Sanagi ya Amayubo na Nandumaan ya Ugali

SARAY desisyon a gagawaen na atateng so seguradon mangaapekta ed saray ananak da. Satan so onaplika met natan a singa nensaman diad hardin na Eden. Say rebelyoson kurang nen Adan tan si Eva so angapektan tuloy ed amin a katooan. (Genesis 2:15, 16; 3:1-6; Roma 5:12) Ingen, wala so pankanawnawa na balang sakey ed sikatayo a bayuboan so maabig a siglaotan ed Manamalsa tayo no labay tayon gawaen so ontan. Saya so inyilustra na salaysay nipaakar ed si Cain tan Abel, say primeron sanagi ed awaran na too.

Anggapoy Makasulatan a rekord ya akisalita so Dios ed kinen Adan tan Eva kayarin apapaway ira ed Eden. Anggaman kuan, siansian akitongtongan nen Jehova so duaran ilalak da. Andi-duaruwan naamtaan di Cain tan Abel manlapud atateng da no anto so agawa. Anengneng da so saray “kerubin, tan say dalang na sakey a kampilan a manpawilpawil, a mangasikaso na dalan na kiew na bilay.” (Genesis 3:24) Atasian met na sarayan lalaki so katuaay sinalita na Dios a say liket tan pasakit so nasagmak ed bilay.​—Genesis 3:16, 19.

Maseguron kabat di Cain tan Abel iray imbaga nen Jehova ed serpiente: “Mangiyan ak na gulaan ed sika tan say bii, tan gulaan ed saray ilalak mo tan ilalak to; sikato sugaten to so ulom, et sika sugaten mo so mukor to.” (Genesis 3:15) Say pikakabat nen Cain tan si Abel nipaakar ed si Jehova so ontulong ed sikara pian nabayuboan so naabobonan a relasyon ed sikato.

Say panmolimoli ed propesiya nen Jehova tan saray kalidad to bilang maaron Mananumang so maseguron anagyat ed si Cain tan si Abel pian pilaleken so panangabobon na Dios. Balet diad anton kalaknab so pamayubo ra ed satan a pilalek? Kasin onkiwas ira unong ed nisipor lan pilalek da pian dayewen so Dios tan bayuboan so espiritualidad da anggad punton mangagamil ira na pananisia ed sikato?​—Mateo 5:3.

Angiyapay so Sanagi

Sinmabi panaon, si Cain tan si Abel so angiyapay ed Dios. Impresenta nen Cain iray bunga na dalin, tan inyapay nen Abel so panguloan ed karnero to. (Genesis 4:3, 4) Diad saman et nayarin ngalngalin 100 la so edad na sarayan lalaki, lapud si Adan et 130 to sanen inilalak to so komatlo, si Set.​—Genesis 4:25; 5:3.

Saray apay da so pakapatnagan a si Cain tan si Abel so amidbir ed makasalanan a kipapasen da tan pinirawat da so pabor na Dios. Anggan panon et minorekdek da so sipan nen Jehova nipaakar ed serpiente tan say Bini na bii. Agnibaga no kaunongan karakel so panaon tan sagpot ya indeboto nen Cain tan si Abel pian nabayuboan so naabobonan a relasyon ed si Jehova. Balet say inkiwas na Dios ed saray apay da so angiparungtal na pakatebek ed saray akindalem a kanonotan dan dua.

Isusuheri na arum ya iskolar a minoria nen Eva si Cain bilang say “bini” a manmekmek ed serpiente, lapud oniay inkuanto sanen nianak si Cain: “Akala ak na sakey a laki a nanlapu ed Jehova.” (Genesis 4:1) No onia met so sisiaen nen Cain, sikatoy sigpot ya alingo. Diad biek a dapag, say bagat nen Abel so atekepan na pananisia. Kanian, “lapu ed pananisia si Abel angisaklang ed Dios na bagat a marakdakep nen si Cain.”​—Hebreos 11:4.

