Sano Onlesa Iray Agpantatalosan Diad Panamaley

ANGGAPOY siopaman a limpioy kanonotan to ya asawan laki odino bii a malabay na gotgotan ed panamaley. Balet, kasmak la itan. Kaslakan, say sakey so makapangibagay bengatlan pakasyodotan na asawa to. Diad ontan et mantageyan la ray boses, tan ompetang lay kauloan da, a panlapuan na sangsangan a napno na makapasakit iran salita. Insan agla ra man-eselan, ya anggapo ed sikara so malabay a mitongtong. Agmanbayag, onkepa lay sanok tan mandispensaan la ra. Apapawil so kareenan, ya anggad itubat lamet na agda pakapantalosan.

Say pansesebeg ed panamaley so tema na dakel a paelek tan tongtongan ed saray programa ed telebisyon. Balet, say katuaan to et aliwa itan a makapalek. Peteg so ibabaga na proverbio na Biblia: “Saray salitan andi-nonotan singa ra ispadan makasugat.” (Uliran 12:18, Maung a Balita) On, say mapasang a panagsalita so mamasakit na liknaan a mairap a naandi anggan abayag lay impansiblangan. Say sangsangan so nayarin manresulta ni ingen ed karawalan.​—Exodo 21:18.

Siempre, lapu ed ag-inkayadyari na too, saray problema ed panamaley so agnapaliisan no maminsan. (Genesis 3:16; 1 Corinto 7:28) Anggaman ontan, saray mabetbet tan graben pansisiblangan so agnepeg ya ipasen a normal labat. Naimano na saray managsukimat a say maparanay a pankokolkol et mamapabaleg ed tsansan mansian so sanasawa diad kaunoran. Kanian, importantin naaralan yon sanasawa ya aregloen iray agpantatalosan diad kalmadon paraan.

Pangusisa ed Situasyon

No mabetbet so sangsangan yon sanasawa, panseetan ya usisaen iray apalabas ya impansiblangan yo. Anto so kaslakan a nagagawa sano agkayo makapanpaknan sanasawa ed sakey a bengatla? Tampol kasin agnakontrol so singbatan tan mapalatupot la iray insulto tan akusasyon? No ontan, antoy nagawaan yo?

Unona, matuan usisaen no panon a sikayon mismo bilang indibidual so nayarin panlalapuan met na problema. Kasin misasanok kayo? Kasin sipor lan masuppiat kayo? Antoy nibaga na asawa yo nipaakar ed sikayo ed sayan pamaakaran? Sayay unor a tepet so importantin usisaen, lapud nayarin mandumaan so panmoria yon sanasawa ed no anto so lalanoren na pagmaliw a masuppiat.

Bilbilang et say asawa yo so sipor lan agmasmasel, bangta sikayo et prangka tan emosyonal sano manasalita, nayarin ikuan yon: “Binmaleg ak ya ontan so pitotongtong na amin ed pamilya mi. Aliwa itan a pisasangsangan!” Tan nayari pa lagin ontan so panmoria yo. Balet, posiblin say ipapasen yon agnapokpokan a prangkan pitotongtong et momoriaen na kapareha yo a makapasakit tan maangat a pisasangsangan. Say basta pakaamta a mandumaan so estilo yon sanasawa ed pitotongtong et makatulong la pian napaliisan iray agpantatalosan.

Tandaan met ya aglawas nalalanor ed pisasangsangan so paneyag. Oniay insulat nen Pablo ed saray Kristiano: “Saray . . . ingal, tan mauges a panagsalsalita, naekal komon ed sikayo.” (Efeso 4:31) Say ‘paningal’ odino paneyag et mankabaliksay pangitagey na boses, bangta say “mauges a panagsalsalita” et manutukoy ed belas na imbalikas. Base ed satan, anggan saray inyesaes a salita so nayarin masuppiat no saratan et makapasyodot odino mangipabpaabeba.

 Legan a nonoten iya, imanoen lamet no panon yon aaregloen iray agyo pantatalosan a sanasawa. Kasin masuppiat kayo? Unong a naimano tayo la, say peteg ya ebat ed satan a tepet et mandependin tuloy ed panmoria na asawa yo. Imbes ya ibagan masyado labat a masinti so asawa yo, salien a moriaen so inkasikayo unong ed panmoria na asawa yo, tan manggawa na saray nakaukolan a pananguman. Oniay insulat nen Pablo: “Anggapo komon so siopan too a mananap na kaabigan ton dili, noag say kaabigan na kapara ton too.”​—1 Corinto 10:24.

