Propesiya nen Isaias​—Liwawa Parad Amin a Katooan I

Kapitulo Kinse

Say Getma nen Jehova Sumpad Saray Nasyon

Isaias 14:24–19:25

1. Anton panangiyabawag na panangukom sumpad Asirya so inkurit nen Isaias?

 NAYARIAN nen Jehova ya usaren iray nasyon pian disiplinaen so totoo to lapud karelmengan da. Anggaman ontan, agto ibabaliwala so alablabas ya inkaruksa, inkamapaatagey, tan pirmin pambusol na saraman a nasyon ed tuan panagdayew. Kanian, abayag ni antis na satan et pinuyanan to la si Isaias a mangikurit ed “panangiyabawag sumpad Babilonia.” (Isaias 13:1, NW) Balet, say Babilonia so magmaliw a sesga ed arapen. Nen panaon nen Isaias, say Asirya so mamapairap ed totoon akisipan ed Dios. Dineral na Asirya so mamaamianen a panarian na Israel tan inggeba to so baleg a kabiangan na Juda. Balet maganggano so pambiktorya na Asirya. Oniay insulat nen Isaias: “Si Jehova na saray ehersito insamba to, a kuan to, Petepeteg, singa ninonot ko, ontan so nagawa . . . a betagen ko so Asiryo ed dalin ko, tan dia ed tapew na saray palandey sikato so igatin-gatin ko diad leksab na sali; saman la naekal so pako to a manlapu ed sikara, tan say awit to naekal a manlapu ed abala ra.” (Isaias 14:24, 25) Ag-abayag kayarin imbalikas nen Isaias iyan propesiya, naandi so panesesga na Asiryano ed Juda.

2, 3. (a) Nensaman a panaon, sumpad siopa so akaunatan na lima nen Jehova? (b) Anto so kabaliksan na pangiyunat nen Jehova ed lima to sumpad “amin a nasyon”?

² Balet, komusta iray arum a nasyon a kakabusol na totoon akisipan ed Dios? Sikara met so nepeg a naukom. Oniay inyabawag nen Isaias: “Saya sikato so kanonotan [“getma,” NW] a ninonot a nipaakar ed amin a dalin; tan saya sikato so lima a niyunat ed tapew na saray amin a nasyon. Ta si Jehova na saray ehersito ninonot to, tan siopa so mamaandi kabaliksan to? Et say lima to niyunat, tan siopa so mangipikos ed sikato?” (Isaias 14:26, 27) Say “getma” nen Jehova et mas ni nen say simbawa labat. Satan so mapekder a determinasyon to, say ganggan to. (Jeremias 49:20, 30) Say “lima” na Dios et say aktibon pakapanyari to. Diad unor iran bersikulo na Isaias kapitulo 14 tan diad kapitulo 15 anggad 19, say getma nen Jehova et sumpa ed Filistia, Moab, Damasco, Etiopia, tan Ehipto.

³ Balet, inkuan nen Isaias a say lima nen Jehova so akaunat sumpad “amin a nasyon.” Kanian, anggaman sarayan propesiya nen Isaias so inmunan asumpal nensaman, onaplika met so prinsipyo na saraya legan na “panaon na anggaan” sano iyunat nen Jehova so lima to sumpad amin a panarian diad dalin. (Daniel 2:44; 12:9, NW; Roma 15:4; Apocalipsis 19:11, 19-21) Abayag ni antis na satan, matalek ya imparungtal na makapanyarin-amin a Dios, a Jehova, so getma to. Anggapo so siopaman a nayarin mangamper ed akaunat a lima to.​—Salmo 33:11; Isaias 46:10.

“Masebeg a Basibas ya Uleg” Sumpad Filistia

4. Antoray pigaran detalye ed panangiyabawag nen Jehova sumpad Filistia?

⁴ Saray Filisteo so primeron naikdan na imano.  “Dia ed taon ya impatey nen ari Ahaz wala nensaman so saya ya awit [“panangiyabawag,” NW]. Agka manliket O Filistia, amin ed sika, lapu ed say pekpek ya angabil ed sika aputer; tan manlapu ed lamot na uleg ompaway so tadyuko, tan say bunga to sikato naani masebeg a basibas ya uleg.”​—Isaias 14:28, 29.

5, 6. (a) Diad anton dalan a si Uzias so singa tadyuko ed saray Filisteo? (b) Apaneknekan si Hezekias ya anto sumpad Filistia?

