1-2. Jiihóvah bidineʼé éí haʼátʼíí tsʼídá yáʼátʼéehii bee bá ił chodahooʼı̨́?

TʼÁÁ ákónéehii éí ił chohooʼı̨́ hólǫ́ǫ doo. Diné éí łaʼ yáʼátʼéehgo ahéʼéskée dooleeł, áłchíní doo bąą tééhgóó dínóolzééł, doodaiiʼ yéigo ąąh dahoołʼaahii bitsʼąą náádidoodááł danízingo bee bił chodahooʼı̨́. Oodlání niidlínígíí ałdóʼ ákódeiiniidzin. Ndi tsʼídá aláahdi ił chohooʼı̨́ daniidzinígíí éí hoolʼáágóó iiná áádóó ayóóʼádeíníiʼníigo nihitsʼą́ą́ʼ ádinę́ę náádahiʼnáa dooleeł daniidzin.

² Yilʼaadii Paul ání: ‘Daneeznáanii tʼáá ákogi ádaatʼéii índa doo ákwii ádaatʼéii náábidiʼdooljahgo bíká dadíníitʼı̨́ı̨́ʼ.’ (Acts 24:15) Paul éí nááʼdiijeeh bee ił chohooʼı̨́įgi doo bí áłtsé chʼíiníʼą́ą da. Ałkʼidą́ą́ʼ Job ałdóʼ ákótʼéego chʼíiníʼą́. Éí Diyin shénálniihgo iiná shaa néidoodlééł nízingo yoodlą́ą́ ńtʼééʼ.—Job 14:7-10, 12-15.

3. 1 Corinthians wóltaʼ 15, éísh áká adoolwołgo átʼé?

³ Oodlání yee ndaʼnitinii łaʼ éí “aninéédę́ę́ʼ nááʼdiijeeh,” díí éí ‘atłʼáhí’ doodaiiʼ ‘íiyisíí bee naʼnitinii’ átʼé. (Heb. 6:1, 2) 1 Corinthians wóltaʼ 15 góneʼ Paul éí nááʼdiijeeh yeinítʼı̨́. Kótʼéego áʼiilaago ałkʼidą́ą́ʼ Oodlání yę́ę bidziil shı̨́ı̨́ ádabiilaa. Nihí ałdóʼ tʼáá ákótʼéego nihidziil ánihidoolííł índa nááʼdiijeehgi bee nihił chodahooʼı̨́įgi nihá bidziil íidoolííł.

4. Ayóóʼádeíníiʼnínę́ę náábidiʼdooljahgo haʼátʼíí binahjįʼ bee ił chohooʼı̨́?

⁴ Jesus Christ daaztsą́ą́dę́ę́ʼ náábiʼdiilzáagi éí bee ayóóʼádeíníiʼnínę́ę iiná bá nidoolyéełgo bee ił chohooʼíinii átʼé. Éí Paul ałkʼidą́ą́ʼ Kórinth dineʼé “haneʼ yáʼátʼéehii” yee yił hoolneʼ yę́ę bił nítʼiʼ. (1 Cor. 15:1, 2) Áko éí Oodlání jílínígíí díí nááʼdiijeeh doo joodlą́ą́góogo éí tʼáadoo biniyéhígóó  ajoodlą́ą doo hałní. (1 Cor. 15:17) Jesus daaztsą́ą́dę́ę́ʼ náábiʼdiilzáagi joodlą́ągo éí nááʼdiijeehgi bee ił chohooʼíinii átʼé.

5-6. 1 Corinthians 15:3, 4 haʼátʼíí bee ił chohooʼı̨́?

⁵ Paul éí nááʼdiijeehgi áłtsé tááʼ ałʼąą tʼáá aaníí átʼéegi chʼíiníʼą́. Éí “nidaʼayeelzíiʼii yiniyé Christ daaztsą́,” índa “yóóʼáhoʼdiilyaa,” áádóó ‘Diyin bizaad ánínígíí bikʼehgo tágí jı̨́ aleeh góneʼ nááhoʼdiilzá.’—1 Corinthians 15:3, 4 yíníłtaʼ.

