Propesiya nen Isaias​—Liwawa Parad Amin a Katooan II

Kapitulo Beinte-kuatro

Manggagawa si Jehova na Alay Abig a Ngaran Parad Inkasikato

Isaias 63:1-14

1, 2. (a) Anto so iilaloan a mismo na saray Kristiano diad onsasabin ‘agew nen Jehova’? (b) Anton matalonggaring nin isyu so nalalanor ed onsabin agew nen Jehova?

 DIAD loob na ngalngali duan libon taon, saray Kristiano so ‘manaalagar tan manpipilalek ed isabi na agew nen Jehova.’ (2 Pedro 3:12; Tito 2:13) Natalosan sirin no akin a maniilalo ira ed isabi na satan ya agew. No onsabi itan, satan so mananda ed gapo na pakainawaan manlapud amin ya epekto na ag-inkayadyari. (Roma 8:22) Mankabaliksan met itan na anggaan na saray pakadesdesan a sasagmaken da legan na sarayan “maatap a panaon a mairap a pidenengan.”​—2 Timoteo 3:1, NW.

² Balet, anggaman say agew nen Jehova et mangitarok na inawa ed saray matunong, satan met so mankabaliksan na kadederal na “saray agmikabat ed Dios, tan dia ed saray ag-ontulok ed ebanghelyo na Katawan tayon Jesus.” (2 Tesalonica 1:7, 8) Saya so seryoson motekteken. Talaga kasin ipaakseb na Dios so kaderal na saray marelmeng pian niliktar labat so totoo to manlapud makapagonigon iran kipapasen? Say koma-63 a kapitulo na Isaias so mangipabitar a wala so mas matalonggaring nin isyu a nalalanor, salanti, say panamasantos ed ngaran na Dios.

Say Panmartsa na Mananalon Mibabakal

3, 4. (a) Anto so kipapasen ed propesiya diad Isaias kapitulo 63? (b) Siopa so anengneng nen Isaias a manmamartsan paarap ed Jerusalem, tan siopa so tutukoyen na arum ya iskolar?

³ Diad Isaias kapitulo 62, nabasa tayo so nipaakar ed inkibulos na saray Judio manlapud inkakautibo ed Babilonia tan say impawil da ed binalegan dan dalin. Natural lambengat ya onlesa so onian tepet: Nepeg kasin ontakot iray nipawil a nakdaan na saray Judio ed paneral lamet na arum niran kabusol a nasyon? Baleg so nagawaan na pasingawey nen Isaias pian naandi so takot da. Oniay intuloy na propesiya: “Siopa’ya so onsabin manlapu ed Edom, ya akakawes na tinina a nanlapu ed Bosra? Saya a magloria so kawes to, a manakar ed inkabaleg na biskeg to?”​—Isaias 63:1a.

⁴ Anengneng nen Isaias so sakey a mibabakal, a mabiskeg tan nambiktorya, a manmamartsan paarap ed Jerusalem. Say alay dakep a kawes to so mangipapabitar a sikato so walaan na sankatageyan a rangko. Sikato so nanlapu ed sankaprominentian a syudad na Edom, say Bosra, a mangipapabitar a tinalo to so dalin na kabusol. Siopa iyan mibabakal? Ibabaga na arum ya iskolar a sikato si Jesu-Kristo. Panisiaan na arum a sikato so Judion lider na sundalo a si Judas Maccabeo. Balet, impabitar na mibabakal so pakabidbiran ton mismo sanen inebatan to so inmunan tepet diad impangikuan: “Siak a mansalita na inkatunong, makapanyari a mangilaban.”​—Isaias 63:1b.

5. Siopa so mibabakal ya anengneng nen Isaias, tan akin ya ontan so ebat yo?

⁵ Anggapoy duaruwa a sayan mibabakal et si Jehova a Dios mismo. Diad arum a kipapasen et sikato so deneskribe bilang walaan na ‘baleg a tuloy a biskeg na pakapanyari’ tan ‘mansasalita na inkatunong.’ (Isaias 40:26; 45:19, 23) Saray alay dakep a kawes na mibabakal so mangipapanonot ed sikatayo ed saray salita na salmista: “O Jehova a Dios ko, balbaleg ka a tuloy; sika akawesan ka na kagalangan tan inkaari.” (Salmo 104:1) Anggaman si Jehova et Dios na aro, ipapabitar na Biblia a pagmamaliwen toy inkasikaton sakey a mibabakal sano nakaukolan.​—Isaias 34:2; 1 Juan 4:16.

