1, 2. Hooghan nahazʼą́ą́góó, Jiihóvah haʼátʼíí yá yinízin?

JIIHÓVAH éí hastiin dóó asdzání ałhainínil. Diyin Bizaad ání God éí asdzání áyiilaago hastiin “yichʼįʼ yił níʼáázh.” Ádam baa hoł hózhǫ́ǫgo ájíní: “Díí shitsʼinígíí bitsʼą́ą́dóó tsʼin áádóó shitsįʼígíí bitsʼą́ą́dóó atsįʼ jílı̨́.” (Genesis 2:22, 23) Jiihóvah éí ahastiin dóó eʼasdzą́ą́ dajílínígíí hoł dahózhǫ́ǫ doo nízin.

² Ndi baa yínííł, ląʼí dahooghan nahazʼą́ą́góó ił hózhǫ́ ádingo nahazʼą́. Ndi hooghan nahazʼą́ągi éí tʼáá ájíłtso, Diyin Bizaad éí ląʼígo bikʼehgóó ádajítʼée dooígíí dahólǫ́. Éí bikʼeh ádajítʼéego éí hakʼidahojidlíigo hózhǫ́ǫgo hazʼą́ą doo.​—Luke 11:28.

3, 4. (a) Ahastiin éí hweʼasdzą́ą́ haitʼéego baa nitsíjíkees doo? (b) Ahastiin dóó eʼasdzą́ą́ ałhá yóóʼanázhdiiʼaahgo, haʼátʼíí biniyé ílı̨́įgo baa nitsáhákees?

³ Diyin Bizaad áníigo ahastiin yáʼátʼéehii éí beʼasdzą́ą́ ayóóʼáyóʼníigo bił nílı̨́įgo yaa nitsíkees doo. Ephesians 5:25-29 yíníłtaʼ. Ahastiin éí tʼáá áłahájįʼ ayóóʼóʼóʼní bee hweʼasdzą́ą́ baa jijoobaʼ doo. Baa áhojilyą́ągo doo atídoonííłgóó baa jistiʼ doo.

⁴ Hweʼasdzą́ą́ niʼiisíihgi shąʼ? Ahastiin ábidiʼní: “Nihidaʼasdzą́ą́ ayóóʼádeínóhʼní; tʼáadoo bichʼįʼ doo danohtsʼídí.” (Colossians 3:19) Ahastiin béédaałniih, nihí ałdóʼ nidaʼiiyosííh. Áko nidaʼiiyosíihgi God nihá  yóóʼiidiiʼaah doo danohsingo, niheʼasdzą́ą́ niʼiisíihgi ałdóʼ bá yóóʼadahidohʼaah. (Matthew 6:14, 15) Tʼáá ájíłah éí niʼiidzíihgi ałhá yóóʼanázhdiiʼaahgo éí ahéʼáskéegi ił hózhǫ́ǫ doo.

5. Haʼátʼíí biniyé ahastiin éí hweʼasdzą́ą́ hoł danilı̨́į doo?

⁵ Jiihóvah éí ahastiin hweʼasdzą́ą́ hoł nilı̨́į doo hóʼní. Hweʼasdzą́ą́ yídin nilínígíí dóó bíniʼ siláagi bá baa nitsíjíkees doo. Díí éí ílı̨́įgo baa nitsáhákeesii átʼé. Ahastiin éí beʼasdzą́ą́ doo hazhóʼó yaa nitsíkeesgóogo, Jiihóvah yichʼįʼ sodilzingo doo há yiyíistsʼą́ąʼ da doo. (1 Peter 3:7) Jiihóvah ayóóʼádabóʼnínígíí ayóó daʼjílı̨́įgo honéłʼı̨́. Jiihóvah éí hastóí dóó sáanii aheełtʼéego yaa nitsíkees.

