1, 2. Anto ray agawa ed Filipos ya nansumpal ed impakapriso nen Pablo tan Silas? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

NAYARIN pegley-labi lad saman. Say duaran misionero a si Pablo tan Silas et akapriso​—diad sankadaleman a prisoan—​diad syudad na Filipos. Sinigpit ed panangipangawan iray sali ra, tan ansakisakit ni ray beneg da lapud impanlewet ed sikara. (Gawa 16:23, 24) Mapmaples so inkagawa! Bigla ran inggayugoy na totoo diad tindaan pian iyarap da rad korte. Impapilat iray kawes da, tan nilelewet ira. (Gawa 16:16-22) Graben ag-inkahustisya iman! Si Pablo, a sakey ya mibabaley na Roma, et walay karapatan ton ondalan ed legal a panaglitis. *

² Legan ya akayurong si Pablo ed ambilbilunget a pasen, nononoten to ray agawa ed sanagew. Sankanonot to ray taga Filipos. Anggapoy anggan sinagoga na saray Judio ed syudad da, aliwan singa arum a syudad ya binisita nen Pablo. Diad tua, saray Judio et  kaukolan da ni mantitipon ed paway na puerta na syudad diad abay na ilog pian mandayew. (Gawa 16:13, 14) Kasin lapud anggapoy samploran lalakin Judio ed syudad, say kaukolan ya bilang pian nawalaan iray sinagoga? Mapatnag ya ilalastog na saray taga Filipos ya mibabaley ira na Roma. (Gawa 16:21) Aya kasi so rason no akin ya agda naisip ya posiblin sarayan Judio, ya si Pablo tan Silas, et mibabaley met na Roma? Antokaman so rason, ilegal so impangipriso ed sikara.

3. Akin et nayarin agnatalosan nen Pablo no akin ya sikatoy apriso, balet antoy ugalin impatnag to?

³ Nayarin sankanonot met nen Pablo iray agawa ed apalabas iran bulan. Sikatoy walad biek na Dayat na Aegeano, diad Asia Minor. Legan ya wadman si Pablo, aminpigan ag-inabuloyan na masanton espiritu ya manpulong ed pigaran lugar. Singa labay na masanton espiritu ya sikatoy ibaki ed arum ya pasen. (Gawa 16:6, 7) Balet iner? Say ebat et naawat to panamegley na pasingawey legan a walad Troas. Oniay imbaga ed si Pablo: “Gala dia ed Macedonia.” Lapud malinew ya linawa itan nen Jehova, inawat ya tampol nen Pablo so imbitasyon. (Basaen so Gawa 16:8-10.) Balet antoy sinmublay ya agawa? Aganggano ni insabi to ed Macedonia et apriso la! Akin ya inabuloyan nen Jehova a nagawa itan ed si Pablo? Anggad kapigan ya napriso? Anggano bilang ninonot iratan nen Pablo, agto inabuloyan ya naandi so pananisia tan liket to. Sikato tan si Silas et “manpipikasi . . . tan mangakansion iray panangidayew ed Dios.” (Gawa 16:25) Pinakalma na kareenan na Dios so puso tan nonot da.

4, 5. (a) Panon ya nayarin miparay situasyon tayo ed si Pablo? (b) Panon ya ag-iilaloan ya anguman so situasyon nen Pablo?

⁴ Singa si Pablo, nayarin wala ray panaon ya pakaliknam et tutumboken moy panangigiya na masanton espiritu na Dios, balet say resulta et aliwan samay iilaloan mo. Nipaarap ka ed saray subok, odino lapud balon situasyon mo et kaukolan moy manggawa na baleg iran pananguman ed bilay mo. (Ecl. 9:11) No isipen mo iratan, ompan nitepet mo no akin ya inabuloyan nen Jehova ya nagawa iratan. No ontan, antoy makatulong ed sika pian makapansungdo ka tan sigpot kan manmatalek ed si Jehova? Pian naebatan itan, pawilen tayoy agawa ed si Pablo tan Silas.

