Panangilaknab na Maong a Balita ed Makolor a Haiti

SAY Haiti tan Dominican Republic so parehon naromog ed tropikal ya isla na Hispaniola, a ditan so kawalaan na sankatagyan iran palandey ed Caribbean. Wala ra ditan so toktok na palandey a sabien toy masulok a 2,400 a metro ed katagey. Legan na “ambetel” iran bulan, walaray napoporman maimpis a yelo diad saray nandanum a kutlaong ed nipukpukdol a pasen.

Saray palandey tan lawak ed abalaten na Haiti so asakbongan na mabubunan kakiewan na tropiko. Balet diad arum a lugar, maslak ed saray kapalandeyan so akalbo la, aliwliwan nengnengen, tan kutabkutab—lapud panagbatang ed saray kakiewan. No manbiahe ka ed amianen odino abalaten na Haiti, naimanom a marakdakep itan a lugar. Diad arum a mainget tan makurban dalan ed palandey, nabantag mo iray makapakelkelaw tan nanduruman nenengnengen ed dalin tan dayat. Anggan iner et nanengneng mo iray dakerakel a klase na makokolor a rosas.

Say 8.3 milyon a totoo ed sayan marakdakep a bansa so kaslakan a taga baryo a nanlapud polin Aprikano. Anggaman karaklan et mairap-bilay, sikaray maomaong tan maparawes. Diad loob la na manga 60 taon, panggagayagaan na saray Tasi nen Jehova so pangipapasabi na maong a balita na Panarian na Dios ed sikara tan naaabrasa ira.—Mateo 24:14.

Panagpulong ed Baley na Kabaryoan

Say eksperiensya na sakey a misionera ed primeron imbisita to ed sakey a baley et kaslakan la. Oniay insulat to:

“Sakey ya agew nen Marso 2003, linma kamin manpulong dia ed Casale, sakey a melag a baley a ngalngalin kapalduay oras manlapud baley na Cabaret, a kawalaay ayaman mi ran misionaryo, tan manga 30 kilometro manlapud amianen na say kabisera a Port-au-Prince. Sani nen 1999 so unor ya impanpulong na saray Tasi diad Casale, kanian ontan lay panlikliket min pinmipikal ed alas-7:00 na kabuasan. Duamplo tan dua kamin nanseseksekan ed duaran matatdang a luluganan—interon kongregasyon kami lawari. Balang sakey so maniistoryaan tan masayaksak legan kamin mamapatatdang ed marabok iran karsada tan akasabi kami ed lawak a dakel so kakiewan ya angkakabaleg. Wala so ilog ya onaagus dia ed lawak, tan kineteg na satan ya ilog so baley na Casale.

“Say awaran na sayan mareen a baley et sani nen kagapoy koma-18 a siglo sanen pigaran sundalo a taga-Polandia a linma ed Haiti pian tulongan iray datin aripen a makagamor na kawayangan so nanayam la ed sayan mabunan lawak a kaiba iray taga-Haiti a kaasawaan da. Nanresulta iya ed alay abig ya impanlalaok na totoo. Makapalikliket so pakanengneng ed saray totoo ed sayan bansa a walaan na baog ya amputi, mareret, kayumanggi, tan kamataan a birdi, kolor kape, tan arum ni ra.

“Say toon angilukas ed sankaunaan a puerta a tinoktokan mi et aliwan interesado. Nen onla kami la, inasinggeran kami na sakey a laki ed karsada. Labay ton amtaen no panisiaan mi a walay pandumaan nen Jesus tan say Dios. Kinerew min alaen toy Biblia to, tan say Makasulatan a nantongtongan mi so akakombensian to a si Jesus et Anak na Dios tan si Jehova so “saksakey a tuan Dios.” (Juan 17:3) Dakel a totoo so angimbita ed sikami a miyurong tan mitongtong ed sikara. Intepet na arum, ‘Kapigan so ipawil yo tan pangiyaral ed sikami na Biblia?’