Aliwa lambengat a say aralem a pakatalos nen Abel ed espiritual tan say kaandian nen Cain ed satan so pandumaan na sayan sanagi. Wala met  so pandumaan da ed ugali. Kanian sirin, “si Jehova pinabli to si Abel tan say iyaapay to. Bangbalet ta anggapo so panamabli ed Cain tan say iyaapay to.” Maseguron paspasaray so impannonot nen Cain ed apay to tan basta labat la angiyapay ed satan. Balet say Dios agto inabobonan so pormalidad labat a panagdayew. Binayuboan nen Cain so mauges a puso, tan atebek nen Jehova a makapuy iray motibo to. Say reaksion nen Cain ed ag-impangabobon ed apay to so angipatnag ed tuan awawey to. Imbes a panggunaetan ton ipetek iray pamaakaran, “si Cain pinmetang a maong so kalakal to, tan nalmay so lupa to.” (Genesis 4:5) Say walna to so angiwalwal ed mauges iran ideya tan getma  to.

Panamasakbay tan Inkiwas

Lapud amta la na Dios so ugali nen Cain, sikatoy sinimbawa to, a kuanto: “Akin et pinmetang ka? Tan akin et nalmay so lupam? No manggawa ka na maong, agka ta nitandoro? Et no agka manggawa na maong, say kasalanan onkepkep ed pinto. Et say pampirawatan to dia ed sika et anggaman ontan sikay manguley ed sikato.”​—Genesis 4:6, 7.

Walay leksion ed saya parad sikatayo. Diad katuaan to, say kasalanan so manatambang a mangakmon ed sikatayo. Ingen, inikdan itayo na Dios na kawayangan a manpili, tan nayarian tayon pilien a gawaen so duga. Binagaan nen Jehova si Cain a “manggawa na maong,” balet Sikato agto pinilit a manguman. Pinili nen Cain so dilin panlabayan  to.

Onia so intuloy na pinuyanan a salaysay: “Et si Cain akisalita ed Abel ya agi to: [“Onla ta diman ed uma,” NW]. Et agawa, a sanen wala ra ed uma, tinmalindeg si Cain a manuksa ed kinen Abel ya agi to tan pinatey to.” (Genesis 4:8) Kanian si Cain so nagmaliw a matunganga tan andiay-panangasi a manamatey. Agto ingen impatnag so anggan samet a panagbabawi sanen intepet nen Jehova: “Iner so kawalaan nen Abel ya agim?” Imbes, si Cain so inmawet-puso tan matangas ya inmebat: “Agko amta: siak ta so managkomis ed kinen agik?” (Genesis 4:9) Saman a butarbutar a tila tan panangiburi na kasalanan so angiparungtal ed inkaandi panangabagey nen Cain.

Insumpa nen Jehova si Cain tan sikatoy pinapaway manlapud kaliberliber na Eden. Mapatnag a say impangisumpa la diad dalin so lalon niyabawag ed biang nen Cain, tan say dalin so agmamawala na bunga to sano dalosan to itan. Sikatoy magmaliw a manteyengteyeng tan sakey a takas ed dalin. Say impanreklamo nen Cain nisengeg ed inkagrabe na dusa  to so angipatnag ed kagogonigon to lapud say impatey na agi to so nibales ed sikato, balet agto impatnag so masimoon a panagbabawi. Angipasen si Jehova na “sakey a panandaan” ed Cain​—maseguron sakey a seryoson ganggan ya akabatan tan inunor na arum tan ginetma itan pian anggapo so ombales a mamatey ed sikato.​—Genesis 4:10-15.

Insan si Cain so “tinmaynan ed arapan nen Jehova, tan nanayam ed dalin a Nod, ed bukig na Eden.” (Genesis 416) Kayari impangala to na asawa manlapud limog na bibiin agagi to odino kakaanakan to, sikatoy angipaalagey na sakey a syudad ya inngaran to ed si Enoc, say panguloan ya ilalak to. Si Lamec ya apo nen Cain so kinmiling a marawal a singa say agmaridios a laki to. Balet say linya na pamilya nen Cain so niyanep na Delap ed panaon nen Noe.​—Genesis 4:17-24.