⁵ Legan ya mangakansion na panangidayew si Pablo tan Silas, wala ray nantutumbokan ya agawan agda iilaloan. Biglan yinmegyeg na maksil. Insan alukasan iray kapot na prisoan tan naukbar iray balor na amin ya priso. Pinigilan nen Pablo a manbikkel so guardia ed prisoan. Kanian sikato tan say interon pamilya to et abautismoan ira. Kaimbuasan to, imbaki na saray mahistrado na syudad iray managguardia ra ya ibulos day Pablo tan Silas. Kinerew na saray opisyal ya ontaynan la rad syudad. Nen naamtaan na sarayan mahistrado ya si Pablo tan Silas et mibabaley na Roma tan baleg ya lingo so ginawa ra, sikaran mismo so angipaway ed si Pablo tan Silas. Balet kinerew nen Pablo tan Silas ya manpatanir ni ra ed si Lidia ya agano nin abautismoan. Sakey ni, inanamot da iyan pankanawnawa pian pabiskegen iray agagi ra. (Gawa 16:26-40) Talagan maples ya anguman so situasyon!

6. Antoy pantongtongan tan aralen tayo ed sayan artikulo?

⁶ Antoy naaralan tayo ed sarayan agawa? Sarag ya gawaen nen Jehova iray ag-iilaloan, kanian agtayo kaukolan so manpaga no nipaarap tayo ed  saray subok. Seguradon nipurek ya maong ed si Pablo itan ya leksion, ta diad kaunoran et sinulatan to ray agagi ed Filipos nipaakar ed panagpaga tan say kareenan na Dios. Pantongtongan tayo ni iray imbaga nen Pablo ya nabasa ed Filipos 4:6, 7. (Basaen.) Tan aralen tayo so pigara nin alimbawa ed Biblia no panon ya ginawa nen Jehova iray ag-iilaloan. Insan tayo nengnengen no panon a makatulong so “kareenan na Dios” pian makapansungdo itayo a walaay talek ed si Jehova.

7. Anton leksion so imbangat nen Pablo nen sinulatan to ray agagi ed Filipos, tan antoy naaralan tayo ed saray imbaga to?

⁷ Nen abasa na saray agagi ed Filipos so sulat nen Pablo, seguradon anonotan da imay agawa ed sikato tan no panon ya agda inilaloan ya onkiwas si Jehova ed onman ya paraan. Anton leksion so labay ya ibangat nen Pablo ed sikara? Agda kaukolan so manpaga. Manpikasi ra, pian niwala ed sikaray kareenan na Dios. Balet imanoen a say “kareenan na Dios . . . palumbasan toy amin a pakatalos.” Antoy labay ya ibaga na satan? Impatalos itan na arum bilang “talonaan ton amin a pakatalos” odino “palabsanan toy pakatalos na too.” Singa ibabaga nen Pablo ya say “kareenan na Dios” et mas makapakelaw nen say nayarin naisip tayo. Kanian anggano diad sikatayo ran totoo et agtayo amta so solusyon ed saray problema tayo, amta itan nen Jehova, tan sarag ton gawaen iray ag-iilaloan.​—Basaen so 2 Pedro 2:9.

8, 9. (a) Anggano akaeksperiensya na ag-inkahustisya si Pablo diad Filipos, antoy maabig ya resulta lapud saratan ya agawa? (b) Akin et napanisiaan na saray agagi ed Filipos iray insulat nen Pablo?

⁸ Seguradon apaseseg iray agagi ed Filipos legan dan nononoten iray agawa ed loob na samploy taon kayari na saramay agawad si Pablo. Tua imay insulat to. Anggano inabuloyan nen Jehova ya nagawa so ag-inkahustisya, nanresulta iya ed “panangidepensa tan pakaala na legal a kanepegan a mangipulong na maong a balita.” (Fil. 1:7) Saramay mahistrado na syudad et agbasta-basta manggawa na antokaman ya sumpad balon Kristianon kongregasyon diad syudad da. Ompan lapud saray ginawa nen Pablo, say doktor ya kaiba ton ombiabiahe ya si Lucas et akapansiansia ed Filipos kaalis ditan nen Pablo tan Silas. Kanian atulongan ni nen Lucas iray balon Kristiano diad satan ya syudad.

⁹ Nen abasa na saray agagi ed Filipos so sulat nen Pablo, amta ra ya aliwa iyan personal ya opinyon to. Naeksperiensya ton mismo iray graben irap; balet impatnag to ya walad sikato so “kareenan na Dios.” Diad tua, nen sinulatan nen Pablo iray agagi ed Filipos, sikatoy akapriso ed abung diad Roma. Balet siansia nin impanengneng to ya walad sikato so “kareenan na Dios.”​—Fil. 1:12-14; 4:7, 11, 22.

