Naamtaan mo ya dakel ed saray kalangweran so misi-sexting. Nayarin isipen mo, ‘Gawaen kasi itan na tinedyer ko?’

Labay mon itongtong itan ed anak mo, balet panon? Antis mon ebatan, ikonsideram ni no akin ya misi-sexting so arum ya kalangweran tan akin et kaukolan mon naamtaan so nipaakar ed satan. *

• Saray arum ya tinedyer et mansi-send na mabanday iran mensahe nipaakar ed sex pian mikarinyoan ed nagugustoan da.

• Nayarin i-send na sakey a bii so mabanday ya litrato to lapud pinilit na sakey a lakin gawaen itan.

• No maminsan, i-forward na sakey a laki so mabanday a litrato na sakey a bii pian walay panliketan na kakaaro to odino pian ombawi lapud impan-break da.

Antokaman so rason, say tinedyer ya walaay cell phone et nayarin niiyan ed peligro. “Sakey click labat, sigpot lan nauman iray bilay,” so inkuan na libron CyberSafe.

Agnaiisip na dakel a totoo ya no wala lad online so litrato, agla nakontrol na angi-send so pangusar ed satan. Unong ed sakey ya report manlapud U.S. Federal Bureau of Investigation (FBI), walay sakey ya biin manedad na 18 ya “nambikkel nen naamtaan ton say litrato ton labos-lakseb ya in-send tod boyfriend to et in-forward to met ed nilasus iran tinedyer ed eskuelaan da. Saray arum ya estudyante ya tuloytuloy nin angi-forward ed saman ya litrato et amaloor nid kababaingan to.”

Lapud sexting, wala ray ginawan ley. Singa bilang, diad arum a lugar no angi-send so sakey ya menor-de-edad na mabanday iran litrato odino babantayan nipaakar ed sex ed kapara ton menor-de-edad, sikatoy nakasoan ed krimen ya child-pornography tan sikatoy nawalaay rekord bilang sex offender. Sakey ni, dependid ley na bansa, nayarin nakasoan met so ateng lapud krimen ya ginawa na anak to.

Mangiter na malinew iran totontonen. Anggaman agmo sigpot ya nakontrol so pangusar na tinedyer mod cell phone, sarag mon seguroen ya amta to ray totontonen—pati saray resulta no agto iratan unoren. Tandaan met ya bilang ateng, kanepegan mon i-monitor so cell phone na tinedyer mo.—Prinsipyod Biblia: Efeso 6:1.

Tulongay tinedyer mon natalosan so problema. Nayarin ibagam: “Nandurumay opinyon na totoo ed no anto tay sexting. Sika ey, antoy pakatalos mod satan?” “Anto ran klase na litrato so iisipen mon mabanday?” “Diad arum ya lugar, saray menor-de-edad ya mansi-send na labos-lakseb ya litrato ed kapara dan menor-de-edad et nakasoan. Parad sika, talaga kasin mauges so sexting?” “Akin et mauges itan?” Dengel mon maong so katunongan na tinedyer mo, tan tulongan mon nonoten no antoy epekto na pangi-send to.—Prinsipyod Biblia: Hebreos 5:14.

Mangiyalimbawa na saray posiblin nagawa. Nayarin ibagam ed anak mon bii: “No bilang ta piliten na sakey a laki so sakey ya biin ‘mi-sext’ ed sikato, antoy gawaen na bii? Ompayag la pian agnaderal so pankakaaro da? Ag-ompayag balet mi-flirt nin siansia ed sikato? Pultoten to lay relasyon da? Ibaga tod sakey ya adulto?” Tulongay anak mon bii ya mankatunongan. Siempre, sarag mo met ya gawaen so onia ed anak mon laki.—Prinsipyod Biblia: Galacia 6:7.

Pasesegey tinedyer mon ipanengneng so kaabigan ed arum. Nayarin itepet mo irayad sikato: Panon kaimportante ed sika so maabig ya reputasyon? Anto ran ugali so labay mon natandaan na arum ed sika? Antoy naliknam no abapbaingan so sakey ya too lapud in-forward moy mabanday ya litrato to? Antoy naliknam no ginawam so duga? Tulongan moy tinedyer mon ‘napansiansiay malinis a konsiensia.’—1 Pedro 3:16.

Magmaliw ya alimbawa. Ibabaga na Biblia ya say karunongan ya manlalapud Dios et malinis tan agmansimpisimpitan. (Santiago 3:17) Kasin napatnagan iratan ed sika? “Kaukolan tayoy magmaliw a maong ya alimbawa tan paliisan iray litrato, babantayan, tan Web site ya mabanday odino ilegal,” so imbaga na libron CyberSafe.