6. Ahastiin dóó eʼasdzą́ą́ “atsʼíís tʼááłáʼí jileeh” nínígi, haʼátʼíí áhyiłní?

⁶ Jesus ííshjání áyiilaago éí ahastiin dóó eʼasdzą́ą́ “nizhdiltʼé yę́ę atsʼíís tʼááłáʼí jileeh.” Éí nizhónígo ahił jílı̨́įgo óolyé. (Genesis 2:24; Matthew 19:6) Tʼáá ájíłah éí doo náánáłahjįʼgo łaʼda bidázhnoolníi da doo. (Proverbs 5:17-21; Hebrews 13:4) Doo ałchʼįʼ ádaa jíchįʼ da, tʼáá hazhóʼó bee ahadiʼdoohtʼááł. (1 Corinthians 7:3-5) Ahastiin díí bééjílniih doo, “doo łaʼda tʼáá hó hatsʼíís jijoołáa da, nidi hatsʼíís biʼjiisą́ índa baa áhojilyą́.” Éí bąą hweʼasdzą́ą́ ayóóʼájóʼníigo baa áhojilyą́ą doo. Eʼasdzą́ą́ aláahdi yídin nilínígíí éí bahastiin baa joobaʼgo ayóóʼábóʼníi doo nízin łeh.​—Ephesians 5:29.

7. Hooghan nahazʼą́ą́góó haʼátʼíí biniyé á sizíinii hólǫ́ǫgo yáʼátʼééh?

⁷ Hooghan nahazʼą́ą́góó éí á sizíinii hólǫ́ǫgo yáʼátʼééh, áko éí ákweʼé nizhónígo ahił nidajilnish doo. 1 Corinthians 11:3 ání: “Nidi díí nihił béédahózin  doo nisin, jó, éí diné tʼááłáʼí nítínígo bitsijįʼ sizíinii éí Christ, áádóó asdzání bitsijįʼ sizíinii éí bahastiin, índa Christ bitsijįʼ hólóonii éí Diyin God.”

8. Eʼasdzą́ą́ éí haitʼéego bahastiin yéigo bił nílı̨́į doo?

⁸ Tʼáá ałtso ahastiin nidaʼiisííh. Eʼasdzą́ą́ éí hahastiin yinahaʼáhígíí bikééʼ jizı̨́įgo bóhojółníihgo hooghangi tʼáá ałtsojįʼ yáʼátʼéehgo hazʼą́ą łeh. (1 Peter 3:1-6) Diyin Bizaad ání: “Eʼasdzą́ą́ jílíinii hahastiin hoł nilı̨́į doo.” (Ephesians 5:33) Hahastiin hweʼoodląʼ doo yinízin da ndi, hahastiin hoł nilı̨́į doo. Diyin Bizaad ání: “Eʼasdzą́ą́ danohłíinii, nihadahastiin bídahwíínółnííh. Łaʼ Diyin God bizaad doo yikʼeh dahółʼı̨́į da nidi beʼasdzą́ą́ yáʼátʼéehgo dahinánígíí binahjįʼ daʼiidoodląął. Azhą́ tsʼídá doo haʼátʼíhída dabidohníi da nidi, tʼáadoo bee nihikʼídahótʼahígóó áádóó dahodíínóhsingo dahinohnánígíí [ił ídlı̨́ bił] dayooʼı̨́įgo bí ałdóʼ daʼiidoodląął.” (1 Peter 3:1, 2) Eʼasdzą́ą́ yáʼátʼéehii ájooníiłgo éí hahastiin hweʼoodląʼ hazhóʼó há yaa ákodínóozįįłgo bił nilı̨́į doo.

9. (a) Eʼasdzą́ą́ éí bahastiin yee lą́ asłı̨́ı̨́ʼígíí doo bił yáʼátʼééhgóó, haitʼéego áʼdoolííł? (b) Titus 2:4, 5 éí eʼasdzą́ą́ haitʼéego neinitin?