⁵ Si Arin Uzias so mabiskeg a tuloy a mangamper ed panesesga na Filistia. (2 Awaran 26:6-8) Parad sikara, sikato so singa sakey a tadyuko, tan say pekpek to so lawas mangakabil ed satan ya agmakaaron kaabay a bansa. Sanen inatey si Uzias​—‘aputer so pekpek to’​—nanuley si matoor a Jotam, balet “say baley nanggawa ni a sankaugesan.” Insan nagmaliw ya ari si Ahaz. Anguman so kipapasen, tan saray Filisteo so matalonan angikana na militar ya ilulusob ed Juda. (2 Awaran 27:2; 28:17, 18) Balet natan, say kipapasen so manguuman lamet. Nen 746 K.K.P., inatey si Arin Ahaz tan say kalangweran a Hezekias so sinmublay ed trono. No abaloan na saray Filisteo a mansiansian maabig so kipapasen da, sikaray sigpot a nalilingo. Apaneknekan si Hezekias bilang makapatey a kalaban. Bilang kapolian nen Uzias (say “bunga” manlapud “lamot” to), si Hezekias so singa “masebeg a basibas ya uleg”​—a mapmaples a mangaataki, mangakabil a singa kapeles na kirmat, tan mamapawala na mansasnit ya ot-ot, a singa mangituturok na dita ed saray biktima to.

⁶ Saya so matukoy a deskripsion ed balon ari. “Kinabil [nen Hezekias] so saray Filisteo angga ed Gaza tan saray ketegan to.” (2 Arari 18:8) Unong ed saray rekord na Asiryanon Ari a Senakerib, saray Filisteo so nagmaliw ya uuleyan nen Hezekias. “Saray abebbeba”​—say kinmapuy a panarian na Juda​—so nanggayaga ed kaligenan tan materyal ya inkadaakan, bangta say Filistia so manasagmak na eras.​—Basaen so Isaias 14:30, 31, NW.

7. Anton panangiyabawag na pananisia so nepeg ya ipasabi nen Hezekias ed saray embahador a walad Jerusalem?

⁷ Ompatnag a walaray embahador ed Juda​—a nayarin miaalyansa sumpad Asirya. Anto so nepeg ya ibaga ed sikara? “Anto sirin so yebat na sakey ed saray igaganggan na nasyon?” Nepeg kasin mananap na kaligenan si Hezekias diad pialyansa ed saray sankaili? Andi! Nepeg ton ibaga ed saray mensahero a: “Si Jehova impaalagey to so Sion, tan dia ed sikato say pinairap ed baley to onapireng [“pasalimbengan,” NW] naani.” (Isaias 14:32) Say ari so nepeg a sigpot a manmatalek ed si Jehova. Malet so pundasyon na Sion. Mansiansia so syudad a maligen a pasen manlapud panamagyaw na Asiryano.​—Salmo 46:1-7.

8. (a) Panon a saray arum a nasyon natan so nagmaliw a singa Filistia? (b) Singa ginawa to nensaman, anto so ginawa nen Jehova pian suportaan so totoo to natan?

⁸ Singa say Filistia, arum a nasyones natan so maruksan onsusumpa ed saray managdayew ed Dios. Saray Kristianon Tastasi nen Jehova so nipisok ed saray prisoan tan panangipangawan iran kampo. Sikaray sinebelan. Walaray pinapatey. Saray onsusumpa so nantultuloy a “mantitipon . . . a dili ya onsumpa ed kamarerwa na matunong.” (Salmo 94:21) Parad saray kakabusol da, sayan grupo na Kristiano so singa “abebbeba” tan “duka.” Balet, diad tulong nen Jehova, panggagayagaan da so espiritual ya inkadaakan, bangta saray kakabusol da so manasagmak na eras. (Isaias 65:13, 14; Amos 8:11) Sano iyunat nen Jehova so lima to sumpad modernon-agew a Filisteo, sarayan “abebbeba” so magmaliw a maligen. Iner? Diad pililimog ed “sankaabungan na Dios,” a si Jesus so malet a pundasyon ya angiletnegan. (Efeso 2:19, 20, NW) Tan wala ra ed silong na pananalimbeng na ‘mangatatawen a Jerusalem,’ say Panarian nen Jehova ed tawen, a wadtan si Jesu-Kristo bilang Ari.​—Hebreos 12:22; Apocalipsis 14:1.

 Apepe so Moab

9. Sumpad siopa so angipaarapan na sinmublay a panangiyabawag, tan panon ya apaneknekan iyan totoo bilang kabusol na totoo na Dios?

