Na o be o Tseba?

Go balwa ga batho moo go ilego gwa lebiša matswalong a Jesu Betlelehema e be e le eng?

Go ya ka Ebangedi ya Luka, ge Kesara Augustose a be a nea taelo ya gore Mmušong wa Roma ka moka go balwe batho, “batho ka moka [ba ile] ba sepela gore ba ye go ngwadišwa, yo mongwe le yo mongwe a ya motseng wa gabo.” (Luka 2:1-3) Motse wabo Josefa, tatago Jesu wa mogodiši, e be e le Betlelehema gomme leeto leo Josefa le Maria ba ilego ba le tšea e le go dumelelana le taelo yeo le ile la feleletša ka gore Jesu a belegelwe Betlelehema. Go ngwadiša mo go bjalo go be go dirwa bakeng sa go nolofatša go ntšhwa ga lekgetho gotee le ditaelo tša go ngwadiša go tša bohlabani.

Ge Baroma ba be ba fenya Egipita ka 30 B.C.E., go balwa ga batho go be go šetše go dirwa mmušong wa Egipita. Diithuti di dumela gore Baroma ba ile ba amogela tshepedišo ya Baegipita ya go balwa ga batho le go diriša mekgwa ya bona mmušong wa bona ka moka.

Bohlatse bja go ngwadišwa ga batho mo go bjalo bo bonagala taelong ya 104 C.E. ya mmušiši wa Moroma wa Egipita. Kopi ya taelo yeo, yeo ga bjale e bolokilwego ka Bokgobapukung bja Brithania, e balega ka gore: “Gaius Vibius Maximus, Molaodi yo a Phagamego wa Egipita (o re): Ka ge re bona gore nako ya go balwa ga batho ka ntlo le ntlo e fihlile, go nyakega gore re gapeletše bohle bao ka mabaka a itšego ba dulago ka ntle ga dilete tša bona gore ba boele magaeng a bona, e le gore ba ka latela taelo ya ka mehla ya go balwa ga batho gotee le gore ba be gona go tlo hlagola mašemo a bona ka mafolofolo.”

Ke ka baka la’ng Josefa a ile a nyaka go nea Maria lengwalo la tlhalo mola ba be ba beeletšane feela?

Go ya ka Ebangedi ya Mateo, Josefa o ile a kwa gore Maria o imile mola a be a “holofeditšwe lenyalo ke Josefa” eupša ba se ba hlwa ba nyalana. A sa tsebe gore Maria e be e le moimana “ka moya o mokgethwa,” Josefa o swanetše go ba a ile a nagana gore o be a se a mmotegela gomme ka go rialo a ikemišetša go mo hlala.—Mateo 1:18-20.

Go Bajuda, balekane bao ba beeletšanego ba be ba lebelelwa e le ba šetšego ba nyalane. Lega go le bjalo, ba be ba sa thome go dula gotee e le monna le mosadi go ba go fihlela monyanya wa lenyalo o phethwa. Go beeletšwa e be e le mo go tlemago kudu moo e lego gore—ka baka la go fetoša kgopolo ga mokgonyana goba ka baka le lengwe le legolo—ge e ba lenyalo le sa ka la ba gona, kgarebe e be e se ya lokologa go ka nyalwa go ba go fihlela e hwetša lengwalo la tlhalo. Ge e ba monna wa mosadi yoo a beeleditšwego a e-hwa pele ba nyalana, mosadi yoo o be a lebelelwa e le mohlologadi. Ka lehlakoreng le lengwe, ge a be a ka dira bootswa nakong ya ge a beeleditšwe, o be a lebelelwa e le mosadi wa sehlotlolo gomme a ahlolelwa lehu.—Doiteronomio 22:23, 24.

Ka ntle le pelaelo, Josefa o ile a naganišiša ka mafelelo a go ba ga Maria sebogo sa bohle. Gaešita le ge a be a naganne ka go iša taba go bao ba nago le matla a swanetšego a taolo, o be a nyaka go mo šireletša le go phema go mo kgopiša. Ka baka leo, o ile a dira phetho ya gore a mo hlale ka sephiring. Lengwalo la tlhalo la mma yoo a sego a nyalwa ge e le gabotse le be le tla bontšha gore o ile a nyalwa.

[Seswantšho go letlakala 16]

TAELO YA GO BALWA GA BATHO YA MMUŠIŠI WA MOROMA WA EGIPITA, 104 C.E.

[Mothopo]

© The British Library Board, all rights reserved (P.904)