba swarwa bjang gaešita le ge ba tsebatša molaetša wa khutšo?
6 Gaešita le ge ba tsebaditše molaetša wa khutšo wa Mmušo, Bakriste ba pele ba ile ba tlaišwa, bjalo ka ge go bile bjalo ka Jesu. (Johane 15:20; 17:14) Ra-dihistori John L. von Mosheim o biditše Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga gore ke “sehlopha sa banna ba semelo se se sego kotsi le ganyenyane, bao le ka mohla ba sa kago ba boloka kganyogo goba kgopolo ya bonaba malebana le katlego ya mmušo ka dikgopolong tša bona.” Dr. Mosheim o boletše gore seo “se bego se dira gore ba-Roma ba tenwe ke Bakriste, e be e le go ba bonolo ga borapedi bja bona, bjo bo bego bo sa emele ditirelo tše kgethwa tša batho le ge e le bafe.” O okeditše ka gore: “Ba be ba se na dihlabelo, ditempele, diswantšho, bonoge goba ditšhaba tša go ba ka tlase ga boperisita; gomme se e le se se lekanego bakeng sa go ba tlišetša go kwerwa ke mašaba ao a bego a sa šetše, ao a bego a nagana gore go ka se be le bodumedi ka ntle le ditirelo tše kgethwa. Ka go rialo ba ile ba lebelelwa e le ba mohuta wa baila-Modimo; gomme go ya ka melao ya Roma, bao ba bego ba latofatšwa ka boila-Modimo ba be ba lebelelwa e le disenyi lekokong la batho.”
7 Baperisita, bao ba tsebago mošomo wa diatla le ba bangwe bao ba bego ba iphediša ka borapedi bja medimo ya diswantšho ba ile ba hlohleletša mašaba a batho go lwantšhana le Bakriste bao ba bego ba sa tšee karolo ditirong tša borapedi bja medimo ya diswantšho. (Ditiro 19:23-40; 1 Ba-Korinthe 10:14) Tertullian o ngwadile gore: “Ba dumela gore Bakriste ke bona ba bakilego masetla-pelo ka moka Mmušong le go hloka mahlatse ga batho. Ge e ba noka ya Nile e ka se tlale wa go falala gore e nošetše mašemo, ge e ba pula e sa ne goba go na le tšhišinyego ya lefase, ge e ba go na le tlala, ge e ba go na le kotlo, go ba le sello gatee-tee: ‘Lahlelang Bakriste ditaung!’” Go sa šetšwe gore mafelelo ke afe, Bakriste ba therešo ‘ba phafogela medimo e šele.’—1 Johane 5:21.
Therešo le Menyanya ya Bodumedi
8. Ke ka baka la’ng bao ba sepelago therešong ba sa bine Keresemose?
8 Bao ba sepelago therešong ba phema menyanya yeo e sego ya mangwalo ka gobane ‘seetša ga se amane felo le lefsifsi.’ (2 Ba-Korinthe 6:14-18) Ka mohlala, ga ba bine Keresemose, yeo e ketekwago ka December 25. The World Book Encyclopedia e dumela gore: “Ga go yo a tsebago letšatši le le nepagetšego la matswalo a Kriste.” The Encyclopedia Americana (Kgatišo ya 1956) e bolela gore: “Saturnalia, e lego monyanya wa ba-Roma wo o binwago bogareng bja December, e ile ya bula tsela bakeng sa metlwae e mentši ya mathabo ya Keresemose.” Cyclopædia ya M’Clintock le Strong e bolela gore: “Go binwa ga Keresemose ga se taelo e tšwago go Modimo, goba e hwetšwago ka setlogong sa T[estamente] e M[psha].” Gomme puku ya Daily Life in the Time of Jesus e bolela gore: “Mehlape . . . e be e fetša marega e tswaleletšwe; go tloga go se se nnoši ruri go ka bonwa gore letšatši le le beilwego la Keresemose leo e lego la marega, ruri ke leo le ka se kego la ba le le nepagetšego ka ge Ebangedi e bolela gore badiši ba be ba le merakeng.”—Luka 2:8-11.