⁹ Diad bukig na Inatey a Dayat et walay sananey nin kaabay a syudad na Israel​—say Moab. Aliwan singa saray Filisteo, saray Moabita so kanayon na Israel, a kapolian na kaanakan nen Abraham a si Lot. (Genesis 19:37) Anggaman mankanayon ira, say Moab so abayag lan manggula ed Israel. Alimbawa, diad panaon ni nen Moises, say ari na Moab so angupa ed propetan Balaam, diad paniilalon ayewen to ray Israelita. Sanen satan so sinmaew, inusar na Moab so imoralidad tan panagdayew ed si Baal pian palikdoen so Israel. (Numeros 22:4-6; 25:1-5) Agpankelawan, sirin, a pinuyanan nen Jehova si Isaias ya ikurit so “panangiyabawag sumpad Moab”!​—Isaias 15:1a, NW.

10, 11. Anto so nagawa ed Moab?

¹⁰ Say propesiya nen Isaias so nipaarap sumpad dakel iran syudad tan lugar ed Moab, pati say Ar, Kir ( odino Kir-areset), tan Dibon. (Isaias 15:1b, 2a) Saray Moabita so managogol ed bibingka a pasas na Kir-areset, a nayarin manunan produkto na syudad. (Isaias 16:6, 7) Say Sibma tan Jazer, a bantog ed panag-ubasan, so nakabil. (Isaias 16:8-10) Say Eglat-shelishiyah, a say ngaran to so nayarin mankabaliksan na “Sakey a Taloy Taon a Kilaw a Baka,” so magmaliw a malagkak a kilaw a baka a pakaskasin manulangab lapud gonigon. (Isaias 15:5) Namaga so dika na bansa bangta say “danum na Dimon” so napano na dala lapud impamatey ed saray Moabita. “Saray danum na Nimrim” so “naupot,” balanglan diad piguratibo tan literal a pantalos​—a maseguron lapud sinaraan na saray puersa na kalaban iray aagusan na satan.​—Isaias 15:6-9.

¹¹ Balkesan na saray Moabita so inkasikara na magaspang ya abel, say kawes na panagogol. Kalboen da ray ulo ra bilang simbolo na kabandayan tan pantagleey. Saray balbas da so ‘nakiskisan,’ a mangipanengneng na pirmin ermen tan kababaingan. (Isaias 15:2b-4) Si Isaias a mismo, a maseguro ed kasumpalan na sarayan panangukom et pirmi so liknaan to. Singano mabanengbeng iran deles na arpa, say akindalem to et atenyeg ed panangabagey lapud mensahe na abagey sumpad Moab.​—Isaias 16:11, 12.

12. Panon ya asumpal iray salita nen Isaias sumpad Moab?

¹² Kapigan nasumpal iyan propesiya? Magano la. “Saya sikato so salita a si Jehova sinalita to nipaakar ed Moab ed panaon a linmabas. Balet natan si Jehova nansalita, ya inkuan to, ed loob na taloy taon, a singa saray taon na miup-upa, say gayaga na Moab niyakar ed kabalawan, pati amin a baleg a karaklan to; et say natilak sikato naani melmelag tan andi kakanaan.” (Isaias 16:13, 14) Mitunosan ed saya, walay ebidensya na arkeolohiya a sanen koma-walon siglo K.K.P., say Moab so pirmin nanirap tan dakel iran paspasen to so agla panaayaman. Sinalambit nen Tiglat-pileser III a si Salamanu na Moab et sakey ed saray manuley a manbabayar na buis ed sikato. Si Senakerib so angawat na buis manlapud si Kammusunadbi, ya ari na Moab. Saray Asiryanon manuley a si Esar-hadon tan Ashurbanipal so anukoy ed Moabitan Arari a si Musuri tan Kamashaltu bilang uuleyan da. Pigaran siglo ed apalabas, saray Moabita so atawtaw bilang sakey a komunidad. Walaray aromog a syudad ya ageray ya ipapasen a kien na Moabita, balet dagdaiset a pisikal ya ebidensya so akotkot anggad natan ed sayan datin mabiskeg a kabusol na Israel.

