“Saray arum ya kaklasek et akayurong labat, anggapoy libro da tan aka-headphone ira, ondedengel ira na music legan ya manbabangat so teacher mi. Insan ira mankelaw no akin ya abebay grades da! Siak balet, gagawaen kon amin, manaaral ak met ya maong, pero siansia nin abebay grades ko. Agko amta no akin et ontan so nagagawa. Makapadismayan talaga ta anggano napupuyat ak la lanti ed panaaral ko pero siansia nin abebay grades ko.”​—Yolanda.

 Kasin ontan met so naliliknam? Diad tua, makapadismayan talaga no abeba so grades mo​—lalo la no nantutumbokan la itan.

 Say arum ya kabataan ya abebay grades da ed eskuelaan et onsusuko la tan agla ra mansasagpot pian onatagey ni grades da. Say arum balet et talagan tinmunda la ed panaaral da. Balet anggano singa balibalin gawaen iratan, wala ni mas maabig ya nagawaan mo. Pantongtongan tayoy anemiran paraan pian onatagey ni so grades mo.

•  No antoy nagawaan mo

•  No antoy ibabaga na arum ya kabataan

•   Looban mon amin so klase yo. Ompan isipen mon singa melag labat so nagawaan na satan, balet no lanang kan mani-skip ed klase yo, seguradon naapektoan so grades mo.

   “Diad eskuelaan mi, maslak ya saramay anggapoy pibabali da ed grades da et sikara may lanang ya ag-onloloob ed klase da, balet sikara lanlamang so manproblema.”​—Matthew.

   Prinsipyo ed Biblia: “Antokaman so itatanem na sakey a too, saya met so anien to.”​—Galacia 6:7.

•   Manaral kan maong. Tua, importante ya looban mo iray klase yo, balet mas nagunggonaan ka no gawaen moy anggaay nayarian mon makaaral ed klase yo. Mannota ka. Talosan mo no antoy ibabangat na teacher mo. No nayari, mantepet ka legan na klase yo.

   “Dakel so tepet ko legan na klase mi ta naimanok ya no napansin na teacher mi ya agmi atalosan so sakey ya topic, mas ipaliwawa to itan ed sikami.”​—Olivia.

   Prinsipyo ed Biblia: “Imano yoy pandedengel yo.”​—Lucas 8:18.

•   Agka mansasaol. Say panagsaol et sakey ya panagtila. Dakel so klase na panagsaol ed eskuelaan. Say sakey et say pankopya ed arum. Aglabat itan panagtila noagta agmet itan makatulong ed sika ya makaaral.

   “No agmo amtay ebat ed exam, agka mankokopya. No mansasaol ka, agmo natutulongan so sarilim. Imbes ya naaralan mon solusyonan a mismo iray problemam, ibabangat mo laingen so sarilim ya mandepende ed arum.”​—Jonathan.

   Prinsipyo ed Biblia: “Pansagpotan mon gawaen so kimey mo, pian walay nipasirayew mo.”​—Galacia 6:4, Contemporary English Version.

•   Iyunam lan gawaen iray assignment mo. No posible, sumpal mo la ray assignment mo antis mon gawaen iray arum ya bengatla​—singa say panagrelaks. a Ta no asumpal mo la ray assignment mo, mas na-enjoy moy manrelaks!

   “Nen inyunak ya gawaen iray assignment ko, anengneng kon inmatagey iray grades ko. No kasempet kod abung, labalabay ko lay onugip odino ondengel na music. Balet gagawaen ko nin unona iray asainmin ko insan ak manrelaks.”​—Calvin.

   Prinsipyo ed Biblia: “Seguroen yo komon no anto ray mas importantin bengatla.”​—Filipos 1:10.

•   Manpatulong ka. Agka nababaingan ya manpatulong ed arum. Kerew moy simbawa na atateng mo. Patulongan ka ed teacher mo no panon ya onatagey so grades mo. Diad arum ya situasyon, makatulong no manpa-tutor ka.

   “Mitongtong kad teacher mo. Manpatulong ka ed sikato pian natalosan mo so aaralen yo tan pian onatagey so grades mo. Seguradon naliketan so teacher mo ta talagan labalabay moy ompasa kanian tulongan to ka.”​—David.

   Prinsipyo ed Biblia: “Walay nagawaan no dakel so mananimbawa.”​—Proverbio 15:22.

•   Mananap kay paraan pian onatagey so grades mo. Diad arum ya bansa, wala ray kaaruman ya tepet ed exam ya ontulong pian onatagey so grades mo. Nayari met ya manboluntaryo ka lan onkerew na special project. No agka akapasa ed exam yo, ompan sarag mon kerewen ed teacher mo ya uliten itan.

   “No labay kon onatagey so grades ko, kaukolan koy mananap na paraan. Tetepetan koy teacher ko no sarag toy manpa-special project odino no sarag ton uliten lamet so antokaman ya inter ed siak ya gawaen ko pian makapasa ak.”​—Mackenzie.

   Prinsipyo ed Biblia: “Walay nagunggona ed kada kimey a pansasagpotan.”​—Proverbio 14:23.