⁶ Jesus daaztsą́ągi, yóóʼábiʼdiilyaagi, áádóó náábiʼdiilzáagi haʼátʼíí binahjįʼ bee nihił chodahooʼı̨́? Aizéíyah ałkʼidą́ą́ʼ Mesáíyah kótʼéego yaa chʼíhoníʼą́. Éí “dahináanii bitahdóó hoʼdiisyı̨́” áádóó ‘doo yáʼádaashóonii bił yóóʼáhoʼdiilyaa.’ Áádóó Mesáíyah ałdóʼ “tʼóó ahayóí bibąąhági ádaatʼéii bá nízhdiiyı̨́” yiłní. Kótʼéego Jesus bibeʼiinaʼ yee nihikʼé nináʼídlá. (Isa. 53:8, 9, 12; Matt. 20:28; Rom. 5:8) Áko Jesus daaztsą́ągi, yóóʼályaagi, áádóó náábiʼdiilzáagi bee ił chohooʼı̨́įgo éí niʼiidzííh índa anoonééł bitsʼąą nihéédidoochił, áádóó ayóóʼádeíníiʼnínę́ę bił nidaʼáhiidiiltsééł.

7-8. Jesus náábiʼdiilzáagi haʼátʼíí biniyé tʼáá aaníí hwiindzin doo?

⁷ Nááʼdiijeehgi bee nihił chohooʼínígíí éí Jesus daaztsą́ą́dę́ę́ʼ náábiʼdiilzáagi bił ahídéétʼiʼ. Áko éí Jesus náábiʼdiilzáagi yiniidlą́ą doo. Jiihóvah éí Jesus nínéidiisáagi haʼátʼíí biniyé éí tʼáá aaníí hwiindzin?

⁸ Jesus náábiʼdiilzáádóó bikʼijįʼ ląʼí dabiiłtsánígíí yaa dahoolneʼ. (1 Cor. 15:5-7) Paul éí yilʼaadii Peter bí áłtsé Jesus yiyiiłtsą́ níigo chʼíiníʼą́. Áádóó ídahoołʼaahii díkwíltʼéego shı̨́ı̨́ Peter éí Jesus náábiʼdiilzáádóó bikʼijįʼ yiyiiłtsą́, daaníigo ałdóʼ chʼídeizʼą́. (Luke 24:33, 34) Daalʼaadii ałdóʼ Jesus náábiʼdiilzáádóó bikʼijįʼ dayiiłtsą́. Matthew 28:16-20 éí Gáliliidi baa hózhǫ́ǫgo ahíʼiildeeʼgo yaa halneʼ yę́ęgi ákwii Christ éí 500dóó “tʼáh yówehgo tʼáá łahjįʼ bichʼįʼ yitʼíní ínáázhʼdiilyaa.” Jesus éí hatsilí “James bichʼįʼ yitʼíní ízhʼdiilyaa,” háálá éí Mesáíyah jílı̨́įgi doo hoodlą́ą da. (John 7:5) Áádóó Jesus náábiʼdiilzáago jiiłtsą́ągo James ajoosdląąd. Éí 55 C.E. daatsʼí nahalzhiishgo Paul naaltsoos áyiilaago Jesus náábiʼdiilzáago dayiiłtsánígíí íídą́ą́ʼ ląʼí tʼahdii dahiiná. Áko Jesus náábiʼdiilzáagi háíshı̨́ı̨́ doo yoodlą́ą dago éí Jesus nídayiiłtsánígíí hoł dahodoolnih.

