Tema e Kgathilwego ke Moya o Mokgethwa Tlholong!
Tema e Kgathilwego ke Moya o Mokgethwa Tlholong!
“Magodimo ona a dirilwe ka lentšu la Jehofa, gomme makoko a ona ka moka a dirilwe ka moya wa molomo wa gagwe.”—PS. 33:6.
1, 2. (a) Tsebo yeo motho a nago le yona ka magodimo le lefase e oketšegile bjang ge nako e dutše e eya? (b) Ke potšišo efe yeo e swanetšego go arabja?
NYWAGENG ya ka godimo ga e 100 e fetilego, borathutamahlale ba bantši ba be ba dumela gore legohle le na le molalatladi o tee feela wa dinaledi—molalatladi wa rena wa Milky Way. Ruri ba be ba tloga ba nagana gore legohle ke le lenyenyane! Ga bjale go akanyetšwa gore magodimo a na le melalatladi ya dinaledi e dibilione tše 100 gomme e mengwe ya melalatladi yeo e na le dinaledi tše dibilione. Ge go dutše go dirišwa dithelesekopo tše matla kudu, palo ya melalatladi ya dinaledi e tsebjago e tšwela pele e oketšega.
2 Ka ge borathutamahlale ba be ba sa tsebe go gontši ka magodimo ka 1905, ba be ba bile ba sa tsebe go gontši ka lefase. Ke therešo gore batho bao ba bego ba phela ngwagakgolong o fetilego ba be ba tseba go gontši go feta bagologolo ba bona. Lega go le bjalo, bobotse le go raragana ga bophelo le ditsela tšeo lefase le thekgago bophelo di kwešišwa gakaone kudu lehono go feta nakong yeo. Le gona, ga go pelaelo gore re tla ithuta mo gontši kudu ka lefase le magodimo nywageng e tlago. Eupša go bohlokwa go ipotšiša gore: Tše ka moka di bile gona bjang? Karabo ya potšišo yeo e ka tsebja feela ka gobane Mmopi a e utolotše ka Mangwalong a Makgethwa.
Mohlolo wa Tlholo
3, 4. Modimo o hlotše legohle bjang gomme mediro ya gagwe e mo tagafatša bjang?
3 Tsela yeo legohle le bilego gona ka yona e hlaloswa mantšung a mathomo a Beibele ao a rego: “Mathomong Modimo o hlodile magodimo le lefase.” (Gen. 1:1) Ka ge go be go se na selo, Jehofa o ile a diriša moya wa gagwe o mokgethwa—matla a gagwe a magolo a šomago—go bopa magodimo, lefase le dilo tše dingwe ka moka tše di lego gona legohleng. Batho ba diriša diatla le ditlabakelo go dira dilo, eupša Modimo o romela moya wa gagwe o mokgethwa go phetha mediro ya gagwe e megolo.
4 Mangwalo a bolela ka moya o mokgethwa ka tsela ya seswantšhetšo e le “monwana” wa Modimo. (Luka 11:20; Mat. 12:28) Le gona “mediro ya diatla tša gagwe”—seo Jehofa a se hlotšego ka moya wa gagwe o mokgethwa—e mo tagafatša kudu. Mopsalme Dafida o opetše ka gore: “Magodimo a bolela ka letago la Modimo; gomme mediro ya diatla tša gagwe e tsebatšwa ke sebakabaka.” (Ps. 19:1) Ka kgonthe, tlholo e hlatsela matla a makatšago a moya o mokgethwa wa Modimo. (Baroma 1:20) E a hlatsela bjang?
Matla a Modimo ao a sa Lekanego le Selo
5. Bontšha kamoo moya o mokgethwa wa Jehofa o nago le matla a go bopa.
5 Legohle la rena leo re sa tsebego bogolo bja lona le hlatsela gore Jehofa o na le matla a magologolo. (Bala Jesaya 40:26.) Nagana ka letšatši. Letšatši la rena, leo e lego naledi, le kgole le lefase ka dikhilomithara tše di fetago dimilione tše 150 gomme le fiša mo e ka bago ka di-degree Celsius tše dimilione tše 15. Gaešita le ge letšatši la rena le tšweletša phišo e kgolo gakaakaa, le kgole le lefase ka monabo o swanetšego e le gore diphedi ka moka di ka tšwela pele di phela. Go molaleng gore go ile gwa nyakega matla a magolo go hlola letšatši le dinaledi tše dingwe ka moka tše dibilione. Jehofa o na le matla a bjalo—e bile o na le a mantši kudu go feta ao.
