Onlalaknab ed Sankamundoan so Tuan Panagdayew
Propesiya nen Isaias—Liwawa Parad Amin a Katooan II
Kapitulo Beinte-uno
Onlalaknab ed Sankamundoan so Tuan Panagdayew
1. Anton makapaseseg a mensahe so lugan na Isaias kapitulo 60?
SAY kapitulo 60 na Isaias so insulat bilang sakey a mabilabilay a drama. Diad manangilukas iran bersikulo, asagyat so imano tayo ed makatenyeg-puso ya eksena. Saray nanggegendanan ya ebento so maples a nantutumbokan, ya angitonton ed sikatayo ed makatenyeg-liknaan a kasumpalan. Malinlinew a deneskribe na kapitulo so kipawil na tuan panagdayew ed kadaanan a Jerusalem tan say sankamundoan ya ilalaknab na tuan panagdayew natan. Niarum ni, ipapabitar na satan iray magnayon a bendisyon ya akatarya parad amin a matoor a mandadayew ed Dios. Balang sakey ed sikatayo so walaan na betang diad pakasumpal na sayan makapasagyat a kabiangan na propesiya nen Isaias. Usisaen tayo pa sirin iyan maong.
Onsisinag so Liwawa ed Kabilungetan
2. Anto so ingganggan ed biin akarukol ed kabilungetan, tan akin a maganat so pangunor to?
2 Saray manangilukas a salita na sayan kapitulo na Isaias so nipaarap ed sakey a bii a pakaskasi so kipapasen to. Mapatnag a sikato so akarukol ed dalin diad kabilungetan. Insan biglan pinmelnak so liwawa ed kabilungetan legan ya onkekelyaw si Jehova panamegley nen Isaias: “Onalagey ka [“O bii,” NW], onsinag ka; ta say liwawam onsabi; et say gloria nen Jehova ompelnak ed sika.” (Isaias 60:1) On, kaukolan ya onalagey so “bii” tan isindag to so gloria na Dios! Akin a maganat iyan pamaakaran? Oniay intuloy na propesiya: “Nia say kabilungetan sakbongan to so dalin, tan say makapal a kabilungetan so saray balbaley; balet si Jehova onalagey naani ed tapew mo, et say gloria to nanengneng mo naani ed tapew mo.” (Isaias 60:2) Parad pankaabigan na saramay walad kaliberliber na “bii” a karapkarap ni ed kabilungetan, kaukolan a sikato so “onsinag.” Anto so resulta? “Saray nasyon ondago ra naani ed liwawam, tan saray arari ed sinag na kapepelnak mo.” (Isaias 60:3) Sarayan manangilukas a salita so mangitatarya na segek ed no anto so detalyadon isalaysay diad saray onggendan a bersikulo—say tuan panagdayew so kaukolan ya onlaknab ed sankamundoan!
3. (a) Siopa so “bii”? (b) Akin ya akarukol ed kabilungetan so “bii”?
3 Anggaman tutukoyen nen Jehova so nipaakar ed arapen niran ebento, imbaga To ed “bii” a ‘sinmabi’ la so liwawa to. Ipupurek na saya a seguradon nasumpal so propesiya. Say “bii” a tinukoy et say Sion, odino Jerusalem, say kabisera na Juda. (Isaias 52:1, 2; 60:14) Say syudad so mangirerepresenta ed interon nasyon. Legan na inmunan kasumpalan na sayan propesiya, say “bii” so naimano ya akarukol ed kabilungetan, a ditan so kawalaan to manlapu la nen nagba so Jerusalem nen 607 K.K.P. Balet, nen 537 K.K.P., say matoor a nakdaan na saray adestieron Judio so sinmempet ed Jerusalem tan impawil da so tuan panagdayew. Asabin siansia ya insindag nen Jehova so liwawa to ed “bii,” tan saray akapawil a totoo to so nagmaliw a lapuan na pakaliwawaan diad limog na saray nasyon a walad espiritual a kabilungetan.
Babaleg a Kasumpalan
4. Siopa so mangirerepresenta natan ed “bii” diad dalin tan diad siopa ni ya onaaplika so mapropetikon salita?
4 Say paninteresan tayo ed sarayan mapropetikon salita et nagkalalo ni nen say impakasumpal na saratan ed Jerusalem nensaman. Natan et say mangatatawen a “bii” a kien nen Jehova so irerepresenta diad dalin na “Israel na Dios.” (Galacia 6:16) Diad panaon na inkiwala na satan, manlapu nen Pentecostes 33 K.P. anggad natan, sayan espiritual a nasyon so walaan na dagup a 144,000 a nilanaan ed espiritu iran membro ya “asaliw dia ed saray taga dalin” a walaan na ilalon manuley a kaiba si Kristo diad tawen. (Apocalipsis 14:1, 3) Say modernon-agew a kasumpalan na Isaias kapitulo 60 so akasentro ed saramay kabiangan na 144,000 a manbibilay ed dalin legan na “saray kaunoran ya agew.” (2 Timoteo 3:1) Say propesiya so misiglaotan met ed saray kaiba na sarayan alanaan a Kristiano, say “baleg ya ulop” na ‘arum a karnero.’—Apocalipsis 7:9; Juan 10:11, 16.
