TEPET 5
Antoy Gawaen Ko no Walay Man-bully ed Siak?
ANTOY GAWAEN MO?
Imadyin mo yan eksena: Agla labay nen Thomas so onlad eskuelaan. Taloran bulan lan mangikakalat na tsismis iray kaklase to tungkol ed sikato. Insan da ni pappangaranan. No maminsan, dumboen da pian napelag iray libro to ya kunwari et agda ginagala, odino itulak da, insan no lingawen to balet no siopay angitulak, mantuturoan ira. Pero karuman, talagan agto la kaya so pambu-bully da ta binantaan da diad Internet . . .
No sika si Thomas, antoy gawaen mo?
ISIP MO NI!
Anggapoy nepeg mon takotan! Sarag mon taloen so bully anggano agka milaban. Panon?
-
Proverbio 29:11) No kalmado ka labat
PAULYAN MO LABAT IRA. Ibabaga na Biblia: “Say makulangkulang et ibebesngaw toy amin a nalilikna to, balet samay marunong et kalmadon mangokontrol ed satan.” (—anggano diad tua et mannerbiyos ka —onsawa lanlamang ira. -
AGKA OMBABAWI. Ibabaga na Biblia: “Agyo babalesen na mauges so siopaman a nanggaway mauges ed sikayo.” (Roma 12:17) No ombawi ka, mas onggrabe so situasyon.
-
IWASAN MOY GULO. Ibabaga na Biblia: “Say marunong et ompapaliis no nanenengneng toy peligro.” (Proverbio 22:3) Anggad posible et iwasan mo iramay manaanap na gulo, tan iwas kad situasyon ya posiblin na-bully ka.
-
MANISIP KAY EBAT YA AGDA IILALOAN. Ibabaga na Biblia ya say malumanay ya ebat et “pakepaen toy pasnok.” (Proverbio 15:1) Sarag moy manpaelek. Alimbawa, no susutilen da ka ya matabataba ka, ibagam ya, “Lanti, kailangan ko lay manpaebeng!”
-
ALIS KA LA. “No agka la onesel, labay ton ibaga mas makalakal tan matibay ka nen samay manaasar ed sika,” so kuan nen Nora ya 19 so taon to. “Nanengneng da ya sarag mon kontrolen so sarilim
—ya agsarag ya gawaen na bully.” —2 Timoteo 2:24. -
DAPAT CONFIDENT KA. Nalikas na saray bully no natatakot ka tan no sarasarag da kan taloen. Balet no nanengneng dan agda ka bastabasta nataktakot, onatras la ra.
-
MANDALEM KA. Oniay imbaga na datin teacher: “Ibabagak ed saray nabu-bully ya ag-ira natatakot ya mandalem. Atan so dugan gawaen pian agla ra makapan-bully na arum.”