Tinoor nen Jefte so Sipan To ed Si Jehova
Tinoor nen Jefte so Sipan To ed Si Jehova
PASEMPET la ed abung so sakey ya analon mibabakal kayari ton imbulos so nasyon da manlapud panamairap. Sikatoy inabet na anak ton bii, a nansayaw-sayaw legan a mantotogtog na pandereta. Imbes a manliket sanen anengneng toy anak to, pinilat toy kawes to. Akin? Agto ta labay a manliket so anak to lapud sikatoy akasempet a maligen? Anton bakal so analoan to? Siopa iyan mibabakal?
Sikato si Jefte, sakey ed saray ukom ed Israel nensaman. Balet pian naebatan iray arum nin tepet tan natebek tayoy kakanaan na sayan salaysay, kaukolan tayo nin amtaen iray agawgawa sakbay na sayan nikaduman impan-abet na san-ama.
Say Mair-irap a Kipapasen ed Israel
Nambilay si Jefte ed sakey a mair-irap a panaon. Intalirak na saray kapara ton Israelita so tuan panagdayew tan nanlingkor ira ed dirios na saray taga-Sidon, Moab, Ammon, tan Filisteo. Lapud satan, inabuloyan nen Jehova a sikaray pairapen na saray Amonita tan Filisteo ed loob na 18 a taon. Balet ta nagkalautlan mairap so kipapasen na saray taga-Galaad, a walad bukig na Ilog Jordan. * Amoria a siansia na saray Israelita so impankasalanan da, nagbabawi ra tan kinerew day tulong nen Jehova, nanlingkor lamet ira ed sikato, tan ineekal da ed leet da iray dirios na arum a nasyon.—Uko-ukom 10:6-16.
Nankampo iray Amonita ed Galaad, bangta saray Israelita et nantitipon pian milaban ed sikara. Ingen ta anggapo so mangidaulo ed Israel. (Uko-ukom 10:17, 18) Kaleganan na satan, si Jefte so walaan na personal iran problema. Sikatoy pinatakyas na saray maagum ya agagi to ed ama pian nasamsam da so tawir to. Kanian sikatoy nanayam ed Tob, diad bukig na Galaad, a kawalaan na saray kakabusol na Israel. Walaray akiulop ed sikato ya “apa a totoo,” a nayarin saramay naandian na trabaho lapud saray managpairap odino saramay nanrebelde lapud pangaaripen ed sikara. ‘Sikaray pinmaway’ a kaiba to, a nayarin inibaan day Jefte diad inlusob to ed saray maruksan totoo a walad kabangibang da. Si Jefte so tinukoy na Kasulatan a “makapanyari a laki a mabayani,” a maseguron lapud sikatoy marundunong a mibakal. (Uko-ukom 11:1-3) Balet, siopa so mangidaulo ed Israel a milaban ed saray Amonita?
“Gala, Ta Sika so Manunaan Mi”
Oniay inkerew na saray mamasiken na Galaad ed si Jefte: “Gala, ta sika so manunaan mi.” No inilaloan da a sikatoy tampol ya onabuloy ya ompawil ed mismon baley to, nalilingo ira. “Agyo ak ta ginula, tan pinaekal yo ak ed abung nen Uko-ukom 11:4-7.
amak?” so inyebat to. “Akin et linma kayo ed siak natan sanen wala kayo ed ermen?” Agaylan agmakatunongan a kayari ran impulisay si Jefte et insan ira patulongan ed sikato!—Onabuloy labat si Jefte a mangidaulo ed Galaad diad sakey a kondisyon. Inkuan to: ‘No iyawat nen Jehova ed siak so Ammon, siak naani uloen yo!’ Say panalo nen Jefte et mamaneknek a sikatoy susuportaan na Dios, balet ta labay to met a naseguro ya agda ipulisay so pananguley na Dios bektaman a naandi lay problema.—Uko-ukom 11:8-11.
Say Impiarap To ed Saray Amonita
Nanggunaetan nen Jefte so mitalosan ed saray Amonita. Walaray imbaki ton mensahero ed ari ra pian naamtaan to so rason ed iyaataki ra. Say ebat da et sakey ya akusasyon, a kuan da: ‘Sanen tinmatdang iray Israelita manlapud Ehipto, inala ra so dalin na saray Amonita, kanian nepeg dan ipawil itan.’—Uko-ukom 11:12, 13.