6. Akin a si Jehova et nanlapud sakey a pibabakal diad Edom?

 ⁶ Balet, akin a si Jehova et nanlapud sakey a pibabakal diad Edom? Saray Edomita, a maneem-em na panggula manlapu la’d inmunan ateng dan si Esau et abayaglan mamubusol ed akisipanan a totoo na Dios. (Genesis 25:24-34; Numeros 20:14-21) Say kinaaralem na panggula na Edom ed Juda so nagkalautlan pinmatnag legan na impankibalatar na Jerusalem sanen sinugsogan na saray Edomita iray sundalo na Babilonia. (Salmo 137:7) Satan a pambusol so impasen nen Jehova bilang kasalanan ed sikaton mismo. Agpankelawan a sikato so determinado lan manguyos ed kampilan na panangibales to sumpad Edom!​—Isaias 34:5-15; Jeremias 49:7-22.

7. (a) Panon so inmunan impakasumpal na propesiya sumpad Edom? (b) Anto so isisimbolo na Edom?

⁷ Say pasingawey sirin nen Isaias so makapaseseg a tuloy ed saray Judio a pinmawil ed Jerusalem. Ipapaseguro na satan ed sikara so iligen da diad balon panayaman da. On, diad saray agew nen propetan Malaquias, ‘pinankibalatar [na Dios] iray palandey [na Edom] tan initer [To] so tawir to ed saray chacal ed kalawakan.’ (Malaquias 1:3) Kasin mankabaliksan sirin iya a sigpot lan asumpal so propesiya nen Isaias diad agew nen Malaquias? Andi, lapud anggaman ed impankibalatar na Edom, satan so determinadon mangipaalagey lamet ed ageray la iran pasen to, tan intuloy nen Malaquias a tinawag so Edom a “sakop na inkauges” tan “sikaray totoo a kasnokan nen Jehova lawas.” * (Malaquias 1:4, 5) Balet, diad mapropetikon paraan et aliwa lambengat a saray kapolian nen Esau so sasaglawien ya Edom. Kinmana itan bilang simbolo na amin a nasyones a mamepekder ed inkasikara a kakabusol na saray mandadayew ed si Jehova. Saray nasyon na Kakristianoan so nagkalautlan kabkabat ed sayan pamaakaran. Anto so nagawa ed sayan modernon-agew ya Edom?

Say Darapilan na Alak

8, 9. (a) Anton kimey so akanengnengan nen Isaias a pibibiangan na mibabakal? (b) Kapigan tan panon ya igatin-gatin so simbolikon darapilan na alak?

⁸ Tinepetan nen Isaias so pinmawil a mibabakal: ‘Akin et ambalanga so kawes mo, tan say kawes mo mipadpara ed saman so ginmatin ed pespesan na ubas?’ Oniay ebat nen Jehova: “Siak a bukor so ginmatin ed pespesan na ubas; et dia ed saray balbaley anggapo nensaman so laki ya akiiba ed siak; on, igatin ko ra ed sanok ko, tan inggatin-gatin ko ra ed petang ko; et say dala na bilay da niwalsik ed saray kawes ko, et dinutakan ko nensaman so amin a kawes ko.”​—Isaias 63:2, 3.

⁹ Sarayan manangilitraton salita so manideskribe ed palanit a panagpatey. Agayla, anggan say elegante a kawes na Dios so amantsaan, a singa saray kawes na sakey na managgatin ed darapilan na alak! Say darapilan na alak so matukoy a simbolo na aliktob a kipapasen na saray kabusol nen Jehova a Dios sano deralen to la ra. Kapigan so pangigatin-gatin ed sayan simbolikon darapilan na alak? Saray propesiya nen Joel tan si apostol Juan so manasaglawi met ed simbolikon darapilan na alak. Say darapilan na alak ed saratan a propesiya so nigatin-gatin sano imedmer la nen Jehova iray kakabusol to diad kadederal ed Armagedon. (Joel 3:13; Apocalipsis 14:18-20; 16:16) Say mapropetikon darapilan na alak ed Isaias so manutukoy met ed satan a panaon.