6, 7.(a) Ke ka baka la’ng re ka bolela gore Modimo o dirišitše moya wa gagwe o mokgethwa ka tsela e nago le thulaganyo?(b) Ke’ng seo se bontšhago gore legohle ga se la ba gona ka mohlolo?
6 Re farafarilwe ke bohlatse bja gore Modimo o dirišitše moya wa gagwe o mokgethwa ka thulaganyo kudu go bopa dilo. Ka mohlala: A re re o na le lepokisi leo le nago le dimabole tša mebalabala. O tšokotša lepokisi gore dimabole tšeo di hlakahlakane. Ke moka o di kgotholela fase. Na o nagana gore dimabole tše di tla wela fase gomme tša dula go ya ka mebala ya tšona—tše talalerata di le gotee, tše serolwana le tšona di le gotee, bjalo bjalo? Le gatee! Dilo tšeo re sa kgonego go di laola gantši di fo itiragalela di sa rulaganywa. Therešo yeo e amogelwa e le molao wa motheo wa tlhago. *
7 Eupša ge re lebelela le go tsitsinkela kua godimo, ke’ng seo re se bonago? Re bona melalatladi e mentši kudu ya dinaledi, gotee le dinaledi le dipolanete tšeo di rulagantšwego gabotse, ka moka di sepela ka nepo. Se se be se ka se direge ka mohlolo goba sa bakwa ke megato e sa rulaganywago goba e sa laolegego. Ka gona re swanetše go ipotšiša gore: Go dirišitšwe matla afe mathomong gore go tšweletšwe legohle la rena leo le rulagantšwego gabotse? Rena batho re ka se kgone go lemoga matla ao ka go fo šomiša didirišwa tša thutamahlale le thekinolotši. Lega go le bjalo, Beibele e boletše ka matla ao e le moya o mokgethwa wa Modimo, e lego matla a magolo kudu legohleng. Mopsalme o opetše ka gore: “Magodimo ona a dirilwe ka lentšu la Jehofa, gomme makoko a ona ka moka a dirilwe ka moya wa molomo wa gagwe.” (Ps. 33:6) Le gona, ka mahlo a rena re kgona go bona feela karolwana e nyenyane ya “makoko” ao a dinaledi ge re lebelela leratadima bošego!
Tema Yeo e Kgathilwego ke Moya o Mokgethwa ge go Bopša Lefase
8. Ke dilo tše kaaka’ng tšeo re di tsebago ka mediro ya Jehofa?
8 Seo re se kwešišago ga bjale ka tlhago ke se senyenyane ge se bapetšwa le sohle seo re sa dutšego re swanetše go ithuta sona. Ge monna yo a botegago Jobo a be a bolela ka tekanyo ya tsebo ya rena ka mediro ya Modimo ya tlholo, o ile a phetha ka gore: “Bona! Tše ke feela karolwana ya mediro ya gagwe. Ruri go kwelwe feela mohebehebetšo wa taba ka yena!” (Jobo 26:14) Nywagakgolo ka morago, Kgoši Solomone yo a šeditšego tlholo ya Jehofa ka mo go tseneletšego o itše: “Selo se sengwe le se sengwe [Modimo] o se dirile e le se sebotse ka nako ya sona. O tsentše bosafelego dipelong tša batho, e le gore le ka mohla ba se ke ba hlatha mathomo le mafelelo a modiro wo Modimo wa therešo a o dirilego.”—Mmo. 3:11; 8:17.
9, 10. Modimo o dirišitše matla afe ge a be a bopa lefase gomme ke ditiragalo dife tše di bilego gona matšatšing a pele a mararo a tlholo?
9 Lega go le bjalo, Jehofa o utolotše dintlha tše bohlokwa mabapi le mediro ya gagwe. Ka mohlala, Mangwalo a re tsebiša gore moya wa Modimo o be o šoma lefaseng nywageng e sa balegego e fetilego. (Bala Genesi 1:2.) Ka nako yeo, go be go se na naga e omilego, go se na seetša e bile mohlomongwe go be go se na le moya o hemegago lefaseng.
