Go Fiša Diorelo Na go a Amogelwa Borapeding bja Therešo?

“MEDIMO e rata menko e bose.” Yeo e be e le polelwana e tlwaelegilego gare ga ba-Egipita ba bogologolo. Go bona, go fišwa ga diorelo e be e le karolo e kgolo kudu ya borapedi bja bona. Ka go dumela gore medimo e be e le kgaufsi, ba-Egipita ba be ba fiša diorelo letšatši le lengwe le le lengwe ditempeleng tša bona le dialetareng tša bona tša ka gae gotee le ge ba be ba swaregile ka tša kgwebo. Ditšhaba tše dingwe di be di e-⁠na le metlwae e swanago.

Seorelo ke’ng? Lentšu le le lebišitšwe go muši goba selo seo se fišwago. Se dirilwe ka borekhu bja monko o bose, bjo bjalo ka sebano le setlolo. Tše di šilwa bakeng sa go dira lerojana gomme gantši di tswakwa le dilo tše di swanago le dinoko, kutu ya sehlare le matšoba e le go tšweletša menko e itšego e bose yeo e dirišetšwago mediro e kgethegilego.

Seorelo e be e le selo se rategago kudu gomme ka go rialo se be se le bohlokwa mehleng ya bogologolo moo e lego gore ditswaki tša sona e ile ya ba dilo tša bohlokwa bakeng sa kgwebo. Dihlopha tša basepedi bao ba nago le dikamela bao ba lego tseleng ya babapatši di be di rwala dilo tše go tšwa dinageng tša kgole. Mohlomongwe o ka gopola gore morwa yo monyenyane wa Jakobo e lego Josefa o ile a rekišetšwa ba-Išimaele ba babapatši “ba ba tšwaxo Gileada. Dikamêla tša bôná di be di rwele boroku, le dihlare, le ditlôlô; bà swere tsela ba di iša Egipita.” (Genesi 37:​25) Go nyakwa ga seorelo e ile ya ba mo gogolo kudu moo e lego gore tsela yeo go yona go bapaletšwago sebano, yeo go sego pelaelo gore e thomilwe ke babapatši, e ile ya bulwa magareng ga Asia le Yuropa.

Seorelo se sa dutše se neelwa menyanyeng le meletlong ya madumedi a mantši lehono. Go oketša moo, batho ba bantši ba kgetha go fiša seorelo ka magaeng a bona bakeng sa go fo thabela monko wa sona o bose. Bakriste ba swanetše go lebelela bjang go fiša diorelo? Na go a amogelwa borapeding bja Modimo? Anke re hlahlobeng seo Beibele e se bolelago tabeng ye.

“Se se Kxethetšwexo Morêna”

Go ba-Isiraele ba bogologolo, go fišwa ga diorelo go be go bapala karolo ya bohlokwa kudu medirong ya baperisita tabarenakeleng. Cyclopedia ya McClintock le Strong e re: “Ge e le gabotse, go bonagala go fiša diorelo e be e le seo ba-Hebere ba bego ba nagana kudu ka sona e le tiro ya borapedi goba sehlabelo se sekgethwa seo ba bego ba sa se dirišetše selo le ge e le sefe se sengwe ge e se feela tiro ye.”

Jehofa Modimo o ile a ba laela gore ditswaki tše nne di tswakwe gomme di fišwe tabarenakeleng: “Tšea dihlare tša monkô o bose, boroku bya Mira, le kxopa ya Šêxêlêtê, le boroku bya Helebana, le diôrêlô tše bose tša Lebona, O di tswakê di lekane ka tekanyô. O dirê seôrêlô, e bê setswakô se se dirwaxo ka mokxwa wa badiri ba tšôna; O se nokê letswai, e bê seôrêlô sesekexi se sekxêthwa. Mo xo sôna O nthšê se sengwê O se šilê, O se beê mo xo bolokwaxo melaô Ngwakong wa Kxwêranô.” (Ekisodo 30:​34-36) Diithuti di nagana gore ditswaki tše dingwe di ile tša tswakwa ka morago  ke bo-rabi ba ba-Juda bakeng sa go dirišwa tempeleng.

