Lentšu la Jehofa le a Phela

Dintlha tše Kgolo go tšwa Pukung ya Dikgoši tša Bobedi

PUKU ya Beibele ya Dikgoši tša Bobedi ke tšwetšopele ya puku ya Dikgoši tša Pele. Ke pego ya dikgoši tše 29—tše 12 go tšwa mmušong wa ka leboa wa Isiraele gomme tše 17 go tšwa mmušong wa ka borwa wa Juda. Puku ya Dikgoši tša Bobedi e bile e laodiša ka mediro ya moporofeta Eliya, moporofeta Elisa le moporofeta Jesaya. Gaešita le ge e sa latelane gabotse, pego ye e akaretša nako ya tshenyo ya Samaria le Jerusalema. Ka kakaretšo, puku ya Dikgoši tša Bobedi e akaretša lebaka la nywaga e 340—go tloga ka 920 B.C.E. go fihla ka 580 B.C.E. ge moporofeta Jeremia a be a fetša go ngwala puku ye.

Puku ya Dikgoši tša Bobedi e re hola ka tsela efe? E re ruta’ng ka Jehofa le ka ditirišano tša gagwe le batho? Re ka ithuta dithuto dife medirong ya dikgoši, baporofeta le ba bangwe bao go boletšwego ka bona pukung ye? Anke re boneng seo re ka ithutago sona go tšwa pukung ya Dikgoši tša Bobedi.

ELISA O HLATLAMA ELIYA

(2 Dikxoši 1:1–8:29)

Kgoši Ahasia wa Isiraele o wa ka ngwakong wa gagwe gomme o a babja. Moporofeta Eliya o mmotša gore o tla hwa. Ahasia o a hwa, gomme morwarragwe e lego Jorama o tšea setulo sa bogoši. Ka nako yeo, Josafate ke kgoši ya Juda. Eliya o rotošetšwa godimo ka ledimo, gomme mothuši wa gagwe e lego Elisa e ba moporofeta yo a mo hlatlamago. Nywageng e ka bago 60 e latelago ya bodiredi bja gagwe, Elisa o dira mehlolo e mentši.—Bona lepokisi le le rego, “Mehlolo ya Elisa.”

Ge Kgoši ya Moaba e rabela malebana le Isiraele, Jorama, Josafate le kgoši ya Edomo ba ya go lwa le yona ntweng. Ba a fenya ka baka la go botega ga Josafate. Ka morago, kgoši ya Siria e loga leano la go hlasela ba-Isiraele ba sa letela. Lega go le bjalo, Elisa o šitiša leano le. Kgoši ya Siria e galefile gomme e romela “ba dipitsi le ba dikoloi, ba ya nthse è le será se sexolo” gore ba ye go swara Elisa. (2 Dikxoši 6:14) Elisa o dira mehlolo e mebedi gomme o bušetša ba-Siria morago ka khutšo. Ge nako e dutše e e-ya, Kgoši ya Siria e lego Benehadada e hlasela Samaria. Se se feleletša ka tlala e kgolo, eupša Elisa o bolela e sa le pele gore tlala e tla fela.

Nakwana ka morago, Elisa o ya Damaseko. Kgoši Benehadada yo ga bjale a babjago, o romela Hasaele gore a yo botšiša ge e ba a tla fola. Elisa o bolela e sa le pele gore kgoši e tla hwa le gore Hasaele o tla buša legatong la yona. Gona letšatšing le le latelago, Hasaele o kgama kgoši ka “kobô” e kolobilego gomme o tšea bogoši. (2 Dikxoši 8:15) Kua Juda, morwa wa Josafate e lego Jorama e ba kgoši, gomme o hlatlangwa ke morwa wa gagwe e lego Ahasia.—Bona lepokisi le le rego, “Dikgoši tša Juda le tša Isiraele.”

