‘Anapen si Jehova tan say Biskeg To’

“Saray mata nen Jehova ombatik dia tan diman ed amin a dalin, pian ompatnag a mabiskeg ya ontulong ed saray ayadyari puso ra a dapit ed sikato.”​—2 AWARAN 16:9.

1. Anto so pakayari, tan panon so pangaagamil na totoo ed satan?

 NANKAKAPIGA so kabaliksan na pakayari, a singa say pakawalaay panangontrol, pakauley, odino impluensia ed arum; say abilidad ya onkiwas odino mamawalay epekto; kasil (biskeg) ed pisikal; odino abilidad ed mental odino moral. Makapuy so rekord a gagawaen na saray totoo no nipaakar ed panangagamil na pakayari. Inkuan na manag-awaran a si Lord Acton, nipaakar ed pakayarin binembenan na saray politiko: “Say pakayari so walaay tendensian maneral tan say sigpot a pakayari so manderal a pirmi.” Ipapatnag na dakerakel ya alimbawa ed modernon awaran so inkalapagan a katuaan na saray salita nen Lord Acton. Kaleganay koma-20 siglo, say ‘too [so] walaan na pakayari ed sananey [diad] kaugsan to’ nen say ed kapiganman. (Eclesiastes 8:9) Pirmin inabuso na saray mauges a diktador so pakayari ra tan tinigway day bilay na minilyon. Mapeligro so pakayarin agkontrolado na aro, kakabatan, tan inkahustisya.

2. Ipaliwawa pa no panon a mangaapekta so arum a madibinon kualidades nen Jehova ed paraan na panguusar toy pakayari to.

² Aliwan ed singa dakel a totoo, naynay ya uusaren na Dios so pakayari to ed pankaabigan. “Saray mata nen Jehova ombatik dia tan diman ed amin a dalin, pian ompatnag a mabiskeg ya ontulong ed saray ayadyari puso ra a dapit ed sikato.” (2 Awaran 16:9) Kontrolado so panguusar nen Jehova ed pakayari to. Lapud anos, popokpokan ni na Dios so paneral to la komon ed saray mauges pian naikdan niray pankanawnawan makapambabawi. Lapud aro, papasinagen to so agew ed amin a klase na totoo​—matunong tan agmatunong. Diad kaunoran et sikato so napakiwas lapud inkahustisya ya usaren so anggapoy geter a pakayari to pian panganggaen imay walaay pakayarin pansengegay ipapatey, si Satanas a Diablo.​—Mateo 5:44, 45; Hebreos 2:14; 2 Pedro 3:9.

3. Akin a say inkamakapanyarin-amin na Dios et sakey a rason pian sikatoy panmatalekan tayo?

³ Say makapakelkelaw a pakayari na mangatatawen ya Ama tayo so rason na panmatalek tan pankompiyansa tayo​—ed saray sipan to tan ed proteksion to. Maligen so liknaan na sakey a melag ya ugaw ed limog na saray agto kabkabat sano akatabin ed si ama to, lapud amta to a sikato so iyagel nen ama to manlapud pakarisgoan. Ontan met, say mangatatawen ya Ama tayo, say sakey a “makapanyari a mangilaban,” so manalimbeng ed sikatayo manlapud antokaman a permanentin pakarisgoan no sikatayoy manakar a kaiba to. (Isaias 63:1; Miqueas 6:8) Tan bilang maong ya Ama, lawas susumpalen nen Jehova iray sipan to. Igagarantiya na anggapoy limitasyon a pakayari to a say ‘salita to so onaligwas naani ed bengatla a panagyakaran to ed satan.’​—Isaias 55:11; Tito 1:2.

4, 5. (a) Anto so agawa sanen sigpot a nanmatalek si Asa ed si Jehova? (b) Anto so nagawa sano manmatalek itayo ed saray solusyon na too ed saray problema tayo?