9. Acts 9:3-5 éí Paul haʼátʼíí bił áhóótʼįįd ní?

⁹ Tʼahádóó Jesus éí tʼáá bí Paul yichʼįʼ yitʼíní áʼdiilyaa. (1 Cor. 15:8) Éí Paul íídą́ą́ʼ Saul joolyéego Damáskasgóó joogáałgo Jesus náábiʼdiilzáhígíí hachʼįʼ haadzíiʼgo jidiiztsʼą́ą́ʼ, éí yáʼąąshdi hólǫ́ǫgo jiiłtsą́. (Acts 9:3-5 yíníłtaʼ.) Paul kótʼéego hoł áhóótʼįįdgo bee bééhózingo Jesus éí tʼáá aaníí daaztsą́ą́dę́ę́ʼ náábiʼdiilzá.—Acts 26:12-15.

10. Paul éí Jesus náábiʼdiilzáagi yoodlą́ągo haʼátʼíí ádeeshnííł jiniizı̨́ı̨́ʼ?

¹⁰ Paul éí Jesus náábiʼdiilzáagi tʼáá aaníí áhóótʼįįd jiníigo baa hojilneʼgi diné éí bee nihił hozhdoolnih shı̨́ı̨́ danidzin. Háálá Jesus tʼah doo hachʼįʼ yitʼíní ádílnééh hádą́ą́ʼ Oodlání ayóó atíʼjíłʼı̨́. Jesus náábiʼdiilzáagi joosdląądóó bikʼijįʼ díí tʼáá aaníí jiníigo diné bee bił hojilneʼgo yéigo binjishnish. Jesus éí tʼáá aaníí daaztsą́ą́dóó iiná baa nályá jiníigo biniinaa náhodiʼneesghaal, awáalyaa ánahoʼdiilghaah, tsinaaʼeeł hoł nidiitaahgo tázhdííyá. (1 Cor. 15:9-11; 2 Cor. 11:23-27) Jesus éí tʼáá aaníí náábiʼdiilzá jinízin. Áko éí joodlą́ągo yéigo bichʼą́ą́h haajídzih. Jesus náábiʼdiilzáagi ałkʼidą́ą́ʼ Oodlání binááł  ádahóótʼįįdgi índa yaa dahalneʼígíísh yinídlą́? Éí nááʼdiijeeh woodlą́ągi bidziilgoósh ná áyiilaa?

11. Kórinthdi haʼátʼíí biniinaa łaʼ éí nááʼdiijeehgi doo tʼáá aaníi da danízin ńtʼééʼ?

¹¹ Gríikdi Kórinth hoolyéedi Oodlání łaʼ éí nááʼdiijeeh tʼáá aaníigo baa haneʼgi doo dayoodlą́ą da. Łaʼ ádaaní: “Daneeznáanii doo náádidoojah da.” Haʼátʼíí biniyé kódajiní? (1 Cor. 15:12) Jó, Áthenzdóó philosophers danilı̨́įgo éí Jesus náábiʼdiilzá haʼnínígíí tʼóó yá nidahałtʼiʼ. Áko kótʼéego nitsáhákeesgo Kórinthdi Oodlání shı̨́ı̨́ ałdóʼ ákótʼéego nitsídaakees daazlı̨́ı̨́ʼ. (Acts 17:18, 31, 32) Łaʼ shı̨́ı̨́ ádeinízingo éí nááʼdiijeeh éí doo tʼáá aaníi da. Diné niʼiisíihii nilı̨́įgo biniinaa éí “daaztsą́” bidohní. Áádóó łaʼda Oodlání yileehgo éí “hiná” yileeh, háálá éí niʼiisííhgóó bá yóóʼadootʼą́. Tsʼídá haʼátʼíí shı̨́ı̨́ biniinaa doo nááʼdiijeeh da dajinínígíí éí tʼáadoo biniyéhígóó daʼjoodlą́. Diyin éí Jesus tʼáadoo ninéidiisáágóogo éí akʼénináʼílyáagi ádin doo, áádóó niʼiidzííhgóó doo nihá yóóʼanáhidiitʼaah da doo. Áko nááʼdiijeehgi doo dajoodlánígíí éí tʼáadoo biniyéhígóó ił chohooʼı̨́ hwee dahólǫ́ǫ doo.—1 Cor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14.