Dipotšišo tša Mangwalo di a Arabja:

2:9—Ke ka baka la’ng Elisa a ile a kgopela ‘kabelo ya moya wa Eliya gabedi’? E le gore a phethe boikarabelo bja go ba moporofeta Isiraeleng, Elisa o be a swanetše go ba le moya o swanago le wo Eliya a o bontšhitšego, e lego moya wa go ba le sebete le go hloka poifo. Ka baka la ge a be a lemoga se, Elisa o ile a kgopela karolo e lego gabedi ya moya wa Eliya. Elisa o ile  a kgethwa ke Eliya e le mohlatlami wa gagwe gomme e bile mothuši wa gagwe ka nywaga e tshela, ka baka leo, Elisa o be a lebelela Eliya e le tatagwe wa moya; Elisa o be a le bjalo ka morwa wa moya wa Eliya wa leitšibulo. (1 Dikxoši 19:19-21; 2 Dikxoši 2:12) Ka gona, go fo swana le ge morwa wa madi wa leitšibulo a hwetša dikarolo tše pedi tša bohwa bja tatagwe, Elisa o ile a kgopela dikarolo tše pedi tša bohwa bja moya go tšwa go Eliya gomme a di hwetša.

2:11—‘Legodimo’ leo ‘Eliya a ilego a rotogela go lona ka ledimo’ ke lefe? Le e be e se lefelo leo le lego kgole kudu la legohle goba lefelo la moya leo go lona Modimo le bana ba gagwe ba barongwa ba dulago go lona. (Doiteronomio 4:19; Psalme 11:4; Mateo 6:9; 18:10) ‘Legodimo’ leo Eliya a ilego a rotogela go lona e be e le sebaka-bakeng. (Psalme 78:26; Mateo 6:26) E le gare e kitima kua sebaka-bakeng, go bonagala koloi ya mollo e ile ya iša Eliya karolong e nngwe ya lefase, mo a ilego a tšwela pele a phela ka nako e itšego. Ge e le gabotse, nywageng e mentši ka morago, Eliya o ile a ngwalela Jorama e lego kgoši ya Juda lengwalo.—2 Koronika 21:1, 12-15.

5:15, 16—Ke ka baka la’ng Elisa a ile a gana mpho ya Naamane? Elisa o ile a gana mpho ye ka gobane o ile a lemoga gore mohlolo wa go fodiša Naamane o dirilwe ka matla a Jehofa, e sego a gagwe. E be e tla ba mo go sa kwagalego go yena gore a ikhole ka modiro woo Modimo a mo kgethilego gore a o dire. Barapedi ba therešo lehono ga ba tsome tša go ikhola tirelong ya Jehofa. Ba tšeela godimo keletšo ya Jesu e rego: “Le filwe fêla; le lena fang fêla.”—Mateo 10:8.

5:18, 19—Na Naamane o be a kgopela tebalelo ka baka la ge a ile a tšea karolo tirong ya bodumedi? Go bonagala kgoši ya Siria e be e tšofetše e bile e fokola gomme e be e swanetše go ithekga ka Naamane. Ge kgoši e be e khunama bakeng sa go rapela Rimone, Naamane le yena o ile a khunama. Lega go le bjalo, Naamane o be a fo khunama, a dira feela ka morero wa go thekga mmele wa kgoši e sego bakeng sa go rapela. Naamane o be a kgopela Jehofa gore a mo lebalele ka ge a ile a phetha tiro ye ya mmušo. Ka baka la ge a be a kgolwa Naamane, Elisa o mmoditše gore: “Sepela Ò rotše pelo.”

Seo re Ithutago Sona:

1:13, 14. Go ithuta ka go lebelela le go dira dilo ka boikokobetšo go ka phološa maphelo.

2:2, 4, 6. Gaešita le ge Elisa e be e le mothuši wa Eliya mohlomongwe ka nywaga e tshela, o ile a phegelela gore a se ke a mo tlogela. Ruri wo ke mohlala o mobotse wa go botega ka go se kwanantšhe le segwera!—Diema 18:24.

2:23, 24. Go bonagala lebaka le legolo la go kwerwa ga Elisa e be e le gore monna yo wa lefatla o be a apere seaparo sa Eliya. Bafsa ba ile ba lemoga gore Elisa ke moemedi wa Jehofa gomme ba be ba fo ba ba sa mo nyake kgaufsi le bona. Ba ile ba mmotša gore a ‘rotoge,’ e lego, go tšwela pele a sepela go ya Bethele goba go rotošetšwa godimo go swana le Eliya. Go bonagala bana ba ba ile ba bonagatša moya wa lehloyo wa batswadi ba bona. Ruri go bohlokwa gore batswadi ba rute bana ba bona go hlompha baemedi ba Modimo!

3:14, 18, 24. Ka mehla lentšu la Jehofa le a phethagala.

