Jehofa—“Monamoledi” Mehleng ya Beibele
Jehofa—“Monamoledi” Mehleng ya Beibele
“Modimo, nkakxofêlê; Mophološi wa-ka, Monamoledi wa-ka.”—PS. 70:5.
1, 2. (a) Ke neng moo barapedi ba Modimo ba retologelago go yena bakeng sa thušo? (b) Ke potšišo efe yeo e rotogago, gomme re ka hwetša karabo kae?
GE BA le maikhutšong, batswadi ba mosadi yo a nyetšwego wa nywaga e 23 ba ile ba kwa gore morwedi wa bona o timeletše ka tsela e makatšago. Ba ile ba belaela bokebekwa. Gatee-tee ba ile ba phutha dilo tša bona gomme ba leba gae, ba dutše ba kgopela Jehofa thušo ka thapelo e tšwago pelong. Hlatse yeo e nago le nywaga e 20 e botšwa gore e na le bolwetši bjoo bo bego bo tla feleletša ka go e golofatša ka mo go feletšego. Gatee-tee e retologela go Jehofa ka thapelo. Mma yo a se nago molekane yoo a lekago ka thata go hwetša mošomo ga a na tšhelete e lekanego bakeng sa go iphepa le go fepa morwedi wa gagwe wa nywaga e 12. O tšhollela Jehofa sa mafahleng a gagwe. Ee, ge barapedi ba Jehofa ba lebeletšane le diteko tše šoro goba mathata, ka tlwaelo ba retologela go yena gore a ba thuše. Na o kile wa retologela go Jehofa ge o be o le tlalelong?
2 Potšišo e bohlokwa e a rotoga: Na re ka tloga re letela gore Jehofa a arabe dithapelo tša rena tša go kgopela thušo? Karabo e matlafatšago tumelo e hwetšwa go Psalme 70. Psalme ye yeo e kgothatšago e ngwadilwe ke Dafida, morapedi yo a botegago wa Jehofa yoo a ilego a lebeletšana le diteko tše dintši tše thata le ditlhohlo bophelong bja gagwe. Mopsalme yo yo a buduletšwego o ile a tutueletšega go bolela ka Jehofa gore: “Modimo, . . . Mophološi wa-ka, Monamoledi wa-ka.” (Ps. 70:5) Go hlahloba Psalme 70 go ka re thuša go bona lebaka leo le rena re ka retologelago go Jehofa ge re le tlalelong le go holofela ka mo go feletšego gore o tla ba “Monamoledi” wa rena.
‘O Monamoledi’
3. (a) Psalme 70 e hupere sello sefe seo se akgofilego sa go kgopela thušo? (b) Go Psalme ya bo-70 Dafida o bontšha gore o be a kgodišegile ka’ng?
3 Psalme 70 e thoma e bile e ruma ka sello seo se akgofilego sa go kgopela Modimo thušo. (Bala Psalme 70:1-5.) Dafida o kgopela Jehofa gore a se “diêxê” le gore a mo phološe ka go ‘mo akgofela.’ Ditemaneng tša magareng, Dafida o dira ditopo, topo e nngwe le e nngwe e bolela ka kganyogo ya gagwe, goba seo a se dumago. Ditemana 2 le 3 di bolela ka bao ba nyakago go mmolaya. Dafida o lopa Jehofa gore a fenye manaba a gomme a a hlabiše dihlong bakeng sa bokgopo bja ona. Ditopo tšeo di lego go temana 4, di mabapi le batho ba Modimo. Dafida o rapelela gore bao ba tsomago Jehofa ba tutueletšege gore ba hlalale le go mo godiša. Ge a phetha psalme ya gagwe, Dafida o botša Jehofa gore: “[O] Mophološi wa-ka, Monamoledi wa-ka.” Ela hloko gore Dafida ga a re, “Anke o ipontšhe o le,” bjalo ka ge eka o dira topo e nngwe. Go e na le moo, o re, ‘O,’ go bontšha kgodišego ya gagwe. Dafida o dumela gore Modimo o tla mo thuša.
4, 5. Ke’ng seo re ithutago sona mabapi le Dafida go tšwa go Psalm 70, gomme re ka kgodišega ka’ng?
