1-2. (a) Antoy situasyon na saray Hebreon Kristiano nen sinulatan ira nen apostol Pablo? (b) Akin et dugaruga so timing to ’tan ya sulat?

 NEN inatey si Jesus nen 33 C.E., nantutumbokan ya subok so dinalan na saray Hebreo odino Judion Kristiano ed Jerusalem tan Judea. Balobalo ni labat so Kristianon kongregasyon ed saman, balet grabe lan panamasegsegang so inarap da. (Gawa 8:1) Insan kayari na manga 20 ya taon, walay agawan graben eras kanian inmirap ya maong so bilay da. (Gawa 11:​27-30) Pero nen manga 61 C.E., medyo dinmeen so bilay na saray Kristiano. Diad satan ya taon, pinakiwas nen Jehova si apostol Pablo ya sulatan iray Hebreon Kristiano, tan dugaruga so timing to ’tan ya sulat. Akin ey?

² Anggano mareen ed saman ya panaon, diad tua et walay asingsingger lan onsabi ya graben subok. Atan may impropesiya nen Jesus ya naderal so Jerusalem tan say templo. (Luc. 21:20) Kanian sinambot nen Pablo ya bilinen iray Hebreon Kristiano pian niparaan da lay sarili da. Siempre, ag-amta nen Pablo tan saray Hebreon Kristiano so eksakton petsa ya naderal so Jerusalem. Pero anggad agni ’tan sinmabi, kaukolan da lan pabiskegen so pananisia ra tan ipasal da lay mananos pian seguradon akaparaan la ra.—Heb. 10:25; 12:​1, 2.

3. Akin et importantin aralen na saray Kristiano natan imay sulat nen apostol Pablo ed saray Hebreon Kristiano?

³ Manasingger tayo met la ed baleg ya kairapan tan mas grabe ni itan nen samay asali na saray Hebreon Kristiano. (Mat. 24:21; Apo. 16:​14, 16) Kanian iramay bilin ya impaisulat nen Jehova parad sikara et balbaleg so nitulong to met ed sikatayo natan. Pantongtongan tayo sirin so pigara ed saratan ya bilin.

 “ITULTULOY TAYOY MANPATATKEN”

4. Antoy subok ed saray Judio ya nagmaliw ya Kristiano? (Nengnengen met so litrato.)

⁴ Nen nagmaliw ya Kristiano iray Judio, baleg ya pananguman so ginawa ra. Dati, espisyal ed si Jehova iray Judio, tan espisyal met ed sikato so Jerusalem ta wadtan so ari ya mangirerepresenta ed si Jehova tan wadtan met so templo, say sentro na dugan panagdayew. Abaybayag lan uunoren na saray debotadon Judio so Mosaikon Ganggan, ontan met ed ibabangat na saray lider na Judaismo. Kaibad satan iray espisipikon instruksion ed panagsegat, no anto ray nepeg dan kanen, tan no panon dan piulopan iray aliwan Judio. Pero kayari na impatey nen Jesus, anggapo lay bisa na Mosaikon Ganggan, katon agla kaukolan ya manbagat iray Judio. Nairapan ya maong iray Judion Kristiano ed satan ya pananguman ta abangonan day Mosaikon Ganggan. (Heb. 10:​1, 4, 10) Diad tua, anggan si Pedro et nairapan met ed satan ya pananguman anta apostol la. (Gawa 10:​9-14; Gal. 2:​11-14) Tan say akaaru-arum ni, nen nagmaliw ya Kristiano irayan Judio, pinairap tan binalaw ira na saray lider na Judaismo.

5. Siopa ray mangiimpluensya ed saray matoor ya Judion Kristiano?

⁵ Walay duaran grupo ya mangiimpluensya ed saray matoor ya Judion Kristiano. Say sakey et saray lider na Judaismo. Kakkabusol da ray Kristiano, tan apostata so pakanengneng dad sikara. Tan diad mismon loob na kongregasyon, wala ray mangibabaga ya kaukolan nin unoren so Mosaikon Ganggan. Seguro atan so naisip dan paraan pian ag-ira busolen na saray lider na Judaismo. (Gal. 6:12) Imadyin mo pay situasyon na saray matoor ya Judion Kristiano. Seguro agda la amtay gawaen da. Anto kasi makatulong ed sikara pian nagawaan da no antoy duga?

6. Antoy impaseseg nen Pablo ya gawaen na saray Hebreon Kristiano? (Hebreo 5:14–6:1)

⁶ Diad samay sulat nen Pablo ed saray Hebreo, pinaseseg to ra ya mangan iray “anawet” ya espiritual ya naakan. Labay ton ibaga, aralen dan maong so Salita na Dios. (Basaen so Hebreo 5:14–6:1.) Inusar nen Pablo so  Hebreon Kasulatan pian ipaliwawa ed sikara ya mas maong nin aminpigapiga so paraan na panagdayew na saray Kristiano no ikomparad Judaismo. a On, amta nen Pablo ya no aralen dan maong so Kasulatan, natalo-talosan day katuaan. Tan no diman da mas lalon natatalosan so katuaan, ag-ira mainomay ya naimpluensyaan na saray palson bangat.