12. Jesus náábiʼdiilzáagi éí náádabiʼdilzánę́ę éí 1 Peter 3:18, 22 haitʼéego ałʼąą átʼé ní?

¹² Paul éí ‘Christ náábiʼdiilzáagi’ bił bééhózin. Christ náábiʼdiilzáagi éí nahasdzáán bikáaʼjįʼ náádahoʼdiilzánę́ę biláahgo átʼé. Éí náádahoʼdiilzánę́ę ánáádajídin. Paul éí Jesus “áłtsé dadziztsą́ą́dę́ę́ʼ náázhdidoodáłígíí” jílı̨́ yiłní. Éí haitʼéego Jesus áłtsé nááhoʼdiilzá? Jó, tsʼídá áłtsé níłchʼi jílı̨́įgo nááhoʼdiilzá, áádóó bílaʼashdlaʼii jílı̨́ı̨́ ńtʼéeʼgo hó áłtsé yáʼąąshgóó ajííyá.—1 Cor. 15:20; Acts 26:23; 1 Peter 3:18, 22 yíníłtaʼ.

13. Paul éí Ádam dóó Jesus haitʼéego ałʼąą átʼé ní?

¹³ Diné tʼááłaʼí dadootsaałgo éí haitʼéego tsʼídá tʼóó ahayói diné iiná yeidooleeł? Paul díí ííshjání ánáyiidlaa. Ádam bílaʼashdlaʼii yeiníláagi áádóó Christ binahjįʼ bee ił chohooʼı̨́ dooleełii yee ałchʼįʼ niinínil. Ádam ííłní: “Diné łaʼ honiinaa aniné hazlı̨́ı̨́ʼ.” Ádam asiihgo anoonééł bee ádihozhdiiltʼiʼ, índa haʼáłchíní daʼahéelchíiłii díí tʼahdii bee bichʼįʼ nidahwiiʼná. Ndi Diyin éí biYeʼ nínéidiisáago binahjįʼ yáʼátʼéehgo nihá ił chohooʼı̨́! ‘Nááʼdiijeeh éí tʼáá diné łaʼ ałdóʼ hanahjįʼ daneeznáanii nááʼdiijeeh hazlı̨́ı̨́ʼ,’ éí Jesus. Áko Paul ání: “Ádam binahjįʼ diné tʼáá ałtso daninéhígi tʼáá ákótʼéego ałdóʼ Christ hanahjįʼ tʼáá ałtso hinááh dajiináago ánídahodiʼdoolnííł.”—1 Cor. 15:21, 22.

14. Ádamísh náábidiʼdoolzááł? Baa chʼíhoníʼaah.

¹⁴ Paul éí “Ádam binahjįʼ diné tʼáá ałtso daninéhígi,” níigi éí Ádam baʼáłchíní náás daʼahideeshchíinii bílaʼashdlaʼii áhyiłní. Háálá éí niʼiidzííh índa anoonééł Ádam bitsʼą́ą́dóó yee daʼahéelchíihgo noonééł. (Rom. 5:12) Ádam éí “dajiináago ánídahodiʼdoolnííł,” yiłnínígíí éí hó Ádam doo atah áhodíʼníi da. Christ nááʼádiisniiʼgi doo hákʼéstʼiʼ da. Háálá bąąhági átʼéii doo hąąh da ńtʼééʼ, áádóó tʼáá ákójínéehgo Diyin doo bikʼeh hojíłʼı̨́į da. “Diné Silı̨́įʼii” éí “tłʼízí” yá nihodiyooʼááł nínę́ęgi hó atah “hoolʼáágóó áhodiʼdooldįįł.”—Matt. 25:31-33, 46, New World Translation; Heb. 5:9.

15. “Tʼáá ałtso dajiináago ánídahodiʼdoolnííł,” éí háí daʼjitah?