⁴ Akin ya importantin tuloy so pagmaliw tayon determinado ya aglilibangan so walan pananalimbeng na mangatatawen ya Ama tayo? Lapud posibli so pakaapektaan ed saray sirkumstansia tan pakalingwan ed peteg a pakaromogan na tuan kaligenan tayo. Naimano iya diad alimbawa nen Arin Asa, sakey a lakin nanmatalek ed si Jehova diad abayag a panaon. Kaleganan na uley nen Asa, say Juda so nilusob na armada na saray Etiope a walaay sakey milyon a sundalo. Lapud amoria ton mas mabiskeg iray kalaban to ed militar, oniay impikasi nen Asa: ‘O Jehova, anggapo so siopaman nilikud ed sika ya ontulong, ed leet na makapanyari tan say andian na biskeg: tulongan mo kami komon, O Jehova a Dios mi; ta manmatalek kami ed sika,  tan dia ed ngaran mo onla kami sumpa ed saya a karaklan. O Jehova, sika so Dios mi; agmo yabuloy komon a say too ontalona sumpa ed sika.’ (2 Awaran 14:11) Inebatan nen Jehova so kerew nen Asa kanian sikatoy pinambiktorya to.

⁵ Balet, kayari na dakel a taon na matoor ya impanlingkor to, tinmayer so kompiyansa nen Asa ed manangiliktar a pakayari nen Jehova. Pian napaliisan da so panesesgay militar na mamaamianen a panarian na Israel, sikatoy kinmerew na ayuda ed Sirya. (2 Awaran 16:1-3) Anggaman naandi so panesesga na Israel ed Juda lapud impamaklap to ed ari na Sirya a si Ben-adad, say impipaletan nen Asa ed Sirya so angipanengneng na kakulangay kompiyansa ed si Jehova. Mabitar ya intepet ed sikato nen Hanani a propeta: ‘Saray Etiope tan saray Libio so ag-ira ta baleg ya ehersito, pati saray luganan tan kabayoan a lalaki ya alabas ed kinarakel? Manwari, lapu ed nanmatalek ka nensaman ed Jehova, inyawat to ra ed limam?’ (2 Awaran 16:7, 8) Anggaman ontan, ag-inawat nen Asa itan a panamaat. (2 Awaran 16:9-12) Sano nipaarap itayo ed saray problema, ag-itayo komon manmatalek ed saray solusyon na totoo. Imbes, mankompiyansa itayo komon ed Dios, lapud seguradon pakadismayaan so panmatalek ed pakayari na totoo.​—Salmo 146:3-5.

Anapen so Pakayarin Ipapagamor nen Jehova

6. Akin a nepeg tayon ‘anapen si Jehova tan say biskeg to’?

⁶ Nayarian nen Jehova a pabiskegen tan protektaan iray lingkor to. Papasesegen itayo na Biblia ya “anap yo si Jehova tan say biskeg to.” (Salmo 105:4) Akin? Lapud sano gawaen tayo iray bengatla unong ed biskeg ya inter na Dios, say pakayari tayo so nausar a pakagunggunaan na arum, imbes a kasakitan da. Anggapo lay arum a sankaabigan ya ehemplo tayo nipaakar ed saya noagta si Jesu-Kristo, a nanggawa na dakel a milagro diad “pakayari’ Katawan.” (Lucas 5:17) Nayarian komon ya italaga nen Jesus so inkasikato diad pagmaliw a mayaman, bantog, odino sankamakapanyarian ya ari ni ingen. (Lucas 4:5-7) Imbes, inusar toy pakayarin inter ed sikato na Dios pian mangipasal tan mangibangat, pian ontulong tan mamaabig. (Marcos 7:37; Juan 7:46) Agaylan abig ya ehemplo ed sikatayo!

7. Anto so makanan kualidad a nabayuboan tayo no gawaen tayoray bengatla unong ed biskeg ya inter na Dios imbes ed dilin biskeg tayo?