10. Akin ya imbaga nen Jehova ya inggatin-gatin ton bukor so darapilan na alak?

¹⁰ Balet, akin ya imbaga nen Jehova a sikaton bukor so angigatin-gatin ed sayan darapilan na alak, bangta anggapo so too a wadman a kaiba to a manlapud balbaley? Agta si Jesu-Kristo, bilang manangilaman na Dios, so mangidaulo ed pangigatin-gatin ed darapilan na alak? (Apocalipsis 19:11-16) On, balet say tutukoyen nen Jehova et saray totoo, aliwan saray espiritun pinalsa. Ibabaga to ya anggapo so too a makayarin mangekal ed saray patumbok nen Satanas diad dalin. (Isaias 59:15, 16) Makauley so Makapanyarin-amin a Dios a mangigatin-gatin ed sikara diad sanok to, anggad sikara so sigpot lan namekmek.

11. (a) Akin ya itarok nen Jehova so ‘agew na panangibales’? (b) Siopa iray “dinondon” diad kadaanan iran panaon, tan siopa ira natan?

¹¹ Oniay impaliwawa ni nen Jehova no akin a ginawa ton mismo iyan kimey, a kuanto: “Say agew na pangibales wala nensaman ed pusok, et say taon na dinondon ko sinmabi la.” (Isaias  63:4) * Si Jehova lambengat so walaan na kanepegan a mangipaakseb na panangibales ed saramay mamapasakit ed totoo to. (Deuteronomio 32:35) Diad kadaanan iran panaon ‘saray dinondon’ et saray Judion pinairap na saray taga-Babilonia. (Isaias 35:10; 43:1; 48:20) Diad moderno iran panaon et sikara so alanaan iran nakdaan. (Apocalipsis 12:17) Singa saray kadaanan a pipadparaan da, sikara so arondon manlapud relihyoson inkakautibo. Tan singa saramay Judio, saray alanaan, kaiba iray ‘arum a karnero,’ so biktima na panamasegsegang tan isusumpa. (Juan 10:16) Ipapaseguro sirin na propesiya nen Isaias ed saray Kristiano natan a diad aturon panaon na Dios, Sikato so onsalet ed biang da.

12, 13. (a) Diad anton dalan ya anggapo so mananulong ed si Jehova? (b) Panon a say taklay nen Jehova so mamawala na kilalaban, tan panon a say sanok to so mangaantabay ed sikato?

¹² Oniay intuloy nen Jehova: “Ninmengneng ak et anggapo nensaman so tinmulong; et nikelawan ak ya anggapo nensaman so manayakop; kanian say dili a taklay ko so angiyakar na kilalaban ed siak; et say sanok ko sikato so anayakop ed siak. Et inggatin ko ya inyabeba so saray balbaley ed sanok ko, et binuek ko ra ed petang ko, et inyibong ko so dala na bilay da ed dalin.”​—Isaias 63:5, 6.

¹³ Anggapo so toon mananulong a makanepegan ed kagalangan parad baleg ya agew na panangibales nen Jehova. Nisay nakaukolan nen Jehova so antokaman a suporta na too a mangisumpal ed linawa to. * Say agnaparaan ya inka-makapanyari na taklay na biskeg to so magenap la parad satan a kimey. (Salmo 44:3; 98:1; Jeremias 27:5) Niarum ni, say sanok to so mangaantabay ed sikato. Panon? Diad pantalos a say sanok na Dios et aliwan ag-abanlongan ya emosyon noagta matunong a sanok. Lapud si Jehova so lawas onkikiwas unong ed matunong iran prinsipyo to, say sanok to so mangaantabay tan mamapakiwas ed sikato ya ‘iyibung ed dalin’ so “dala na bilay” na saray kabusol to, diad kababaingan tan pakatalo ra.​—Salmo 75:8; Isaias 25:10; 26:5.