9. Ke ka baka la’ng bahlanka ba Jehofa ba pele le ba gona bjale ba ile ba phema go bina menyanya ya Easter?
9 Mohlomongwe Easter ke segopotšo sa tsogo ya Kriste, eupša methopo e ka botwago e e tswalanya le borapedi bja maaka. The Westminster Dictionary of the Bible e bolela gore Easter “mathomong e be e le monyanya wa seruthwane wa go hlompha modimogadi wa ba-Teuton wa seetša le seruthwane yo a bego a tsebja kua Anglo-Saxon e le Eastre,” goba Eostre. Tabeng le ge e le efe, Encyclopædia Britannica (Kgatišo ya bo-11) e bolela gore: “Ga go na leswao la go binwa ga monyanya wa Easter ka Testamenteng e Mpsha.” Easter e be e se monyanya wa Bakriste ba pele gomme lehono batho ba Jehofa ga ba e bine.
10. Ke segopotšo sefe seo Jesu a ilego a se hloma, gomme ke bomang bao ba se binnego ka tsela ya maleba?
10 Jesu ga se a ka a laela balatedi ba gagwe gore ba gopole matswalo a gagwe goba tsogo ya gagwe, eupša o ile a hloma Segopotšo sa lehu la gagwe la sehlabelo. (Ba-Roma 5:8) Ka kgonthe, ye ke tiragalo e nnoši yeo a laetšego barutiwa ba gagwe gore ba e gopole. (Luka 22:19, 20) Tiragalo ye ya ngwaga le ngwaga e sa dutše e gopolwa ke Dihlatse tša Jehofa, le gona e bitšwa gape gore ke Sejo sa Morena sa Mantšiboa.—1 Ba-Korinthe 11:20-26.
Therešo e Boletšwe Lefaseng ka Bophara
11, 12. Bao ba sepelago therešong ba thekgile bjang modiro wa bona wa boboledi ka mehla?
11 Bao ba tsebago therešo ba go lebelela e le tokelo go neela nako ya bona, matla le ditlabakelo tše dingwe modirong wa go bolela ditaba tše dibotse. (Mareka 13:10) Modiro wa boboledi wa Bakriste ba pele o be o thekgwa ka meneelo ya boithatelo. (2 Ba-Korinthe 8:12; 9:7) Tertullian o ngwadile gore: “Le ge e ba go e-na le lepokisi la mohuta o itšego la go bolokela tšhelete, ga se la direlwa tšhelete yeo e lefelelwago bakeng sa go tsena, bjalo ka ge eka bodumedi e be e le taba ya go tsenela kgwerano. Motho yo mongwe le yo mongwe o tliša tšhelete e lekanetšego gatee ka kgwedigoba le ge e le neng ge a rata, ge feela a rata le ge e ba a kgona; ka gobane ga go na motho yo a gapeletšwago; ke sebego sa boithatelo.”Apology, kgaolo 39.
12 Modiro wa lefaseng ka bophara wa go bolela ka Mmušo wa Dihlatse tša Jehofa le wona o thekgwa ka meneelo ya boithatelo. Ka ntle le Dihlatse, batho ba thabelago ba nago le tebogo ba go lebelela e le tokelo go thekga modiro wo ka meneelo ya bona. Le gona mo, go na le go swana magareng ga Bakriste ba pele le Dihlatse tša Jehofa.
Therešo le Boitshwaro bja Motho ka Noši
13. Ge e le mabapi le boitshwaro bja tšona, ke keletšo efe ya Petro yeo e elwago hloko ke Dihlatse tša Jehofa?
13 E le batho bao ba sepelago therešong, Bakriste ba pele ba ile ba dumelelana le keletšo ya moapostola Petro e rego: “Tsela ye Le tšeaxo ka yôna Lè le xare xa ba-ntlê, a e bê e botse, xore xe ba Le phara ba re Le disenyi, e tlê e re xe ba lebeleša, ba bônê medirô e botse ya lena ’me ba rêtê Modimo, è le letšatši le a ba etetšexo ka lôna.” (1 Petro 2:12) Dihlatse tša Jehofa di tšeela godimo mantšu ao.