⁷ Niarum ni, no manggawa itayo na saray bengatla diad “pakayari ya iter na Dios,” ontulong iya ed sikatayo pian mantultuloy a makapampaabeba. (1 Pedro 4:11) Magmaliw a matangas iray totoon manggugunaet na pakayari parad inkasikaran dili. Ontan so kipapasen na Asiryanon Ari ya Esar-haddon, a malastog ya angikuan: “Mabiskeg ak, mabisbiskeg ak ed amin, sakey ak a palbayani, abalbaleg ak, matalonggaring ak.” Misunian, ‘pinili [na Dios] iray bengatla a makapuy na mundo, pian onkana a pamabaing to ed saray bengatla a mabiskeg.’ Kanian, no mangikinon so sakey a tuan Kristiano, sikato so mangikinon parad si Jehova, lapud amta ton say agawaan to et agnisesengeg ed dilin biskeg to. Say ‘pampaabeba tayo diad silong na makapanyarin lima na Dios’ so pansengegan na tuan kitandoroan.​—1 Corinto 1:26-31; 1 Pedro 5:6.

8. Anto so nepeg tayon gawaen ya unona pian nagamoran so pakayari nen Jehova?

⁸ Panon tayon nagamoran so iiter na Dios a biskeg? Unona ed amin, nepeg tayo itan ya ikerew diad pikakasi. Pinaseguroan nen Jesus iray babangatan to ya ipagamor na Ama to so masanton espiritu ed saramay onkekerew ed satan. (Lucas 11:10-13) Nonoten pa no panon iyan amabiskeg ed saray babangatan nen Kristo sanen pinili ran unoren  so Dios nen saray relihyoson lider a mamapatunda ed sikara a manpulong nipaakar ed si Jesus. Sanen kinmerew ira na tulong ed si Jehova panamegley na pikakasi, naebatan so masimoon a pikakasi ra, tan sikara so pinabiskeg na masanton espiritu a mantultuloy a mangipulong ed maong a balita tekep na inkakpel.​—Gawa 4:19, 20, 29-31, 33.

9. Bitlaen pa so komaduan lapuan na espiritual a biskeg, tan isalaysay so sakey a Makasulatan ya alimbawa pian nipabitar so inkaepektibo na satan.

⁹ Komadua, makagamor itayoy espiritual a biskeg manlapud Biblia. (Hebreos 4:12) Say pakayari na salitay Dios so mapatpatnag ed panaon nen Arin Josias. Anggano inekal la na sayan ari ed Judea iray paganon talintao diad pasen da, say ag-inilaloan ya impakalmo ed Ganggan nen Jehova diad templo so amakiwas ed sikato pian lalon palaknaben so panaglinis to. * Kayari na mismon impamasa nen Josias ed Ganggan diad arap na totoo, say intiron nasyon so akisipanan ed si Jehova, tan nigapo so mikadua tan mas mabiskeg a kampanya sumpad idolatriya. Bilang maabig a resulta na panagreporma a ginawa nen Josias, diad “amin ya agew to [et] ag-ira inmarawi ed itutumbok ed Jehova.”​—2 Awaran 34:33.

10. Anto so komatlon paraan pian makagamor tayoy biskeg manlapud si Jehova, tan akin a makana itan?

¹⁰ Komatlo, makagamor itayoy biskeg manlapud si Jehova diad panamegley na Kristianon panlilimog. Pinaseseg nen Pablo iray Kristiano a maparanay dan atendian iray miting ta ‘pian makapanaayatan ed aro tan dia ed saray maabig a gawa.’ (Hebreos 10:24, 25) Sanen mamilagron nibulos si Pedro diad prisoan, labay toy milimog ed saray agagi to, kanian sikatoy dinmiretso ed abung na ina nen Juan Marcos, a “kawalaan na dakel ya atipon a mikakasi.” (Gawa 12:12) Siempre, sarag day mansiansia la’d kaabungan da tan diman lara manpikasi. Balet pinili ra so mantitipon pian manpikasi tan manpapasesegan leleg na saman a mairap a panaon. Diad ngalngali la pansumpal na andukey tan mairap ya impanbaroy nen Pablo diad Roma, sikato so akinengnengan ed pigaran agagi diad Puteoli tan kayari na satan et diad arum a nambiahe a minengnengan met ed sikato. Say reaksion to? “Nen anengneng to ra [samay komaduan grupo] nen Pablo, akisalsalamat ed Dios, et binmiskeg so linawa to.” (Gawa 28:13-15) Sikato so apabiskeg ed impakapilimog to lamet ed kapara ton Kristianos. Napabiskeg tayo met manlapud pilimog ed kapara iran Kristiano. Basta mawayang itayo tan nayarian tayoy manlilimog, agtayo nepeg a salien so manbukbukor a manakar ed mainget a dalan ya ompugta’d bilay.​—Uliran 18:1; Mateo 7:14.

