Ma-Menno a Tsoma Therešo ya Beibele

MESONG e mengwe ka November 2000, baromiwa ba bangwe ba Dihlatse tša Jehofa kua Bolivia ba ile ba lebelela ka ntle ka lefasetere legaeng la bona le lenyenyane gomme ba bona sehlopha sa banna le basadi bao ba bego ba sa apara ka tsela ya go ikgabiša kudu ba eme kgorong ba bonagala ba tšhogile. Ge baromiwa ba be ba bula kgoro, mantšu a mathomo a baeng e bile a rego, “Re nyaka go hwetša therešo go tšwa Beibeleng.” Baeng ba e be e le ma-Menno. Banna ba be ba apare diaparo tša mošomo, basadi ba be ba apare dithetho tša mmala o fsifetšego gomme ba be ba boledišana ka mmolelo wa Sejeremane. Ba be ba bonagala ba tšhogile. Ba be ba lebelela kgafetša-kgafetša go bona ge e ba go be go e-na le yo a bego a ba šetše morago. Lega go le bjalo, gaešita le nakong ya ge ba be ba namela manamelo a go tsena ka ntlong, yo mongwe wa masogana o ile a re, “Ke nyaka go tseba batho bao ba dirišago leina la Modimo.”

Ka ntlong, baeng ba ba ile ba thoma go iketla ge ba be ba newa dilapološi. Ba be ba e-tšwa koloning yeo e lego lekatana ya tša temo. Gona moo, ba be ba dutše ba hwetša dimakasine tša Morokami ka poso ka nywaga e tshela. Ba ile ba botšiša gore: “Re badile gore go tla ba le paradeise lefaseng. Na seo ke therešo?” Dihlatse di ile tša ba bontšha karabo ya Beibele. (Jesaya 11:9; Luka 23:43; 2 Petro 3:7, 13; Kutollo 21:3, 4) Molemi yo mongwe o ile a botša ba bangwe gore: “Le a bona! Ke therešo. Go tla ba le paradeise lefaseng.” Ba bangwe ba ile ba tšwela pele ba bolela gore: “Ke nagana gore re hweditše therešo.”

Ma-Menno ke bomang? Ke’ng seo a se dumelago? E le gore re arabe dipotšišo tše, re swanetše go boela morago kua lekgolong la bo-16 la nywaga.

Ma-Menno ke Bomang?

Ka bo-1500, go ata ga go fetolelwa ga Beibele le go gatišwa ga yona ka maleme a tlwaelegilego a Yuropa go ile gwa gotetša hlase ya kgahlego e tsošološitšwego ya go ithuta Beibele gona moo. Martin Luther le Bampshafatši ba bangwe ba ile ba gana dithuto tše dintši tša Kereke ya Katholika. Lega go le bjalo, dikereke tše dintši tša ma-Protestanta tšeo di bego di sa tšwa go hlongwa di be di sa dutše di e-na le mekgwa e mentši yeo e sa thewago Beibeleng. Ka mohlala, ba bantši ba be ba letetše gore lesea le lengwe le le lengwe leo le belegwago le kolobetšwe kerekeng. Lega go le bjalo, banyakišiši ba bangwe ba therešo ya Beibele ba ile ba lemoga gore motho e ba setho sa phuthego ya Bokriste feela ka go dira phetho e theilwego  tsebong pele a ka kolobetšwa. (Mateo 28:19, 20) Baboledi bao ba fišegago bao ba ilego ba kgomarela tumelong ye ba ile ba thoma go sepela metseng le metsaneng ba ruta ka Beibele le go kolobetša batho ba bagolo. Ka baka leo, ba ile ba bitšwa ma-Anabaptist, e lego seo se bolelago gore “go kolobetšwa gape.”

Yo mongwe yo a bego a ithekgile ka ma-Anabaptist lesolong la gagwe la go tsoma therešo e be e le Menno Simons, e lego moruti wa Katholika motsaneng wa Witmarsum wo o lego karolong ya ka leboa ya Netherlands. Ka 1536 o be a kgaoditše go itswalanya le kereke gomme e be e le monna yo a hlomerwego. Ka 1542, Mmušiši wa Roma e Kgethwa e lego Charles V ka noši o ile a holofetša go nea motho yo a ka swarago Menno moputso wa di-guilder tše 100. Lega go le bjalo, Menno o ile a bokanya ba bangwe ba ma-Anabaptist ka diphuthegong. Go se go ye kae, yena le balatedi ba gagwe ba ile ba bitšwa ma-Menno.