 “Diad kaagwan, akaromog kami na masirom a pasen a napangugtoan. Duaran agagin bii so angiluto na sira ed baleg a banga. Agaylay nanam to! Legan kamin walad sirom, a mamangan tan maniistoryaan, pinupulongan mi met iray ondadalan. Insan mi binaliw so ilog pian onla ed biek na baley. Nanggayagaan mi so impitongtong ed sarayan makaaron totoo a manyudyurong ed silong na kakiewan ya asingger ed saray simplin kaabungan da. Makapalikliket a nanengneng so manggagalaw ya ugugaw, manpepesak a bibii ed ilog, tan akukulaw a mangigiling na kape!

“Man alas-kuatro la’d saman, tan say maliket a grupo mi so amawil ed luluganan pian onsempet ed Cabaret. Talagan nanliketan min tuloy nen asawak so primeron inyakar mi ed Casale, pati saray maabrasa tan makaaron totoo ditan.”

Nanlapu la’d insabi na sankaunaan iran misionaryon Tasi ed Haiti nen 1945, say bilang na saray manangiyabawag na Panarian ditan so tuloytuloy a dinmaak, kanian wala la natan so manga 14,000 a mibibiang ed panagpulong tan mangikokondukta na masulok ya 22,000 a panangiyaral na Biblia ed kaabungan. Sikara so anenyeg ed kapusoan na 59,372 a totoo ya inmatendi ed Memoryal nen Marso 2005 tan mapubliko ran inyabawag so maong a balita na Panariay Dios. Nonoten pa so dakel a paraan a say kimey na saray Tasi nen Jehova so angimpluensya ed totoo.

Say Maong a Balita ed Makolor Iran Drowing

Labalabay na maslak a taga-Haiti so makolor. Naiimano iya ed saray kawes da, ed apintoraan a kaabungan da, ed nanduruman rosas ed saray hardin da, tan diad saray drowing da. Saray canvas ya apintaay makolor ya estilo ra, a kabat bilang L’Art Haitien, so akaparayag diad saray karsada ed interon Port-au-Prince. Manlalapu ni ed nanduruman parte na mundo iray mansasaliw ed saratan.

Saray mabitar a kolor so aglabat nanengneng ed saray canvas. Napno iray karsada na Port-au-Prince na saray pampasaheron luluganan a tatawagen a camionette, odino tap-tap, a malabor ya apintoraan na nambabangil a desinyo. Mabetbet a nanengneng so desinyo na drowing a base ed Biblia.

Legan kan manaakar ed karsada, sakey a pamilyar ya eksena so nayarin biglan nanengneng mo, singa ed samay si Adan tan Eva ed Eden. On, nanengneng mo itan a nipinta ed beneg a bintanay camionette a dinmalan. Saray Kasulatan odino diparan a walay ngaran a Jehova so maslak a nanengneng a nipinta ed sarayan luluganan odino inlaktip ed saray karatula na saray lakoan.

 Pananginabang ed Maong a Balita Diad Eskuelaan

Saray tobonbalo a Tasi ed Haiti so walaay maabig iran pankanawnawan ontulong ed saray kaparan estudyante a makaaral nipaakar ed Biblia. Sakey ya alimbawa iyay onggendan a report a nanlapud sakey a biin Tasi a manedad na 17.

“Aminsan ya agew inasinggeran ak na sakey a kaklasek a laki tan intepet to no anto so kabaliksay ‘pilalawanan.’ Lapud abaloan kon labay to labat so onapit ed siak, sikatoy imbaliwalak. Balet sanen intepet to itan ed lakin estudyante, say interon klase so nagmaliw ya interesado. Kanian, diad tinmumbok a simba, kayarik a nansukimat nipaakar sayan tema, impaliwawak ed klase no akin a saray Tasi nen Jehova so manggugunaet a magmaliw a malinis ed moral, espiritual, tan ed pisikal.

