DIAD sakey a survey nen 2015 ed saray full-time ya empleyado ed waloran bansa, dakel so angibaga ya naiirapan iran balansien so panaon dad trabaho tan diad pamilya. Saray imbaga dan rason et lapud naarumay responsabilidad da diad trabaho o diad abung da, ombabaleg so gastos, tan mas dakel ya oras so kailangan ed trabaho da. Singa bilang, diad United States, saray full-time ya empleyado et kaslakan ya mantratrabaho na 47 ya oras kada simba. Ngalngali 20% so angibagan mantratrabaho ray 60 ya oras o sobra ni!

Diad sakey nin survey ya ginawad 36 ya bansa, 25% so angibaga ya lanang iran manaapura anggano manrerelaks ira! Apektado met iray ananak ta dakdakel so activity da.

No lanang ya dakdakel so labay tayon gawaen anggano kulang so oras tayo, seguradon na-stress tayo​—nabiktima itayo na tatawagen dan “time pressure.” Pero posible kasi ya magmaliw tayon mas balanse? Anto dapat iray prinsipyo, desisyon, tan iprayuridad tayod bilay? Unona, amtaen so apatiran rason no akin a busy ya lanang so arum.

“Inagew-agew ak ya mantratrabaho,” so inkuan na ama ya si Gary. “Gagawaen ko itan ta walan naynay so labay kon saliwen parad saray anako. Labay kon niiter ed sikara iray agniiter ed siak na atateng ko nensaman.” Anggano maong so intension na atateng, nepeg dan isipen no anton talagay importante ed sikara. Naamtaan ed pigaran impan-research ya saray atateng tan ananak ya importantin maong ed sikaray kuarta tan gamit et agmasyadon maliket, aliwan kontento, tan mas masakit no ikomparad saramay aliwan materyalistiko.

Wala ray ateng ya lapud labay da kunon maong so pansumpalan na ananak da, dakdakel so labay dan gawaen tan pagawa ed ananak da. Imbaga na libron Putting Family First ya no ontan so gawaen na atateng, na-stress ya maong so interon pamilya tan anggapo lay panaon dad sakey tan sakey.

Kokombinsien itayo na saray advertiser ya sisibletan tayoy sarili tayo no agtayo mangaliw na sankabaloan iran produkto da. Imbaga na The Economist ya “lapud amayamay so nasaliw, say pakalikna na totoo et kulang so panaon da.” Tan “agda laingen amtay saliwen, bantayan, odino kanen da” diad limitadon panaon da.

Nen 1930, imbaga na kabkabat ya economist ya mas ondakel so panaon na saray empleyado ya manrelaks no moderno lay teknolohiya. Pero alingolingo! Oniay naobserbaan nen Elizabeth Kolbert, ya staff writer ed New York magazine: “Imbes ya onsempet iran masakbay [kayari trabaho],” man-overtime ira lapud “dakel so balo ya labay dan saliwen.”

Dakel ya empleyado so mantratrabaho na dakel ya oras pian na-impress so amo da. Nayarin na-pressure so arum ya man-overtime ta konsiensiaen ira na saray katrabaho da. Tan lapud natatakot ira ya ompan biglan ombagsak so ekonomiya, mas labay dan andukey so oras dad trabaho tan ag-ira nabakante.

Sakey ni, ompan napre-pressure iray atateng ya aligen so busy ya panagbilay na arum ya pamilya. Ta no andi, ompan say pakalikna da et “sisibletan” da ray ananak da.

Oniay imbaga nen Tim ya taga United States: “Inad-arok so trabahok, tan impasyay pantratrabahok. Labay kon patunayan ya kayak yan gawaen.”

Singa si Tim, iisipen na dakel ya mas successful ira no busy ran maong. Antoy resulta? “Akadepende laingen so pakanengneng na arum ed sakey a too diad karakel na gagawaen to,” so inkuan nen Elizabeth Kolbert ya abitla niman. Inyarum to: “No busy kan lanang, mas successful ka kuno.”