3:22. Go hlaba ga seetša e sa le ka mahube go ile gwa dira gore batho ba bone eka meetse e be e le madi, mohlomongwe ka baka la gore mobu wo o bego o le ka mekerong yeo e sa tšwago go dirwa o be o e-na le letsopa le lehwibidu. Jehofa  a ka fo kgetha go diriša dilo tša tlhago go phethagatša merero ya gagwe.

4:8-11. Ka go lemoga Elisa e le ‘monna wa Modimo yo mokgethwa,’ mosadi wa kua Sunema o ile a mo amogela. Na ga se ra swanela go dira se se swanago go barapedi ba Jehofa bao ba botegago?

5:3. Ngwanenyana yo monyenyane wa mo-Isiraele o bile le tumelo bokgoning bja Modimo bja go dira mehlolo. Le gona o ile a ba le sebete sa go bolela ka tumelo ya gagwe. Na lena bafsa le katanela go matlafatša tumelo ya lena dikholofetšong tša Modimo le go rapa sebete sa go boledišana le barutiši ba lena le barutwana-gotee le lena ka ditherešo?

5:9-19. Na mohlala wa Naamane ga o bontšhe gore motho yo a ikgogomošago a ka ithuta go ikokobetša?—1 Petro 5:5.

5:20-27. Ruri go phela ka maaka go feleletša ka bohloko bjo bogolo! Go naganišiša ka manyami le masetla-pelo ao a ka bakwago ke go phela maphelo a mabedi go tla re thuša gore re pheme tsela e bjalo.

ISIRAELE LE JUDA DI A THOPŠA

(2 Dikxoši 9:1–25:30)

Jehu o tlotšwa gore e be kgoši ya Isiraele. O thoma le semeetseng ka lesolo la go fediša ba leloko la Ahaba. Ka bokgoni Jehu o ‘fediša  borapedi bja Baali Isiraeleng.’ (2 Dikxoši 10:28) Gatee-tee ka morago ga go lemoga gore morwa wa gagwe o bolailwe ke Jehu, mmago Ahasi e lego Athalia, o a ‘tsoga gomme o fediša bana bohle ba leloko la mmušo wa Juda’ gomme o itšeela setulo sa bogoši. (2 Dikxoši 11:1) Ke feela morwa yo monyenyane wa Ahasi e lego Joase, yo a phološwago gomme ka morago ga nywaga e tshela a iphihlile o kgethwa gore e be kgoši ya Juda. A hlahlwa ke moperisita Joyada, Joase o tšwela pele a dira se se lokilego mahlong a Jehofa.

Ka morago ga Jehu, dikgoši ka moka tše di bušago Isiraele di dira se se fošagetšego mahlong a Jehofa. Elisa o hwa lehu la tlhago mehleng ya setlogolo sa Jehu. Kgoši ya bone ya Juda e hlatlamago Joase ke Ahasi, gomme ga ‘a dire tše di kgahlišago Jehofa.’ (2 Dikxoši 16:1, 2) Lega go le bjalo, morwa wa gagwe e lego Hiskia o ipontšha e le kgoši yeo e ‘dulago e kgomaretše Jehofa.’ (2 Dikxoši 17:20; 18:6) Ka 740 B.C.E., ge Hiskia a be a buša Juda gomme Hosea a buša Isiraele, Kgoši ya Asiria e lego Salamanasere ‘e thopa Samaria gomme e iša Isiraele bothopša kua Asiria.’ (2 Dikxoši 17:6) Se se latelago, batho bao ba tšwago dinageng dišele ba tlišwa tikologong ya Isiraele, gomme go thoma go ba le bodumedi bja Samaria.

Gare ga dikgoši tše šupago tše di hlatlamago Hiskia kua Juda, ke Josia feela yo a gatago mogato wa go fediša borapedi bja maaka nageng. Mafelelong, ka 607 B.C.E., ba-Babele ba thopa Jerusalema gomme ‘ba-Juda ba ya bothopša, ba tloga nageng ya gabo bona.’—2 Dikxoši 25:21.

Dipotšišo tša Mangwalo di a Arabja:

13:20, 21—Na mohlolo wo o thekga go hlompha marapo ka tsela ya bodumedi? Aowa, ga o go thekge. Beibele ga e bontšhe gore marapo a Elisa a kile a hlompšha. E be e le matla a Modimo ao a dirilego gore mohlolo wo o kgonege, go fo etša ge go be go le bjalo ka mehlolo ka moka yeo Elisa a e dirilego ge a be a sa phela.