14. Pono ya Bokriste ke efe ka boithabišo bjo bo gobogilego?
14 Gaešita le ka morago ga ge bohlanogi bo ile bja šwahlela, bao ba bego ba ipitša Bakriste ba ile ba phema mediro ya boitshwaro bjo bo gobogilego. W. D. Killen, e lego moprofesara wa histori ya kereke, o ngwadile gore: “Lekgolong la bobedi le la boraro la nywaga lefelo la dipontšho toropong e nngwe le e nngwe e kgolo le be le gogela mahlo a batho; gaešita le ge babapadi e be e le batho bao ka kakaretšo ba bego ba e-na le boitshwaro bjo bo gobogilego kudu, dipontšho tša bona tše di kgahlišago di be di kgotsofatša ka mo go tšwelago pele dikganyogo tše kgopo tša batho ba nakong yeo. . . . Bakriste ba therešo ka moka ba ile ba lebelela lefelo la dipontšho ka go šišingwa. . . . Ba ile ba tšhaba go šilafala ga lona; gomme go gogela ga lona mo go tšwelago pele go medimo le medimogadi ya boheitene go ile gwa senya ditumelo tša bona tša bodumedi.” (The Ancient Church, matlakala 318-19) Balatedi ba Jesu ba kgonthe lehono le bona ba phema mehuta ya boithabišo yeo e hlabišago dihlong le e gobogilego.—Ba-Efeso 5:3-5.
Therešo le “Babuši ba Bagolo”
15, 16. “Babuši ba bagolo” ke bomang, gomme ba ile ba lebelelwa bjang ke ba ba sepelago therešong?
15 Go sa šetšwe boitshwaro bjo bobotse bja Bakriste ba pele, babušiši ba bantši ba ba-Roma ba be ba ba ahlola ka mo go fošagetšego. Ra-dihistori E. G. Hardy o bolela gore babušiši ba be ba ba lebelela e le “bafišegela-thoko ba ba nyatšegago ka tsela e itšego.” Go ngwalelana mangwalo magareng ga Mmuši Pliny yo Monyenyane wa Bithynia le Mmušiši Trajan go bontšha gore baetapele ka kakaretšo ba be ba sa lemoge sebopego sa kgonthe sa Bokriste. Bakriste ba lebelela Mmušo bjang?
16 Go swana le balatedi ba pele ba Jesu, Dihlatse tša Jehofa di ikokobeletša “babuši ba bagolo” (NW) ka mo go lekaneditšwego. (Ba-Roma 13:1-7) Ge e ba go e ba le go se kwane magareng ga seo motho a se nyakago le thato ya Modimo, di ema ka la gore: “Re swanetše go kwa Modimo e le mmuši go e na le batho.” (Ditiro 5:29, NW) Puku ya After JesusThe Triumph of Christianity e bolela gore: “Gaešita le ge Bakriste ba ka be ba be ba sa akaretšwe borapeding bja mmušiši, e be e se bahlohleletši ba bošoro, gomme le ge bodumedi bja bona bo be bo fapane gomme ka dinako tše dingwe e le bjo bo nyatšago go ya ka pono ya boheitene, e be e se tšhošetšo go mmušo.”
17. (a) Bakriste ba pele e be e le bathekgi ba mmušo ofe? (b) Balatedi ba therešo ba Kriste ba dirišitše bjang mantšu a Jesaya 2:4 maphelong a bona?
17 Bakriste ba pele e be e le bathekgi ba Mmušo wa Modimo, go swana le ge bapatriareka Aborahama, Isaka le Jakobo ba bontšhitše tumelo kholofetšong ya ‘motse o agilwego ke Modimo.’ (Ba-Hebere 11:8-10) Go swana le Mong wa bona, barutiwa ba Jesu e be e se “karolo ya lefase.” (Johane 17:14-16, NW) Gomme ge e le mabapi le dintwa tša batho le dikgohlano, ba phegeletše khutšo ka “xo tšea dithšoša ba rula mexomá ka tšôna.” (Jesaya 2:4) Ge a be a bontšha go swana mo go kgahlišago, mofahloši wa histori ya kereke e lego Geoffrey F. Nuttall o boletše gore: “Boemo bja kgopolo bja Bakriste ba pele ka ntwa bo be bo swana kudu le bja batho bao ba ipitšago gore ke Dihlatse tša Jehofa gomme re hwetša go le thata go amogela therešo ye.”