5. Kapigan ya akarukol ed kabilungetan iray akaliktar a membro na Israel na Dios, tan kapigan a sinminag ed sikara so liwawa nen Jehova?
5 Diad antikey a panaon ed gapo na dekada 1900, saramay kabiangan na Israel na Dios a wadia ni ed dalin so akarukol ed kabilungetan, a singa panangibaga. Angangga so inmunan guerra mundial a say kipapasen da et simbolikon deneskribe ed libro na Apocalipsis—a saray bangkay da so kitungilang “ed lansangan na baleg a syudad, ya unong ed inkaespiritu sikato so manngaran na Sodoma tan Ehipto.” (Apocalipsis 11:8) Balet, nen 1919, insindag nen Jehova so liwawa to ed sikara. Sikaray kinmiwas diad inyalagey da tan impangisindag da ed liwawa na Dios, ya andi-takot ya angiyabawag ed maong a balita na Panarian na Dios.—Mateo 5:14-16; 24:14.
6. Panoy inkalapagan ya inkiwas na mundo ed proklamasyon a nipaakar ed maarin kiwawala nen Jesus, balet siopa so dinmago ed liwawa nen Jehova?
6 Lapud impluensya nen Satanas, say pangulo na “saray manuley ed mundo na sayan kabilungetan,” saray katooan ed inkalapagan so angipulisay ed anunsio a nipaakar ed maarin kiwawala nen Jesu-Kristo, say “silew na mundo.” (Efeso 6:12; Juan 8:12; 2 Corinto 4:3, 4) Anggaman ontan, minilyon so dinmago ed liwawa nen Jehova, pati saray “arari” (saramay nagmaliw ya alanaan a tomatawir na mangatatawen a Panarian) tan “saray nasyon” (say baleg ya ulop na arum a karnero).
Say Ilalaknab so Nanresulta ed Impapuson Gayaga
7. Anton makapaligsay-puson nenengnengen so naimatonan na “bii”?
7 Diad panitibukel ed tema a nidatak ed Isaias 60:3, ingganggan lamet nen Jehova so “bii”: “Itangay mo so saray matam ed liberliber et onnengneng ka.” Sanen tinmulok so “bii,” sakey a makapaligsay-puson nenengnengen so naimatonan to—onsesempet laray anak to! “Sikara ya amin mantitipon ira, onla ra ed sika; saray anak mo a lalaki onsabi ra naani a manlapu ed arawi, et saray anak mo a bibii niyakar ira naani ed saray taklay.” (Isaias 60:4) Say internasyonal a panangiyabawag na Panarian a ginmapo nen 1919 so nanresulta ed nilibo a kaaruman ya alanaan ya ‘anak a lalaki’ tan “bibii” a dinmagup ed Israel na Dios. Diad onian paraan et kinmiwas si Jehova pian kompletoen so impasakbay a bilang a 144,000 a manuley a kaiba nen Kristo.—Apocalipsis 5:9, 10.
8. Anto so lapuan na liket na Israel na Dios manlapu la nen 1919?
8 Sayan indaak so lapuan na gayaga. “Saman la nanengneng mo tan isinag mo, et say pusom omparok naani tan napabaleg, lapu ed inkadaakan na dayat ompawil naani ed sika; say kayamanan na saray nasyon onla ed sika.” (Isaias 60:5) Say impanugyop ed saray alanaan legan na dekada na 1920 tan 1930 so pirmin amaliket ed Israel na Dios. Balet, wala ni so kaaruman a sengegan na gayaga ra. Nagkalalo la nen kapegleyay dekada na 1930, saray totoo a datin kabiangan na “dayat” na katooan a niarawi ed Dios so pinmaway ed amin a nasyones pian mandayew kaiba so Israel na Dios. (Isaias 57:20; Aggeo 2:7) Sarayan totoo so aliwan nagsi-nagsi a manlilingkor ed Dios. Imbes, sikaray dinmago ed “bii” a kien na Dios tan nagmaliw a kabiangan na nankakasakey a pulok na Dios. Bilang resulta, amin a lingkor na Dios so mibibiang diad panamalaknab ed tuan panagdayew.
Nandaragup so Nasyones ed Jerusalem
9, 10. Sioparay anengneng ya ondadagsa ed Jerusalem, tan panoy impangawat nen Jehova ed sikara?
