Walay nagawaan mo pian onlemew so liknaan mo!

•  Antoy gawaen mo?

•  Panon to no wala manayay sakit mo?

•  No anto ray makatulong

•  Saray teksto ed Biblia ya makatulong

 Isipen irayan situasyon:

 Lanang ya maermen si Jennifer. Anggano anggapoy rason, inagew-agew ya akis lan akis. Iiwasan to ray totoo tan ngalngali agmangan. Agmet makakaugip tan singa blankoy isip to. Aburido lay Jennifer: ‘Anto yay nagagawad siak? Ompawil ni kasi may datin liknaan ko?’

 Si Mark et datin ataragey so grades to. Balet natan et agto la labay so onloob, kanian binmagsak iray grades to. Agto met la labay so manggalaw na sports ya paborito to. Agnatatalosan na saray kakaaro to no anto lay nagagawad sikato. Aburido la ray atateng to. Kasin normal labat iya​—odino walay problema?

 Kasin mabetbet ya naliliknam imay singa alikna nen Jennifer tan Mark? No on, antoy gawaen mo? Walay duaran opsyon mo:

1.   Sarilien moy naliliknam

2.   Mitongtong kad pantitiwalaan mon adulto

 Ompan opsyon A so pilien mo, lalo la no agmo labay ya ibagay liknaan mod arum. Pero, duga kasi itan? Oniay ibabaga na Biblia: “Mas maong ni duara nen say sakey . . . ta no natumba so sakey ed sikara, sikatoy ipaalagey na kaiba to. Balet anto kasi nagawa no atumba may sakey tan anggapoy mangipaalagey ed sikato?”​—Eclesiastes 4:​9, 10.

 Singa onia ’tan ay: Imadyin mo ya abalang kad lugar ya dakel so kriminal. Ambilbilunget, tan amayamay so istambay. Antoy gawaen mo? Sarag moy mananap a bukor na dalan pian makaalis kad satan ya lugar. Pero di ba mas maong no mantepet kad napantiwalaan ya too?

 Say depresyon et singa satan ya delikadon lugar. Tua ya paminsan-minsan et maermen tayo pero onlalabas lanlamang. Duma balet no abaybayag lay paneermen mo, ta kaukolan mo lay manpatulong.

 PRINSIPYO ED BIBLIA: “Siopaman ya isisian toy inkasikato et . . . ipupulisay toy amin a makanan karunongan.”​—Proverbio 18:1.

 No opsyon B so pilien mo​—mitongtong kad ateng mo o diad pantitiwalaan mon adulto—​natulongan da kan nasarag so naliliknam ta ompan naeksperiensya da met la itan.

 Ompan isipen mo: ‘Agnatalosan na atateng ko iyay naliliknak!’ Pero, segurado ka? Anggano dumay situasyon da nen kabataan ira, ompan asali da met itay naliliknam. Tan amta day solusyon!

 PRINSIPYO ED BIBLIA: “Agta say karunongan et walad saray maedad la, tan say pakatalos et walad saramay abayag lan manbibilay?”​—Job 12:12.

 Say punto: No ibagam so naliliknam ed ateng mo odino arum nin napantiwalaan ya adulto, nayarin naikdan da kay advice ya dugaruga ed situasyon mo.

 No inagew-agew kan nadi-depress, ompan walay sakit mo ya kaukolan a tambalen, singa say clinical (o, major) depression.

 Diad saray kabataan, saray sintomas na clinical depression et singa mood swing ya normal ed saray tinedyer, pero mas grabe tan mabetbet iratan. Kanian no grabe tan tuloytuloy so ermen ya naliliknam, mas maabig no mitongtong kad saray atateng mo ta ompan kaukolan mo lay manpacheck-up.

 PRINSIPYO ED BIBLIA: “Agmankaukolan na managtambal iray totoon maksil so laman da, noagta saraman labat so mansasakit.”​—Mateo 9:12.

 No a-diagnose ya walay major depression mo, agka nababaingan. Dakel ya kabataan natan so nadi-depress, tan natambal itan! Ag-onabebay pakanengneng ed sika na saray tuan kakaarom.

 Tip: Man-anos ka. Kaukolay panaon pian natambal so depresyon, tan ilaloan mo ya no maminsan et maliket ka tan no maminsan et maermen ka. a

 Balanglan kailangan moy manpatambal odino andi, wala ray nagawaan mo pian nasarag moy ermen ya naliliknam. Alimbawa, makatulong so regular ya pan-exercise, pangan na masustansia, tan magenap ya ugip pian onkalmadoy liknaan mo. (Eclesiastes 4:6; 1 Timoteo 4:8, paimanod leksab) Makatulong met no walay notebook mo ya pangisulatan mod saray naliliknam, no anto ray labay mon gawaen pian onlemew so liknaan mo, no anto ray pakakaermenan mo, tan no anto la ray maabig ya agawaan mo.

 Balanglan walay clinical depression mo odino wala labat so pakakaermenan mo, tandaan mo ’ya: No awaten moy tulong na arum tan manggawa kay paraan pian onabig ka, nasarag moy depresyon.

•  “Si Jehova et asingger ed samay asugatay puso to; ililiktar to iramay nagogonigon so espiritu ra.”​—Salmo 34:18.

•  “Ipasakbat mod si Jehova so ambelat ya awit mo, tan tulongan to ka. Agton balot paulyan a natumba so matunong.”​—Salmo 55:22.

•  “Siak, si Jehova a Dios mo, so mamemben ed kawanan a limam, say mangibabaga ed sika na, ‘Agka ontatakot. Tulongan ta ka.’”​—Isaias 41:13.

•  “Agkayon balot mapagpaga nipaakar ed ontumbok ya agew.”​—Mateo 6:34.

•  “Ipaamta yo ed Dios iray kerew yo . . . tan say kareenan na Dios a palumbasan toy amin a pakatalos so manbantay ed saray puso tan nonot yo.”​—Filipos 4:6, 7.