15:1-6—Ke ka baka la’ng Jehofa a ile a otla Asaria (Usia, 15:6, mongwalo wa tlase wa NW) ka lephera? “Mola [Usia] a tiile matla, pelo ya xaxwe ya ikxoxomoša . . . , a hlanoxêla Morêna Modimo wa xaxwe; a bá a tsêna Ngwakong wa Morêna, a re ke thunthša diôrêlô aletareng.” Ge baperisita ba be ba “kxala kxoši Usia” gomme ba mmotša gore ‘a tšwe sekgethweng,’ o ile a galefela baperisita gomme a otlwa ka lephera.—2 Koronika 26:16-20.

18:19-21, 25—Na Hiskia o be a dirile kgwerano le Egipita? Aowa. Tatofatšo ya Rabasake le polelo ya gagwe ya gore o ‘romilwe ke Jehofa’ e be e le maaka. Kgoši Hiskia yo a botegago o ile a ithekga ka Jehofa ka mo go feletšego.

Seo re Ithutago Sona:

9:7, 26. Kotlo e boima malebana le ba leloko la Ahaba e bontšha gore Jehofa o hlaswa borapedi bja maaka le tšhollo ya madi a se nago molato.

9:20. Botumo bja Jehu bjalo ka mootledi wa koloi ya ntwa yo mafolofolo bo neile bohlatse bja go fišegela go phethagatša thomo ya gagwe. Na le wena o tsebja o le mogoeledi yo a fišegago wa Mmušo?—2 Timotheo 4:2.

9:36, 37; 10:17; 13:18, 19, 25; 14:25; 19:20, 32-36; 20:16, 17; 24:13. Re ka kgodišega gore ‘ka mehla lentšu le le tšwago molomong wa Jehofa le a atlega ka tsela e itšego.’—Jesaya 55:10, 11.

10:15. Go fo swana le ge ka pelo ka moka Jonadaba a ile a amogela taletšo ya Jehu ya go namela koloi ya ntwa le yena, “lešaba le lexolo” ka go rata le thekga Jesu Kriste, e lego Jehu wa mehleng yeno gotee le balatedi ba gagwe bao ba tloditšwego.—Kutollo 7:9.

10:30, 31. Gaešita le ge pego ya Jehu e be e solega, Jehofa o ile a tšeela godimo sohle seo a se dirilego. Ee, ‘Modimo ga a bebe motho, ga a lebale mediro ya rena.’—Ba-Hebere 6:10.

13:14-19. Ka ge motlogolo wa Jehu e lego Joase a be a se a ka a dira sohle seo a ka se kgonago eupša a ile a betha lefase ka mesebe gararo feela, o bile le katlego e lekanyeditšwego ya go fenya ba-Siria. Jehofa o letetše gore ka pelo ka moka le ka mafolofolo re dire modiro wa gagwe wo a re abetšego wona.

20:2-6. Jehofa ke “Mokwi wa dithapêlô.”—Psalme 65:2.

 24:3, 4. Ka baka la molato wa madi wa Manase, Jehofa ‘ga se a ka a rata go lebalela’ Juda. Modimo o hlompha madi a bao ba se nago molato. Re ka holofela gore Jehofa o tla lefetša madi a bao ba se nago molato ka go fediša bao ba a tšhollago.—Psalme 37:9-11; 145:20.

Ke ya Bohlokwa go Rena

Puku ya Dikgoši tša Bobedi e šupa Jehofa e le Mophethagatši wa dikholofetšo. Go thopša ga badudi ba mebušo e mebedi, wa pele e lego wa Isiraele gomme ka morago ya ba wa Juda, go gatelela kudu kamoo kahlolo ya boporofeta yeo e begilwego go Doiteronomio 28:15–29:28 e phethagaditšwego ka gona. Puku ya Dikgoši tša Bobedi e hlalosa Elisa e le moporofeta yo a fišegelago leina la Jehofa kudu gotee le borapedi bja therešo. Hiskia le Josia ba hlaloswa e le dikgoši tše di ikokobeditšego tše di hlomphago Molao wa Modimo.