“Asikaso Yoy Karerengel Yo”

Say sakey nin aspekto ed panangareglo ed saray agpantatalosan et naromog ed saray salita nen Jesus: “Asikaso yoy karerengel yo.” (Lucas 8:18, Maung a Balita) Tua, aliwan say komunikasyon ed panamaley so tutukoyen nen Jesus. Anggaman ontan, say prinsipyo so onaplika. Komustay kadedengel yo ed asawa yo? Talaga kasin ondedengel kayo? Odino bigla kayon onsasalet a mangiparungtal na ataptapew iran solusyon ed saray probleman agyo ni sigpot a tinalosan? “Say mangiter na ebat ed arapen na idengel to [odino, agni dinmengel ya inmuna], sikato so inkaatiw tan makapabaing ed sikato,” kuan na Biblia. (Uliran 18:13) Kanian, sano onlesa so agpantatalosan, kaukolan yon pantongtongan itan a sanasawa tan masimoon a talinengen so sakey tan sakey.

Imbes a leglemewen so panmoria na asawa yo, panggunaetan ya ipatnag so ‘panangabagey.’ (1 Pedro 3:8) Diad orihinal a Griego, sayan termino so manunan mankabaliksan na pilikna ed sananey a too. Sano walay bengatlan pakagogonigonan na asawa yo, nepeg a milikna kayo ed sikato. Pampelengan a moriaen so pamaakaran unong ed punto de bista to.

Mapatnag, ontan so ginawa na maridios a lakin si Isaac. Ibabaga na Biblia a say asawa to a si Rebeca so ginonigon a maong na problema ed pamilya nipaakar ed ilalak dan si Jacob. “Maalipanes ak ed bilay ko nisengeg ed saray bibii ya anak nen Jet,” kuan to ed si Isaac. “No si Jacob et mangasawa na sakey ed saray bibii ya anak nen Jet, a singa saraya so bibii ya anak a taga dia ed sayan dalin, anto so kaabigan a gawaen to ed siak na sayan bilay ko?”​—Genesis 27:46.

Nayarin lapu ed kapagaan et nagmaliw ya alabas so impangibaga nen Rebeca. Ingen ta, talaga kasin pakaaalipanesan to lay bilay to? Talaga kasin labay to lay ompatey no mangasawa so anak to na sakey ed saray marikit nen Jet? Maseguron andi. Anggaman ontan, agnileglemew nen Isaac so nalilikna nen Rebeca. Imbes et atebek nen Isaac a makanepegay imano so pampapagaan nen Rebeca, kanian sikatoy kinmiwas. (Genesis 28:1) Nepeg ya ontan met so gawaen yo sano walay pakagogonigonan na asawa yo. Imbes ya ibagan andi-kakanaan itan, talinengen so asawa yo, respetoen so panmoria to, tan onkiwas diad mapangasin paraan.

Say Italineng tan Pakatebek

Oniay inkuan na proverbio na Biblia: “Say kalakal [odino, pakatebek] na too manggawa ed sikato [a] matantan a manpasnok.” (Uliran 19:11) Sano kapetapetangay agpantatalosan, agaylay inomay na iyalinsuag ed kada makapasakit a salita na asawa yo. Balet, kaslakan lan palooren lambengat na saya so sangsangan. Kanian, sano ontatalineng kayo ed asawa yo, panggunaetan  ya aglambengat dengelen iray salitan imbesngaw noag pati say nalilikna to. Satan a pakatebek so ontulong pian palampasen iray pakaiingongotan tan imanoen so lamot na problema.

Singa bilang, no inkuan ed sikayo na akulaw yon, “Anggapon balot so panaon mo ed siak!” Nayarin naalipanesan kayo tan agyo itan aksobien, a sipapasang yon puliktaran ya ibuyboy iray apalabas ya agawaan yo. “Sanagew ta ka la lantin iba nen imbeneg a bulan!” so nayarin iyebat yo. Balet no talagan ontalineng kayo, nayarin namoria yon agmet talaga onkekerew na kaaruman a panaon so akulaw yo. Imbes, nayarin sikatoy onkekerew na panamaseguro, ya ipapasabi ton sikatoy napapaulyan tan agla naaaro.

Bilbilang et sikayo so asawan bii tan walay nibabaga na masiken yo nipaakar ed agano nin sinaliw yo. “Akin et ginastos mo so ontan lan kabaleg a kuarta?” so agmakapanisian intepet to. Nayarin say tendensia et mankatunongan kayo diad pangibinsa-binsa ed saray gastos na pamilya odino diad pangikompara ed agastos ton mismo. Balet, makatulong so pakatebek pian namoria yo a nayarin say kapapagaan na masiken yo et aliwan say kuarta. Noagta, say agyo impangipanon ed sikato nipaakar ed impanaliw na mablin bengatla.

Siempre, nandurumaan so paraan na kada sanasawa ed pandeside no kaunongan karakel so ipanaon da ed sakey tan sakey tan no panon so pandesisyon da ed saray bengatlan saliwen da. Say punto et sano magmaliw lan lapuay kolkolan so bengabengatla, say pakatebek so mamatantan ed sikayo ya onsanok tan makapangipamoria ed sikayo ed saray peteg ya isyu. Imbes a manapurastan onkiwas, tumboken so bilin na managsulat na Biblia a si Santiago a “masiglat komon ya ondengel, mapalna ed pansalita, mairap a manpasnok.”​—Santiago 1:19.