4 Ke’ng seo Psalme 70 e se bontšhago ka Dafida? Ge a be a lebeletšane le manaba ao a ikemišeditšego go mmolaya, Dafida o ile a kgetha go se itšeele molao matsogong. Go e na le moo, o be a holofela gore Jehofa o tla gata mogato kgahlanong le baganetši ka nako ya gagwe e swanetšego le ka tsela ya gagwe. (1 Sam. 26:10) Dafida o ile a tšwela pele a kgodišegile ka mo go feletšego gore Jehofa o thuša bao ba mo tsomago e bile o a ba namolela. (Baheb. 11:6) Dafida o be a dumela gore barapedi ba therešo ba bjalo ba na le lebaka la go hlalala le go godiša Jehofa ka go botša batho ka bogolo bja gagwe.—Ps. 5:11; 35:27.
5 Go swana le Dafida, re ka kgodišega ka mo go feletšego gore Jehofa ke Mothuši wa rena le gore ke “Monamoledi” wa rena. Ka gona, ge re lebeletšane le diteko tše thata goba re le tlalelong, ke mo go swanetšego go rapela Jehofa gore a akgofele go re thuša. (Ps. 71:12) Lega go le bjalo, Jehofa a ka araba bjang dithapelo tša rena tša go kgopela thušo? Pele re ka ahla-ahla kamoo Jehofa a ka re thušago ka gona, anke re hlahlobeng ditsela tše tharo tšeo a ilego a di diriša go namolela Dafida, e le go mo thuša dinakong tša tlalelo.
Go Namolelwa go Baganetši
6. Ke’ng seo se thušitšego Dafida go tseba gore Jehofa o namolela baloki?
6 Go tšwa pegong yeo e buduletšwego ya Beibele yeo e bego e le gona mehleng yeo, Dafida o be a tseba gore ba ba lokilego ba ka ithekga ka thušo ya Jehofa. Ge Jehofa a be a tliša Meetse-fula godimo ga lefase leo le sa boifego Modimo, o ile a phološa Noa le lapa la gagwe leo le boifago Modimo. (Gen. 7:23) Ge Jehofa a be a nešetša badudi ba kgopo ba Sodoma le Gomora mollo le tshebela, o ile a thuša Lota wa moloki le barwedi ba gagwe babedi go phološa maphelo a bona. (Gen. 19:12-26) Ge Jehofa a be a fediša Farao yo a ikgogomošago le madira a gagwe Lewatleng le Lehwibidu, O ile a boloka batho ba gagwe ba šireletšegile, ka gona a ba thuša go phologa phedišo e boifišago. (Ek. 14:19-28) Ka gona, na go a makatša gore Dafida psalmeng e nngwe o ile a reta Jehofa ka gore “ké Modimo-Mophološi”?—Ps. 68:20.
7-9. (a) Dafida o be a e-na le lebaka lefe la go ithekga ka matla a Modimo a phološago? (b) Ka morago ga gore Dafida a phološwe, o ile a leboga mang?
7 Le gona Dafida o be a e-na le lebaka le le kwagalago la go ithekga ka mo go feletšego ka matla a Jehofa a phološago. Dafida o bone ka boyena gore “mabogo [a Jehofa] a sa felego” a ka phološa bao ba Mo hlankelago. (Doit. 33:27, PK) Jehofa o ile a phološa Dafida diatleng tša ‘manaba a befetšwego’ ka makga a mmalwa. (Ps. 18:17-19, 48) Ela hloko mohlala o latelago.
8 Ge basadi ba Isiraele ba be ba thoma go reta Dafida bakeng sa bokgoni bja gagwe go tša bohlabani, Kgoši Saulo o ile a ba le lehufa moo a ilego a ba a betša Dafida ka lerumo ka makga a mabedi. (1 Sam. 18:6-9) Ka makga ao a mabedi Dafida o ile a kgona go phema lerumo leo. Na Dafida o ile a kgona go dira se ka baka la bokgoni le matšato a gagwe bjalo ka mohlabani yo a nago le phihlelo? Aowa. Pego ya Beibele e hlalosa gore “Morêna a êma le yêna.” (Bala 1 Samuele. 18:11-14.) Ka morago, ge leano la Saulo la go dira gore Dafida a bolawe ke Bafilisita le folotša, “ké mo Saulo a bonexo a lemoxa xobane Morêna ó êma le Dafida.”—1 Sam. 18:17-28.