Say Modernon-Agew a “Moab” so Natawtaw

13. Anton organisasyon natan so nipareng ed Moab?

¹³ Natan wala so sankamundoan ya organisasyon a mipadpara ed kadaanan a Moab. Satan so Kakristianoan, a manunan kabiangan na “Babilonia a Baleg.” (Apocalipsis 17:5) Say  Moab tan Israel so namparan nanlapud ama nen Abraham, a si Tare. Ontan met, say Kakristianoan, singa say kongregasyon na alanaan iran Kristiano natan, so mankuan a nanlapu ed inmunan-siglo a Kristianon kongregasyon. (Galacia 6:16) Balet, say Kakristianoan​—a singa say Moab​—so marelmeng, a mangiyaalibansa na espiritual ya imoralidad tan panagdayew ed dirios imbes a diad say alenleneg a tuan Dios, si Jehova. (Santiago 4:4; 1 Juan 5:21) Bilang sakey a grupo, saray lider na Kakristianoan so onsusumpa ed saramay manpupulong na maong a balita na Panarian.​—Mateo 24:9, 14.

14. Anggaman ed getma nen Jehova sumpad modernon-agew a “Moab,” anto so walan ilalo parad saray indibidual a membro na satan ya organisasyon?

¹⁴ Say Moab so apepe ed kaunoran. Ontan met so nagawa ed Kakristianoan. Usaren nen Jehova so modernon-agew a kasimbangan na Asirya pian sikato so pankibalataren To. (Apocalipsis 17:16, 17) Balet, wala so ilalo parad totoon walad modernon-agew a “Moab.” Diad kapegleyan na panangipropesiya to sumpad Moab, oniay inkuan nen Isaias: “Sakey a trono so niletneg naani ed maaron abig-linawa; et sakey so onyurong diman ed katuaan, dia ed tolda nen David, a mangukom, tan mananap na inkatunong, tan magano a manggawa na kaptekan.” (Isaias 16:5) Nen 1914, malet ya inletneg nen Jehova so trono nen Jesus, sakey a Manuley manlapud kapolian nen Arin David. Say inka-ari nen Jesus et sakey a balikas na maaron-kaabigan nen Jehova tan, bilang kasumpalan ed sipan na Dios ed si Arin David, satan so mansiansia a magnayon. (Salmo 72:2; 85:10, 11; 89:3, 4; Lucas 1:32) Dakel iran mauyamo so anaynan ed modernon-agew a “Moab” tan nampasakop ira ed si Jesus pian nagamoran so bilay. (Apocalipsis18:4) Agaylan makaligliwa parad saraya so pakaamta ya ‘ipalinew [nen Jesus] ed saray nasyon no anto so inka-hustisya’!​—Mateo 12:18, NW; Jeremias 33:15.

Say Damasco so Magmaliw a Nabubulok a Lusbo

15, 16. (a) Antoran maruksan kundang so inagamil na Damasco tan Israel sumpad Juda, tan tekep na anton resulta parad Damasco? (b) Siopa so kabiangan ed panangiyabawag sumpad Damasco? (c) Anto so naaralan natan na saray Kristiano manlapud alimbawa na Israel?

¹⁵ Sinmublay et inkurit nen Isaias so “panangiyabawag sumpad Damasco.” (Basaen so Isaias 17:1-6.) Say Damasco, a walad amianen na Israel, so “ulo na Sirya.” (Isaias 7:8) Legan na uley nen Arin Ahaz na Juda, si Rezin na Damasco a kaalyansa nen Peca na Israel so linmusob ed Juda. Balet, diad kerew nen Ahaz, akibakal so Asiryanon si Tiglat-pileser III ed Damasco, a kinobkob to tan indestiero to so dakel a manaayam ditan. Kayari na satan, aliwa lan sesga so Damasco ed Juda.​—2 Arari 16:5-9; 2 Awaran 28:5, 16.

¹⁶ Lapud nayarin kaalyansa na Israel so Damasco, say panangiyabawag nen Jehova sumpad Damasco so angilaktip met ed saray balikas na panangukom sumpad agmatoor a mamaamianen a panarian. (Isaias 17:3-6) Say Israel so magmaliw a singa uma diad panagani, a dagdaiset so naani odino singa sakey a kiew na olibo a karaklan ed saray bunga to so ayogayog la manlapud saray sanga. (Isaias 17:4-6) Agaylan seryoson panmadmaran parad saramay dedikado ed si Jehova! Iilaloan to so nikabkabiig a debosyon tan awaten to lambengat so impapuso a sagradon serbisyo. Tan kabusol to iramay maruksa ed agagi ra.​—Exodo 20:5; Isaias 17:10, 11; Mateo 24:48-50.