“Dakel so intepet na saray estudyante tan inawat da iray ebat kon nibase ed Biblia. Anggan say prinsipal, a diad inmuna et masuyat, so nantepet na dakel tan inyareglo toy pansalitak diad arum a klase. Impanengneng ko ed sikara so libron Questions Young People Ask—Answers That Work, * tan dakel so interesado ed satan. Diad tinmumbok ya agew, akapangipalima ak na 45 a libro ed saray kaeskuelaan ko. Dakel so akasumpal a tampol ed impanbasa na kopya ra, tan arum so papaiyaralan la natan na Biblia ed saray Tasi ya asingger ed sikara. Sakey ya estudyante ed kaabay mi so regular lan onaatendi ed amin a pantitipon.”

Panangusar ed Lenguahen Creole

Makolor tan makapalikliket so totoo tan say dalin na Haiti, tan ontan met na say lenguahe ran Creole, ya impanlaok a salitan Pranses tan gramatika na Sagur ya Aprika. Saya so abangonan a lenguahe na saray taga-Haiti, say lenguahen mamapakiwas ed kapusoan da. Manunan uusaren na saray Tasi nen Jehova iyan lenguahe ed panagpulong da, tan iyuuksoy da so pamapawala na dakel nin literatura na Biblia dia ed Creole na Haiti.

Nen 1987, say brosyur ya Enjoy Life on Earth Forever! so nipatalos ed Creole na Haiti, a tinumbokan na say libron Pikakabat a Mangitonton ed Andi-Anggaan a Bilay tan say brosyur ya Anto so Kakaukolanen na Dios ed Sikatayo? Sarayan publikasyon so baleg a katulongan parad saray balon estudyante na Biblia a malabay a makaaral ed manunan bangat na Salitay Dios. Nanlapu la nen Setyembre 1, 2002, Say Panag-Bantayan so ipapalapag met la ed Creole na Haiti. Saray literatura ed lenguahen Pranses so siansia nin uusaren, balet mas dakel so malabay a manbasa na saray publikasyon ed dili ran lenguahe.

Panangipasabi na Maong a Balita ed Saraman so Walad Prisoan

Diad agano ni, ginapoan na saray Tasi nen Jehova ya ipulong so maong a balita ed saray lalaki tan bibii diad saray prisoan na Estado. Saray Tasi a mangipupulong so malikeliket a mangipasabi na makaligliwan mensahe ed saramay naeermenan a maong iran priso. Onia so inreport na sakey a Kristianon ministro:

“Diad primeron indalaw mi ed sakey a prisoan, tinipon iray priso diad maawang a kuarto pian minengnengan ed sikami. Panumamengan mi no panon kasi ikiwas da. Sanen impaliwawa mi a wadman kami pian tulongan iran natalosan so Biblia, amin da a 50 so angabrasa ed sikami. Impresenta mi iray Creole ya edisyon na brosyur ya Apply Yourself to Reading and Writing tan Enjoy Life on Earth Forever! tan 26 ed sikara so ginapoan min inyaralan na Biblia. Samplora so wadman ya agmakabasa, balet sikaray nainteresan sanen impanengneng mi no panon ya usaren iray litrato ed saray brosyur bilang katulongan pian natalosan iray salita.”

Sanen pinmawil iray Tasi, oniay inkuan na sakey a laki: “Abasak la imay brosyur tan inulit ko lamet a binasa. Naynay kon nononoten so ibabaga na satan, tan aalagaren ko lay idalaw yo.” Sakey a lakin naaresto lapud impanholdap, so angibagan labay toy manguman, tan kinerew ton wala komoy nibakin mangiyaral na Biblia ed asawa to. Sakey ya aprison ama a walaay duaran ilalak, so kinmerew met ya iyaralan so asawa to pian nanengneng to so pandumaan na tua tan palso iran bangat. Sakey a klero  na Protestanti a nankasalanan na impansaol na baleg a kantidad na kuarta ed saray membro to so angibagan nalmoan to la natan so katuaan tan kayari pakasumpal na sentensia to, tulongan to iray karelihyonan to a magmaliw a Tasi nen Jehova.