7. Anto ran ideya na totoo so nayarin mangimpluensya ed sikatayo natan?

⁷ Diad panaon tayo, dakel met so mangikakayat na saray impormasyon ya kontra ed ibabangat ed sikatayo nen Jehova. Ibabaga da ya masyado tayon istrikto tan makaluma ta uunoren tayo nin siansia so ganggan na Biblia ed sex. Diad ilalabas na panaon, lalon onuuges so panagnonot na totoo. Arawrawi panagnonot da ed panagnonot nen Jehova. (Pro. 17:15) Manalwar tayo sirin ed saray ikakayat dan palson ideya tan agtayo manpapaimpluensya ed sikara. Ta no andi, ompan atan so rason ya onkapuy so espiritualidad tayo tan ontunda tayo lan manlingkor ed si Jehova.—Heb. 13:9.

8. Antoy gawaen tayo pian tuloytuloy tayon ontatken ed espiritual?

⁸ Binilin nen Pablo iray Hebreon Kristiano ya itultuloy day manpatatken ed espiritual. Maabig no ipapuso tayo met itan ya bilin. Nagawaan tayo itan no aralen tayon maong so Biblia tan aligen tayoy panagnonot nen Jehova. No bautismado ka la, kasin ontunda ka lan manaral na Biblia? Andi. Anggano abaybayag tayo lad katuaan, importante nin siansia ya inagew-agew tayon basaen tan aralen so Salita na Dios. (Sal. 1:2) No regular tayon manpe-personal study, ombiskeg so pananisia tayo. Atan so sakey ed saray kualidad ya indanedanet nen Pablo ed saray Hebreon Kristiano.—Heb. 11:​1, 6.

‘KAUKOLAN SO PANANISIA PIAN NILIKTAR SO BILAY TAYO’

9. Akin et kakkaukolan na saray Hebreon Kristiano so mabiskeg ya pananisia?

⁹ Kaukolan na saray Hebreon Kristiano so mabiskeg ya pananisia pian makaligtas ira no naderal lay Judea. (Heb. 10:​37-39) Pinasakbayan nen Jesus iray papatumbok to ya no nanengneng dan apaliberan la na saray sundalo so Jerusalem, kaukolan da lay ontakas ed kapalandeyan. Atan ya ganggan to et nepeg ya unoren na amin ya Hebreon Kristiano, balanglan say abung da et walad loob ya mismo na Jerusalem odino diad kaumaan ya walad paliber na Jerusalem. (Luc. 21:​20-24) Nensaman, no walay onlusob ya kalaban, ombatik ya tampol iray totoo diad loob na apadiran ya syudad ta mas protektado ira ditan. Kanian amay ganggan nen Jesus ya ombatik ed kapalandeyan iray Kristiano, ompan isipen na arum ya singa ra manbibikkel. Kakkaukolan da sirin so mabiskeg ya pananisia pian nagawaan da itan.

10. Anto ni sakey ya rason akin et kakkaukolan na saray Hebreon Kristiano so mabiskeg ya pananisia? (Hebreo 13:17)

¹⁰ Kaukolan met na saray Hebreon Kristiano so mabiskeg ya pananisia pian pantiwalaan da iray tinuro nen Jesus ya mangidaulo ed kongregasyon. No onsabi la may panaon na itakas da, seguradon mangiter na espisipikon instruksion iray manangidaulo pian naunor na interon kongregasyon imay ingganggan nen Jesus. Singa bilang, seguradon akaawat iray Hebreon Kristiano na instruksion no kapigan so nepeg dan itakas tan no panon dan gawaen  itan. Kanian oniay bilin nen Pablo: “Magmaliw kayon matulok.” (Basaen so Hebreo 13:17.) Amay Griegon salita parad “magmaliw kayon matulok” et ontutukoy ed too ya ontutulok lapud pantitiwalaan to may angiter na instruksion. Singa ibabaga nen Pablo ed sikara ya ontulok ira ed saray manangidaulo aliwan lapud manangidaulo ira, noagta lapud pantitiwalaan da ra. Kanian antis to ni may itakas da ed kapalandeyan, dapat mabiskeg lay tiwala ra ed saray manangidaulo. No apasalan da lay onunor legan ya balibali ni situasyon da, mas mainomay da lay onunor anggano mairap lay situasyon.

