MANGA 3,000 taon lay apalabas, naamtaan na patriarkan si Job ya dakel so naaralan tayo ed saray manok nipaakar ed saray ginawa na Dios. Balet saray nikaduman abilidad da et uusaren met ed saray ilustrasyon tan panangikompara. Diad Biblia, dakel so nabasa tayo nipaakar ed saray manok ya mangibabangat ed sikatayo na saray importantin leksion ed bilay tan ed relasyon tayod Dios. Nengnengen tayoy pigaran alimbawa.

Saray manaayam ed Jerusalem et pamilyar ed sakey a siwit ya tatawagen a mangalimpana, ya manggagaway ubong to ed silong na atep. Arum et manuubong ed templo nen Solomon. Nayarin diad templo so panuubongan da ta parad sikara et ligtas ira ditan tan nayari dan pabalegen iray sibong da ya anggapoy peligro.

Say nankompos ed Salmo 84—sakey ed saray ananak nen Kora, ya manlilingkor ed templo ya sakey simba kada anem bulan—et naimano to iratan ya ubong ed templo. Labay ton aligen iray mangalimpana ya say permanentin abung da et say abung nen Jehova, kanian imbaga to: “Talagan makapasagyat so alay abig a tabernakulom, O Jehova na saray armada! Pirpirawaten ko, on, makapkapuy ak la ed pampipilalek ko a makakar ed saray sular na templo nen Jehova . . . Anggan say siwit et makakalmo na ayaman ditan tan say mangalimpana et makakaromog na ubong to, a dia et aasikasoen to ray sibong to diad asingger ed alay abig ya altar mo, O Jehova na saray armada, say Arik tan say Dios ko!” (Salmo 84:1-3) Kasin ontan met so pampirawat tan apresasyon tayo, pati saray anak tayo, ed regular ya piulop ed totoo na Dios diad saray pantitipon da?—Salmo 26:8, 12.

“Say dulakak ed tawen et amta toy panaon na iyalis tod arum a pasen,” so insulat nen propeta Jeremias. Seguradon amta to so iyaalis na saray dulakak ya ondadalan ed Insipan a Dalin. No spring, masulok ya 300,000 ya amputin dulakak so abilang ya ontitikyab manlapud Africa paonlad Northern Europe tan ondadalan iraya ed Jordan Valley. Walay natural ya relo ed laman da kanian amta ra no tiagew la tan kaukolan da lay ompawil ed lugar a pampaparakelan da. Singa saray arum nin manok ya onaalis ed arum a pasen, “amta ray panaon na ipawil da.”—Jeremias 8:7.

“Say talagan makapakelaw ed iyaalis da et gagawaen da itan lapud instinct,” so imbaga na Collins Atlas of Bird Migration. Inikdan nen Jehova a Dios na instinct iray manok kanian amta ra no kapigan so iyalis da ed arum a pasen, pero inikdan toy too na abilidad ya natalosan iray panaon tan tiempo. (Lucas 12:54-56) Balet aliwan singa say instinct na dulakak, say kakabatan nipaakar ed Dios et importante pian natalosan na too so labay ya ibaga na  saray nagagawa ed panaon tayo. Saray Israelita nen panaon nen Jeremias et agda atalosan iray tanda. Impaliwawa na Dios so problema, ya imbaga to: “Impulisay day salita nen Jehova, anton karunongan sirin so walad sikara?”—Jeremias 8:9.

Natan et dakel so prueba tayo ya manbibilay tayo la ed ibabaga na Biblia ya “kaunoran iran agew.” (2 Timoteo 3:1-5) Aligen mo kasi so dulakak tan imanoen mo so ‘panaon’?

Say agila et aminpigan abitla ed Biblia, tan pamilyar iray manaayam ed Insipan a Dalin ed itsura to anggan walad arawi. Manlapud ubong to diad tapew na kelas, say agila et “manaanap na kanen to; saray mata to et akanengneng ed arawi.” (Job 39:27-29) Makmaksil so pakanengneng na agila kanian nanengneng to so kuneho anggan sakey kilometro so kaarawi na satan.

No panon ya say agila et sarag ton ‘nanengneng so arawi,’ si Jehova et sarag ton nanengneng so nagawad arapen. Kanian oniay imbaga nen Jehova a Dios: “Diad gapo ni labat et ipapasakbay ko lay pansumpalan, tan nensaman ni et ipapasakbay ko la ray agni agawa.” (Isaias 46:10) No unoren tayo ray bilin nen Jehova, minabang tayo ed agnaparaan ya karunongan tan abilidad ton nanengneng so nagawad arapen.—Isaias 48:17, 18.

Inkompara met na Biblia ed agila iramay mantitiwala ed Dios: “Ombiskeg iramay maniilalo ed si Jehova. Ontikyab iran singa walaay payak na agila.” (Isaias 40:31) No ontitikyab so agila et manguusar itan na thermal, odino onaatagey ya sengaw na ampetang ya dagem. Basta akaromog na thermal so agila, ibuskag to ray payak to tan ontelek-telek ed dagem, ya patagey lan patagey. Agmandedepende ed sarili ton biskeg no ontitikyab tan oonlad arawi. Ontan met, saramay mantitiwala ed si Jehova et makapanilalo ed sikato, samay angisipan ed sikara na ‘pakayari a mas mabiskeg nen say pakayari na too.’—2 Corinto 4:7, 8.

Pigaran agew antis na impatey nen Jesus, oniay imbaga to legan ya akanengneng ed syudad na saray Judio: “Jerusalem, Jerusalem, say managpatey na saray propeta tan managtupak na saramay imbaki ed sikato—aminpigan labay kon tiponen komon iray anak mo, a singa ed panitipon na nganak ed saray siwsiw to diad saray payak to! Balet agyo labay.”—Mateo 23:37.

Sakey ed saray instinct na manok et protektaan iray siwsiw da. Alimbawa, say nganak et kaukolan ya alerton lanang ed posiblin peligro. No walay nanengneng ton baga (hawk) ya ontetelek-telek ed tagey, onkutak na maksil pian ombatik ed sikato iray siwsiw to tan onamot ed silong na saray payak to. Ditan met ira onsisirom no ampetang so agew tan maksil so uran. Ontan met, labay nen Jesus ya ikdan na espiritual a sirom tan proteksion iray manaayam ed Jerusalem. Natan, iimbitaan itayo nen Jesus ya ondagod sikato pian nainawaan tan naprotektaan ed saray ambelat a problema tan kapagaan ed inagew-agew a bilay.—Mateo 11:28, 29.

Talagan dakel so naaralan tayo ed sarayan manok. Legan mon oobserbaan so abilidad da, nonoten iray panangikompara ya inusar ed Biblia. Komon ta natulongan ka na saray siwit a mangalimpana ya apresyaen so abung a pandadayewan ed si Jehova. Komon ta manilalo ka ed Dios pian ombiskeg ka tan singa ka agilan makatikyab. Komon ta onasingger kad si Jesus pian naromog moy espiritual a katuaan ya manprotekta ed sika a singa gagawaen na nganak ed saray siwsiw to. Tan komon ta ipanonot ed sika na saray dulakak ya magmaliw kan alerto ed labay ya ibaga na saray nagagawa ed panaon tayo.