Ka pukung ya gagwe e bitšwago Book XX ya Jewish Antiquities, radihistori wa lekgolong la pele la nywaga Flavius Josephus, o bolela ka lehu la “Jakobo, ngwanabo Jesu yo a bitšwago Kriste.” Diithuti tše dintši di dumela gore polelwana ye e nepagetše. Lega go le bjalo, ba bangwe ba sa dutše ba belaela go nepagala ga polelwana e nngwe go tšwa pukung yeo mabapi le Jesu. Karolo e tsebjwago e le Testimonium Flavianum, e balega ka gore:

“Bjale, ka nako ye go kile gwa ba le Jesu, motho yo bohlale, ge e ba go loketše molaong go mmitša motho, ka gobane o be a dira ditiro tše di makatšago, gomme batho ba bantši ba be ba rata go mo theetša ge a ruta. O be a rata go theetšwa kudu ke Bajuda ba bantši, le Baditšhaba ba bantši. E be e le Kriste; ka taelo ya banna ba bagolo bao ba lego gare ga rena, Pilato o ile a mo ahlolela go hwela sefapanong, eupša bao ba ilego ba mo rata pele ga se ba ka ba mo lahla ka gobane o ile a tšwelela gape go bona a phela ka letšatši la boraro, ka ge baporofeta ba Modimo ba boletše e sa le pele ka se le ditaba tše dingwe tše dikete tše lesome tše kgahlišago mabapi le yena; le gona setšhaba sa Bakriste seo se bitšwago ka leina la gagwe, se sa dutše se le gona le lehono.”—Josephus—The Complete Works, yeo e fetoletšwego ke William Whiston.

Ga e sa le go tloga lekgolong la bo-16 la nywaga, go ile gwa tsoga ngangišano e matla magareng ga bao ba bego ba dumela gore sengwalwa se se nepagetše le bao ba bego ba belaela gore se ngwadilwe ke Josephus. Serge Bardet, radihistori wa Mofora yoo e bilego e le setsebi sa dipuku tša kgale, o ile a nyaka go rarolla bothata bja ngangišano ye ya nywagakgolo e mene e fetilego. O ile a phatlalatša dinyakišišo tša gagwe ka pukung e bitšwago Le Testimonium Flavianum—Examen historique considérations historiographiques. (Testimonium Flavianum—Thuto ya Histori ya go Hlahlobišiša Histori).

Josephus e be e se mongwadi yo a dumelago go ditumelo tša Bokriste. E be e le radihistori yo a bego a dumela ditumelo tša Sejuda, ka baka leo, ngangišano e kgolo e tabeng ya gore Jesu a bitšwe “Kriste.” Ge a hlahlobišiša taba ye, Bardet o ile a bolela gore sereto se se tswalana gabotse le dikarolo ka moka tša mokgwa wo Segerika se dirišago ka gona [lebopikgetho] maineng a batho.” Bardet o tlaleleditše ka gore: “Go ya ka pono ya Bokriste bja Bajuda, ga se feela gore go dirišwa ga polelwana Christos ke Josephus ga go kgonagale,” eupša ke taba yeo “baswayadiphošo ka kakaretšo ba dirilego phošo e kgolo ka go se e ele hloko.”

Na go ka direga gore ka moragonyana sengwalwa se se ile sa ngwalollwa ka bofora ke motho yoo a bego a ekiša mokgwa wa Josephus wa go ngwala? Ka go hlokomela pego ya histori le bohlatse bja mongwalelo, Bardet o ile a phetha ka gore go ekiša mokgwa wa Josephus wa go ngwala go be go ka se kgonege ka lebaka la gore mongwalelo wa gagwe e be e le wa moswananoši. Go be go tla nyaka mongwadi wa bofora yo a nago le “bokgoni bja go ekiša tlwaa mokgwa wa Josephus wa go ngwala.”

Ka gona, ke ka baka la’ng diithuti di belaela go nepagala ga sengwalwa se? Bardet o ile a bontšha modu wa bothata ka go bolela gore “ba bantši ba ile ba belaela Testimonium—go fapana le dingwalwa tše dintši tša bogologolo—ka gobane go ile gwa rotoga dipotšišo tše dintši ka Testimonium.” O tšwetše pele ka gore diithuti tše dintši di belaela sengwalwa se go feta dingwalwa tše dingwe tša bogologolo ka baka la gore bontši bja tšona ga di nyake go dumela gore Jesu e be e le Kriste.

Taba ya gore dinyakišišo tša Bardet di tla fetola dipono tša diithuti tše dingwe ka moka ka Testimonium Flavianum e tla ya le masa. Seo Bardet a se boletšego se ile sa kgodiša setsebi sa go tuma sa tumelo ya Sejuda ya go latelwa ke Bagerika le tsela ya bophelo ya setlogo sa Bakriste, e lego Pierre Geoltrain. Go fetile nako e telele a dumela gore Testimonium e tlaleleditšwe, e bile o be a dira metlae ka bao ba bego ba dumela go nepagala ga yona. Eupša o ile a fetola pono ya gagwe. O phethile ka gore dinyakišišo tša Bardet ke tšona di ilego tša fetola pono ya gagwe. Bjale Geoltrain o boletše gore “go tloga ga bjale ga go motho yo a swanetšego go belaela gore sengwalwa se se ngwadilwe ke Josephus.”

Therešo ke gore Dihlatse tša Jehofa di na le lebaka le le kgodišago la go amogela gore Jesu ke Kriste, gomme lebaka leo le hwetšagala ka Beibeleng.—2 Tim. 3:16.