11. Akin et kakkaukolan tayoy mabiskeg ya pananisia natan?

¹¹ Singa saray Hebreon Kristiano, kakkaukolan tayo met so mabiskeg ya pananisia natan. No ipupulong tayod totoo ya asingger lan onsabi so anggaan, agmanisia so maslak ed sikara tan babalawen da tayo ni ingen. (2 Ped. 3:​3, 4) Tan anggano impropesiya la na Biblia so arum ya nagawa legan na baleg ya kairapan, dakel ni ran siansia so agtayo amta. Kanian kaukolan tayoy mabiskeg ya pananisia pian kombinsido tayo ya talagan onsabi so anggaan diad eksakton petsa ya inyeskedyul nen Jehova, tan agto tayo paulyanan ed satan ya mair-irap ya panaon.—Hab. 2:3.

12. Anton kualidad so nepeg ya walad sikatayo pian makaligtas tayod baleg a kairapan?

¹² Kaukolan tayo met so mabiskeg ya pananisia pian agtayo panduaruwaan ya talagan uusaren nen Jehova so “matoor tan makabat ya aripen” pian igiya to tayo natan. (Mat. 24:45) Seguradon akaawat iray Hebreon Kristiano nensaman na espisipiko iran instruksion nen apaliberan la na saray Romanon sundalo so Jerusalem. Kanian no baleg ya kairapan la, seguradon makaawat tayo met na espisipiko iran instruksion. Ditan akadepende so kililiktar tayo! Kanian komon ta natan ni labat et ipasal tayo lay onunor tan pantiwalaan tayo la iray manangidaulo. No natan ni labat et nanairapan tayo lan onunor ed sikara, ompan no baleg ya kairapan la et kuestionen tayoy instruksion da.

13. Akin et kakkaukolan ya unoren na saray Hebreon Kristiano imay bilin ya nabasad Hebreo 13:5?

¹³ Legan ya aalagaren na saray Hebreon Kristiano imay tanda ya kaukolan da lay ontakas, nepeg da met ya ipasal so sarili da ya manbilay ya simpli. Kanian binilin ira nen Pablo ya ‘agda aaroen so kuarta.’ (Basaen so Hebreo 13:5.) Diad tua, say arum ed sikara et abangonan day irap tan inanosan day graben eras. (Heb. 10:​32-34) Pero diad inlabas na panaon, ompan say arum ed sikara et atukson manpayaman ta inisip da ya atan so manprotekta ed sikara. Say katuaan to balet, ag-ira niliktar na kuarta ra no naderal lay Jerusalem. (Sant. 5:3) Mas nairapan ingen ya ontakas iramay Kristianon nampayaman. Ta no diman mas dakel so nipundar dan kaykayarian, mas ansakit ed linawa ra ya taynan iratan.

14. Akin et kaukolan tayoy mabiskeg ya pananisia pian agtayo napatitan na materyalismo?

¹⁴ Agtayo napatitan na materyalismo no mabiskeg so pananisia tayo ya talagan asingsingger la so anggaan. No baleg ya kairapan la, anggapo lay kana na kuarta. Ibabaga na Biblia ya ‘ibantak na saray totoo so pilak da diad karsada’ ta amta ran “ag-ira niliktar na pilak da odino balitok da diad agew na sanok nen Jehova.” (Eze. 7:19) Kanian imbes ya upoten tayoy panaon tayo ed pananap na kuarta, aralen tayoy manbilay ya simpli. Mananap tayoy pambilay pian nasuportaan tayoy sarili tayo tan say pamilya tayo, pero seguradoen tayon agnaapektoan so panlilingkor tayod si Jehova. Pian mansiansian simpli so bilay tayo, paliisan tayoy onutang no agmet  kakkaukolan. Manalwar tayo met ta ompan nauupot lay biskeg tayo ed pangaasikaso ed saray kaykayarian tayo. Tepetan moy sarilim: ‘Kasin importantin maong ed siak iray gamit tan kaykayarian ko ya no baleg ya kairapan la et mairap ko iratan ya taynanan?’ (Mat. 6:​19, 24) On, legan ya manasingger so anggaan, komon ta nanengneng lad kabibilay tayo ya say pantitiwalaan tayo et si Jehova, aliwan say kuarta.