Sananey nin priso ya andian na dili ton kopya na brosyur a Kakaukolanen ed Creole, so angopya ed interon brosyur na kaiba to ed selda tan impatlep to itan. Ginapoan met na sakey a biin priso ya inabang iray nanaaralan to ed siameran bibii a kaiba to ed selda, tan iyaaralan to nira ingen. Kayari na sakey a prison laki ya inaral itan a brosyur, tan insublay toy libron Pikakabat, ginapoan to so manpulong ed arum iran priso. Agnambayag, apatira la ed sikara so iyaaralan to na Biblia.

Si Mercony * so datin manaaral na Biblia tan walaray kakanayon ton Tasi nen Jehova. Pinaseseg to so arum a priso a basaen iray literatura na Biblia ya inawit ed sikato na saray kakanayon to. Inkomento to: “Sano oopresian ko na literatura iray priso, tatawagen da ak a Tasi nen Jehova. Ibabagak ed sikara ya aliwa ak nin Tasi, lapud amtak so kabaliksan na pagmaliw a Tasi. Natan, labay ko lan seryosoen iyan bengatla, salanti, paiyaralan tan nabautismoan. No tinumbok ko labat komon iray kuyak nen kalangweran ko ni, anggapo ak dia komon ed prisoan.”

Sakey ed saray priso ya akaawat na literatura manlapud si Mercony so angikuan ed Tasi a dinmalaw ed sikato: “Antis kan linma dia nen imbeneg a Lunes, nagogonigon ak a maong tan manbikkel ak la lawari. Balet kayarik a binasa so magasin, siak so nampikasi ed Dios a perdonaen to ak ed saray mauges a bengatlan ginawak tan mangibaki komon na sakey a mangipanengneng ed siak na dugan dalan. Agaylay liket ko sanen sinmabi ka ed tinmumbok ya agew pian iyaralan na Biblia iray priso! Labay kon bangatan mo ak no panon a panlingkoran si Jehova.”

Say Awake! so Mangitatarok na Maong a Balita ed Amayamay

Say Nobyembre 8, 2000, ya isyu na Awake! so angipaway na tema nipaakar ed propesyon a nars. Sakey a bii so angala na 2,000 a kopya, tan imbunog to ed saray nars ya akiseminar diad Port-au-Prince. Ontan met, say Hulyo 8, 2002, ya isyu na Awake! a walaan na artikulo nipaakar ed saray pulis tan say kimey da, so malaknab ya imbunog ed saray pulis diad Port-au-Prince. Agustoan da iyan magasin, tan anggad natan et sasabaten da iray Tasi ed dalan pian onkerew na dakel nin kopya na satan a magasin.

Diad agano ni, sakey ya opisyal na World Health Organization so angiyuksoy na programa pian makaaral so totoo nipaakar ed probleman AIDS. Sikato so naimbitaan ya onla ed sangan opisina na saray Tasi nen Jehova, a diman impanengneng ed sikato so impormasyon a nipalapag ed Awake! nipaakar ed sayan tema. Sikatoy nandinayew a makanengneng ed saray artikulon mangipapaliwawa manlapud Biblia na say sankaabigan a paraan a napaliisan so AIDS tan no panon a natulongan iraman so apeketan la na sayan sakit a natalonaay kipapasen da. Inkuan ton manunaan so Awake! diad pangitatarya na impormasyon nipaakar ed satan a tema.

On, diad dakel a paraan, saray Tasi nen Jehova so mangilalaknab na maong a balita na Panarian diad makolor a Haiti, a singa gagawaen da met ed arum niran 234 a bansa ed interon globo. Dakel so onkikiwas ed sayan mensahe nipaakar ed ilalo tan natutulongan iran ag-onnengneng ed peles a kairapay bilay noagta diad arapen a mundo, sano amin a mandadayew ed tuan Dios a Jehova so manggayaga la ed ayadyarin bilay diad inkadaakan.—Apocalipsis 21:4.

[Saray paimano ed leksab]

[Picture Credit Line ed pahina 9]

Background: ©Adalberto Rios Szalay/photodisc/age fotostock