Seorelo seo se bego se fišwa tabarenakeleng e be e le se sekgethwa, se dirišwa ka mo go kgethegilego borapeding bja Modimo. Jehofa o ile a laela gore: “Diôrêlô tše le tl’o xo itirêla tšôna, Le se kê la itirêla se se tswakwaxo ka mokxwa wa sé. Le se dirê se se kxethetšwexo Morêna. Motho e a kaxo dira se se swanaxo le sôna, a ôrêla, a a kxaolwê sethšabeng sa xabô.” (Ekisodo 30:​37, 38) Baperisita ba be ba fiša diorelo gabedi ka letšatši aletareng yeo e kgethilwego. (2 Koronika 13:​11) Le gona Letšatšing la Poelano, moperisita yo mogolo o be a fišetša diorelo Sekgethwa-kgethweng.​—Lefitiko 16:​12, 13.

Ga se dihlabelo ka moka tša diorelo tšeo di bego di amogelwa ke Modimo. O ile a otla ba e bego e se baperisita bao ka boikgogomošo ba ilego ba neela diorelo bjalo ka ge eka e be e le baperisita. (Numeri 16:​16-18, 35-40; 2 Koronika 26:​16-20) Diorelo tšeo di bego di neelwa ke setšhaba sa Juda e be e le tšeo di hlomphollago Jehofa ka ge ka nako e swanago ba be ba tšea karolo ditirong tša borapedi bja maaka le go tšholla madi a mantši. Boikaketši bja bona bo ile bja dira gore Jehofa a tsebatše gore: “Diôrêlô tša lena ke bôna è le tša makxapha.” (Jesaya 1:​13, 15) Ba-Isiraele ba ile ba hlokomologa borapedi bjo bo laetšwego ke Jehofa moo ba ilego ba tswalela tempele gomme ba fiša diorelo dialetareng tše dingwe. (2 Koronika 28:​24, 25) Nywaga ka morago diorelo tše kgethwa di be di bile di dirišwa borapeding bjo bo ileditšwego bja medimo ya maaka. Mekgwa e bjalo e be e hlaswa ke Jehofa.​—Hesekiele 16:​2, 17, 18.

Diorelo le Bakriste ba Pele

Kgwerano ya Molao, go akaretša le taelo ya gore baperisita ba neele diorelo tše kgethwa, e ile ya fela ge Kriste a be a hloma kgwerano e mpsha ka 33 C.E. (Ba-Kolose 2:​14) Ga go na pego ya gore Bakriste ba pele ba ile ba fiša diorelo bakeng sa merero ya bodumedi. Mabapi le se, Cyclopedia ya McClintock le Strong e re: “Ke mo go kgonthišeditšwego gore diorelo di be di sa dirišwe [ke Bakriste ba pele]. Ge e le gabotse go dirišwa ga tšona e be e le leswao la boheitene . . . Go lahlelwa ga dithoro tše sego kae tša diorelo aletareng ya boheitene ke motho yo a ineetšego bodumeding go be go bontšha tiro ya borapedi.”

Bakriste ba pele gape ba ile ba gana go fiša diorelo bakeng sa go amogela yoo a bitšwago modimo e lego Mmušiši wa Roma, gaešita le ge seo se be se bolela lehu. (Luka 4:⁠8; 1 Ba-Korinthe 10:​14, 20) Ge go lebelelwa taba ya go dirišwa ga diorelo bakeng sa go rapela medimo ya diswantšho mehleng yeo, ga se mo go makatšago gore Bakriste ba pele ba be ba sa nyake le go gweba ka diorelo.

Go Fišwa ga Diorelo Lehono

Diorelo di dirišwa bjang lehono? Dikerekeng tše dintši tša Bojakane, diorelo di neelwa menyanyeng le tirelong ya borapedi bja phatlalatša. Gare ga ma-Asia, malapa a mantši a fiša diorelo ditempeleng goba dialetareng tša bona tša ka gae bakeng sa go hlompha medimo ya bona le go šireletša bahu. Ditirelong tša bodumedi, diorelo di be di dirišwa ka ditsela tše fapa-fapanego bakeng sa go nkgiša phapoši bose, go fodiša, go sekiša le go šireletša.

Morago bjale diorelo di thomile go ratwa kudu  gaešita le ke bao e sego badumedi. Ba bangwe ba fiša diorelo ge ba naganišiša. Puku e nngwe ya tlhahlo e šišinya gore go dirišwe diorelo bakeng sa go fihla “lefaseng la ditoro” gotee le go hwetša “matla” ao a fetago a lefaseng le le tlwaelegilego. E le go hwetša ditharollo tša mathata a bophelo, e kgothaletša gape ditirelo tša go fiša diorelo tšeo di akaretšago go ikopanya le “dibopiwa tšeo di nago le matla ao a phagametšego a tlhago.” Na mekgwa e bjalo e swanetše Bakriste?