Leksion Parad Sikatayo

Makaaral tayo manlapud saray salaysay nipaakar ed si Cain tan Abel. Sinimbawa nen apostol Juan iray Kristiano a manaaroan ira ed sakey tan sakey, “aliwan singa si Cain, a betang na maramsak tan pinatey to so agi to.” “Saray gawa [nen Cain] mauges ira, sara balet so gawa na agi to matunong.” Inkuan ni nen Juan: “Anggan siopa a mamusol ed agi to sikato so akapatey: tan amta yo a siopaman ya akapatey anggapo so bilay ya andi-angga a mansiansia ed sikato.” On, say paraan na pantrato tayo ed kaparan Kristianos so mangapekta ed relasyon tayo ed Dios tan ed ilalo tayo ed arapen. Agtayo nayarian a busolen so kapananisiaan tayo tan ingen manggayaga ed panangabobon na Dios.​—1 Juan 3:11-15; 4:20.

Maseguron parehoy paraan na impamabaleg ed si Cain tan si Abel, balet kinmulang si Cain na pananisia ed Dios. Diad tua, impatnag to so awawey na Diablo, say orihinal a ‘manamatey tan ama na tila.’ (Juan 8:44) Ipapatnag na kurang nen Cain ya amin tayo so walaan na pampilian, a saramay pilien da so mankasalanan et isisian da so inkasikara manlapud Dios, diad ontan idapo nen Jehova so panangukom to ed saray agmagbabawi.

Diad biek a dapag, inagamil nen Abel so pananisia ed si Jehova. On, “lapu ed pananisia si Abel angisaklang ed Dios na bagat a marakdakep nen si Cain, et lapu ed inkaagamil to niiter ed sikato so tasi a sikato so matunong, a tinasian na Dios so nipaakar ed saray baga’to.” Anggaman ag-inkurit na Kasulatan so antokaman ya imbaga nen Abel, diad panamegley na napanuliranan a pananisia to, sikatoy ‘mansasalita ni.’​—Hebreos 11:4.

Si Abel so unaan ed andukey a linya na saray manamemben na katooran. Say dala to, ya ‘inmakis ed si Jehova a nanlapu ed dalin,’ so agnilingwanan. (Genesis 4:10; Lucas 11:48-51) No agamilen tayo so pananisia a singa ginawa nen Abel, napanggayagaan tayo met so mabli tan magnayon a relasyon ed si Jehova.

[Kahon ed pahina 22]

SAY DUMARALOS TAN SAY MANAGPASTOL

Say panagdalus ed dalin tan panangasikaso ed ayayep so kabiangan ed saray sankaunaan ya inter na Dios a responsabilidad nen Adan. (Genesis 1:28; 2:15; 3:23) Say ilalak ton si Cain so nagmaliw a dumaralos, tan si Abel so managpastol. (Genesis 4:2) Balet, no say tataganoen lambengat na katooan et saray prutas tan pisipising anggad kayari na Delap, akin a mangomponi ni na karnero?​—Genesis 1:29; 9:3, 4.

Ta pian manbilay, kaukolan na karnero so panangasikaso na too. Papaneknekan na say kimey nen Abel a say too so angomponi ed sarayan maamon ayayep nanlapu la’d kagapo na awaran na katooan. Ag-ibabaga na Kasulatan no kasin inusar na saray sankaunaan a totoo so gatas na ayep bilang lapuan na tagano, balet anggan saramay pising labat so kakanen da et makapangusar ira na bago na karnero. Tan sano ompatey so karnero, nausar iray katat da ed makana iran gagala. Singa bilang, pian nakawesan si Adan tan si Eva, intarya nen Jehova so “kawekawes ira a katat.”​—Genesis 3:21.

Antokaman so kipapasen, ompatnag a makatunongan ya isipen a diad gapo et si Cain tan si Abel so nantulongan ed sakey tan sakey. Sikaray amawala na bengatlan kakaukolanen na arum ed pamilya ta pian sikaray nakawesan tan natagano a maong.

[Litrato ed pahina 23]

“Saray gawa [nen Cain] mauges ira, sara balet so gawa na agi to matunong”