Ma-Menno Lehono

Ge nako e dutše e e-ya, tlaišo e ile ya dira gore ma-Menno a dikete a tloge ka Bodikela bja Yuropa gomme a ye ka Leboa la Amerika. Gona moo, a ile a ba le sebaka sa go tšwela pele a tsoma therešo le go phatlalatša molaetša wa ona go batho ba bangwe ba bantši. Eupša a be a lahlegetšwe ke phišego e kgolo kudu ya bagologolo ba ona ya go ithuta Beibele ka mo go tšwelago pele le go bolela phatlalatša. A mantši a ile a kgomarela dithutong tše itšego tšeo e sego tša Beibele, tše bjalo ka Boraro botee, go se hwe ga moya wa motho le mollo wa dihele. (Mmoledi 9:5; Hesekiele 18:4; Mareka 12:29) Lehono, maiteko a baromiwa ba ma-Menno a bonagala a lebišitše tlhokomelo kudu ditabeng tša tša kalafo le ditirelong tša setšhaba go e na le ditabeng tša boebangedi.

Go akanyetšwa gore ga bjale go na le ma-Menno a 1 300 000 ao a dulago dinageng tše 65. Lega go le bjalo, ma-Menno a lehono a lla ka taba ya ona ya go se be le botee, go swana le kamoo Menno Simons a ilego a lla ka gona nywaga-kgolong e fetilego. Nakong ya Ntwa ya I ya Lefase, dipono tše di fapa-fapanego mabapi le dintwa tša lefase di ile tša baka dikarogano tše dikgolo. Batho ba bantši ka Leboa la Amerika ba ile ba gana ditirelo tša tša bohlabani ka baka la seo Beibele e se bolelago. Eupša An Introduction to Mennonite History e re: “Ka 1914 go gana ditirelo tša bohlabani e be e le kgopotšo ya histori bakeng sa dikereke tša ma-Menno ka Bodikela bja Yuropa.” Lehono, dihlopha tše dingwe tša ma-Menno di amogetše ditsela tša mehleng yeno go fihla bokgoleng bjo itšego. A mangwe a sa dutše a kgwagetša diaparo tša ona ka dihuku go e na le go di konopetša gomme a dumela gore banna ga se ba swanela go kota maledu.

Dihlopha tše dingwe tša ma-Menno, ka ge di be di ikemišeditše go dula di arogile lefaseng la mehleng yeno, di ile tša huduša ditšhaba tša gabo tšona go ya mafelong ao mmušo wa moo o di dumelelago go phela ka ntle le tšhitišo. Ka mohlala, kua Bolivia, ma-Menno a akanyetšwago go ba a 38 000 a dula dikoloning tše dintši tše di lego lekatana, e nngwe le e nngwe e na le melao ya yona ya boitshwaro. Dikoloni tše dingwe di gana dikoloi, di amogela feela dipere le dikarikana. Dikoloni tše dingwe di gana radio, TV le mmino. Tše dingwe e bile di gana go ithuta leleme la naga yeo di dulago go yona. Modudi yo mongwe wa koloning o hlalositše gore: “Baboledi ga ba re dumelele go ithuta Sepaniši e le gore re dule re le ka tlase ga taolo ya bona.” Ba bantši ba ikwa ba gateletšegile gomme ba dula ba boifa gore ba ka rakwa setšhabeng—e lego tebelelo e šiišago bakeng sa motho yo a sa kago a phela ka ntle ga setšhaba sa ma-Menno.

Kamoo Peu ya Therešo e Bego e Bjalwa ka Gona

Molemi wa mo-Menno e lego Johann o be a le maemong a ge a be a bona kopi ya makasine wa Morokami legaeng la moagišani wa gagwe. Lapa  la Johann le be le falaletše Mexico le e-tšwa Canada gomme ka morago la ya Bolivia. Eupša ka mehla Johann o be a kganyoga go hwetša thušo ge a be a tsoma therešo ya Beibele. O ile a adima makasine.

Ka morago, ge a be a dutše toropong a rekiša ditšweletšwa tša polase ya gagwe, Johann o ile a batamela Hlatse yeo e bego e sepediša dimakasine tša Morokami mmarakeng. Hlatse e ile ya mo iša go moromiwa yo a bolelago Sejeremane, gomme go se go ye kae, ke ge Johann a amogela dimakasine tša Morokami ka poso kua Jeremane. Tokollo e nngwe le e nngwe e be e balwa ka kelohloko gomme e fetišetšwa malapeng ka go latelana koloning ya gabo go fihlela makasine o hlagala. Ka dinako tše dingwe, malapa a be a kopana gomme a ithuta makasine wa Morokami go fihlela bošego-gare, a lebelela mangwalo a Beibele ao a bontšhitšwego. Johann o ile a kgodišega gore Dihlatse tša Jehofa e swanetše go ba e le tšona tšeo ka botee di dirago thato ya Modimo lefaseng ka bophara. Pele a e-hwa, Johann o ile a botša mosadi wa gagwe le bana gore: “Le swanetše go bala Morokami ka mehla. O tla le thuša gore le kwešiše Beibele.”