9 Ka morago ga gore Dafida a phološwe, o ile a leboga mang? Mongwalo wa ketapele wa Psalme 18 o bolela gore Dafida “ó hlabetše Morêna mantšu a sefela sé mohla wola wa xe Morêna à mo namoletše . . . matsoxong a Saulo.” Dafida ka koša o ile a hlalosa kamoo a ikwago ka gona gomme a re: “Morêna, O lentswê la-ka, le sebô sa-ka, O monamoledi wa-ka. O Modimo wa-ka, O thaba ya-ka ye ke e botilexo.” (Ps. 18:2) Na ga se mo go matlafatšago tumelo go tseba gore Jehofa o kgona go namolela batho ba gagwe?—Ps. 35:10.
Go Matlafatšwa Malaong a Bolwetši
10, 11. Re thušwa ke’ng go bona gore Dafida a ka ba a ile a lebeletšana neng le bolwetši bjoo go boletšwego ka bjona go Psalme 41?
10 Kgoši Dafida o kile a lebeletšana le bolwetši bjo šoro, bjo go bolelwago ka bjona go Psalme 41. Ge Dafida a be a le malaong ka baka la bolwetši, o be a babja kudu moo a mangwe a manaba a gagwe a bego a nagana gore a ka se ke “a tsoxa xape.” (Ditemana 7, 8) Dafida o ile a lebeletšana neng le bolwetši bjo bjalo bjo šoro? Maemo ao go boletšwego ka ona psalmeng ye a ka bapetšwa le nako ya ge Dafida a be a gateletšegile ge morwa wa gagwe Abesalomo a be a leka go mo amoga pušo.—2 Sam. 15:6, 13, 14.
11 Ka mohlala, Dafida o bolela gore mogwera wa gagwe wa potego, yoo a bego a e-ja bogobe le yena, o a mo eka. (Temana 9) Se se ka re gopotša tiragalo e nngwe yeo e ilego ya direga bophelong bja Dafida. Nakong ya borabele bja Abesalomo, moeletši yoo Dafida a bego a mmota e lego Ahitofele, o ile a mo eka gomme a tlatša Abesalomo borabeleng bja gagwe kgahlanong le kgoši. (2 Sam. 15:31; 16:15) Nagana ka kgoši e fokolago e le malaong a bolwetši, e se na matla a go tsoga, e dutše e tseba gore e dikologilwe ke batho bao ba e logelago maano le bao ba dumago gore e hwe e le gore ba phethagatše maano-mabe a bona.—Temana 5.
12, 13. (a) Dafida o be a kgodišegile ka’ng? (b) Modimo a ka ba a ile a matlafatša Dafida bjang?
12 Go bota ga Dafida “Monamoledi” ga se gwa ka gwa fokotšega. Dafida o boletše mabapi le morapedi yo a lokilego yoo a babjago gore: “Ka mohla-mobe ó tlo namolêlwa ke Morêna. Morêna ó tlo mo thêkxa; xo lala xa xaxwe à le bohlokong—Morêna ó tlo di phekxola tšohle.” (Ps. 41:1, 3) Le mo, ela hloko kgodišego ya Dafida, bjalo ka ge e bontšhwa ke mantšu a rego “Morêna ó tlo.” Dafida o be a kgodišegile gore Jehofa o tla mo namolela. Bjang?