Ge re dutše re naganišiša ka boemo bja kgopolo le ditiro tša dikgoši, baporofeta le ba bangwe bao go boletšwego ka bona go Dikgoši tša Bobedi, na ga re ithute dithuto tša bohlokwa mabapi le seo re swanetšego go se phegelela le seo re swanetšego go se phema? (Ba-Roma 15:4; 1 Ba-Korinthe 10:11) Ee, “Lentšu la Modimo ké le le phelaxo, ké le matla.”—Ba-Hebere 4:12.

[Lepokisi/Seswantšho go letlakala 10]

MEHLOLO YA ELISA

1. Meetse a Jorodane a a aroganywa.—2 Dikxoši 2:14

2. Mothopo wa meetse a sa hlwekago a Jeriko o a hlwekišwa.—2 Dikxoši 2:19-22

3. Bafsa ba go se kwe ba hlaselwa ke ditawana.—2 Dikxoši 2:23, 24

4. Bahlabani ba newa meetse.—2 Dikxoši 3:16-26

5. Mohlologadi o hwetša makhura ao a swanelago go lewa.—2 Dikxoši 4:1-7

6. Mosadi wa moopa wa mo-Sunema o a ima.—2 Dikxoši 4:8-17

7. Ngwana o tsošwa bahung.—2 Dikxoši 4:18-37

8. Morogo wo o nago le mpholo o thoma go jega.—2 Dikxoši 4:38-41

9. Batho ba lekgolo ba fepša ka dinkgwa tše 20.—2 Dikxoši 4:42-44

10. Naamane o fodišwa lephera.—2 Dikxoši 5:1-14

11. Gehasi o tsenwa ke lephera la Naamane.—2 Dikxoši 5:24-27

12. Selepe se dirwa gore se phaphamale.—2 Dikxoši 6:5-7

13. Mohlanka o bona dikoloi tša ntwa tša barongwa.—2 Dikxoši 6:15-17

14. Madira a Siria a otlwa ka bofofu.—2 Dikxoši 6:18

15. Madira a Siria a a foufollwa.—2 Dikxoši 6:19-23

16. Motho yo a hwilego o boela bophelong.—2 Dikxoši 13:20, 21

[Tšhate/Seswantšho go letlakala 12]

Dikgoši Tša Juda Le Tša Isiraele

Saulo/Dafida/Salomo: 1117/1077/1037 B.C.E. *

MMUŠO WA JUDA LETŠATŠI-KGWEDI (B.C.E.) MMUŠO WA ISIRAELE

Rehabeama ․․․․․ 997 ․․․․․ Jerobeama

Abija/Asa ․․․ 980/978 ․․․

․ 976/975/952 ․ Nadaba/Baesa/Ela

․ 951/951/951 ․ Simiri/Omiri/Thibini

․․․․․ 940 ․․․․․ Ahaba

Josafate ․․․․․ 937 ․․․․․

․․․ 920/917 ․․․ Ahasia/Jorama

Jorama ․․․․․ 913 ․․․․․

Ahasia ․․․․․ 906 ․․․․․

(Athalia) ․․․․․ 905 ․․․․․ Jehu

Joase ․․․․․ 898 ․․․․․

․․․ 876/859 ․․․ Joahase/Joase

Amatsia ․․․․․ 858 ․․․․․

․․․․․ 844 ․․․․․ Jerobeama II

Asaria (Usia) ․․․․․ 829 ․․․․․

․ 803/791/791 ․ Sakaria/Salume/Menaheme

․․․ 780/778 ․․․ Pekaya/Peka

Jothama/Ahasi ․․․ 777/762 ․․․

․․․․․ 758 ․․․․․ Hosea

Hiskia ․․․․․ 746 ․․․․․

․․․․․ 740 ․․․․․ Samaria e a thopša

Manase/Amoni/Josia ․ 716/661/659 ․

Joahase/Joyakima ․․․ 628/628 ․․․

Joyakini/Tsedekia ․․․ 618/617 ․․․

Jerusalema e a

senywa ․․․․․ 607 ․․․․․

[Mongwalo wa ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 8, 9]

Naamane o ile a ikokobetša gomme a fodišwa ka matla a Jehofa

[Seswantšho go letlakala 8, 9]

Go diregile’ng ka Eliya ge a be a “rotoxela lexodimong ka ledimo”?