10 Beibele e tšwela pele e hlalosa seo Modimo a se dirilego nakong ya tlhatlamano ya matšatši a tlholo. A ga se matšatši a diiri tše 24 eupša ke nako e telele kudu. Letšatšing la pele la tlholo, Jehofa o ile a dira gore seetša se thome go tšwelela lefaseng. Mogato woo o be o tla felela ge letšatši le kgwedi di be di thoma go bonagala lefaseng. (Gen. 1:3, 14) Letšatšing la bobedi, go ile gwa bopša sebakabaka. (Gen. 1:6) Ka nako yeo, lefase le be le na le meetse, seetša le moya eupša go be go se na naga e omilego. Mathomong a letšatši la boraro la tlholo, Jehofa o ile a diriša moya wa gagwe o mokgethwa go tšweletša naga e omilego, mohlomongwe a diriša matla a magolo a lefase go dira gore dikontinente di be gona. (Gen. 1:9) Go be go tla ba le ditiragalo tše dingwe tše di makatšago letšatšing la boraro le mabakeng a latelago a tlholo.
Tema Yeo e Kgathilwego ke Moya o Mokgethwa ge go Bopša Diphedi
11. Ke’ng seo se bontšhwago ke go raragana, tekatekano le bobotse bja dilo tše di phelago?
11 Moya wa Modimo gape o tšweleditše mediro e rulagantšwego kudu ge go tliwa tlholong e phelago. Ka moya wa gagwe o mokgethwa, Modimo o hlotše mehutahuta e makatšago ya dimela le diphoofolo nakong ya letšatši la tlholo la boraro go ya go la botshelela. (Gen. 1:11, 20-25) Ka gona, dilo tše di phelago di nea mehlala e mentši kudu ya go raragana ga dilo, tekatekano le bobotse tšeo di bontšhago gore di hlamilwe ke sekgwari.
12. (a) DNA e šoma go dira’ng? (b) Go šoma ka katlego ga DNA go swanetše go re ruta’ng?
12 Ela hloko dikarolwana tša leabela tša DNA (deoxyribonucleic acid), e lego o mongwe wa mogato wa tša khemikhale wo o akaretšwago go fetišetšeng dika tša diphedi go tloga molokong o mongwe go ya go o latelago. Dilo ka moka tše di phelago lefaseng—go akaretša diphedi tše dinyenyanenyenyane, bjang, ditlou, dihlapi tše dikgolokgolo le batho—di fetišetšana DNA ge di dutše di ata. Gaešita le ge diphedi tša mo lefaseng di fapana kudu, tshepedišo yeo e laolago bontši bja dika tša tšona tša leabela e tsepame kudu gomme e thušitše go boloka phapano yeo e lego gona magareng ga magoro a motheo a diphedi go theoša le nywaga. Ka baka leo, diphedi tše di fapafapanego tša lefase di tšwela pele di phetha mešomo ya tšona kgokaganong e raraganego ya bophelo, go ya ka morero wa Jehofa Modimo. (Ps. 139:16) Thulaganyo ye yeo e atlegago le yeo e sepelago ka thelelo, e nea bohlatse bjo bo oketšegilego bja gore tlholo ke modiro wa “monwana” wa Modimo, goba moya o mokgethwa.
Sebopiwa sa Bohlokwa Kudu Lefaseng
13. Modimo o bopile motho bjang?
13 Ka morago ga ge go fetile nywaga e mentši kudu gomme Modimo a tšweleditše dilo tše di phelago le tše di sa phelego, lefase le ile la thoma ‘go ba le sebopego le go ba le selo.’ Lega go le bjalo, Jehofa o be a se a fetša go diriša moya wa gagwe medirong ya tlholo. O be a le kgauswi le go tšweletša tlholo ya gagwe e phagamego kudu ya lefaseng. Go yela mafelelong a letšatši la botshelela la tlholo, Modimo o ile a bopa motho. Jehofa o dirile se bjang? O dirile seo ka go diriša moya wa gagwe o mokgethwa le dikarolwana tša lefase.—Gen. 2:7.