 ⁹ Eʼasdzą́ą́ éí bahastiin haʼátʼíí shı̨́ı̨́ yee lą́ asłı̨́įʼgo áádóó asdzánígíí doo bił yáʼátʼééhgóó, haitʼéego áʼdoolííł? Baa nitsíjíkeesgo hazhóʼó bee hazhdoodzih. Ałkʼidą́ą́ʼ Éíbraham beʼasdzą́ą́ Sárah, saad łaʼ yee hachʼįʼ haadzíiʼgo doo bił yáʼíítʼéeh da, ńtʼééʼ Jiihóvah áháłní: “Sárah . . . yísíníłtsʼą́ą́ʼ.” (Genesis 21:9-12) Ahastiin éí bééhózínígo Diyin Bizaad yikʼehgo eʼełʼı̨́įgo, éí beʼasdzą́ą́ doo bił nanitłʼagóó bikééʼ sizı̨́į doo. (Acts 5:29; Ephesians 5:24) Eʼasdzą́ą́ yáʼátʼéehii éí hooghan hazʼą́ągi á áhályą́ą łeh. (Titus 2:4, 5 yíníłtaʼ.) Bahastiin dóó baʼáłchíní yá naalnishgo bá yaa ádahonízingo ayóóʼádabóʼní, dóó ayóó ájílı̨́įgo haa nitsídaakees doo.​—Proverbs 31:10, 28.

10. Áłtsé ałtsʼázhdootʼashgi dóó bee hazʼáanii binahjįʼ ałtsʼáʼátʼash Diyin Bizaad haitʼéego yeinítʼı̨́?

¹⁰ Ahéʼáskéegi, łahda tʼóó tsı̨́įłgo ałtsʼáʼdootʼash hwiiniizįįh. Diyin Bizaad ání, eʼasdzą́ą́ éí hahastiin doo áłtsé bitsʼázhdoogáał da, ahastiin ałdóʼ tʼáá ákótʼé. (1 Corinthians 7:10, 11) Ákondi, doo yáʼátʼééhgóó hooʼaʼgo éí áłtsé tʼóó kónígháníjįʼ ałtsʼázhdootʼash, díí hazhóʼó baa náhátʼı̨́į doo. Bee hazʼáanii binahjįʼ ałtsʼáʼátʼash shąʼ? Diyin Bizaad ání, éí tʼáá łáʼígo tʼéiyá biniinaa ałtsʼázhdootʼash. Éí t’áá háiidígíída ahastiin doodaiiʼ eʼasdzą́ą́, doo hachʼooníhígíí ił eshtéézh wolyéii bił ájíítʼįįdgo biniinaa ałtsʼáʼátʼashgi bohónéedzą́ą doo.​—Matthew 19:9.

11. Áłchíní haʼátʼíí aláahdiígíí bá yáʼátʼééh?

¹¹ Amá dóó azhéʼé nihaʼáłchíní tʼáadoo leʼé bił  ádaałʼı̨́. Nihaʼáłchíní nihídin danilı̨́. Tsʼídá aláahdi bá yáʼátʼéhígíí éí tʼáá nihí Jiihóvah bee nidanohtin.​—Deuteronomy 6:6, 7.

12. Amá dóó azhéʼé haitʼéego baʼáłchíní yaa ádahalyą́ą doo?

¹² Kʼad nihił hoogáłígíí tʼóó tséʼádin tʼóó baaʼihgo hodeeyá. Áłchíní atídeidoolííłii dahólǫ́, éí áłchíní bił niʼideeł łaʼ. Amá dóó azhéʼé díí yaa yáłtiʼgo ayóó bá ndanitłʼah łeh. Ndi díí éí tʼáá bítséedi bee bił hwiilneʼgo áko yaa ákódanízin doo. Amá dóó azhéʼé nihaʼáłchíní baa ádahołyą́. *​—1 Peter 5:8.

13. Amá dóó azhéʼé éí haitʼéego baʼáłchíní ndeinitin doo?

 ¹³ Amá dóó azhéʼé díí bąąh silá, éí baʼáłchíní hóyą́ą doogo neinitin doo. Haitʼéego éí naʼáłchíní nanitin doo? Naʼáłchíní éí naʼnitin deinízin, ndi tʼáá naʼníleʼdii doodaiiʼ atélʼı̨́įgo éí áłchíní doo bee nanitin da. Éí bąą háháchįʼgo doo bee naʼnitin da. Nihizaad “diltłish aa aalgeedígíí nahalingo” bee nanohtingo nihaʼáłchíní bee atélʼı̨́į doo. (Proverbs 12:18) Haʼátʼíí biniyé áłchíní akʼeh dahółʼı̨́į dooígi bee nabinítin doo.—Ephesians 6:4; Hebrews 12:9-11; Endnote 30 níníłʼı̨́.