13 Dafida o be a se a letela gore Jehofa a mo fodiše ka mohlolo. Go e na le moo, Dafida o be a kgodišegile gore Jehofa o tla mo “thêkxa”—gore o be a tla mo nea thekgo le matla ge a be a le malaong a gagwe a bolwetši. Dafida o be a tloga a nyaka thušo e bjalo. Go tlaleletša bolwetšing bjoo bo bego bo mo fokodiša, o be a dikologilwe ke manaba ao a bego a mmolela gampe. (Ditemana 5, 6) Jehofa a ka ba a ile a matlafatša Dafida ka go mo thuša go gopola dilo tšeo di homotšago. Ke mo go kgahlišago go lemoga gore Dafida o ile a bolela gore: “O nthêkxa [ka ge] ke se n’e molato.” (Temana 12) Le gona, Dafida a ka ba a ile a matlafatšwa ke go naganišiša ka taba ya gore Jehofa o be a mo lebelela e le monna yo a botegago go sa šetšwe go fokola ga gagwe gotee le dilo tše mpe tšeo manaba a gagwe a bego a di bolela. Mafelong, Dafida o ile a fola. Na ga se mo go kgothatšago go tseba gore Jehofa o matlafatša bao ba babjago?—2 Bakor. 1:3.
Go Newa Dijo
14, 15. Ke neng moo Dafida le banna ba gagwe ba ilego ba ikhwetša ba nyaka dijo, gomme ke thušo efe yeo ba ilego ba e hwetša?
14 Ge Dafida a be a e ba kgoši ya Isiraele, o ile a kgona go thabela dijo tše dibose le dino a bile a laletša ba bangwe ba bantši go tla go ja le yena. (2 Sam. 9:10) Lega go le bjalo, Dafida gape o be a tseba gore go hloka go bjang. Ge morwa wa gagwe Abesalomo a be a rulaganya borabele le go leka go tšea pušo, Dafida gotee le bathekgi ba bangwe ba botegago ba ile ba tloga Jerusalema. Ba ile ba tšhabela nageng ya Gileada, ka bohlabela bja Noka ya Jorodane. (2 Sam. 17:22, 24) Ka ge ba be ba gapeletšega go dula ba tšhaba, Dafida le banna ba gagwe kapejana ba ile ba ikhwetša ba le bothateng bja go hloka dijo le meetse go akaretša le lefelo la go khutša. Ka gona, ba be ba ka hwetša kae dilo tše bjalo lefelong leo leo le bego le le lekatana?
15 Mafelelong, Dafida le banna ba gagwe ba ile ba fihla motseng wa Mahanaime. Moo ba ile ba kopana le banna ba bararo bao ba lego sebete—Sobi, Makiri le Barasilai. Ba be ba ikemišeditše go bea maphelo a bona kotsing gore ba thuše Kgoši e kgethilwego ke Modimo, ka gobane ge Abesalomo a be a ka hwetša matla a pušo, ka ntle le pelaelo o be a tlo otla o šoro yo mongwe le yo mongwe yo a bego a thekga Dafida. Ka go lemoga bothata bja Dafida le banna ba gagwe, balata ba ba bararo ba botegago ba ile ba tliša dilo tšeo di bego di tloga di nyakega, go akaretša le malao, leotša, garase, dipabe, dinawa, dihlodi, dinose, mafsi le dihuswane. (Bala 2 Samuele 17:27-29.) Potego e sa tlwaelegago le mokgwa wa banna ba ba bararo wa go amogela baeng di ka ba di kgomile pelo ya Dafida. Dafida a ka lebala bjang seo ba mo diretšego sona?
16. Ke mang yoo a bego a ikarabela ka go nea Dafida le banna ba gagwe dijo?
16 Lega go le bjalo, ke mang yo ge e le gabotse a bego a ikarabela ka go nea Dafida le banna ba gagwe dijo? Dafida o be a kgodišegile gore Jehofa o hlokomela batho ba gagwe. Jehofa ka ntle le pelaelo a ka nea ba bangwe ba bahlanka ba gagwe tlhahlo, a ba hlohleletša go thuša morapedi-gotee yo a nyakago thušo. Ge a nagana ka seo se diregilego nageng ya Gileada, ga go pelaelo gore Dafida o bone botho bja banna bao ba bararo e le pontšho ya tlhokomelo e lerato ya Jehofa. Dafida o ngwadile go ya bofelong bja bophelo bja gagwe gore: “Ke be ke le lesoxana, ka bá ka tšofala kè sešo ka bôna moloki [go akaretša le yena] à lahlilwe, le bana ba xaxwe bà diila.” (Ps. 37:25) Na ga se mo go homotšago go tseba gore Jehofa o tla kgotsofatša dinyakwa tša bahlanka ba gagwe?—Die. 10:3.