9 Diad impangusar ed saray ilustrasyon a pamilyar ed saray kapanaonan nen Isaias, deneskribe nen Jehova so ilalaknab. Manlapud Palandey Sion et binantag ya unona na “bii” so banda’d bukig. Antoy anengneng to? “Say inkarakel na saray kamelyo sakbongan to ka naani, saray dromedario a taga Madian, tan taga Efa; sikara ya amin manlapu ed Saba ondago ra naani; sikara ya amin onsabi ra a mangyakar na balitok tan insenso, et ibawag da naani so saray kagalangan nen Jehova.” (Isaias 60:6) Saray grupo na kamelyo ya uusaren na saray manbiabiahen managlako manlapud nanduruman tribu so nambaroy ed saray dalan a mamaarap ed Jerusalem. (Genesis 37:25, 28; Uko-ukom 6:1, 5; 1 Arari 10:1, 2) Dakerakel so kamelyo, a singa delap a manasakbong ed dalin! Tarok na saray managbaroy iray ankablin regalo, a mangipapatnag a dinmago iray managlako tekep na mareen a getma. Kaliktan day mandayew ed si Jehova tan iter ed sikato so sankaabigan a niiter da.
10 Aliwan saray managtagilako labat so manbabaroy. “Saray amin a karnero na Cedar natipon ira ed sika, saray kalakian a karnero na Nabaiot onkana ra [“manlingkor ira,” NW] naani ed sika.” On, saray tribu na managpastol so manbabaroy met a paarap ed Jerusalem. Tarok da iray regalo a sankablian iran kayamanan da—saray pulok na karnero—tan inyapay da so inkasikara bilang managlingkor. Panoy impangawat nen Jehova ed sikara? Inkuan to: “Ontatdang ira naani a katekep na panangunor na altar ko; et pagayagaen ko naani so abung na gayagak.” (Isaias 60:7) Inawat nen Jehova iray regalo ra, ya usaren ed puron panagdayew.—Isaias 56:7; Jeremias 49:28, 29.
11, 12. (a) Anto so abantag na “bii” sanen ninmengneng ed sagur? (b) Akin a dakdakel so manapuran onla ed Jerusalem?
11 Ingganggan natan nen Jehova so “bii” ya onlingaw ed banda’d sagur, insan intepet to: “Siopa ta so saraya ya ontekyab a singa lurem, tan singa ra malapati ed saray dorongawen da?” Inmebat lanlamang si Jehova: “Tua a saray pulo manalagar ira naani ed siak, tan saray sakayan na Tarsis unona, a mangyakar ed saray anak mo a lalaki a manlapu ed arawi, say pilak da tan balitok da a kaulop da, nipaakar ed ngaran nen Jehova a Dios mo, tan nipaakar ed Santo na Israel, lapu ed sikato so amagayaga ed sika.”—Isaias 60:8, 9.
12 Ipasen pa ya akaalagey kayo ed abay na “bii,” a babantagen yo so banda’d sagur diad biek na Great Sea. Anto so nanenengneng yo? Say amungkog ya amputin tultulnek ya ondadayusdos ed tapew na danum. Singara manok, balet legan a manasingger ira, nanengneng yon saratan manaya et barko ya akabuskag iray layag da. Nanlalapu iratan “ed arawi.” * (Isaias 49:12) Dakdakel a sakayan so maples a mamapaarap ed Sion a miulibay ira ed pulok na onsesempet iran malapati. Akin a manaapura so grupo na saray barko? Saratan so magunaet a mangitulor ed saray awit dan managdayew ed si Jehova a nanlapu ed ararawi a daongan. On, amin na saramay balon sinmabi—saray Israelita tan sankaili, a nanlapu ed bukig odino ed sagur tan nanlapu ed kabangibang odino ed ararawin bansa—so manaapuran onla ed Jerusalem pian idedika so inkasikara tan amin a kayarian da ed ngaran nen Jehova a Dios da.—Isaias 55:5.
13. Diad modernon panaon, sioparay ‘anak a lalaki’ tan “bibii,” tan sioparay “kayamanan na saray nasyon”?
13 Agaylan linew so impangilitrato na Isaias 60:4-9 ed sankamundoan ya ilalaknab a nagagawa manlapu la nen say “bii” a kien nen Jehova so ginmapon angisindag na liwawa diad utel na sayan ambilunget a mundo! Unona et sinmabi so ‘anak a lalaki’ tan “bibii” na mangatatawen a Sion, saramay nagmaliw ya alanaan a Kristiano. Nen 1931 et mapublikon binidbir na saraya so inkasikara bilang Tasi nen Jehova. Insan saray grupo na mauyamon totoo, “say kayamanan na saray nasyon” tan say “inkadaakan na dayat,” so nanapura ya akiulop ed saray nakekeraan ya agagi nen Kristo. * Natan et amin irayan lingkor nen Jehova a nanlalapud interon globo tan ed nanduruman kipapasen na panagbilay so akiulop ed Israel na Dios diad pandayew ed Soberanon Katawan da, si Jehova, tan ed pangitandoro ed ngaran to bilang sankatalonggaringan a ngaran ed interon uniberso.