14. Batho ba fapana le diphoofolo ka tsela efe e bohlokwa?
14 Genesi 1:27 e re: “Modimo a bopa motho ka seswantšho sa gagwe, a mmopa ka go swantšha ka yena Modimo; a bopa yo motona le yo motshadi.” Go ba bao ba bopilwego ka seswantšho sa Modimo go bolela gore Jehofa o re bopile re na le bokgoni bja go bontšha lerato, bja go ba le boikgethelo gaešita le bja go kgona go ba le tswalano ya kgauswi le Mmopi wa rena. Ka baka leo, mabjoko a rena a fapana kudu le a diphoofolo. Jehofa ka go lebanya o hlamile bjoko bja motho ka tsela yeo re ka kgonago go tšwela pele re thabela go ithuta ka yena le ka mediro ya gagwe ka mo go sa felego.
15. Adama le Efa ba be ba na le tebelelo efe?
15 Ge Modimo a be a bopa motho, o neile Adama le mosadi wa gagwe Efa, lefase le dimakatšo tša lona ka moka gore ba ithute ka lona le go le thabela. (Gen. 1:28) Jehofa o ba neile motlalo wa dijo le legae la paradeise. Ba be ba bulegetšwe ke sebaka sa go phela ka mo go sa felego le sa go ba batswadi ba ba rategago ba ditlogolo tše di phethagetšego tše dibilione. Lega go le bjalo, dilo ga se tša sepela ka tsela yeo.
Go Amogela Tema e Kgathwago ke Moya o Mokgethwa
16. Ke kholofelo efe yeo re nago le yona go sa šetšwe borabele bja batho ba pele?
16 Go e na le gore Adama le Efa ba kwe Mmopi wa bona ka go bontšha tebogo, ka boithati ba ile ba rabela. Ka baka leo, motho yo mongwe le yo mongwe yo a sa phethagalago yo a tšwago go bona o ile a tlaišega. Eupša Beibele e hlalosa kamoo Modimo a tlago go fediša tshenyo ka moka yeo e bakilwego ke tsela ya sebe ya batswadi ba rena ba pele. Mangwalo a bontšha gape gore Jehofa o tla phethagatša morero wa gagwe wa mathomong. Lefase le tla ba paradeise yeo e tletšego ka batho ba ba thabilego le ba ba phetšego gabotse, ba šegofaditšwe ka bophelo bjo bo sa felego. (Gen. 3:15) Re nyaka thušo ya moya o mokgethwa wa Modimo gore re dule re na le tumelo tebelelong ye yeo e kgothatšago.
17. Re swanetše go phema tsela efe ya go nagana?
17 Re swanetše go rapela Jehofa gore a re nee moya o mokgethwa. (Luka 11:13) Go dira bjalo go tla re thuša go matlafatša kgodišego ya rena ya gore tlholo e bopilwe ke Modimo. Lehono, go na le koketšego e kgolo ya phatlalatšo ya maaka ya boilaModimo le ya tlhagelelo yeo e theilwego maakeng le mabakeng ao a sa kwagalego. Ga se ra swanela go dumelela boati bjo bja tsela e fošagetšego ya go nagana bo re gakantšha goba bo re tšhošetša. Bakriste ka moka ba swanetše go itokišeletša go lwantšha tlhaselo e bjalo le kgateletšo ya dithaka yeo e sepedišanago le yona.—Bala Bakolose 2:8.
18. Ge go naganwa ka mathomo a legohle le a batho, ke ka baka la’ng e be e tla ba go bonela dilo kgauswi go phaela ka thoko Mmopi yo bohlale?
18 Ruri go hlahloba ka potego bohlatse bjo bo thekgago tlholo go tla matlafatša tumelo ya rena Beibeleng le go Modimo. Ge batho ba bantši ba naganišiša ka mathomo a legohle le a batho, ba be ba ka rata go phaela ka thoko taba ya gore legohle le bopilwe go dirišwa matla a magolo kudu go feta ao a ka hlatselwago ke thutamahlale. Lega go le bjalo, ge e ba re be re ka lebelela ditaba ka tsela yeo, re be re tla ba re ekga bohlatse ka godimo. Go feta moo, re be re tla ba re hlokomologa go ba gona mo go lego pepeneneng ga dilo tše di bopilwego tše di nago le thulaganyo le morero “tše di sa balegego.” (Jobo 9:10; Ps. 104:25) Re le Bakriste, re kgodišegile gore matla a šomago ao a bilego le karolo tlholong e be e le moya o mokgethwa wo o bego o hlahlwa ke Jehofa ka bohlale.