¹⁵ Paul éí “Christ hanahjįʼ tʼáá ałtso  dajiináago ánídahodiʼdoolnííł” ní. (1 Cor. 15:22) Paul éí Kórinthdi anoint ádaalyaaígíí yichʼįʼ áʼiilaa, éí yáʼąąshgóó náábidiʼdooljah. Éí “Christ Jesus bee diyingo ádabiʼdiilyaii, Diyin God bidiyı̨́ı̨́ʼ dadooleełgo bíká ádahodooʼniidii,” dajílı̨́. “Christ yił łáʼí danílı̨́įgo adaʼiishhaazhígíí” ałdóʼ yiłní. (1 Cor. 1:2; 15:18; 2 Cor. 5:17) Paul łahgo ánááʼiidláago ánáádíʼní: “Christ daaztsánígi átʼéego bił daneeʼnáago bee bił łáʼí dasiidlı̨́įʼgo, tʼáá ákótʼéego ałdóʼ dadziztsą́ą́dę́ę́ʼ náázdiidzáhígi átʼéego nihí ałdóʼ náádiijéʼígíí bee tʼáá aaníí hoł łáʼí daniidlı̨́į doo.” (Rom. 6:3-5) Jesus éí yáʼąąshgóó níłchʼi jílı̨́įgo nááhoʼdiilzá. “Christ yił łáʼí danilínígíí,” tʼáá átʼé níłchʼi bee anoint ádaalyaii ałdóʼ tʼáá ákótʼé.

16. Paul éí “Christ éí tsʼídá áłtsé nááhodiʼdiilzá,” níigi haʼátʼíí ááhyiłní?

¹⁶ Paul áníigo “Christ éí tsʼídá áłtsé nááhodiʼdiilzá.” Bééhániihgo łaʼ éí nahasdzáán bikáaʼjįʼ náábiʼdiilzá, éí Lázaras. Jesus éí tsʼídá áłtsé  náábiʼdiilzá, níłchʼi jílı̨́įgo hoolʼáágóó iiná dooleełgo, éí ałkʼidą́ą́ʼ Ízrel dineʼé Diyin yichʼįʼ náádayiiłniihę́ęgi átʼéego éí tsʼídá áłtsé aneestʼąʼ ádaatʼéii yichʼįʼ náádayiiłniih ńtʼééʼ nahalingo átʼé. Jesus tsʼídá áłtsé nááhoʼdiilzá haʼníigi Paul áníigo éí Jesus bikééʼdóó łaʼ bílaʼashdlaʼii yáʼąąshdi dahináa dooleeł biniyé náábidiʼdooljah. Éí daalʼaadii dóó náánáłaʼ Christ yił łáʼí danílı̨́įgo bí ałdóʼ yáʼąąshgóó náábidiʼdooljah. Éí bikʼíhoolzhiizhgo Jesus náábiʼdiilzáhígíí átʼéego ałdóʼ náábidiʼdooljah.

17. ‘Christ yił łáʼí danilı̨́į’ dooleełígíí éí hahgo yáʼąąshgóó náábidiʼdooljah?

¹⁷ ‘Christ yił łáʼí danilı̨́į’ dooleełígíí éí Paul díí Kórinth dineʼé naaltsoos yichʼįʼ áyiilaa yę́ędą́ą́ʼ yáʼąąshgóó náábidiʼdooljahgi tʼah doo áhánéeh da. Díí éí náasdi áhodoonííł níigo ááhyiłní. Éí “tʼáá ałkééʼ hasnilígíí bikʼehgo Christ tsʼídá áłtsé náádiidzáii éí áłtsé, áadi índa tʼáá bí náánádzáá góneʼ daboodlą́ągo daabíhígíí náábidiʼdooljah.” (1 Cor. 15:23; 1 Thess. 4:15, 16) Ákwii nahalzhiishgo Christ “tʼáá bí náánádzáá góneʼ” nihídayéełkaał. Daalʼaadii áádóó náánáłaʼ Oodlání níłchʼi diyinii bee anoint ádaalyaaígíí ádaadinígíí éí Christ tʼáá bí náánádzáá góneʼ ayííłką́ąjįʼ abaʼ ájítʼée doo. Áádóó índa éí “tʼáá ákótʼéego Jesus daaztsą́ą́dę́ę́ʼ náábiʼdiilzáhígi átʼéego hó ałdóʼ nááʼdiijeehígíí bee tʼáá aaníí Jesus bił łáʼí dajílı̨́į doo.”