Saray Maaron-Kaabigan na Dios

14. Antoray matukoy ya impanonot nen Isaias natan?

¹⁴ Nensaman, maples a naandi so apresasyon na saray Judio diad saray bengatlan ginawa nen Jehova parad sikara. Matukoy sirin so impangipanonot nen Isaias ed sikara no akin a ginawa nen Jehova iratan a bengatla. Oniay inyabawag nen Isaias: “Siak uliten ko naani so saray maaro ya abig na linawa nen Jehova, tan saray galang nen Jehova, unong na amin ya initer nen Jehova ed sikatayo, tan say baleg a kaabigan a nipaakar ed abung na Israel, a ginawa to unong na saray panangasi to, tan unong na daakan a maaron ab-abig na linawa to. Ta sikato inkuan to, Tua, sikara so baley ko, anak ira ya ag-ira manggawa na inkatila; dia ed ontan sikato so Manangilaban da. Dia ed amin ya irap da sikato so apairap, et say anghel [“personal ya ibabaki,” NW] na arapan to inlaban to ra: dia ed aro to tan dia ed panangasi to dinondon to ra; et inawit to ra; tan inulor to ra ed saray amin ya agew nen inmuna.”​—Isaias 63:7-9.

15. Panon tan akin ya impanengneng nen Jehova so maaron-kaabigan ed ilalak nen Abraham ed Ehipto?

¹⁵ Agaylan abig ya ehemplo so impangipatnag nen Jehova ed maaron-kaabigan, odino matoor ya aro! (Salmo 36:7; 62:12) Binayuboan nen Jehova so maaron pisisiglaotan ed si Abraham. (Miqueas 7:20) Insipan to ed patriarka a diad panamegley na bini, odino ilalak to, amin a nasyones ed dalin et papalaren da so inkasikara. (Genesis 22:17, 18) Tinoor nen Jehova itan a sipan, ya impanengneng to so daakan a kaabigan ed abung na Israel. Say matalonggaring ed saray matoor a gawa to et say impangiliktar to ed saray ilalak nen Abraham manlapud inkaaripen ed Ehipto.​—Exodo 14:30.

16. (a) Anto so panmoria nen Jehova sanen sikato so akisipanan ed Israel? (b) Panon so impideneng na Dios ed totoo to?

¹⁶ Kayari na impaway da ed Ehipto, intarok nen  Jehova so Israel ed Palandey Sinai tan oniay insipan to: “No tuloken yo so boses ko a tuatua, tan em-eman yo so sipanan ko, sikayo ed satan so pabpablien ko a pinagka-kayamanan ko . . . Et sikayo naani singa sakey a panarian na saray saserdotes, tan sakey a masimpit a nasyon.” (Exodo 19:5, 6) Kasin mamapalikdo si Jehova ed sayan inyopresi to? Andi, lapud imparungtal nen Isaias ya oniay inkuan nen Jehova ed inkasikaton dili: “Tua, sikara so baley ko, anak ira ya ag-ira manggawa na inkatila.” Oniay kuan na sakey ya iskolar: “Say ‘tua’ et aliwan lapud inggana to la bilang soberano odino lapud amta to lan unona: satan so ilalo tan panagmatalek a makasengeg ed aro.” On, matoor ya akisipanan si Jehova, a masimoon ton kakaliktanen so italona na totoo to. Anggaman ed mapatnag iran kalilingoan da, sikato so nankompiyansa ed sikara. Agaylan abig so pandayew ed Dios a manmamatalek ed saray mandadayew ed sikato! Baleg so nagawaan na saray mamatatken natan pian pabiskegen iramay nimatalek ed panangasikaso ra sano ipatnag da met so ontan a panagmatalek ed ipapatnag a kaabigan na totoo na Dios.​—2 Tesalonica 3:4; Hebreos 6:9, 10.

17. (a) Anto so inter nen Jehova ya ebidensya na panangaro to ed saray Israelita? (b) Anto so napanmatalekan tayo natan?