10, 11. Antoy kaukolan tayon gawaen no sobra tayon mapagpaga lapud problema, tan antoy nayarin ilaloan tayo?

¹⁰ Antoy makatulong pian agtayo mapagpaga ed antokaman tan niwalad sikatayo so “kareenan na Dios”? Ipapanengneng na saray insulat nen Pablo ed saray taga Filipos ya say pangontra ed kapagaan et pikakasi. Kanian no mapagpaga tayo, kaukolan tayoy manpikasi. (Basaen so 1 Pedro 5:6, 7.) Manpikasi kad si Jehova tan sigpot kan manmatalek ya iyaansakit to ka. Manpikasi kad sikato “tekep na pisasalamat,” ya nodnonot mo ray nanaawat mon bendisyon. Ombiskeg so panagmatalek tayod sikato no nodnonoten tayo ya “sarasarag ton gawaen so mas ni nen say amin a bengatlan kekerewen odino iisipen tayo.”​—Efe. 3:20.

 ¹¹ Singa agawad si Pablo tan Silas diad Filipos, nayarin wala ray gawaen nen Jehova parad sikatayo ya agtayo iilaloan. Nayarin aliwa itan ya ekstraordinaryo, balet seguradon atan so kaukolan tayo. (1 Cor. 10:13) Siempre, agto labay ya ibagan anggapo lay gawaen tayo, ya basta tayo labat manalagar ed si Jehova ya ipetek toy situasyon odino solusyonan toy problema. Kaukolan tayoy onkiwas unong ed pikakasi tayo. (Roma 12:11) Say ikiwas tayo et mangipapanengneng ya seryoso tayo tan iikdan tayoy pankanawnawa si Jehova ya bendisyonan to tayo. Balet nepeg tayon tandaan ya mas ni so sarag ya gawaen nen Jehova nen saray kekerewen, plano, tan iilaloan tayo. No maminsan et nayarin surprisaen to tayo diad panggawa to na saray agtayo iilaloan. Pantongtongan tayo so pigaran salaysay ed Biblia ya mamabiskeg ed talek tayo ya sarag ya gawaen nen Jehova iray ag-iilaloan parad pankaabigan tayo.

12. (a) Antoy ginawa nen Arin Hezekias nen sikatoy labay ya atakien nen Arin Senakerib na Asirya? (b) Antoy naaralan tayo ed impanresolbe nen Jehova ed problema?

¹² Diad Biblia, dakel so naromog tayon alimbawa na saray ginawa nen Jehova ya ag-iilaloan. Singa bilang, diad panaon nen Arin Hezekias, inataki nen Arin Senakerib so Juda tan asakop toy amin ya apadiran a syudad likud labat ed Jerusalem. (2 Ara. 18:1-3, 13) Insan, labay ya isublay nen Senakerib ya sakopen so Jerusalem. Antoy ginawa nen Arin Hezekias? Sikatoy nampikasi ed si Jehova tan kinmerew na simbawa ed propeta nen Jehova ya si Isaias. (2 Ara. 19:5, 15-20) Makatunongan met si Hezekias diad impanbayar to na buis ya kekerewen nen Senakerib. (2 Ara. 18:14, 15) Insan, namparaan si Hezekias parad mabayag ya pankubkob. (2 Awa. 32:2-4) Balet panon ya aresolbe so problema? Imbaki nen Jehova so sakey ya anghel pian pateyen so 185,000 ya sundalo nen Senakerib ed sakey labat ya labi. On, anggan si Hezekias et agto itan inilaloan!​—2 Ara. 19:35.

13. (a) Antoy naaralan tayo ed samay agawad si Jose? (b) Antoy ag-inilaloan ya agawa ed asawa nen Abraham ya si Sara?

¹³ Nengnengen tayo met so alimbawa na kabataan ya si Jose, ya anak nen Jacob. Legan ya walad abot a prisoan diad Ehipto, kasin amta to ya sikatoy turoen ed komadua ed sankatageyan a posisyon ed Ehipto odino sikatoy usaren nen Jehova pian iliktar so pamilya to ed eras? (Gen. 40:15, paimanod leksab; 41:39-43; 50:20) Seguradon saray ginawa nen Jehova et apalumbasan toy amin ya iilaloan nen Jose. Isipen met so bai ed pueg nen Jose ya si Sara. Kasin inilaloan na maedad lan si Sara ya panlukonen nen Jehova tan mangiyanak na sakey ya ugaw a laki, ya aliwa labat ya inyanak na biin aripen to? Seguradon say inkiyanak nen  Isaac et apalumbasan toy amin ya nayarin inisip nen Sara.​—Gen. 21:1-3, 6, 7.