18. (a) Yáʼąąshgóó nááʼdiijeeh doo, łaʼ náábikééʼdóó dooleełgo haitʼéego deiniidlą́? (b) 1 Corinthians 15:24-26 éí yáʼąąshdi haa dahodoonííł ní?

¹⁸ Oodlání tʼáá ałtso beʼoodląʼ dabidziilii yáʼąąshgóó doo bá ił chodahooʼínígíishąʼ? Éí nááʼdiijeeh ałdóʼ bee bá ił chodahooʼı̨́. Diyin Bizaad áníigo Paul dóó náánáłaʼ yáʼąąshgóó bá ił chodahooʼínígíí éí “átsé náádiʼdoojahii” danilı̨́ yiłní. (Rev. 20:6) Áko akééʼdóó łaʼ nináádiʼdoojah níigo ání. Díí Job yoodlánę́ę átʼé. (Job 14:15) Jesus “tʼáá bí náádzá góneʼ daboodlą́ągo daabíhígíí” éí yáʼąąshdi yił hólǫ́ǫ doo. Éí bílaʼashdlaʼii binahatʼaʼ índa tʼáá ałtso bídahólníihii ałtso ádeidoołdįįł. ‘Anaʼí akéeʼdi ádeidoołdįįłii éí aniné.’ Yáʼąąshgóó náábiʼdiiljeehígíí éí doo náádazdootsaał da. Ákoshąʼ łahjí bílaʼashdlaʼii haʼátʼíí bá ił chodahooʼı̨́?—1 Corinthians 15:24-26 yíníłtaʼ.

19. Nahasdzáán bikáaʼjįʼ náábidiʼdooljahígíí haʼátʼíí nidajólíi doo?

¹⁹ Nahasdzáán bikáaʼjįʼ náábidiʼdooljahígíí haʼátʼíí nidajólíi doo? Paul éí ‘daneeznáanii tʼáá ákogi ádaatʼéii índa doo ákwii ádaatʼéii náábidiʼdooljahgo bíká dadíníitʼı̨́ı̨́ʼ,’ nínę́ęgi bee hoł chodahooʼı̨́į doo. (Acts 24:15) Tʼáá bééhózinígo doo ákwii ádaatʼéii éí yáʼąąsh góneʼ doo há yá ahóótʼiʼ da. Áko Paul áníigo nahasdzáán bikáaʼjįʼ daneeznánę́ę náábidiʼdooljah níigo ání.

20. Nááʼdiijeeh bee ił chohooʼı̨́įgi neʼoodląʼ haitʼéego bidziil ná áyiilaa?

²⁰ “Tʼáá aaníí náádidoojah!” Nahasdzáán bikáajįʼ náábiʼdiiljéʼígíí éí hoolʼáágóó yikááʼ kéédahatʼı̨́į doo. Díí tʼáá aaníí bohodoolníiłgo yinídlą́. Ayóóʼííníʼnínę́ę ádaadinígíí baa nitsíníkeesgo baa nił hózhǫ́ǫ doo. Éí Christ índa ‘tʼááłáhídi mííl nááhaijįʼ yił dahwéeʼaahgo’ éí ádaadinę́ę náábiʼdiyiiljeeh doo. (Rev. 20:6) Tʼááłáhídi mííl nááhaijįʼ hootʼáał dooleełgi tʼáadoo bee háhalzhiizhí neʼiiná nítʼiʼ ndi, iiná naa nidoolyééł. Áko “nihił chodahooʼínígíí bee doo nihąąh nidahwiikaad da.” (Rom. 5:5) Bee danihidziilgo Diyin bá nideilʼaʼ. 1 Corinthians wóltaʼ 15 ląʼígóó yee naʼnitingo átʼé. Éí díí bikééʼdóó baa nídadíitʼįįł.