Lapud kabisado nen Jefte so awaran na Israel, balibali impanuppiat to ed satan ya imbaga na saray Amonita. Inkuan to ya ag-inala na Israel so dalin na Ammon, Moab, odino Edom sanen pinmaway ira ed Ehipto; tan aliwa pan say Ammon so akankayarian ed dalin a pankokolkolan sanen nibulos so Israel. Saray Amorita so akankayarian ed satan, balet ta say ari ran si Sihon so inyawat na Dios ed Israel. Sakey ni et 300 taon lan panaayaman na saray Israelita itan a dalin. Akin et natan labat itan kakayarianen na saray Amonita?—Uko-ukom 11:14-22, 26.
Impaimano met nen Jefte so manunan sengegan na paniirap na Israel: Siopa so tuan Dios? Si Jehova odino saray dirios na dalin ya inokupaan na Israel? No walan talagay pakapanyari nen Cemos, di inusar to la komon itan pian agnaandi ed totoo to so dalin da? Dia napaneknekan so pandumaan na palson relihyon na saray Amonita tan say tuan panagdayew. Kanian oniay makatunongan a konklusyon nen Jefte: “Si Jehova ya Ukom, ukomen to komon natan ya agew so saray anak na Israel tan saray anak nen Ammon.”—Uko-ukom 11:23-27.
Agdinmengel so ari na Ammon ed mapekder a mensahe nen Jefte. Diad saman “say espiritu nen Jehova linma ed Jefte, tan [sikatoy] linmabas ed Galaad tan Manases,” a nayarin intagar to iray mabiskeg a lalaki pian mibakal sumpad Ammon.—Uko-ukom 11:28, 29.
Say Sipan nen Jefte
Lapud pirawrawat nen Jefte so paiwanwan ed Dios, oniay masimoon ya insipan to ed Sikato: “No sika matua ya iyawat mo so saray anak nen Ammon ed limak, sirin sikato naani, a say anggan siopa ya ompaway a manlapu ed saray pinto na abung ko ya onabet ed siak, sano ompawil ak dia ed kareenan manlapu ed saray anak nen Ammon, sikato so kayarian nen Jehova, tan sikato so iyapay ko a bagat a poolan.” Inebatan na Dios itan diad impanulong to ed si Jefte sanen inmataki ed 20 a syudad na saray Amonita tan dakdakel so apatey to, kanian atalo to so kakabusol na Israel.—Uko-ukom 11:30-33.
Kapawil nen Jefte manlapud bakal, say inmabet ed sikato et samay alenleneg tan inad-aro ton anak a bii! “Sanen sikato so anengneng to,” kuan na salaysay, “pinila’to so saray kawes to, tan inkuan to: Ay, ana’ko! Dinetdetan mo ak a tuloy, tan sakey ka ed saray mangonigon ed siak; ta bineswat ko so sangik ed si Jehova, tan agko nayari a babawien.”—Uko-ukom 11:34, 35.
Talaga kasin ibagat nen Jefte so anak to? Andi. Aliwan ontan so walad kanonotan to. Kagula nen Jehova so literal a panagbagat ed too, a sakey ed saray mauges ya agamil na saray Canaanita. (Levitico 18:21; Deuteronomio 12:31) Walad si Jefte so espiritu nen Jehova sanen sikatoy masimoon a mangisisipan, tan sikatoy benendisyonan met nen Jehova ed saray sagpot to. Maabig so impaneskribe na Kasulatan ed si Jefte lapud pananisia to tan ed sinumpal ton betang ed gagala na Dios. (1 Samuel 12:11; Hebreos 11:32-34) Kanian segurado ya agton balot ninonot so nipaakar ed pangibagat na too, a sakey itan a panagpatey. Anto sirin so walad kanonotan nen Jefte sanen insipan ton mangibagat na too ed si Jehova?
Exodo 38:8; 1 Samuel 2:22) Daiset labat so amta tayo nipaakar ed ontan a serbisyo odino no kasin permanente iratan. Mapatnag ya ontan a nikabiig a debosyon so walad nonot nen Jefte sanen mangisisipan, tan samay sipan to et nayarin mankabaliksan na permanentin panlingkor.
Mapatnag a say labay ya ibaga nen Jefte et iter to parad nikabkabiig a panaglingkor ed Dios imay onabet ed sikato. Unong ed Mosaikon Ganggan et nayari so mangisipan na saray kamarerwa parad si Jehova. Singa bilang, diad santuaryo et walaray nanlingkor a bibii, a nayarin manag-asul na danum. (Say anak a bii nen Jefte tan diad saginonor et say ugaw nin si Samuel so namparan nampasakop pian natoor so sipan na saray maridios ya atateng da. (1 Samuel 1:11) Bilang matoor a managdayew ed si Jehova, say anak nen Jefte so kombinsido a singa si ama to a nepeg a natoor itan a sipan. Baleg itan a sakripisyo lapud mankabaliksan itan a sikatoy aglan balot miasawa. Ninangisan toy inkamarikit to lapud pipirawaten na balang Israelita nensaman so makapananak ta pian agnaandi so ngaran tan tawir na pamilya. Diad biang balet nen Jefte et mankabaliksan itan ya agto la nakalimog so alenleneg tan inad-aro ton anak.—Uko-ukom 11:36-39.