‘KAUKOLAN YOY MANSUNGDO’

15. Akin et kakkaukolan na saray Hebreon Kristiano so mansungdo o mananos?

¹⁵ Legan ya manasingger so kaderal na Jerusalem, dakel ya subok so kaukolan ya sungdoan o anosan na saray Hebreon Kristiano. (Heb. 10:36) Say arum ed sikara et asali da lay apasegsegang, say arum balet et andi ni ta nagmaliw iran Kristiano diad panaon ya anggapoy panamasegsegang. Kanian binilin ira nen Pablo ya iparaan day sarili da ed saray graben subok ya onsabi tan mansiansia ran matoor ya singa si Jesus anggano onabot ed punton bilay da la so nalalanor. (Heb. 12:4) Nen ondarakel so Judio ya magmamaliw ya Kristiano, ampetang so ulo na saray kapara dan Judio tan kinabusol da ra. Diad tua, antis ya sinulatan nen Pablo iray Judion Kristiano, wala ray Judio ya namprotesta ed Jerusalem tan labay dan ipapatey si Pablo. Masulok ya 40 ya Judio so nansamba ya “ag-ira mangan odino oninum anggad agda napatey si Pablo.” (Gawa 22:22; 23:​12-14) On, ontan kasibeg iray mamubusol ed saray Hebreon Kristiano! Kanian imadyin yo pay situasyon da. Anta dakdakel so onkokontra ed sikara, kaukolan da nin siansiay manpulong, agda dapat papaulyanan so pantitipon, tan kaukolan dan pabiskegen so pananisia da.

16. Base ed Hebreo 12:​7, antoy makatulong pian naanosan tayo ray subok?

¹⁶ Antoy makatulong ed saray Hebreon Kristiano pian nasarag tan naanosan da ray subok ya dadalanen da? Maabig no isipen da ray maong ya resulta no mananos ira. Imbagad sikara nen Pablo ya no maminsan et iyabuloy na Dios so sakey ya subok ta kabiangan itan na panangipasal ed sakey ya Kristiano. (Basaen so  Hebreo 12:7.) No anosan day subok, naaralan dan ipanengneng iray balibalin kualidad tan mas napino ira. No ontan so isipen da, mas mainomay day makapan-anos.—Heb. 12:11.

17. Unong ed si Pablo, antoy sekreto pian naanosan tayoy subok?

¹⁷ Pinaseseg nen Pablo iray Hebreon Kristiano ya makpel dan arapen iray subok. Amta nen Pablo so irap na napasegsegang, ta antis ya nagmaliw ya Kristiano et pinairap to ray disipulo nen Jesus. Tan diad tua, no subok labat so pantongtongan, agla nabilang so subok ya dinalan nen Pablo nen nagmaliw lan Kristiano, tan asarag to iratan ya amin! (2 Cor. 11:​23-25) Antoy sekreto to? Imbaga tod saray Hebreon Kristiano ya ag-ira dapat mandedepende ed sarili da noagta manmatalek ira ed si Jehova. Oniay matalek ya imbaga nen Pablo: “Si Jehova so mananulong ko; agak ontakot.”—Heb. 13:6.

18. Antoy ibabaga na Biblia ya nagawa ed amin ya lingkor na Dios, kanian anto dapat so gawaen tayo la natan?

¹⁸ Wala ray agagi tayo ya napapasegsegang tan papairapen na gobierno. Maabig no ipila tayo rad pikakasi tayo tan tulongan tayo met ira diad praktikal ya paraan. (Heb. 10:33) Ompan diad lugar yo et anggapo ni panamasegsegang natan. Pero tandaan tayo yan ibabaga na Biblia: “Amin a malabay a manbilay a walaay debosyon ed Dios bilang disipulo nen Kristo Jesus et napasegsegang met.” (2 Tim. 3:12) Kanian iparaan mo lay sarilim ed onsabin panamasegsegang. Natan ni labat et pabiskeg mo lay tiwalam ed si Jehova tan manmatalek kan tulongan to ka pian naanosan mo so anggan anton subok. Tandaan mo met ya onsabi lanlamang so panaon ya ekalen to so amin ya sengegay paniirap na amin ya matoor ya lingkor to.—2 Tes. 1:​7, 8.

19. Anto ray gawaen tayo la natan pian makapanparaan tayo lad baleg ya kairapan? (Nengnengen met so litrato.)

¹⁹ Seguradon balbaleg so nitulong na samay sulat nen Pablo ed saray Hebreon Kristiano pian makapanparaan la ra ed saray subok ya onsabi. Diad satan ya sulat, binilin to ra ya aralen tan talosan dan maong so Kasulatan. Ta no kabisado da so Kasulatan, ag-ira naimpluensyaan na saray bangat ya nayarin mamakapuy na pananisia ra. Pinaseseg to met ira ya pabiskegen day pananisia ra pian ag-ira nairapan ya ontulok ed instruksion nen Jesus tan saray manangidaulo ed kongregasyon. Impanonot to met ed sikara ya no nasusubok ira, marakep no isipen da ya tsansa da itan pian naipasal ira nen Aman Jehova. Komon ta ipapuso tan iyaplika tayo met iratan ya bilin. No gawaen tayo iratan ya amin, makapanmatoor tayo anggad isabi na anggaan.—Heb. 3:14.