Ba bangwe ba lapeng la Johann ba ile ba thoma go boledišana le baagišani ba bona mabapi le dilo tšeo ba bego ba ithuta tšona ka Beibeleng. Ba itše: “Lefase le ka se fedišwe. Go e na le moo, Modimo o tla le dira paradeise. Le gona Modimo ga a tlaiše batho diheleng.” Go se go ye kae, taba ya mabapi le dipoledišano tše e ile ya fihla go baruti ba kereke, bao ba ilego ba tšhošetša lapa la Johann ka gore ba tla le raka ge e ba le sa kgaotše go ithuta. Ka morago, nakong ya poledišano ya lapa mabapi le bagolo ba ma-Menno bao ba bego ba ba gatelela, lesogana le lengwe le ile la ntšha lentšu. Le itše: “Ga ke tsebe lebaka leo ka lona re belaelago ka bagolo ba kereke ya rena. Ka moka ga rena re tseba bodumedi bja therešo, gomme ga se ra hlwa re dira selo ka bjona.” Mantšu a a ile a kgoma pelo ya tatago lesogana le. Go se go ye kae, batho ba lesome lapeng le ba ile ba rulaganya go tšea leeto la ka sephiring la go tsoma Dihlatse tša Jehofa gomme ba ile ba feleletša ba le legaeng la baromiwa, go etša ge go boletšwe mathomong.

Letšatšing le le latelago, baromiwa ba ile ba etela bagwera ba bona ba bafsa koloning. Koloi ya baromiwa e be e le yona feela yeo e bego e dumeletšwe go sepela tseleng. Ge ba dutše ba sepela ka koloi ka go nanya ba feta dikarikana tše di gogwago ke dipere, ba ile ba kgahlwa ke badudi ba lefelong leo bao le bona ba bego ba kgahlwa ke baromiwa. Go se go ye kae, ba ile ba dula tafoleng le ma-Menno a lesome, ao a tšwago malapeng a mabedi.

Letšatšing leo, go tšere diiri tše nne go ithuta kgaolo 1 ya puku ya Tsebo e Išago Bophelo bjo bo sa Felego. * Serapeng se sengwe le se sengwe, balemi ba be ba lebelela mangwalo a Beibele a oketšegilego gomme ba be ba nyaka go tseba ge e ba bona ka noši ba be ba diriša mangwalo ao gabotse. Potšišo ya thuto e nngwe le e nngwe e be e latelwa ke go khutša ka metsotso e sego kae mola balemi ba be ba boledišana ka Mmolelo wa Sejeremane wo o bolelwago karolong ya ka leboa pele ga ge mafelelong mmoleledi a ka bolela karabo ya sehlopha ka Sepaniši. E be e le letšatši le le gopolegago, eupša go be go tšwelela bothata bjo bogolo. Ba be ba le kgaufsi le go lebeletšana le diteko, go fo swana le ge Menno Simons a dirile ge a be a thoma go tsoma therešo ya Beibele nywaga-kgolong e ka bago e mehlano e fetilego.

Go Lebeletšana le Diteko ka Baka la Therešo

Matšatšing a mmalwa ka morago, bagolo ba kereke ba ile ba tla lapeng la Johann gomme ba tšhošetša batho ba bao ba thabelago ka gore: “Re kwele gore Dihlatse tša Jehofa di be di le etetše. Le swanetše go di thibela gore di se le etele gape, le gona ka ntle le ge le ka re nea dipuku tša tšona gore di fišwe, le tla rakwa mo.” Ba be ba bile le  thuto e tee feela le Dihlatse, ka gona se e ile ya ba teko e kgolo.

E nngwe ya dihlogo tša malapa e arabile ka gore: “Re ka se ke ra dira kamoo le kgopelago ka gona. Batho bao ba tlile go re ruta Beibele.” Bagolo ba ile ba arabela bjang? Ba ile ba ba raka gore ba se sa hlwa ba ithuta Beibele! Ye e be e le kotlo e šoro e le ruri. Karikana ya feketoring ya tšhese e ile ya feta legaeng la lapa le lengwe eupša ya se tšee mafsi a lona, ya le ganetša mothopo o nnoši wa go hwetša tšhelete. Hlogo e nngwe ya lapa e ile ya rakwa mošomong. E nngwe e ile ya ganetšwa go reka dilo lebenkeleng la koloning, gomme morwedi wa yona wa nywaga e lesome o ile a rakwa sekolong. Baagišani ba ile ba dikologa legae le lengwe e le gore ba tšee mosadi wa lesogana le lengwe, ba bolela gore a ka se dule le monna wa gagwe yo a rakilwego. Go sa šetšwe tše ka moka, malapa ao a bego a ithuta Beibele ga se a ka a nyema moko lesolong la ona la go tsoma therešo.

