Say Panagpilim na Saray Totontonen a Kondukta

SAKEY ka kasin walaan na prinsipyo? Odino kasin ipapasen mon saray moral a prinsipyo et singano kadaanan la? Say katuaan to et balang sakey so iwawanwan na saray prinsipyo ed sakey a nengneng, a papanisiaan ton importante. Unong ed The New Shorter Oxford English Dictionary, say sakey a prinsipyo so naukeran bilang “personal a kodigo na suston kiwas.” Sikatayo so iimpluensyaan na saray prinsipyo ed panagdesisyon tayo tan manedetermina ed kurang na bilay tayo. Saray prinsipyo so onkanan pinagka-kompas tayo.

Singa bilang, binilin nen Jesus iray patumbok to a tumboken da so Binmalitok a Ganggan, a naromog ed Mateo 7:12: “Amin a bengatla sirin a labay yo a gawaen na totoo ed sikayo, ontan so gawaen yo met ed sikara.” Saray patumbok nen Confucius so manguunor ed saray prinsipyo na li tan jen, a manasaglawi’d saray kalidad a singa say panangasi, inkamapaabeba, respeto, tan katooran. Anggan saray totoon aliwan relihyoso so walaan na saray prayuridad odino giya a manedetermina ed kondukta ra.

Anton Nengneng na Saray Prinsipyo?

Anggaman ontan, kaukolan a sinononot itayo a saray prinsipyo so nayarin maptek odino agmaptek. Alimbawa, ondarakel so totoon napapakiwas ed awawey a kabkabat natan bilang siak-ni (me-ism), diad apalabas a dekada odino onsulok ni. Anggaman dakel so nayarin agmakaamta ed termino odino liknaen dan aliwa iran ontan, natutumbok da so prinsipyon siak-ni, salanti, pananontonan na kondukta a babalingan na dakel pian naarawian da iray atagey ya estandarte ed walna. Balanglan nabibidbir ed ontan a termino odino andi, say awawey a siak-ni so mangipapatnag na inkasiblet, a mabetbet ya atekepay ag-inisisip a materyalismo. “Walaan itayo na duara lambengat a prinsipyo,” so ibabaga na sakey a mangipapakurang na TV diad Tsina. “Say sakey et say pamenek ed pakasarag a manaliw. Say sananey et say pantipon na kuarta.”

Say awawey a siak-ni so nayarin onakto bilang batobalani. Tan panon a mangapekta so batobalani ed sakey a kompas? Sano pan-abayen iyan dua, aliwa lay direksion na kompas. Mipadpara, say awawey a siak-ni so maneral ed moral a kompas na sakey a too, odino pananontonan ed maptek a walna, diad panggawa’d amin a bengatla a segundaryo labat ed saray pilalek na too.

Kasin pankelawan mo ni a naamtaan a say awawey a siak-ni et aliwa lan balo a nagagawa? Sayan paraan ed bilay so ginmapo diad tanamanan na Eden sanen inkaindan na inmunan atateng tayo so estandarte ed walna ya inletneg na Manamalsa tayo. Satan so anguman ed moral a kompas da. Bilang kapolian nen Adan tan Eva, nagogonigon iray totoo ed satan met a paraan ed bilay, a diad agano ni et atawag bilang “me-ism” (odino awawey a siak-ni).​—Genesis 3:6-8, 12.

Say ikakayat na satan ya awawey so nagkalautlan naimano legan na tatawagen na propesiyay Biblia a “saray kaunoran ya agew,” a pakabidbiran ed “panaon a maatap.” Dakel a totoo so ‘mangaaro ed saray lamalaman da.’ Agpankelawan a sikatayoy nadedesdes  ya aligen so paraan na awawey a siak-ni.​—2 Timoteo 3:1-5.

Nayarin mipakna ka ed sakey a tobonbalon manngaran na Olaf a nansulat ed sanga na saray Tastasi nen Jehova diad Europa a kuanto: “Alay irap so mansiansian maptek ed moral, nagkalalo la ed sikami’ran kalangweran. Ipangasi yon naynay yo kamin panonotan a kakkaukolan so itumbok ed saray prinsipyo na Biblia.”

Impatnag nen Olaf so punto de bistan walaan na pakatebek. Makatulong ed sikatayo iray maridios a prinsipyo​—ugaw man odino matakken​—pian natumbok iray atagey ya estandarte ed walna. Makatulong met iratan ed sikatayo a resistian so awawey a siak-ni, balanglan tatawagen ya ontan odino andi. No labay mon nagkalalon naaralan no panon a saray prinsipyo ed Biblia so talagan makatulong ed sika, ipangasin konsideraen so ontumbok ya artikulo.

[Saray litrato ed pahina 4]

Dakel a totoo natan so agmangikokonsidera ed saray pankaukolan na arum