¹⁷ Anggaman ontan, oniay kuan na salmista nipaakar ed saray Israelita: “Sikara alingwanan da so Dios a manangilaban ed sikara, a nanggawa na angkakabaleg a pamaakaran ed Ehipto.” (Salmo 106:21) Say inkatunganga tan inkabenger da so mabetbet a nanresulta ed impakasagmak da na makadesyang iran nansumpalan. (Deuteronomio 9:6) Kasin tinmunda si Jehova ya angipatnag na maaron-kaabigan ed sikara? Diad pisunian, insalaysay nen Isaias a “dia ed amin ya irap da sikato so apairap.” Agayla’tan a pililikna nen Jehova! Singa ed siopaman a maaron ama, nasasakitan so Dios a makanengneng ed paniirap na saray anak to, anggan sano say paniirap da et makasengeg ed mismon inkamakulangkulang da. Unong a nipasakbay la tan diad ebidensya na aro to, imbaki to so “personal ya ibabaki” to, a maseguron si Jesus sakbay na impagmaliw ton too, pian idaulo ira ed Insipan a Dalin. (Exodo 23:20) Kanian si Jehova so angagwat ed nasyon tan inalsa to itan, a “singa say too ed panangawi’to na anak to.” (Deuteronomio 1:31; Salmo 106:10) Natan et makapanmatalek itayo ya amta met nen Jehova iray paniirap tayo tan sikato so mililikna ed sikatayo diad makapagonigon iran kipapasen tayo. Nayarian tayon ‘imatalek ya amin ed sikato so kapagaan tayo, ta aasikasoen to itayo.’​—1 Pedro 5:7.

Say Dios so Nagmaliw a Kabusol Da

18. Akin a si Jehova et nagmaliw a kabusol na totoo to?

¹⁸ Balet, agtayon balot nepeg a palakbatan so maaron-kaabigan na Dios. Oniay intuloy nen Isaias: “Sinmumpa ra, tan pinaermen da so masanto ya espiritu to; kanian sikato so nagmaliw a kabusol da, et sikato lanlamang akibakal sumpa ed sikara.” (Isaias 63:10) Impasakbay nen Jehova ya anggaman sikato so Dios a mapangasi tan maong, “anggan anton pamaakaran agto ibilang a malinis so nankasalanan.” (Exodo 34:6, 7) Makanepegan iray Israelita a nadusa lapud aminpigapigan impanrebeldi ra. ‘Agmo lilingwanan so impamasanok mo ed kinen Jehova a Dios mo diman ed kalawakan,’ so impanonot nen Moises. “Nanlapu ed samay agew ya intaynan mod’man ed Ehipto ya angga ed inyakar yo ed saya a pasen, sinmusumpa kayo ed kinen Jehova.” (Deuteronomio 9:7) Diad insumlang da ed saray makagunggonan epekto na espirituy Dios, sinakitan da odino pinaermen da itan. (Efeso 4:30) Pinaskar da si Jehova a magmaliw a kabusol da.​—Levitico 26:17; Deuteronomio 28:63.

19, 20. Antoran bengatla so nanonotan na saray Judio, tan akin?

¹⁹ Anggaman ed paniirap da, arum a Judio so apakiwas a manmolimoli ed apalabas. Inkuan nen Isaias: “Saman la anonotan to so saray agew nen inmuna, si Moises tan say baley to a kuanto, Iner so kawalaan na saman so angitatdang ed sikara a nanlapu ed dayat pati saray pastol na ay-ayep to? Iner so kawalaan na saman so angiyan na masanton espiritu to ed nanleleetan da? Saman so angiyakar ed magloria a taklay to ed kawanan a lima nen Moises? Saman so amelsay ed saray danum ed arap da, pian gawaen to ed sikato lanlamang a sakey a ngaran ed ando lan ando? Saman so  angidalan ed sikara ed kaaralman, a singa say sakey a kabayo ed kalawakan, dia ed ontan ya ag-ira nigapol? Singa saray baka ya onlasor ed lawak, say espiritu nen Jehova impanpainawa to ra.”​—Isaias 63:11-14a. *