14, 15. Áłchíní éí haʼátʼíí biniyé bimá dóó bizhéʼé yikʼeh dahółʼı̨́į doo?

¹⁴ Azhą́ nanitłʼah ndi, Jesus éí tʼáá áłahájįʼ Bizhéʼé yikʼeh átʼéé ńtʼééʼ. (Luke 22:42; John 8:28, 29) Jiihóvah éí áłchíní, bimá dóó bizhéʼé yikʼeh dahółʼı̨́į doo yóʼní.​—Ephesians 6:1-3.

¹⁵ Áłchíní akʼeh hóʼı̨́įgi nanitłʼah danohsin ndi, béédaałniih akʼeh dahonołʼı̨́įgo, Jiihóvah índa nimá dóó nizhéʼé nihaa bił dahózhǫ́. *​—Proverbs 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Séítan éí nooséełii haitʼéego doo yáʼáshóonii ádazhdoonííł nízin? (b) Jiihóvah ayóóʼádayóʼnínígíí nihikʼis ádadííliiłgi, haʼátʼíí biniyé ílı̨́įgo baa nitsáhákees?

¹⁶ Séítan éí nikʼis nikʼijįʼ choyoołʼı̨́įgo doo yáʼáshóonii ádíínííł nóʼní. Díí bitsʼąąʼ ánítʼée dooígi doo bííníghah da nóʼní. Jéíkab bitsiʼ łaʼ Dáínah wolyé ńtʼéeʼgo Jiihóvah doo ayóóʼádayóʼnínígíí bikʼis áyiilaa. Áko biniinaa tʼáá hó índa haghan hazʼą́ą́dóó bił hachʼįʼ nidahwiisʼnááʼ. (Genesis 34:1, 2) Nikʼis Jiihóvah  doo ayóóʼádayóʼníígóó, éí Jiihóvah yijoołxáhígíí ádíínííł danóʼníi doo. Ákwíí nidzaago éí tʼáá ni, nighan hazʼą́ą́dóó, índa Jiihóvah bee atídíílííł. (Proverbs 17:21, 25) Áko éí bąą Jiihóvah ayóóʼádayóʼnínígíí nikʼis ádadíílííł.—1 Corinthians 15:33.

17. Hooghan hazʼą́ągi, haʼátʼíí bikʼeh ádajítʼéii dooígíí hąąh naazlá?

¹⁷ Hooghan nahazʼą́ą́góó God bikʼeh dajíkáahgo nizhónígo hazʼą́ą doo. Ahastiin, neʼasdzą́ą́ ayóóʼííníʼní. Eʼasdzą́ą́, nahastiin nił nilı̨́įgo bíhwííníłnííh. Proverbs 31:10-31 éí eʼasdzą́ą́ yáʼátʼéehii baa haʼniih, díí bikʼeh ánítʼé. Amá dóó azhéʼé, nihaʼáłchíní God ayóóʼáyóʼníi doogo bee nanohtin. (Proverbs 22:6) Azhéʼé éí “yáʼátʼéehgo dah ajooʼish doo.” (1 Timothy 3:4, 5; 5:8) Áłchíní, nihimá dóó nihizhéʼé bikʼeh dahonołʼı̨́. (Colossians 3:20) Hooghan hazʼą́ągi tʼáá ájíłtso nidaʼjiisííh, éí bąą tʼáadoo ayóó átʼéego ádaa nitsídaahkeesí, tʼóó ałhaa nídahidohʼaah. Diyin Bizaad biiʼdę́ę́ʼ Jiihóvah bikʼeh ádajítʼéii dooleełígi há dahólǫ́.