14. Panon ya ‘ontatdang ed altar na Dios’ iray balon sinmabi?
14 Balet, anto so labay ya ibaga na ‘ontatdang ed altar na Dios’ irayan balon sinmabi manlapud saray nasyon? Say bagat so isasaklang ed altar. Si apostol Pablo so angusar na balikas nipaakar ed bagat sanen insulat to: “Pikasik ed sikayo . . . ya ipatnag yo so saray laman yo a mabilay a bagat, masantos, makapaliket ed Dios, ta sikato so maespiritu a lingkor yo.” (Roma 12:1) Saray peteg a Kristiano so mabulos a mangisekar ed inkasikara. (Lucas 9:23, 24) Itatalaga ra so panaon, biskeg, tan saray dunong da pian iyalibansa so puron panagdayew. (Roma 6:13) Diad panggawa na ontan, mangisasaklang ira na saray bagat na panagdayew ed Dios. (Hebreos 13:15) Agaylan makapaligsay-puso a minilyon ed saray mandadayew ed si Jehova natan, balanglan kalangweran odino matatken, so angiyuna ed intereses na Panarian na Dios imbes a say personal a kalkaliktan da! Ipapanengneng da so peteg ya espiritu na dilin-panagsakripisyo.—Mateo 6:33; 2 Corinto 5:15.
Saray Balon Sinmabi so Akibiang ed Panamalaknab
15. (a) Diad kadaanan a panaon, panon a nibalikas so panangasi nen Jehova ed saray sankaili? (b) Diad modernon panaon, panon ya akibiang iray “sankaili” diad panagpaalagey ed tuan panagdayew?
15 Saray balon sinmabi so angiyopresi ed saray kayarian tan sagpot da pian suportaan so “bii” a kien nen Jehova. “Saray sankaili ipaalagey da naani so saray bakor mo, et saray ari ra manlingkor ira naani ed sika: ta dia ed sanok ko kinabil ta ka, balet dia ed pamalangkap ko kinasian ta ka.” (Isaias 60:10) Nibalikas so panangasi nen Jehova nen komanem a siglo K.K.P. sanen tinmulong iray sankaili ed kimey a panagpaalagey diad Jerusalem. (Esdras 3:7; Nehemias 3:26) Diad babaleg a kasumpalan natan, susuportaan na “saray sankaili,” say baleg ya ulop, so alanaan a nakdaan diad panagpaalagey ed tuan panagdayew. Tutulongan da iray iyaaralan da ed Biblia a mangiletneg na saray Makristianon kalidad tan papabiskegen da sirin so Kristianon kongregasyon tan paeeleten da so singa syudad iran “bakor” na organisasyon nen Jehova. (1 Corinto 3:10-15) Sikara met so mangipapaalagey diad literal a paraan, a mansasagpot iran mangipaalagey na saray Kingdom Hall, Assembly Hall, tan saray pasilidad ed Bethel. Kanian makapiulop ira ed saray alanaan ya agagi ra diad pangaasikaso ed saray pankaukolan na onlalaknab ya organisasyon nen Jehova.—Isaias 61:5.
16, 17. (a) Panon a nansiansian lukas ‘iray pinto’ na organisasyon nen Jehova? (b) Panon a nanlingkor so “arari” ed Sion? (c) Antoy nagawa ed saramay manalin mangikapot ed ‘saray pinto’ a kaliktan nen Jehova a mansiansian akalukas?
16 Kada taon, bilang resulta na programa ya espiritual a panagpaalagey et nilasus nilibon “sankaili” so mililimog la ed organisasyon nen Jehova, tan say dalan so lukas nin siansia. Inkuan nen Jehova: “Saray pintom met akalukas ira naani a naynay; ag-ira naani nikapot ed agew odino labi; pian saray lalaki nayarian da komon a yakar ed sika so kayamanan na saray nasyon, tan saray arari ra niyakar ira a dinakep [“so mangidaulo,” NW].” (Isaias 60:11) Balet, sioparay “arari” a mangidadaulo a mangiyakar ed saray kayamanan na nasyones diad Sion? Diad kadaanan a panaon et tinenyeg nen Jehova so kapusoan na pigaran manuley pian “manlingkor” ed Sion. Alimbawa, si Ciro so kinmiwas ya amasempet ed saray Judio ed Jerusalem pian ipaalagey lamet so templo. Diad saginonor, si Artaxerxes so angiter na saray kayamanan tan angibaki ed si Nehemias pian ipaalagey lamet iray bakor na Jerusalem. (Esdras 1:2, 3; Nehemias 2:1-8) Peteg a “say puso na ari wala ed lima nen Jehova a singa saray agus.” (Uliran 21:1) Sarag na Dios tayo a tenyegen so kapusoan na anggan saray makapanyarin manuley pian onkiwas a mitunosan ed linawa to.