²⁰ On, lapud impanagmak da ed resulta na inkatunganga, saray Judio so nampirawat ed saray panaon sanen si Jehova so Manangiliktar da imbes a kabusol da. Nanonotan da no panon a saray “pastol” da, si Moises tan Aaron, so angiwanwan ed sikara a maligen diad Ambalangan Dayat. (Salmo 77:20; Isaias 51:10) Nanonotan da so panaon ya imbes ya apaermen da so espiritu na Dios et sikara so inwanwan ni na satan diad impangigiya nen Moises tan arum niran tinuro na espiritu a mamasiken. (Numeros 11:16, 17) Nanonotan da met so impakaimaton da ed “magloria a taklay” na biskeg nen Jehova ya inusar nisesengeg ed sikara panamegley nen Moises! Sinmabi panaon, impaway ira na Dios ed baleg tan makapataktakot a kalawakan tan inwanwan to ira diad dalin a panag-agusan na gatas tan dilo​—pasen a pakainawaan. (Deuteronomio 1:19; Josue 5:6; 22:4) Balet natan, saray Israelita so maniirap lapud impakabalang da na naabobonan a relasyon da ed Dios!

‘Sakey a Magloria a Ngaran’

21. (a) Anton baleg a pribilehyo so niwala komon ed Israel nipaakar ed ngaran na Dios? (b) Anto so manunan rason na Dios ed impangibulos to ed saray poli nen Abraham manlapud Ehipto?

²¹ Balet, agmakapipara so abalang a materyal a kaykayarian na saray Israelita ed abalang dan pribilehyo ya impulisay da, salanti, say pibiang ed panangigloria ed ngaran na Dios. Oniay insipan nen Moises ed saray Judio: “Si Jehova ipaletneg to ka naani a sakey a masanto a baley ya onkana ed sikato unong na insipan to ed sika; no sumpalen mo naani so saray bilibilin nen Jehova a Dios mo, tan no manakar ka ed saray daladalan to. Et amin a balbaley ed dalin nanengneng da naani ya atawag ka ed ngaran nen Jehova; tan takotan da ka naani.” (Deuteronomio 28:9, 10) Sanen kinmiwas si Jehova pian idepensa iray kapolian nen Abraham, ya inliktar to ira manlapud inkaaripen ed Ehipto, agto lambengat itan ginawa pian pagmaliwen a mainawa odino marakep so pambilay da. Sikato so kinmiwas lapud mas importantin bengatla​—say ngaran to. On, seseguroen to a say ngaran to so ‘niyabawag ed amin a mundo.’ (Exodo 9:15, 16) Tan sanen impatnag na Dios so panangasi kayari na impanrebeldi na Israel diad kalawakan, say rason to no akin a ginawa to itan et aliwa lambengat a makasengeg ed liknaan. Onia so inkuan a mismo nen Jehova: “Siak nanggawa ak lapu ed kakanaan na ngaran ko, pian agkomon namudmora ed pakanengneng na saray nasyon.”​—Ezequiel 20:8-10.

22. (a) Diad arapen, akin a mibakal lamet so Dios nisesengeg ed totoo to? (b) Diad antoran dalan a say panangaro tayo ed ngaran na Dios et mangapekta ed saray kiwas tayo?

²² Agaylan mapuersan konklusyon so inter sirin nen Isaias ed sayan propesiya! Inkuanto: “Dia ed ontan intonton mo so baley mo, pian gawaen mo ed sika lanlamang a magloria so ngaran.” (Isaias 63:14b) Natan et mapatpatnag no akin a mabiskeg a mibabakal si Jehova nisesengeg ed totoo to. Makasengeg itan ed panggagawa to na alay abig a ngaran parad sikato. Say propesiya nen Isaias so onkana sirin a mabiskeg a panonot a say pangakbibit ed ngaran nen Jehova et makapakelkelaw a pribilehyo tan baleg a responsabilidad. Say ngaran nen Jehova so papablien na saray tuan Kristiano natan nen say mismon bilay da. (Isaias 56:6; Hebreos 6:10) Kagula ra so panggawa na bengatlan mamabanday ed satan a sagradon ngaran. Onkikiwas ira ed matoor ya aro na Dios diad panmamatoor da ed sikato. Tan lapud aaroen da so alay abig a ngaran nen Jehova, pipirawaten da so panaon sano igatin-gatin to la iray kakabusol to diad darapilan na alak na sanok to​—aliwa lambengat a lapud satan so mangunggona ed sikara noagta lapud mansumpal met itan ed kigloriaan na ngaran na Dios ya aaroen da.​—Mateo 6:9.

[Saray paimano ed leksab]

[Tepetepet Parad Panagaral]