18. Ke ka baka la’ng go se na mmušo wo o swanetšego go boifa Dihlatse tša Jehofa?
18 E le batho ba boema-gare ba ba ikokobeditšego go “babuši ba bagolo,” Bakriste ba pele e be e se tšhošetšo go mekgatlo le ge e le efe ya bopolitiki yeo e bego e le gona gomme go bjalo ka Dihlatse tša Jehofa. Morulaganyi wa North American o ngwadile gore: “Go nyakega kgopolo e tswalegilego le e bontšhago go se bote selo e le gore o dumele gore Dihlatse tša Jehofa di na le tšhošetšo ya mohuta le ge e le ofe go mokgatlo le ge e le ofe wa bopolitiki. Ke tšeo di se nago mokgwa wa go tsogela matla le tšeo di ratago khutšo go etša kamoo sehlopha sa bodumedi se ka bago ka gona.” Babuši bao ba nago le tsebo ga ba na seo ba ka se boifago ka Dihlatse tša Jehofa.
19. Ke’ng seo se ka bolelwago ka Bakriste ba pele le Dihlatse tša Jehofa mabapi le metšhelo?
19 Tsela e nngwe yeo ka yona Bakriste ba pele ba bontšhitšego tlhompho go “babuši ba bagolo” e bile ka go lefa metšhelo ya bona. Ge a be a ngwalela Mmušiši wa Roma e lego Antoninus Pius (138-161 C.E.), Justin Martyr o ile a bolela gore Bakriste ba be ba lefa metšhelo “ka pelo ka moka go feta batho ba bangwe bohle.” (First Apology, kgaolo 17) Gomme Tertullian o boditše babuši ba Roma gore balekgetho ba be ba kolota “sekoloto sa go leboga Bakriste” bakeng sa go lefa ga bona metšhelo ka potego. (Apology, kgaolo 42) Bakriste ba ile ba holega ka Pax Romana, goba Khutšo ya Roma, ka thulaganyo ya yona le molao, ditsela tše di lego boemong bjo bobotse gotee le go sesa mo go bego go šireletšegile mo e ka bago ka mo go feletšego. Ba lemoga sekoloto sa bona go setšhaba, ba ile ba ela hloko mantšu a Jesu a rego: “Nthšetšang Kesara tše e lexo tša Kesara; Modimo le mo nthšetšê tše e lexo tša Modimo.” (Mareka 12:17) Batho ba Jehofa lehono ba latela keletšo ye gomme ba ile ba retwa ka baka la potego ya bona, go swana le tabeng ya go lefa metšhelo.—Ba-Hebere 13:18.
TherešoTlemo e Kopanyago
20, 21. Ge e le mabapi le borwarre bja khutšo, ke’ng seo e bilego sa therešo ka Bakriste ba pele gotee le bahlanka ba Jehofa ba mehleng yeno?
20 Ka baka la gore ba be ba sepela therešong, Bakriste ba pele ba be ba kopantšwe gotee borwarreng bja khutšo, go swana le ge Dihlatse tša Jehofa di le bjalo lehono. (Ditiro 10:34, 35) Lengwalo leo le gatišitšwego ka go The Moscow Times le itše: “[Dihlatse tša Jehofa di] tsebja gabotse e le batho ba nago le bogwera kudu, ba botho le ba ikokobeditšego bao go lego bonolo go dirišana le bona, ga ba ke ba gatelela batho ba bangwe gomme ka mehla ba tsoma khutšo ditswalanong tša bona le ba bangwe . . . Ga go na batho ba ba tšeago tsogo-le-kobong gare ga tšona, ba matagwa goba ba go lemalela dihlare-tagi, gomme lebaka ke le bonolo kudu: Ba fo ba ba leka go hlahlwa ke ditumelo tša bona tšeo di theilwego Beibeleng dilong ka moka tšeo ba di dirago. Ge nkabe batho ka moka lefaseng bonyenyane ba be ba ka leka go phela go ya ka Beibele ka tsela yeo Dihlatse tša Jehofa di dirago, lefase la rena le sehlogo e be e tla ba le le fapanego ka mo go feletšego.”