11. Salambiten so pigaran sirkumstansia a nagkalautlan nakaukolan so “sankatageyan ya inkabaleg na pakayari.”

¹¹ Diad panamegley na regular a pikakasi, panagaral na Salitay Dios, tan pililimog ed saray kapananisiaan, sikatayo so “mantultuloy a makagamor na pakayari ed Katawan tan ed inka-makapanyari na biskeg to.” (Efeso 6:10, NW) Amin tayo so maseguron mankaukolan na “pakayari ed Katawan.” Sasagmaken na arum iray makapaletey a sakit tan walaray manasagmak met na makapuy iran epekto na itatakken odino inateyan ira na kaiba da’d-bilay. (Salmo 41:3) Susungdoan na arum so isusumpa na sakey ya agmananisian kapareha. Nayarin liknaen na saray atateng, nagkalalo la’d saray mansusulon atateng, a say panmantini ed sigpot-panaon a trabaho leleg dan lelegpeten so pamilya ra so makapakesaw a responsabilidad. Saray kalangweran a Kristiano so mankaukolan na biskeg pian makatalindeg sumpad impluensia na saray kalimog tan ag-onabobon ed druga tan imoralidad. Anggapo komon so masuyat ya onkerew ed si Jehova na “sankatageyan ya inkabaleg na pakayari” pian natalonaan iratan ya angat.​—2 Corinto 4:7.

“Mangiter na Pakayari ed Makapuy”

12. Panon itayon susustunien nen Jehova diad Kristianon ministeryo?

¹² Niarum ni, mangiiter si Jehova na pakayari ed saray lingkor to diad panusumpal da ed ministeryo ra. Onia so nabasa tayo ed propesiya nen Isaias: “Sikato so mangiter na pakayari ed makapuy; et saman so andian na pakapanyari sikato so parakelan to na biskeg . . . Saray manalagar ed Jehova pasimbaloen to so biskeg da; mamaatagey ira naani ya akapayak a singa say agila; ombatik ira naani, tan ag-ira nakesawan; manakar ira naani, tan ag-ira onkapuy.” (Isaias 40:29-31) Si apostol Pablo so akaawat a mismo na pakayari pian nasumpal toy ministeryo to. Bilang resulta, epektibo so ministeryo to. Oniay insulat to’d saray Kristiano diad Tesalonica: “Say ebanghelyo tayo agsinmabi ed sikayo ed salita  labat, noag dia ed pakayari met, tan dia ed espiritu santo.” (1 Tesalonica 1:5) Say impanpulong tan impanbangat to so walaan na pakayari a makapanguman a tuloy ed saray kabibilay na saramay dinmengel ed sikato.

13. Anto so amabiskeg ed si Jeremias pian mantultuloy anggaman ed isusumpa?

¹³ Nayarin nadismaya tayo sano nipaarap itayo ed agmananginenen ya awawey na saray totoo diad teritorya tayo, a nayarin naynay lan napupulongan ed loob na dakel a taon balet ta daiset nin siansia so ondengel. Ontan met so inkadismayaan nen Jeremias lapud isusumpa, panagludlurey, tan agpananginenen a naeksperiensia to. “Agko la salambiten so nipaakar ed [Dios], tan agak la mansalita ed ngaran to,” so inkuanto’d inkasikaton dili. Balet ta agto nayarian so manpareen. Say mensahe to et “apaneknekan a singa mandarlang ya apoy ya apukok ed pukepukel [to].” (Jeremias 20:9, NW) Anto so angiter ed sikato na apasimbalon pakayari diad arap na ontanlan isusumpa? “Si Jehova wala ed siak a singa sakey a makapanyari tan sakey a makapataktakot,” so kuan nen Jeremias. (Jeremias 20:11) Say apresasyon nen Jeremias ed kaimportantian a tuloy na mensahe to tan say asainmin ya inter na Dios ed sikato so makasengeg na inkiwas to ed pamapaseseg nen Jehova.