17 Diad modernon panaon sinali na dakel ya “arari,” odino sekular ya autoridad ya ikapot ‘iray pinto’ na organisasyon nen Jehova. Balet, saray arum so nanlingkor ed Sion diad impangipaakseb na saray desisyon ya akatulong pian napansiansian lukas iratan a ‘pinto.’ (Roma 13:4) Nen 1919, imbulos na saray sekular ya autoridad si Joseph F. Rutherford tan saray kaiba to manlapud agmakatunongan ya inkipriso ra. (Apocalipsis 11:13) “Inakmon” na saray gobierno na too so pirmin panamasegsegang ya impaarap nen Satanas kayari na inkaplag to manlapud tawen. (Apocalipsis 12:16) Arum a gobierno so mangiyaabuloy ed saray relihyon, a no maminsan et makasengeg ed saray Tasi nen Jehova a mismo. Lapu ed sayan klase na panaglingkor et magmainomay a makadalan iray ulop na mauyamon totoo ed saray lukas a ‘pinto’ pian onloob ed organisasyon nen Jehova. Tan komusta iramay onsusumpa a manasalin mangikapot ed saratan a ‘pinto’? Ag-iran balot ontalona. Oniay inkuan nen Jehova ed sikara: “Satan a nasyon tan nanarian ya agnaani manlingkor ed sika natawtaw; on, saraman a nasyon nabagbag ira naani a sigpot.” (Isaias 60:12) Amin a mibakal sumpad “bii” a kien na Dios—indibidual man odino organisasyon—so natawtaw, a say sankaunoran et diad onsabin bakal na Armagedon.—Apocalipsis 16:14, 16.
18. (a) Anto so kabaliksan na sipan a saray kakiewan so onsalompapak ed Israel? (b) Anto so ‘pasen na saray sali nen Jehova’ natan?
18 Kayari na sayan pasakbay a panangukom, say propesiya so pinmawil ed saray sipan na kitandoro tan inkadaakan. Oniay inkuan nen Jehova leleg a mitotongtong ed “bii”: “Say gayaga na Libano onla naani ed sika, say abeto, say saleng, tan say alamo manbabansag, pian parakepen da so pasen na santuaryok; et gawaen ko naani so pasen na saray salik a magayaga.” (Isaias 60:13) Saray masalompapak a kakiewan so mangisisimbolo ed karakpan tan inkamabunga. (Isaias 41:19; 55:13) Saray balikas a ‘santuaryo’ tan “pasen na saray salik” diad sayan bersikulo so ontutukoy ed templo ed Jerusalem. (1 Awaran 28:2; Salmo 99:5) Balet, impaliwawa nen apostol Pablo a say templo ed Jerusalem et simbolikon representasyon a mangiyaanino ed babaleg ya espiritual a templo, say uksoyan parad iyasingger ed si Jehova pian mandayew base ed bagat nen Kristo. (Hebreos 8:1-5; 9:2-10, 23) Natan si Jehova so mangiglogloria ed ‘pasen na saray sali to,’ saray mangaraldalin a saban na sayan baleg ya espiritual a templo. Saya so makapaingganyo a tuloy kanian nasasagyat da so totoo ed amin a nasyones a mibiang ed tuan panagdayew ditan.—Isaias 2:1-4; Aggeo 2:7.
19. Anto so kapilitan a bidbiren na saray onsusumpa, tan kapigan so sankaunoran lan panggawa ra ed satan?
19 Natan et inimano lamet nen Jehova iray onsusumpa, oniay inkuan to: “Saray anak a lalaki na saray mamairap ed sika onla ra naani a mapaabeba ed sika; et amin iray mamabalaw ed sika ondakmomo ra naani ed saray dapan na saray salim; et tawagen da ka naani a say syudad nen Jehova, say Sion na Santo na Israel.” (Isaias 60:14) On, diad pakakanengneng ed pirmin idaraak tan atagey ya estandarte na kabibilay makasengeg ed pamebendisyon na Dios ed totoo to, napaskar so pigaran onsusumpa ya ondakmomo tan ontawag ed “bii.” Salanti, sikaray napilitan a mamidbir—diad Armagedon so sankaunoran—a say alanaan a nakdaan tan saray kakaiba ra so peteg a mangirerepresenta ed mangatatawen ya organisasyon na Dios, “say syudad nen Jehova, say Sion na Santo na Israel.”