Baromiwa ba ile ba tšwela pele ba tšea maeto a matelele beke le beke bakeng sa go swara dithuto tša Beibele. Malapa a a ile a hwetša dithuto tšeo e le tše di matlafatšago e le ruri! Ditho tše dingwe tša lapa di be di sepela leeto la diiri tše pedi ka pere le karikana e le gore di be gona thutong. E be e le tiragalo e kgomago pelo ge malapa a be a thoma go laletša yo mongwe wa baromiwa gore a rapele. Dikoloning tše, ma-Menno ga a rapele ka go hlaboša lentšu, gomme ka baka leo ga se a ka a kwa motho a a rapelela. Banna ba be ba sekišitše megokgo. Le gona na o ka nagana ka tsela yeo ba bego ba fagahletše go tseba ka segatiša-dikhasete seo baromiwa ba bego ba tlile le sona? Mmino o be o sa dumelelwa koloning ya bona. Ba be ba thabišitšwe kudu ke di-Kingdom Melodies tše di kgahlišago mo ba ilego ba phetha ka go opela dikopelo tša Mmušo ka morago ga thuto e nngwe le e nngwe! Lega go le bjalo, go ile gwa šala potšišo e rego, Ba be ba tla atlega bjang maemong a mafsa ao ba lego go ona?

Go Hwetša Borwarre bjo Lerato

Ka ge a be a arogile setšhabeng sa gabo ona, malapa a a ile a thoma go itirela tšhese ya ona. Baromiwa ba ile ba a thuša go hwetša bareki. Hlatse ya nako e telele ya kua Amerika Leboa yeo e goletšego koloning ya ma-Menno ya ka Borwa bja Amerika e ile ya kwa ka tlalelo ya malapa a. E be e e-na le kganyogo e kgethegilego ya go nyaka go thuša. Ka beke e tee, e ile ya ya Bolivia ka sefofane bakeng sa go a etela. Go oketša tabeng ya go a nea kgothatšo ya moya, e ile ya thuša malapa a gore a ithekele lori e le gore a kgone go ya dibokeng Holong ya Mmušo le go rwala ditšweletšwa tša polaseng a di iša mmarakeng.

Setho se sengwe sa lapa se gopola ka gore: “Go be go le thata ka morago ga ge re be re rakilwe setšhabeng. Re be re sepela go ya Holong ya Mmušo re nyamile eupša re be re boa re thabile.” Ka kgonthe, Dihlatse tša lefelong leo di ile tša arabela gabotse gomme tša nea thekgo. Tše dingwe di ile tša ithuta Sejeremane, gomme Dihlatse tše mmalwa tše di bolelago Sejeremane di ile tša tloga Yuropa di e-ya Bolivia bakeng sa go yo thuša go swara diboka tša Bokriste ka Sejeremane. Go se go ye kae, ba 14 go tšwa setšhabeng sa ma-Menno ba be ba bolela le ba bangwe ka ditaba tše dibotse tša Mmušo.

Ka October 12, 2001, nako ya ka tlase ga ngwaga ka morago ga ketelo yeo ya pele legaeng la baromiwa, batho ba 11 ba bao e kilego ya ba ma-Anabaptist ba ile ba kolobetšwa gape, mo nakong ye e le pontšho ya boineelo bja bona go Jehofa. Go tloga ka nako yeo, ba oketšegilego ba ile ba gata mogato wo. Yo mongwe ka morago o ile a hlalosa gore: “Ka ge re ithutile therešo go tšwa Beibeleng, re ikwa bjalo ka makgoba ao a lokolotšwego.” Yo mongwe o itše: “Ma-Menno a mantši a belaela mabapi le go hlokega ga lerato setšhabeng sa gabo ona. Eupša Dihlatse tša Jehofa di a kgahlegelana. Ke ikwa ke šireletšegile ge ke le gare ga tšona.” Ge e ba o tsoma kwešišo e kaone ya therešo e tšwago Beibeleng, le wena o ka lebeletšana le mathata. Eupša ge e ba o tsoma thušo ya Jehofa gomme o bontšha tumelo le sebete go etša ge go dirile malapa a, le wena o tla atlega gomme wa hwetša lethabo.

[Mongwalo wa ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 25]

Go arabela ka lethabo ge go be go amogelwa dipuku tše di theilwego Beibeleng kua Jeremane

[Seswantšho go letlakala 26]

Gaešita le ge ka mehla mmino o be o ganetšwa, ga bjale ba opela ka morago ga thuto e nngwe le e nngwe ya Beibele