Say Pakayari a Mamasakit tan Pakayari a Mamaabig

14. (a) Panon kabiskeg so usar na dila? (b) Mangiter na saray alimbawa a mangipanengneng ed deral a nagawaan na dila.

¹⁴ Aliwan amin a pakayarin walad sikatayo et direktan manlalapud Dios. Alimbawa, say dila so walaan na pakayari a mamasakit tan mamaabig. Impasakbay nen Solomon a “say patey tan say bilay walara ed pakayari na dila.” (Uliran 18:21) Napatnagan iya diad saray resulta na antikey ya impitongtong nen Satanas ed si Eva no panon a makaderal a tuloy iray salita. (Genesis 3:1-5; Santiago 3:5) Nayarin baleg met a deral so nagawa tayo panamegley na dila. Saray makaleglemew a panagbalaw ed kataba na sakey a marikit so nayarin sengegan lay pakaandi lay ganas ton mangan (anoxeria). Say palpalaran a pangulit ed sakey a panagpauges so nayarin maneral ed abayaglan pankakaaro. On, kaukolan a kontrolen so dila.

15. Panon tayon nausar so dila tayo a mamabiskeg tan mamaabig?

¹⁵ Anggaman ontan, say dila so makapanpabiskeg odino makaderal. Inkuan na proverbio ed Biblia: “Wala so mansalita a botaktak a singa saray kisaksak na kampilan; balet say dila na makabat sikato so kasil.” (Uliran 12:18) Uusaren na saray makabat a Kristiano so pakayari na dila ra pian ligliwaen iramay nagogonigon tan inateyan. Makapanpaseseg iray masimpatiyan balikas ed saray tin-edyer a mibabarangkaan ed mauges iran impluensia na kalimog. Lapud manonot a panagsalita, napaseguroan iray matakken lan agagi a sikara so siansia nin nakaukolan tan papablien. Mamaligsa so maong iran balikas ed saramay mansasakit. Sankaimportantian ed amin, nausar tayo so dila tayo pian inabang so mensahe na Panarian ed  amin ya ondengel. Walad pakayari tayo so pangiyabawag ed Salita na Dios no walad kapusoan tayo itan. Ibabaga na Biblia: “Agmo abalaen so maong ed saray kanepegan to, sano wala ed pakayari na limam so panggawa.”​—Uliran 3:27.

Say Manepeg a Pangusar ed Pakayari

16, 17. Sano uusaren da so inter-Dios ya autoridad da, panon a naalig na mamatatken, atateng, asawan lalaki, tan asawan bibii, si Jehova?

¹⁶ Anggaman sikato so makapanyarin-amin, uuleyan nen Jehova so kongregasyon tekep na aro. (1 Juan 4:8) Diad pangaalig da ed sikato, simamaaron aasikasoen na saray Kristianon manangasikaso so pulok na Dios​—ya agda aabusoen so autoridad da, noagta uusaren da itan. Tua, nakaukolan no maminsan ed biang na saray manangasikaso so ‘mamaat, manimbawa, mamilin,’ balet saya so gagawaen da “tekep na mabayag a panag-anos tan dunong ed panagbangat.” (2 Timoteo 4:2, NW) Kanian naynay a dadalepdepen na saray mamatatken iray salitan insulat nen apostol Pedro ed saramay walaan na autoridad ed kongregasyon: “Pastolan yo so saray pulok na Dios a wala ed sikayo, pampagaan yo ra ya ag-iparalan ed kabiskegan, noag dia ed kalakal a mabulos unong ed linaway Dios; aliwa a lapud mabanday a pananubo noag lapu ed ataryan kalakal. Nisay pakatawan kayo ed [saray tawir na Dios], noag ingen gawaen yoy inkasikayo a panagkauliran a tumboken na saray pulok.”​—1 Pedro 5:2, 3; 1 Tesalonica 2:7, 8.