Tema Yeo e Kgathwago ke Moya o Mokgethwa Tumelong ya Rena go Modimo
19. Ke’ng seo se go neago bohlatse bja gore Modimo o gona le gore moya wa gagwe o a šoma?
19 Ga go nyakege gore re tsebe dilo ka moka ka tlholo e le gore re be le tumelo go Modimo gotee le go mo rata le go mmoifa ka mo go tseneletšego. Go swana le tabeng ya go ba le segwera le batho, ga re fo dumela go Jehofa re se na mabaka a kwagalago. Go fo etša ge tswalano magareng ga bagwera e gola ge ba dutše ba tsebana gakaone, tumelo ya rena go Modimo e a tia ge re dutše re ithuta go gontši ka yena. Ka kgonthe, re napa re kgodišega gore o gona ge re bona a araba dithapelo tša rena le ge re lemoga mehola ya go diriša melao ya gagwe ya motheo maphelong a rena. Re batamela kgauswi kudu le Jehofa ge re bona bohlatse bjo bo oketšegago bja gore o hlahla dikgato tša rena, o a re šireletša, o šegofatša maiteko a rena tirelong ya gagwe le gore o re nea dilo tšeo re di hlokago. Tše ka moka di nea kgonthišetšo e matla ya gore Modimo o gona le gore moya wa gagwe o mokgethwa o a šoma.
20. (a) Ke ka baka la’ng Modimo a ile a bopa legohle le motho? (b) Go tšwela pele re latela tlhahlo ya moya o mokgethwa wa Modimo go tla ba le mafelelo afe?
20 Beibele ke mohlala o mogolo kudu wa gore Jehofa o dirišitše matla a gagwe a šomago ka gobane bangwadi ba yona “ba boletše se se tšwago go Modimo ge ba be ba šušumetšwa ke moya o mokgethwa.” (2 Pet. 1:21) Go ithuta Mangwalo ka kelohloko go ka dira gore re dumele ka go tia gore Modimo ke yena a bopilego dilo ka moka. (Kut. 4:11) Jehofa o bile Mmopi e le ge a bonagatša seka sa gagwe se se gogelago sa lerato. (1 Joh. 4:8) Ka gona, a re direng sohle seo re ka se kgonago go thuša ba bangwe gore ba ithute ka Tatago rena yo lerato wa legodimong yo gape e lego Mogwera. Ge e ba re ka tšwela pele re hlahlwa ke moya wa Modimo, re tla ba le tokelo ya go ithuta ka yena ka mo go sa felego. (Bagal. 5:16, 25) Anke yo mongwe le yo mongwe wa rena a tšwele pele a ithuta ka Jehofa le ka mediro ya gagwe e megolo gomme maphelong a rena re bonagatše lerato le legolo kudu leo a le bontšhitšego ge a be a diriša moya wa gagwe o mokgethwa go hlola magodimo, lefase le batho.
[Mongwalo wa tlase]
^ ser. 6 Bona matlakala 24 le 25 a puku ya Is There a Creator Who Cares About You?
Na o ka Hlalosa?
• Go ba gona ga magodimo le lefase go re ruta’ng mabapi le go diriša ga Modimo moya o mokgethwa?
• Go ba bao ba dirilwego ka seswantšho sa Modimo go re nea dibaka dife?
• Ke ka baka la’ng re swanetše go hlahloba bohlatse bjo bo thekgago tlholo?
• Tswalano ya rena le Jehofa e ka gola ka ditsela dife?
[Dipotšišo tša Thuto]
[Seswantšho go letlakala 7]
Thulaganyo yeo e bonwago legohleng e re ruta’ng ka tlholo?
[Mothopo]
Stars: Anglo-Australian Observatory/David Malin Images
[Diswantšho go letlakala 8]
Ke bjang go ka thwego dilo tše ka moka di na le DNA?
[Seswantšho go letlakala 10]
Na o ikemišeditše go emela tumelo ya gago?