Sigpot a Panmatalek ed si Jehova

17, 18. (a) Panon so inkiwas na arum diad Israel ed panangiyabawag nen Jehova, balet anto so kiwas na karaklan? (b) Panon a miulibay iray ebento natan ed samay panaon nen Hezekias?

¹⁷ Oniay inkuan natan nen Isaias: “Dia ed satan ya agew saray totoo onnengneng ira ed Makanggawa ed sikara, tan saray mata ra pagalangan da so Santo na Israel. Et ag-ira onnengneng ed saray altar, a gawa na saray  lima ra; agda met pagalangan so ginawa na saray gamet da, anggan say Ashera, ni saray kinonbanua.” (Isaias 17:7, 8) On, arum diad Israel so tinmalineng ed inyabawag nen Jehova a pasakbay. Alimbawa, sanen angipawit na imbitasyon si Hezekias ed saray manaayam ed Israel pian mibiang ed Juda diad panselebra ed Paskua, arum ya Israelita so kinmiwas tan nambaroy ed abalaten pian miulop ed agagi ra diad puron panagdayew. (2 Awaran 30:1-12) Siansia ni a karaklan ed saray manaayam ed Israel so nanludlurey ed saray mensahero ya angawit na imbitasyon. Say bansa so nigalet lan tuloy ya apostata. Kanian, say getma nen Jehova sumpad sikato so asumpal. Dineral na Asirya iray syudad na Israel, nagmaliw a kibalatar so bansa, tan saray panagpastolan so aliwa lan mabuna.​—Basaen so Isaias 17:9-11.

¹⁸ Komusta natan? Say Israel nensaman et sakey ya apostatan nasyon. Kanian, say impanggunaet nen Hezekias a tulongan iray indibidual ed satan a nasyon ya ompawil ed tuan panagdayew so mangipapanonot ed sikatayo no panon so panutulong na saray tuan Kristiano natan ed saray indibidual ed apostatan organisasyon na Kakristianoan. Manlapu la nen 1919, saray mensahero manlapud “Israel na Dios” so linma ed interon Kakristianoan, ya iimbitaan da so totoo a mibiang ed puron panagdayew. (Galacia 6:16) Impulisay itan na karaklan. Dakel so nanludlurey ed saray mensahero. Balet, say arum so kinmiwas. Minilyon la so bilang da natan, tan panggagayagaan da so ‘onnengneng ed Santo na Israel,’ a papaibangat ed sikato. (Isaias 54:13) Intalirak da so panagdayew ed agmasanto iran altar​—say debosyon tan panagmatalek ed gaway-toon dirios​—tan magunaet iran inmasingger ed si Jehova. (Salmo 146:3, 4) Singa say kapanaonan nen Isaias a si Miqueas, balang sakey ed sikara so angikuan: “No nipaakar ed siak, onnengneng ak naani ed Jehova; alagden ko naani so Dios na kilalaban ko: say Dios ko talinengen to ak naani.”​—Miqueas 7:7.

19. Siopa so baaten nen Jehova, tan anto so kabaliksan na saya parad sikara?

¹⁹ Agaylan miduma ed saramay manmamatalek ed ompatey a too! Saray singa daluyon a karawalan tan gulo so ombabasig ed katooan ed sarayan kaunoran ya agew. Say agmaligen tan rebelyoson “dayat” na katooan so mamapawala na ag-inkakontento tan rebolusyon. (Isaias 57:20; Apocalipsis 8:8, 9; 13:1) “Baaten” nen Jehova iyan maungol ya ulop. Deralen na mangatatawen a Panarian to so balang organisasyon tan indibidual a manggugulo, tan saraya so “ombatik ed arawi . . . a singa manalimbosabos a dabok ed arap na bagyo.”​—Isaias 17:12, 13; Apocalipsis 16:14, 16.

20. Anggaman ‘tinakewan’ ira na saray nasyon, anton panagmatalek so walad saray tuan Kristiano?

²⁰ Antoy resulta? Oniay inkuan Isaias: “Ed mankapisdem, nia, so makapataktakot; et ed arapen na kabuasan andi la ra. Saya sikato so betang na saray manamsam ed sikatayo, tan say apag na saray manakew ed sikatayo.” (Isaias 17:14) Tatakewan na karaklan so totoo nen Jehova, a maruksa tan agmarespeto da ran pidedenengan. Lapud ag-ira​—tan agda labay so magmaliw​—a kabiangan na angkakabaleg iran relihyon ed mundo, saray tuan Kristiano so momoriaen na saray managlabi a kritiko tan panatikon onsusumpa bilang magmainomay a biktimaen. Balet matalek iray totoo na Dios, a maples ya onsasabi so “kabuasan,” sano saray kairapan da so mangangga la.​—2 Tesalonica 1:6-9; 1 Pedro 5:6-11.