21 Encyclopedia of Early Christianity e bolela gore: “Kereke ya pele e be e itebelela e le lapa le tee leo go lona dihlopha tšeo e bego e le manaba pele, ba-Juda le ba-Ntle, di bego di ka dula gotee ka khutšo.” Dihlatse tša Jehofa ke borwarre bja lefase ka bophara bjo bo ratago khutšolekoko la lefase le lefsa e le ka kgonthe. (Ba-Efeso 2:11-18; 1 Petro 5:9; 2 Petro 3:13) Ge molaodi-mogolo wa tšhireletšo wa Mabala a Pontšho a Pretoria mo Afrika Borwa a be a bona kamoo Dihlatse tša merafo ka moka di bego di kopane moo ka khutšo e le batla-kopanong, o ile a bolela gore: “Yo mongwe le yo mongwe o be a hlomphega e bile o a hlomphega, batho ba be ba boledišana gabotse, boemo bjo bja kgopolo bo bontšhitšwe matšatšing a sego kae a fetilegodilo tše ka moka di hlatsela tekanyo ya boitshwaro ya ditho tša mokgatlo wa lena, le gore ka moka ba phela gotee go swana le lapa le tee le le thabilego.”
Ba Šegofaditšwe ka ge ba Ruta Therešo
22. Ke’ng seo se bego se dutše se direga ka ge Bakriste ba be ba bolela therešo?
22 Ka boitshwaro bja bona le modiro wa boboledi, Paulo le Bakriste ba bangwe ba be ba “bola therešô.” (2 Ba-Korinthe 4:2) Na ga o dumele gore Dihlatse tša Jehofa di dira seo se swanago gomme di ruta ditšhaba ka moka therešo? Batho go dikologa lefase ba amogela borapedi bja therešo gomme ba kgeregela ‘thabeng ya ntlo ya Morena’ ka dipalo tše di oketšegago ka go se kgaotše. (Jesaya 2:2, 3) Ngwaga le ngwaga, ba dikete ba a kolobetšwa e le pontšho ya boineelo bja bona go Modimo, e lego seo se feleletšago ka go hlongwa ga diphuthego tše dintši tše difsa.
23. O lebelela bjang bao ba rutago ditšhaba ka moka therešo?
23 Gaešita le ge ba e-tšwa ditlogong tše di fapa-fapanego, batho ba Jehofa ba kopane borapeding bja therešo. Lerato leo ba le bontšhago le ba hlaola e le barutiwa ba Jesu. (Johane 13:35) Na o kgona go bona gore ‘Modimo o na le bona’? (1 Ba-Korinthe 14:25) Na o thekgile ba ba rutago ditšhaba ka moka therešo? Ge e ba go le bjalo, eka o ka bontšha tebogo ya sa ruri bakeng sa therešo gomme o thabele tokelo ya go sepela go yona ka mo go sa felego.
O tla Araba Bjang?
• Tabeng ya borapedi, ke go swana gofe mo go lego gona magareng ga Bakriste ba pele le Dihlatse tša Jehofa?
• Ke segopotšo sefe feela sa borapedi seo se binwago ke bao ba sepelago therešong?
• “Babuši ba bagolo” ke bomang, gomme Bakriste ba ba lebelela bjang?
• Ke ka tsela efe therešo e lego tlemo e kopanyago?
[Dipotšišo tša Thuto]
[Seswantšho go letlakala 21]
Diboka tša Bokriste e bile tšhegofatšo ka mehla go bao ba sepelago therešong
[Diswantšho go letlakala 23]
Jesu o ile a laela balatedi ba gagwe go bina Segopotšo sa lehu la gagwe la sehlabelo
[Seswantšho go letlakala 24]
Go swana le Bakriste ba pele, Dihlatse tša Jehofa di bontšha tlhompho go “babuši ba bagolo”