“Siopa Ak ed Pankuan na Saray Totoo?”

TIEMPO lamet na Krismas. Nononoten na totoo ed interon globo a selebraan so sakey ya agew na inkianak? Siopan inkianak? Saman ta so Anak na Dios odino samay sakey labat a debosyonadon Judio a getma ton repormaen so relihyon a tinmalona ed lugar to nen inmunan siglo? Kasin inkianak itan na samay sakey ya angiyagel ed mairap-bilay tan sakey a rebelde ya akasesgaan na Romanon Empiryo a sikatoy pinatey, odino nayarin samay matudion too ya angipurek ed dilin-pikakabat tan akindalem ya uley na kakabatan? Walaan ka na rason a manumameng, ‘Siopan talaga si Jesu-Kristo?’

Interesado si Jesus a mismo ed ebat na totoo ed satan a tepet. “Siopa ak ed pankuan na saray totoo?” so aminsan ya intepet to ed saray babangatan to. (Marcos 8:27) Akin ya ontan so intepet to? Dakel la so ag-ontutumbok ed sikato. Arum so mapatnag ya awetwet tan adismaya lapud impangipulisay to ed saray sagpot dan sikatoy gawaen ya ari. Niarum ni, sanen sikatoy sinubok na saray onsusumpa ed sikato, si Jesus so ag-angiter na tanda manlapud tawen pian paneknekan so inkasikato. Kanian bilang ebat ed saman a tepet, anto so inkuan na saray apostol to nipaakar ed pakabidbiran ed sikato? Binitla ra so pigara ed saray panmorian kasmak ed limog

 na totoo: “Saray arum kuandan si Juan a Bautista; saray arum, si Elias; tan saray arum, si Jeremias, ono sakey [ed] saray propetas.” (Mateo 16:13, 14) Agda sinalambit so dakel ya iyaakusa ed si Jesus ya onkakayat nensaman ed Palestina​—managpauges, manamalikdo, palson propeta, tan ambagel ni ingen.

Nanduruman Pamibidbir ed si Jesus

No ipaarap nen Jesus so parehon tepet natan, nayarin umanen to ni ingen so tepet: “Siopa ak ed pankuan na saray iskolar?” Maseguron saray ebat so nasegek lamet ed onia: Walaray nanduruman opinyon. Unong ed si David Tracy na University of Chicago, “nanduruman totoo so walaan na dakel ya opinyon tan interpretasyon nipaakar ed si Jesus tan say nipaakar ed imbaga tan ginawa to.” Diad apalabas a siglo, saray iskolar so angusar na dakel a komplikadon metodo a singa say impanaral ed saray pankaukolan tan problema ed sosyal, inkapalsa na too, tan saray libro diad getman makapawala ira na saray ebat ed tepet a no siopan talaga si Jesus. Bilang resulta, siopan talaga kasi si Jesus diad padesir da?

Ibabaga ni na arum ya iskolar a say maawaran a toon si Jesus et sakey a Judion propeta ed kaunoran ya awaran na too a mangikekelyaw na pampataoli. Balet, sikatoy agda la tatawagen ya Anak na Dios, Mesias, tan Mananondon. Maslak ed sikara so manusuppiat ed salaysay na Biblia nipaakar ed mangatatawen a gapoan to tan say inkioli to. Parad arum, si Jesus so sakey lambengat a too a diad panamegley na napanuliranan a bilay tan bangabangat to et kinmayat so nanduruman pananisia ya atugyop diad kaunoran bilang Inkakristiano. Tan unong a nisulat ed Theology Today, ipapasen ni na arum si Jesus bilang “sakey a kritiko, makabat a toon manteteyengteyeng, odino misteryoson toon andiay-aral; sakey a manag-uksoy na komunidad, manag-anlong a hippie a mamabalaw ed kustombre na sosyedad, odino marunong tan masilib a too a diretsaan ton ibabalikas so opinyon to legan a pidedenengan to iray makapasulag, duruka, tan abusadon totoo ed niarawin teritorya a Palestina.”

Wala met iray panmoria a nikaduman tuloy. Say imahen na sakey ya andeket a Jesus so nipapaway ed rap a musika, arte ed publiko, anggan diad sayaw. * Papadesiran na arum a diad tua et bii si Jesus. Legan na tiagew nen 1993, anengneng na saray binmisita ed Orange County Fair ed California so estatua nen “Christie,” sakey ya andiay kawes, bii a “Kristo” a walad krus. Diad saman met a bekta diad New York, si “Christa”​—akapasak a biin “Jesus”​—so imparayag. Sarayan estatua so parehon amalesa na pirmin kontrobersia. Tan diad kagapo na 1999, aromogan na saray manasaliw so sakey a tomo “nipaakar ed panaaroan na Ugaw a Jesus tan say aso ton Angel.” Say siglaotan da so deneskribe bilang sakey a “makapasagyat ed espiritual tan ipapanengneng na satan no panon a say ugaw tan aso so akaparaan a mangisakripisyo ed bilay da parad sakey tan sakey.”

Talaga Kasin Importante Itan?

Akin a nepeg mon paninteresan no siopa si Jesus nensaman tan natan? Say sakey a rason et lapud, unong ed si Napoleon, “atangguyor tan nauleyan nen Jesu-Kristo iray uuleyan To anggaman Sikato so agnanenengneng.” Diad panamegley na saray mapuersan bangat to tan diad paraan na impanbilay to et mabiskeg a naiimpluensyaan nen Jesus so bilay na binilyon a totoo ed loob na ngalngali la duan libo a taon. Onia so matukotukoy ya inkuan na sakey a managsulat: “Amin a sundalo a nanmartsa ed kapiganman, tan amin ya armada’d-dayat a niletneg ed kapiganman, tan amin a parliamenton yinmurong ed kapiganman, amin ya arari a nanuley ed kapiganman, anggan panuulopen ya amin et ag-iraya akaimpluensya ed bilay na too diad dalin a singa onman kabiskeg.”

Niarum ni, nepeg mon naamtaan no siopa si Jesus nensaman tan natan lapud sikato so walaan na direktan epekto ed arapen mo. Walaan ka na pankanawnawan magmaliw ya uuleyan na niletneg lan mangatatawen a gobierno​—say Panarian na Dios ya uleyan nen Jesus. Say napepeligron planeta tayo so nipawil ed alay dakep a nankakapigan klase na bilay tan balansin ekolohiko na satan diad silong na panangiwanwan nen Jesus. Papaseguroan itayo na propesiya na Biblia a say Panarian nen Jesus so managano ed naeerasan, mangasikaso ed mairap-bilay, mamaabig ed mansasakit, tan mamaoli ed inaatey.

Maseguron labay mo a naamtaan no anton klase na persona so mangidaulo ed satan a kakkaukolan a gobierno. Say ontumbok ya artikulo so ontulong ed sikan makagamor na aralem a pakatalos nipaakar ed peteg a Jesus.

[Paimano ed leksab]