¹⁷ Wala met so autoridad ya inter nen Jehova ed saray atateng tan kaasawaan a lalaki, tan sayan pakayari so nepeg ya usaren da pian ontulong, mangasikaso, tan mangaro. (Efeso 5:22, 28-30; 6:4) Ipapanengneng na ehemplo nen Jesus a say autoridad so epektibon nausar diad maaron paraan. No asimbang tan tuloytuloy so panagdisiplina, agnadismaya iray ananak. (Colosas 3:21) Onelet iray panamaley no maaron agamilen na Kristianon kaasawaan a lalaki so inkaulo ra tan respetoen met a maong na kaasawaan a bibii so inkaulo na kaasawaan da imbes a palakbatan da so impabtang na Dios ed sikaran autoridad pian mandomina odino ipasoot so labay da.​—Efeso 5:28, 33; 1 Pedro 3:7.

18. (a) Panon tayon aligen so alimbawa nen Jehova diad pangontrol ed sanok tayo? (b) Anto so nepeg ya ipurek na saramay walaay autoridad ed saramay aasikasoen da?

¹⁸ Nepeg a kontrolen a maong na saramay walaan na autoridad ed pamilya tan ed kongregasyon so sanok da, lapud pansengegan itan na takot imbes ya aro. Inkuan nen propeta Nahum: “Si Jehova matantan a manpasnok, tan baleg ed pakayari.” (Nahum 1:3; Colosas 3:19) Pakabidbiran na inkabiskeg no nakontrol tayo so sanok tayo, balet paneknek na kakapuyan no onalinswag itayo. (Uliran 16:32) Diad loob na pamilya tan kongregasyon, say kalat et say pangipurek ed aro​—aro ed si Jehova, aro ed balang sakey, tan aro ed maptek iran prinsipyo. Say aro so sankabiskegan a siknol na pankakasakey tan sankabiskegan a motibasyon ed panggawa na maptek.​—1 Corinto 13:8, 13; Colosas 3:14.

19. Anton makaligliwan panamaseguro so iter nen Jehova, tan panon so nepeg ya ikiwas tayo?

¹⁹ No walaan itayoy pikakabat ed si Jehova, nabidbir tayo met so pakayari to. Oniay inkuan nen Jehova panamegley nen Isaias: “Agmo ta naamtaan? Agmo ta nadngelan? Say ando lan ando a Dios, si Jehova, a Manamalsa ed saray sampot na dalin, ag-onkapuy, tan agmet nakesawan.” (Isaias 40:28) Ag-onkapuy so pakayari nen Jehova. Agto itayo ikaindan no manmatalek itayo ed sikato tan ed aliwan sikatayon dili. Oniay ipapaseguro to ed sikatayo: “Agka antakot, ta wala ak ed sika, agka napagaan, ta siak so Dios mo; pabiskegen ta ka naani; on, tulongan ta ka: on, ampayaen ta ka ed nikawanan a lima na inkatunong ko.” (Isaias 41:10) Panon so ikiwas tayo ed maaron panangasikaso to? Singa si Jesus, lawas tayo komon ya usaren so antokaman a pakayarin iiter nen Jehova ed sikatayo pian ontulong tan mamabiskeg. Kontrolen tayo komon so dila tayo ta pian makapaabig itan, aliwan makapasakit. Tan naynay itayo komon ya aliing ed espiritual, akatalindeg a malet ed pananisia, tan mabiskeg lapud pakayari na Baleg a Manamalsa tayo, si Jehova a Dios.​—1 Corinto 16:13.

[Paimano ed leksab]

Kasin Nipaliwawa Yo?

• Panon so panguusar nen Jehova ed pakayari to?

• Diad antoran paraan a makagamor itayo na pakayari nen Jehova?

• Panon so nepeg a pangusar ed pakayari na dila?

• Panon a magmaliw a bendision so inter na Dios ya autoridad?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 15]

Inusar nen Jesus so biskeg ya impagamor nen Jehova pian ontulong ed arum

[Saray litrato ed pahina 17]

Walad pakayari tayo so pangiyabawag ed Salita na Dios no walad kapusoan tayo itan