Pangusar ed Walan Kaykayamanan
20. Anton baleg a pananguman ed saray kipapasen so naeksperiensya na “bii”?
20 Agaylan kabaleg iran pananguman ed saray kipapasen so naeksperiensya na “bii” a kien nen Jehova! Inkuan nen Jehova: “Bangta nikaindan ka tan sika so ginula nensaman, dia ed ontan ya anggapo so too a dinmalan ed sika nensaman, gawaen ta ka naani a sakey a sankablian lawas, sakey a liket na saray dakel a kailalakan. Sika met sopsopen mo naani so gatas na saray nasyon, et sopsopen mo naani so saray arari; et sika naamtaan mo naani a siak si Jehova, say Manangilaban ed sika, tan Mananondon ed sika, say Makapanyari a Saksakey nen Jacob.”—Isaias 60:15, 16.
21. (a) Panon a nagmaliw a “sakey a sankablian” so kadaanan a Jerusalem? (b) Antoran bendisyon so naeksperiensya na saray alanaan a lingkor nen Jehova manlapu la nen 1919, tan panon dan sinopsop “so gatas na saray nasyon”?
21 Diad loob na 70 taon, say kadaanan a Jerusalem so naandi ed mapa, a singa panangibaga, “ya anggapo so too a dinmalan.” Balet manlapu nen 537 K.K.P., inabuloyan nen Jehova a napanayaman lamet so syudad, ya impagmaliw itan a “sakey a sankablian.” Mipadpara, sanen mansamposampot la so inmunan guerra mundial, asagmak na Israel na Dios so panaon na impankibalatar ya alikna da a sigpot iran “nikaindan.” Balet nen 1919, dinondon nen Jehova iray alanaan a lingkor to diad inkakautibo, tan manlapu la’d saman et benendisyonan to ira na agnaparaan ya ilalaknab tan espiritual ya inkadaakan. Sinopsop na totoo to “so gatas na saray nasyon,” diad impangusar ed kaykayamanan na saray nasyon pian ombulaslas so tuan panagdayew. Alimbawa, lapud makabat a panangusar ed modernon teknolohiya et nipatalos tan nipalapag iray Biblia tan literatura na Biblia diad nilasus iran lenguahe. Bilang resulta, kada taon et nilasus nilibo so papaiyaralan na Biblia ed saray Tasi nen Jehova tan akabatan da a si Jehova so Manangiliktar tan Mananondon da, diad panamegley nen Kristo.—Gawa 5:31; 1 Juan 4:14.
Iyaaligwas na Organisasyon
22. Anton nikaduman klase na iyaaligwas so insipan nen Jehova?
22 Kabansag ed idaraak na totoo nen Jehova et say iyaaligwas na organisasyon. Inkuan nen Jehova: “Lapu ed gansa mangiyakar ak naani na balitok, et lapu ed balatyang mangiyakar ak naani na pilak, et lapu ed kiew mangiyakar ak na gansa, tan lapu ed saray bato mangiyakar ak na balatyang. Et gawaen ko naani met so saray panuleyan mo a deen, tan saray manamairap mo gawaen ko ra a matunong.” (Isaias 60:17) Say pangisalat na balitok ed gansa et sakey ya aligwas, tan tua met itan ed arum nin materyales ya asalambit. Mitunosan ed saya, naeeksperiensya na totoo nen Jehova so inmaligwas iran uksoyan ed organisasyon diad saray kaunoran ya agew.
23, 24. Antoran apaaligwas ya uksoyan na organisasyon so naeksperiensya na totoo nen Jehova manlapu la nen 1919?
23 Nen 1919, saray kongregasyon so walaan na mamatatken tan diakono ya imbotos ed demokratikon paraan. Manlapu la’d saman a taon, tinuro so service director diad teokratikon paraan pian mangasikaso ed saray kimey ed lawak na serbisyo diad kongregasyon, balet walaray kaso a pigara ed saray imbotos a mamatatken so sinmumpa ed service director. Nen 1932 et anguman iray bengatla. Diad panamegley na magasin a Panag-Bantayan, binilin iray kongregasyon ya itunda da la so panagbotos ed mamatatken tan diakono. Imbes, sikaray mangiboto na service committee a mankimey kaiba na service director. Satan so baleg ya inaligwasan.