14. Anto ray amta tayo ya sarasarag a gawaen nen Jehova?

¹⁴ Tua ya agtayo iilaloan ya mamilagron ekalen nen Jehova so amin a problema tayo antis na impromisa ton balon mundo; odino ilaloan ya wala komon so nagawan ekstraordinaryo ed bilay tayo. Balet amta tayo ya samay Dios ya tinmulong ed saray lingkor to diad makapakelaw iran paraan et say Dios tayo, si Jehova. (Basaen so Isaias 43:10-13.) Sayan panagmatalek et ontulong ed sikatayon nawalaan na pananisia ed sikato. Amta tayo ya sarag ton gawaen so antokaman ya kaukolan pian pabiskegen itayo ya sigpot a nagawaan so linawa to. (2 Cor. 4:7-9) Anto ray naaralan tayo ed sarayan salaysay ed Biblia? Singa ipapanengneng na saray alimbawa di Hezekias, Jose, tan Sara, natulongan itayo nen Jehova ya nasarag iray singa agtayo nasarag no mansiansia tayon matoor ed Sikato.

15. Antoy makatulong pian mansiansia ed sikatayo so “kareenan na Dios,” tan panon ya nagmaliw iyan posible?

¹⁵ Panon tayon arapen iray subok tan mansiansia ed sikatayo so “kareenan na Dios”? Kaukolan tayon pansiansiaen so maabig ya relasyon ed Dios tayo, si Jehova. Satan ya relasyon et posible labat “diad panamegley nen Kristo Jesus,” ya inter toy bilay to bilang dondon bagat. Say dondon et sakey ni ed saray makapakelaw iran ginawa na Ama tayo. Inusar nen Jehova so dondon pian sakbongan iray kasalanan tayo, kanian sarag tayo so nawalaan na malinis ya konsiensia tan onapit ed sikato.​—Juan 14:6; Sant. 4:8; 1 Ped. 3:21.

16. Anto ray resulta no walad sikatayo so “kareenan na Dios”? Mangiter na alimbawa.

¹⁶ Anto ray resulta no walad sikatayo so “kareenan na Dios a palumbasan toy amin a pakatalos”? Ibabaga na Biblia ya satan so ‘manbantay ed saray puso tan nonot tayo diad panamegley nen Kristo Jesus.’ (Fil. 4:7) Say orihinal ya lenguahen inusar parad salitan “manbantay” et uusaren ed militar. Tutukoyen na saya iray grupo na sundalo ya akapuesto pian manbantay ed apadiran ya syudad nensaman. Ontan so kipapasen ed syudad na Filipos. Masamit so ugip na saray taga Filipos ta amta dan wala ray sundalon manbabantay ed saray puerta na syudad da. Ontan met, no walad sikatayo so “kareenan na Dios,” mareen so puso tan nonot tayo. Amta tayo ya iyaansakit itayo nen Jehova tan labay ton maliket so bilay tayo. (1 Ped. 5:10) Say pakaamta ed satan so manbantay ed sikatayo pian agtayo masyadon mapagpaga odino nadismaya.

17. Antoy makatulong ed sikatayo ya sigpot a manmatalek antokaman so nagawad arapen?

¹⁷ Magano lan onsabi so baleg ya kairapan ya agnin balot agawa diad dalin. (Mat. 24:21, 22) Agtayo amta no antoy nagawa ed sikatayo bilang indibidual. Balet agtayo kaukolan so masyadon manpaga. Anggano agtayo amtan amin so gawaen nen Jehova, kabat tayoy Dios tayo. Amta tayo no anto ray ginawa to nensaman, ya anggan antoy nagawa et seguradon sumpalen to so gagala to, tan no maminsan et gagawaen to itan ed paraan ya ag-iilaloan. Kada no ontan so gagawaen nen Jehova parad sikatayo, nayarin nalikna tayo so “kareenan na Dios a palumbasan toy amin a pakatalos” ed paraan ya balo ed sikatayo.