Agnagmaliw a maapa so bilay na sayan matoor a marikit. Parad sikato, say panlingkor diad abung nen Jehova ed amin a panaon et sankaabigan, makapenek, tan nakomendaan a paraan pian nigalang so Dios. Kanian, “saray bibii ya anak na Israel onla ra a tinaon a mangambegya [“mangomenda,” NW] ed bii ya anak nen Jefte a Galaadita.” (Uko-ukom 11:40) Tan maseguron nanliketan nen Jefte so impanlingkor na anak to ed si Jehova.
Dakel ed limog na totoo na Dios natan so nandesidin manlingkor a sigpot-panaon bilang payunir, misionaryo, ombiabiahen ministro, odino membro na saray pamilyan Bethel. Nayarin mankabaliksan iya ya agda mabetbet a napinengnengan iray kapamilyaan da anggaman labalabay da komon. Balet ta sikara tan saray pamilya ra so malikeliket ed ontan a sagradon panaglingkor ed si Jehova.—Salmo 110:3; Hebreos 13:15, 16.
Say Impangipulisay ed Panangiwanwan na Dios
No pawilen tayo imay panaon na impanbilay nen Jefte, naimano tayo ya impulisay na dakel ya Israelita so panangiwanwan nen Jehova. Anggaman mapatpatnag a bebendisyonan na Dios si Jefte, sikato so binusol na saray Efraimita. Labay dan naamtaan no akin ya agto ra intagar a mibakal. Ginetma da ni ingen a poolan so abung to a pati sikato!—Uko-ukom 12:1.
Imbaga nen Jefte a tinawag to iray Efraimita, balet ag-ira linma. Antokaman so kipapasen, say Dios so analo ed bakal. Kasin maunganget ira lapud agtinmupleg ed sikara iray taga-Galaad sanen pinili ray Jefte bilang uloen da? Diad tua, onsusumpa iray Efraimita lapud manrerebelde ira ed si Jehova, tan anggapo lay arum a solusyon noag say labanan ira. Diad saman ya impanlalaban da, atalo iray Efraimita. Main-inomay ya abidbiran iramay ontatakas ya Efraimita lapud agda suston nibalikas so salitan “Shibolet.” Diad ami-amin, 42,000 ya Efraimita so inatey ed satan ya impanlalaban.—Uko-ukom 12:2-6, Maung a Balita.
Agaylan makapaermen iyan panaon ed awaran na Israel! Sanen analo ed bakal iray Ukom a singa di Otniel, Ehud, Barak, tan Gideon, niwala so kareenan. Balet diad sayan pankanawnawa et ag-asalambit so kareenan. Onia labat so impanampot na salaysay: “Anem taon ya impangulo nen Jefte so Israel. Insan inatey, tan niponpon ed baley ton Galaad.”—Uko-ukom 3:11, 30; 5:31; 8:28; 12:7,
Anto so naaralan tayo ed sayan amin ya agawgawa? Anggaman dakel a kairapan so inarap nen Jefte ed bilay to, sikatoy nanmatoor ed Dios. Sayan mabayani a laki so amitla ed si Jehova sanen sikatoy akitongtong ed saray mamasiken na Galaad, ed saray Amonita, ed marikit to, tan ed saray Efraimita tan, siempre, sanen angisipan. (Uko-ukom 11:9, 23, 27, 30, 31, 35; 12:3) Benendisyonan na Dios si Jefte lapud debosyon to, tan sikato tan say marikit to so inusar na Dios pian iyalibansa so tuan panagdayew. Sanen intalirak na arum iray estandarte na Dios, si Jefte balet so nansiansia ed saratan. Kasin lawas mon tutuloken si Jehova, a singa si Jefte?
[Paimano ed leksab]
^ par. 5 Saray Amonita et talagan marukduksa. Anggapo ni so 60 a taon ya apalabas, pinagyaw da so kada manaayam ed syudad na Galaad a sukiten so kawanan a mata ra. Impasakbay met nen propetan Amos a butyakan da iray malukon a taga-Galaad.—1 Samuel 11:2; Amos 1:13.