24 Nen 1938, dakel nin “balitok” so intarok sanen inletneg a say amin a manangasikaso ed kongregasyon so kaukolan a turoen diad teokratikon paraan. Say panangipakurang ed kongregasyon so inmatalek ed sakey a company servant (diad saginonor et congregation servant) tan arum niran lingkor a tinmulong ed sikato, ya amin da so aturo diad panangasikaso na “matoor tan makabat ya aripen.” * (Mateo 24:45-47) Balet, nen 1972 et atebek a say Makasulatan a metodo na panangasikaso ed kongregasyon et diad panamegley na ulop na mamatatken imbes a diad saksakey a laki. (Filipos 1:1) Wala niray arum a ginawa a pananguman diad kongregasyon tan diad Mananguley ya Ulop. Say alimbawa na saya et naimano nen Oktubre 7, 2000, sanen inyanunsio a saray membro na Mananguley ya Ulop a manlilingkor bilang direktor na Watch Tower Society na Pennsylvania tan saray arum nin kabiangan a korporasyon so boluntaryon inmekal. Diad ontan et naasikason maong na Mananguley ya Ulop, a mangirerepresenta ed matoor tan makabat ya aripen, so espiritual a panangipakurang ed “kongregasyon na Dios” tan saray kaiba ra, say arum a karnero. (Gawa 20:28, NW) Amin na saratan ya uksoyan et inaligwasan. Pinabiskeg na saratan so organisasyon nen Jehova tan benendisyonan na saratan iray mandadayew ed sikato.
25. Siopa so walad benegan na iyaaligwas na organisasyon na totoo nen Jehova, tan antoran gunggona so inani ra?
25 Siopa so walad benegan na sarayan inaligwasan? Kasin satan et lapud inkadunong a mangorganisa odino lapud inkautek na pigaran totoo? Andi, ta inkuan nen Jehova: “Mangyakar ak naani na balitok.” Amin na sayan ibubulaslas so resulta na madibinon panangiwanwan. Legan a pauuleyan so totoo nen Jehova ed panangiwanwan to tan manggagawa na saray pananguman, aanien da iray gunggona. Mansiasiansia so kareenan ed limog da, tan papakiwasen ira na panangaro ed inkatunong a manlingkor ed sikato.
26. Anton pakapatnagan ed saray tuan Kristiano so naiimano na anggan saray onsusumpa?
26 Say inter na Dios a kareenan so walaan na manamasimbalon epekto. Oniay insipan nen Jehova: “Say panamasoot agla naani narengelan ed dalin mo, say kabagbag tan kageba agla naani narengelan ed saray ketegan mo; noag ingen sika tawagen mo naani so saray bakor mo na Kilalaban, tan saray wangalan mo tawagen mo naani a Galang.” (Isaias 60:18) Peteg a tua itan! Anggan saray onsusumpa et mangaaksobi a say inkamareen et matalonggaring a pakapatnagan na saray tuan Kristiano. (Miqueas 4:3) Sayan pikakareenan ed Dios tan say deen ed limog na saray Tasi nen Jehova a mismo so manggagawa ed kada pasen a panaaralan na saray Kristiano a makarepreskon salimbengan diad sayan marawal a mundo. (1 Pedro 2:17) Satan so pagpauna ed daakan a kareenan a niwala sano amin a manaayam ed dalin et totoon ‘imbangat nen Jehova.’—Isaias 11:9; 54:13.
Say Maglorian Liwawa na Panangabobon na Dios
27. Anton tuloytuloy a liwawa so onsisinag ed “bii” a kien nen Jehova?
27 Say karlangan na liwawa ya onsisinag ed Jerusalem so deneskribe nen Jehova sanen inkuan to: “Say banwa anggan kapigan aliwa a sikato naani la so liwawam ed agew; anggan say sinag na bulan agla naani onsinag ed sika; noag ingen si Jehova sikato naani so andi-ebas a liwawa ed sika, et say Dios mo so gloriam. Say banwam agla naani onselek, anggan say bulan mo agla ompaliis; tan si Jehova sikato naani so maando a liwawam, et saray agew na panbaliwan mo mangangga ra naani.” (Isaias 60:19, 20) Mantultuloy si Jehova a magmaliw ya “andi-ebas a liwawa” parad say “bii.” Sikatoy agbalot “onselek” a singa banwa odino “ompaliis” a singa bulan. * Say tuloytuloy a liwawa na panangabobon to so onsisinag ed saray alanaan a Kristiano, saray totoo a manangilaman na “bii” a kien na Dios. Sikara tan say baleg ya ulop so manggagayaga ed mandarlang ya espiritual a liwawa ya agbalot napakuyep na kabilungetan diad politika odino ekonomya na mundo. Tan matalek ira ed masnag ya arapen ya imparaan nen Jehova parad sikara.—Roma 2:7; Apocalipsis 21:3-5.