Sano mansalita kayo, tandaan ya importante so paraan na pitotongtong yo ed asawa yo. Ibabaga na Biblia a “say dila na makabat sikato so kasil.” (Uliran 12:18) Sano agkayo makapantalosan a sanasawa, kasin makapasakit odino makapakasil so pananalita yo? Kasin sasaraan na satan so dalan, odino mamapawala na dalan parad pakapampulangan? Unong ya asingbat tayo la, say mapasnok odino manapurastan kakikiwas so mamalesa lambengat na kolkolan.​—Uliran 29:22.

No magmaliw lan taltalan so agpantatalosan, pansagpotan a nagkalalo so panresolbi ed manunan  isyu. Iyapasakey ed lapuan, aliwan dia ed too. Nagkalalon imanoen no anto so duga imbes a no siopa so duga. Manalwar ya agpapetangen na pananalita yo so sangsangan. Inkuan na Biblia: “Say masagapsap a salita patuloen to so sanok.” (Uliran 15:1) On, say pikoopera odino andi na asawa yo et nayarin mandependi ed ibaga yo tan paraan na pananalita yo.

Panggunaetan so Panresolbi, Aliwan say Panalo

Sano midedeneng ed saray agpantatalosan, say kalat et say panresolbi aliwan say panalo. Panon yon naresolbi itan? Say seguradon paraan et say pansukimat tan pangiyaplika ed simbawa na Biblia, tan saray asawan lalaki so nagkalautlan nepeg a manbulon a manggawa ed saya. Imbes ya ipasoot a tampol iray opinyon nipaakar ed saray isyu odino problema, akin ya ag-usisaen iratan unong ed panmoria nen Jehova? Manpikasi ed sikato, tan kerewen so deen na Dios a manbantay ed kapusoan tan kanonotan yo. (Efeso 6:18; Filipos 4:6, 7) Pampelengan ya imanoen so aliwa labat lan say pankaabigan yon dili noag pati say pankaabigan na asawa yo.​—Filipos 2:4.

Say mabetbet a mamapaloor ed situasyon et say pangiyabuloy ed asakitan a liknaan tan agnapokpokan ya emosyon a mangontrol ed kanonotan tan kakikiwas yo. Diad biek a dapag, say inkamabulos a paipetek ed saray simbawa na Salita na Dios so mangitonton ed deen, pakapantalosan, tan panamendisyon nen Jehova. (2 Corinto 13:11) Kanian, paigiya kayo ed ‘kakabatan a manlapu ed tagey,’ ipatnag so maridios iran kalidad, tan anien iray gunggona a singa ‘saray mikakareenan.’​—Santiago 3:17, 18.

Peteg, nepeg a naaralan na amin ya aregloen iray agpantatalosan diad kalmadon paraan, anggan mankabaliksan iya na pansakripisyo ed dili iran panlabayan. (1 Corinto 6:7) On, iyaplika so bilin nen Pablo ya ekalen so “pasnok, ingongot, mauges a nonot, inkalabir a makapabaing a salita ya ompaway ed sangi yo. . . . Bangta nilakseb yo so toon daan a pati saray gawa to, tan wala so insulong yo a balon too.”​—Colosas 3:8-10.

Siempre, no maminsan, makapangibaga kayoy bengatlan pagbabawian yo ed saginonor. (Santiago 3:8) Sano nagawa iya, onkerew kayoy dispensa ed asawa yo. Mantultuloy a pansagpotan iya. Nasabi panaon, naimano yon sanasawa so baleg ya inaligwasan yo diad panangareglo yo’d saray agpantatalosan.

[Kahon/Litrato ed pahina 22]

Taloran Paraan a Pamakepa ed Sangsangan

• Talinengen so asawa yo.​—Uliran 10:19

• Respetoen so panmoria to.​—Filipos 2:4

• Onkiwas diad maaron paraan.​—1 Corinto 13:4-7

[Kahon/Litrato ed pahina 23]

No Anto lay Nagawaan Yo Natan

Itepet ed asawa yo iray wala’d leksab, tan talinengen so ebat to ya ag-onsasalet. Insan pasublay yon mantepet so asawa yo ed sikayo.

• Kasin walay tendensiak a masuppiat?

• Talaga kasin ontatalineng ak sano ibebesngaw moy inkasika, odino tampol ak ya onsalet antis mon nasumpal so ibabagam?

• Kasin say pakaliknam ed saray pananalitak et singa mapasang odino mamapasnok ak?

• Antoy nagawaan ta’n dua pian napaaligwas tay paraan na pitatalosan ta​—nagkalalo la diad saray bengatlan agta pampaknaan?

[Litrato ed pahina 21]

Kasin ontatalineng kayo?

[Litrato ed pahina 22]

“Say pakaliknak et napapaulyanan ak tan agak la aaroen”

[Litrato ed pahina 22]

“Anggapon balot so panaon mo ed siak!”

[Litrato ed pahina 22]

“Sanagew ta ka la lantin iba nen imbeneg a bulan!”