“Jehofa o Tseba go Hlakodiša Batho”
17. Ke’ng seo Jehofa a ilego a se bontšha leboelela?
17 Dafida e be e le yo mongwe wa barapedi ba bantši bao Jehofa a ilego a ba namolela mehleng ya Beibele. Ga e sa le go tloga mehleng ya Dafida, Modimo o ile a bontšha leboelela go rereša ga mantšu a moapostola Petro a rego: “Jehofa o tseba go hlakodiša batho ba boineelo go Modimo molekong.” (2 Pet. 2:9) Ela hloko mehlala e mengwe e mebedi.
18. Jehofa o ile a nea tlhakodišo bjang mehleng ya Hesekiele?
18 Ge madira a matla a Asiria a hlasela Juda le go tšhošetša Jerusalema lekgolong la seswai la nywaga B.C.E., Kgoši Hesekiele o rapetše ka gore: “Morêna Modimo wa rena, re phološê . . . mebušô yohle ya lefase e tlê e tsebê xobane Modimo ké Wene Morêna Ò nnoši.” (Jes. 37:20) Hesekiele o be a tshwenyegile kudu ka leina le botumo bja Modimo. Jehofa o ile a araba thapelo yeo ye e tšwago pelong. Ka bošego bjo tee feela, morongwa o tee ile a bolaya Baasiria ba 185- 000, a phološa bahlanka ba Jehofa ba botegago.—Jes. 37:32, 36.
19. Ka go kwa temošo, Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga ba ile ba phologa masetlapelo afe?
19 Matšatši a sego kae pele ga lehu la gagwe, Jesu o ile a nea temošo ya boporofeta bakeng sa go hola barutiwa ba gagwe kua Judea. (Bala Luka 21:20-22.) Go ile gwa feta nywaga-some, eupša ka 66 C.E., borabele bja Bajuda bo ile bja dira gore madira a Roma a hlasele Jerusalema. Dikgao tša madira a eteletšwego pele ke Cestius Gallus di ile tša wiša karolo ya morako wa tempele; ke moka tša o tlogela gatee-tee. Ka go lemoga se e le sebaka sa go tšhaba masetlapelo ao Jesu a ilego a bolela ka wona e sa le pele, Bakriste ba botegago ba ile ba tšhabela dithabeng. Dikgao tša madira a Roma di ile tša boa ka 70 C.E. Lebakeng le ga se tša ka tša goma, gomme Jerusalema e ile ya senywa ka mo go feletšego. Bakriste bao ba ilego ba kwa temošo ya Jesu ba ile ba phologa masetlapelo ao a mašoro.—Luka 19:41-44.
20. Ke ka baka la’ng re ka holofela gore Jehofa ke “Monamoledi” wa rena?
20 Ke mo go matlafatšago tumelo go naganišiša ka bohlatse bja gore Modimo o thuša bahlanka ba gagwe. Seo a se dirilego nakong e fetilego se re nea lebaka la go ba le kholofelo. Go sa šetšwe gore re lebeletšane le ditlhohlo dife gona bjale goba gore re tlo lebeletšana le dife nakong e tlago, le rena re ka holofela ka mo go feletšego gore Jehofa ke “Monamoledi” wa rena. Lega go le bjalo, Jehofa a ka re namolela bjang? Le gona go thwe’ng ka batho bao go boletšwego ka bona mathomong a sehlogo se? Maemo a bona a ile a feleletša bjang? Anke re boneng seo sehlogong se se latelago.
Na o a Gopola?
• Psalme 70 e re nea lebaka la go ba le kgodišego efe?
• Dafida o ile a matlafatšwa bjang ge a be a babja?
• Ke mehlala efe yeo e bontšhago gore Jehofa a ka phološa batho ba gagwe go baganetši?
[Dipotšišo tša Thuto]
[Seswantšho go letlakala 6]
Jehofa o ile a araba thapelo ya Hesekiele