Ibabaga na Biblia ya maong so mankuli ed trabaho. (Proverbio 13:4) Pero kailangan ya balanse. “Mas maong ni daiset a painawa nen say alablabas a panagkimey tan panguusil ed dagem” so kuan na Eclesiastes 4:6.

Say balanse ya panagbilay et maabig so epekto tod nonot tan laman tayo. Pero, talaga kasin posible ya nabawasan moy gagawaen mo pian agka manaapuran lanang? On. Walay apatiran makatulong:

Normal labat ya labay tayon walay tipon tayo. Pero panon kabaleg ya kantidad so kaukolan? Antoy basiyan pian nibagan successful ka? Kasin akadepende itan ed kabaleg na sueldom o kayamanan mo? Diad kabaliktaran, no sobra so panaon parad panrelaks, makapa-stress met.

Oniay imbaga nen Tim ya abitla niman: “Inusisa min maong nen asawak so bilay mi tan nandesisyon kamin pasimplien itan. Nanggawa kami na chart pian nanengneng mi situasyon mi tan no anto ray plano mid bilay. Nantongtongan mi ray resulta na desisyon mi nensaman tan no anto ray dapat min gawaen pian nagawaan mi ray plano mi.”

Bibilinen itayo na Biblia ya nepeg tayon kontrolen so “pilalek na mata” tayo. (1 Juan 2:15-17) Lapud maksil so impluensya na saray advertisement, ompan say sakey et napilitan ya mantrabaho lan mantrabaho odino manggastos na baleg parad panagrelaks. Siempre agmo naiwasan so amin ya advertisement. Pero limitaan moy inengneng ed saratan. Nonot mon maong no anton talagay kaukolan mo.

Tandaan mo met ya baleg so impluensya na saray nakakaibam. No materyalistiko ra odino ibabase day pakanengneng dad sakey ya too ed karakel na kuarta to, mas maong no mananap ka na saray nakaarom ya dugay prayuridad da. “Samay miuulop ed marunong et magmaliw a marunong,” so kuan na Biblia.​—Proverbio 13:20.

Mitongtong kad amom tungkol ed trabahom tan saray prayuridad mo. Tan agka natatakot ya bawasay oras mod trabaho. Oniay imbaga na libron Work to Live: “Saramay amta dan limitaan so oras dad trabaho pian  walay oras dad pamilya odino makapanbakasyon ira et apatunayan da iya: Agmet nagunaw so mundo no ag-ira onloob ed trabaho.”

Si Gary ya abitla niman et anggapo met so problema tod kuarta, kanian nandesisyon ya bawasan toy oras ton mantrabaho. “Kinatongtong koy pamilyak tan imbagak ya pasimplien mi bilay mi,” so kuan to. “Insan kami kalkalnan nanggawa na paraan pian nagawaan mi itan. Kinatongtong ko met so amok tan imbagak ya bawasan ko na pigaran agew so pantrabahok, tan pinmayag.”

Nepeg ya walay panaon na saray sanasawa ed balang sakey, tan kailangan na ananak ya nakaiba iray atateng da. Kanian agyo aaligen iray pamilyan lanang ya busy. “Mangiyeskedyul kayoy panaon na pampainawa yo,” so kuan nen Gary, “tan agyo la gagawaen iray agtanto importante.”

No saniiba kayon pamilya, agyo aabuloyan ya lapud TV, cell phone, o arum ni ran gadyet et agyo la naarap so balang sakey. Maabig no anggan maminsan ed sanagew et saniiba kayon mangan pian makapan-istoryaan kayo. Simpli labat itan pero no ontan so gawaen na atateng, mas maliket iray ananak tan mas atagey so grade da ed eskuelaan.

Kanian tepetan moy sarilim: ‘Anton talagay labay kon nagawa? Antoy labay ko parad pamilyak?’ No labay mo ya mas maliket tan walay direksion na bilay mo, iyunam iray ibabaga na Biblia ya mas importante.