28. (a) Anto so insipan nipaakar ed saray onsesempet a manaayam ed Jerusalem? (b) Anto so kinayarian na saray alanaan a Kristiano nen 1919? (c) Anggad kapigan a kayarianen na saray matoor so dalin?
28 Nipaakar ed saray manaayam ed Jerusalem intuloy nen Jehova ya inkuan: “Saray ombaley mo met matunong ira ya amin naani; sikara tawiren da naani so dalin ed ando lan ando, say sanga na pantanaman ko, say gawa na saray limak, pian napagayagak.” (Isaias 60:21) Sanen sinmempet iray Israelita manlapud Babilonia, ‘tinawir da so dalin.’ Balet diad saman a kaso, say “ando lan ando” et anggad inmunan siglo K.P. lambengat sanen dineral na armada na Roma so Jerusalem tan say Judion estado. Nen 1919 saray alanaan a nakdaan a Kristiano so pinmaway manlapud espiritual ya inkakautibo tan angayarian ed espiritual a dalin. (Isaias 66:8) Sayan dalin, odino sakop na kimey, so pakapatnagan na singa paraison inkadaakan ed espiritual ya agmangangga. Aliwan singa say Israel nensaman, say espiritual ya Israel so agbalot ontunganga bilang sakey ya ulop. Niarum ni, say propesiya nen Isaias so walaan na literal a kasumpalan sano magmaliw lan literal a paraiso so dalin a pakapatnagan na “inkadaakan na kareenan.” Diad ontan et kayarianen na saray matunong a walaan na mangaraldalin ya ilalo so dalin ed andi-anggaan.—Salmo 37:11, 29.
29, 30. Panon a nagmaliw a “sanlibo” so “daiset”?
29 Diad kasampotan na Isaias kapitulo 60 et naromog so masimoon a sipan, a gagarantiyaan nen Jehova diad dili ton ngaran. Inkuan to: “Say daiset magmaliw naani a sanlibo et say melag magmaliw naani a mabiskeg a nasyon: Siak, si Jehova, sikato naani gawaen ko a magano ed panaon to.” (Isaias 60:22) Sanen akapankimey lamet iray nitaytayak ya alanaan nen 1919, sikaray “daiset.” * Balet dinmakel ira sanen tinipon so nakekeraan ya espiritual ya Israelita. Tan nagmaliw a makatantanda so indaak sanen inggapo so impantipon ed baleg ya ulop.
30 Ag-abayag, asagyat so dakerakel a matuan-impanpuson totoo ed kareenan tan inkatunong a wala ed limog na totoo na Dios kanian say “daiset” so literal a nagmaliw a “mabiskeg a nasyon.” Diad kaplesan et mas dakel ni itan nen say malaem a bilang na saray independentin estado ed mundo. Malinew ya iwawanwan nen Jehova, panamegley nen Jesu-Kristo, so kimey na Panarian tan papepelesen to itan. Agaylan makapalikliket so pakanengneng ed ilalaknab na tuan panagdayew tan pakapibiang ed satan! On, alay gayaga so pakamoria a sayan idaraak so mangitatarok na gloria ed si Jehova, ya abaybayag lan angipropesiya ed sarayan bengatla.
[Saray paimano ed leksab]
^ par. 12 Say Tarsis so nayarin naromog ed kabkabat natan ya España. Balet, unong ed pigaran reperensya, say balikas a “sakayan na Tarsis” so ontutukoy ed klase na saray barko—“saray sakayan ed dayat a walaan na ataragey a tukol”—a “makayari a manbaroy ed Tarsis,” diad arum a panangibaga, saray barko ya ipapasen a matukoy parad andukey a panaglayag ed ararawin daongan.—1 Arari 22:48.
^ par. 13 Anggaman wala la ray aktibo tan maseseg a Kristiano a walaan na mangaraldalin ya ilalo a mililimog ed Israel na Dios antis na 1930, naimano a sikaray ginmapon dinmakel nen dekada na 1930.
^ par. 24 Diad saraman a panaon, saray lokal a kongregasyon so tatawagen a company.
^ par. 27 Angusar si apostol Juan na miparan pananalita sanen deneskribe to so “balo a Jerusalem,” say 144,000 diad mangatatawen a gloria ra. (Apocalipsis 3:12; 21:10, 22-26) Matukoy iya lapud say “balo a Jerusalem” so mangirerepresenta ed amin a membro na Israel na Dios kayari ran naawat so mangatatawen a tumang da, a nagmaliw iran kaiba nen Jesu-Kristo a manuna a kabiangan na “bii” a kien na Dios, say “Jerusalem a wala ed tagey.”—Galacia 4:26.
^ par. 29 Nen 1918 say promedyo a bilang na mibibiang ed panangipulong ed salita kada bulan et kulang a 4,000.
[Tepetepet Parad Panagaral]