Say Etiopia so Angitarok na Langkap ed si Jehova

21, 22. Dinan a nasyon so sinmublay ya angawat na panangiyabawag na panangukom, tan panon ya asumpal iray impuyan a salita nen Isaias?

²¹ Diad ag-onkulang a duaran pankanawnawa, say Etiopia, a walad abalaten na Ehipto, so alanor ed militar ya inlusob sumpad Juda. (2 Awaran 12:2, 3; 14:1, 9-15; 16:8) Natan et ipapasakbay nen Isaias so panangukom ed satan  a nasyon: “A, say dalin na panbanesbes na saray payak [“na saray insekto,” NW], a wala ed nibaliw na saray ilog na Etiopia”! (Basaen so Isaias 18:1-6.) * Ingganggan nen Jehova a say Etiopia so ‘pegpegen, ekalen, tan igeba.’

²² Ibabaga ed sikatayo na sekular ya awaran a diad pansamposampot na koma-walon siglo K.K.P., sinakop na Etiopia so Ehipto tan inuleyan to itan ed loob na manga 60 a taon. Kasumpal na satan, saray Emperador na Asirya a si Esar-hadon tan Ashurbanipal so linmubak. Diad inkagba na Thebes panamegley nen Ashurbanipal, sinakop na Asirya so Ehipto, a diad ontan et angangga so panangontrol na Etiopia ed Lawak na Nilo. (Nengnengen met so Isaias 20:3-6.) Komusta balet ed modernon panaon?

23. Anto so betang na modernon-agew ya “Etiopia,” tan akin a satan so naderal?

²³ Diad propesiya nen Daniel nipaakar ed “panaon na anggaan,” say masebeg ya “ari na amianen” so adeskribe ya ontutumbok “ed saray kurang to” so Etiopia tan Libya, salanti, ontutulok ed panangiwanwan to. (Daniel 11:40-43, NW) Say Etiopia so asalambit met bilang kabiangan ed puersa na armada na “Gog ed dalin na Magog.” (Ezequiel 38:2-5, 8) Say puersa nen Gog, a pati say ari na amianen, so naderal sano atakien da so masanton nasyon nen Jehova. Kanian, say lima nen Jehova so niyunat met sumpad modernon-agew ya “Etiopia” lapud isusumpa na satan ed inkasoberano nen Jehova.​—Ezequiel 38:21-23; Daniel 11:45.

24. Diad antoran pamaakaran a naawat nen Jehova ‘iray langkap’ manlapud saray nasyon?

²⁴ Ingen, inkuan met na propesiya: “Dia ed satan a panaon sakey a tukdol [“langkap,” NW] so niyakar ed Jehova na saray ehersito a manlapu ed baley ya atagey tan mapalanas, salanti manlapu ed baley a makapataktakot a manlapu ed gapo ra anggad arapen . . . ed pasen na ngaran nen Jehova na saray ehersito, say Palandey na Sion.” (Isaias 18:7) Anggaman agbibidbiren na saray nasyon so inkasoberano nen Jehova, onkikiwas ira no maminsan ed paraan a makagunggona ed totoo nen Jehova. Diad arum iran bansa, saray autoridad so nanggawa na ley tan angipaakseb na saray desisyon ed korte a mangiiter na legal iran kanepegan ed saray matoor a managdayew ed si Jehova. (Gawa 5:29; Apocalipsis 12:15, 16) Tan wala ni ray arum a langkap. “Saray arari mangawit na saray langkap ed sika . . . Saray bengatla a gawa’d-gansa so ompaway manlapud Ehipto; say Cus [Etiopia] so mangiyunat a tampol ed limalima to a walaan na saray langkap ed Dios.” (Salmo 68:29-31, NW) Natan, minilyon a modernon-agew ‘iran Etiope’ ya ontatakot ed si Jehova so mangaawit na “langkap” diad panamegley na panagdayew. (Malaquias 1:11, NW) Mibibiang ira ed abalbaleg a kimey a panangipulong ed maong a balita na Panarian diad interon dalin. (Mateo 24:14; Apocalipsis 14:6, 7) Alay abig a langkap ya isaklang ed si Jehova!​—Hebreos 13:15.

(Ituloy ed ontumbok a paway.)

[Paimano ed Leksab]

[Tepetepet Parad Panagaral]