Jehofa o sola ka matla bao ba lekago go tswakanya mekgwa ya bodumedi bja maaka le borapedi bjo bo sekilego. Moapostola Paulo o ile a tsopola boporofeta bja Jesaya gomme a bo diriša go Bakriste, ka go ba kgothaletša go se tšee karolo tutuetšong e sa hlwekago ya bodumedi bja maaka. O ngwadile gore: “Tšwang-xê moo xare xa bôná, Le khuduxê; ó r’yalo Morêna, Le se swarê thšila. Ké mo ke tl’o xo Le amoxêla.” (2 Ba-Korinthe 6:​17; Jesaya 52:​11) Bakriste ba therešo ba swanetše go kgonthišega gore ba pheme selo le ge e le sefe seo se tswalanago le borapedi bja maaka goba bonoge.​—Johane 4:⁠24.

Na therešo ya gore diorelo di be di dirišwa menyanyeng ya bodumedi le go dirišaneng le meoya e bolela gore go fiša diorelo le ge e gofe go fošagetše? Ga go bjalo. Mohlomongwe motho o kganyoga go fiša diorelo bakeng sa go nkgiša legae la gagwe bose gore feela a thabele monko wa tšona o bose. (Diema 27:⁠9) Lega go le bjalo, ge a dira phetho ya ge e ba a swanetše go fiša diorelo, Mokriste o swanetše go naganišiša ka dilo tše dingwe. Na ba bangwe tikologong yeo o dulago go yona ba tla tswalanya go dirišwa ga diorelo le mokgwa wa borapedi bja maaka? Na setšhabeng sa geno gantši go dirišwa ga diorelo go tswalanywa le ditirelo tša go dirišana le meoya? Goba na go dirišwa ka mo go tlwaelegilego bakeng sa merero yeo e sego ya bodumedi?

Ge e ba motho a kgetha go fiša diorelo, phetho ya gagwe e swanetše go akaretša letswalo la gagwe le maikwelo a ba bangwe. (1 Ba-Korinthe 10:​29) Mantšu a moapostola Paulo ao a a ngwaletšego ba-Roma a a šoma. O ngwadile gore: “A re phexeleleng tše re kaxo khutšišana ra axišana ka tšôna. Modirô wa Modimo O se kê wa o senya ka ’baka la dijô. Xa xo se se ilaxo; fêla, e ka ba sebe xe motho a ka se ja ’me ya ba kxopišô. Ké mo xo botse xe O sa je nama, Ò sa nwe sedila, Ò lesa se se kxopišaxo ngwana weno.”​—Ba-Roma 14:​19-⁠21.

Dithapelo Tšeo di ‘Lego Bjalo ka Diorelo’

Go neelwa ga diorelo gare ga ba-Isiraele e be e le leswao le le swanetšego la dithapelo tšeo di kwago ke Modimo. Ka gona, mopsalme Dafida o ile a opelela Jehofa ka gore: “Thapêlô ya-ka O e semê seôrêlô; xe ke emiša ’atla tša-ka, e kê sebexô sa mantšibua.”​—Psalme 141:⁠2.

Ba-Isiraele ba botegago ga se ba ka ba lebelela go neelwa ga diorelo e le tirelo e se nago mohola. Ba ile ba lokišeletša go fiša diorelo ka kelohloko kudu le ka tsela yeo e bego e laetšwe ke Jehofa. Go e na le go diriša diorelo tša kgonthe, Bakriste lehono ba ka neela dithapelo tšeo di bontšhago tebogo e kgolo le tlhompho ya go hlompha Tatago rena wa legodimong. Go etša diorelo tša monko o bose tšeo di bego di neelwa ke baperisita tempeleng, Lentšu la Modimo le re kgonthišetša gore: “Ó kxahlwa ke thapêlo ya baloki.”​—Diema 15:⁠8.

[Caption on page 29]

Diorelo tšeo di bego di fišwa tabarenakeleng le tempeleng e be e le tše kgethwa

[Caption on page 30]

Na go fiša diorelo moo go tswalanago le go naganišiša ke mo go swanetšego bakeng sa Bakriste?