Si Jehova et Manangaro na Inkatunong

“Siak, si Jehova, aroen ko so inkatunong.”​—ISAIAS 61:8.

1, 2. (a) Anto so kabaliksan na saray salitan “inkatunong” tan “ag-inkatunong”? (b) Anto so ibabaga na Biblia nipaakar ed si Jehova tan say kalidad ton inkatunong?

 SAY inkatunong et mankabaliksan na ‘pagmaliw ya agmanangidumaduma, maalas, onkikiwas a mitunosan ed no anto so maptek tan maabig.’ Balet say ag-inkatunong et mankabaliksay ag-inkamaalas, panaglabi, kaugsan, agmakatunongan a pamapasakit ed arum.

² Ngalngalin 3,500 a taon lay apalabas, oniay insulat nen Moises nipaakar ed Soberano na Uniberso, si Jehova: “Kaptekan so saray amin a dalan to. Sakey a Dios a napanmatalkan tan anggapo so kaugsan.” (Deuteronomio 32:4) Kalabas na pitoran siglo, si Isaias so pinuyanan na Dios a mangisulat ed sarayan salita: “Siak, si Jehova, aroen ko so inkatunong.” (Isaias 61:8) Insan nen unonan siglo, oniay maranet ya imbalikas nen Pablo: “Wala tay ag-inkatunong ed Dios? Andin balot.” (Roma 9:14) Tan diad satan lanlamang a siglo et oniay inyabawag nen Pedro: “Say Dios anggapo so pangiduma to ed saray totoo; noag ingen dia ed balang nasyon akoen to so antakot ed sikato tan manggawa na matunong.” (Gawa 10:34, 35) On, “si Jehova aroen to so kaalasan,” odino inkatunong.​—Salmo 37:28; Malaquias 3:6.

Say Ikakasmak na Ag-inkatunong

3. Panon a ginmapo ed dalin so ag-inkatunong?

³ Natan et mataltalag la so mangipapatnag na inkatunong. Nayarin nabiktima itayo na saray nagagawan ag-inkatunong odino ag-inkahustisya inerman so kawalaan tayo​—diad trabaho, diad eskuelaan, diad pidedeneng tayo ed saray walad pakauley, tan diad arum nin paraan, anggan diad loob na mismon pamilya tayo. Ingen ta aliwan natan labat nagagawa iratan. Ginmapon naeksperiensya iratan na katooan sanen nanrebelde so sankaunaan ya ateng tayo tan nagmaliw iran matunganga, lapud nilagyat ira na sakey a rebelden anghel a nagmaliw a Satanas a Diablo. Petepeteg ya agmakatunongan ya abusoen nen Adan, Eva, tan si Satanas so alay abig a palangkap nen Jehova ed sikaran bulos a mandesisyon. Say mauges ya inkiwas da et manresulta ed pirmin panirap tan ipatey na amin a katooan.​—Genesis 3:1-6; Roma 5:12; Hebreos 2:14.

4. Kaunongan lan kabayag a nasasagmak na katooan so ag-inkahustisya?

⁴ Diad ngalngalin 6,000 a taon manlapud samay impanrebelde ed Eden, kaslakan lan nagagawa so ag-inkatunong diad limog na katooan. Agla pankelawan iya ta si Satanas so dios na sayan mundo. (2 Corinto 4:4) Sikatoy matila tan ama na tila, managpauges, tan mananumpa ed si Jehova. (Juan 8:44) Sikatoy lawas manggagawa na pirmin ag-inkatunong. Alimbawa, sakbay na samay Delap ed panaon nen Noe et naimano na Dios a “say kabaglan na too ed dalin abalbaleg, tan mauges labat a lanang so amin a pimorekdek na nonot na puso to,” lapud panangimpluensya nen Satanas. (Genesis 6:5) Anggan diad panaon nen Jesus et kasmak ni so ontan a kipapasen. Inkuan to: “Masarag la ed agew so uges a walad sikato,” salanti, saray makapagonigon a problema ed kada agew, a singa say inkaandi na hustisya. (Mateo 6:34) Matukotukoy so inkuan na Biblia a say “lapag a pinalsa maningel ira ya amin tan maniirap ira . . . ya anggad natan.”​—Roma 8:22.

5. Akin a kasmak a tuloy so ag-inkatunong ed panaon tayo nen say kapiganman?

⁵ Sirin, abaybayag lan sasagmaken na katooan iray kaugsan a manreresulta ed pirmin ag-inkahustisya.  Balet natan et mas alodloor so kipapasen. Akin? Lapud dakel lan dekada a sayan mauges a sistema na bengabengatla so wala la’d ‘kaunoran iran agew,’ salanti, diad “saray panaon a maatap” legan a manasingger lan mangangga itan. Impasakbay na Biblia a legan na sarayan panaon, saray totoo so magmaliw a ‘maaro ed lamalaman da, maaro ra na pilak, managpasirayew, atagey a linawa, maayew, malamang, aliwa ran masimpit, anggapo so aro ra a nianakan, anggapo so panangasi’ra, managpauges, aliwa ran maadia, maruksa ra, maingongot ed saray maabig, managliput, mayu-uges, mapasang.’ (2 Timoteo 3:1-5) Saray ontan a mauges ya ug-ugali et manreresulta ed amin a nengneng na ag-inkatunong.

6, 7. Anton kasmak ya ag-inkahustisya so sasagmaken na katooan diad modernon panaon?

⁶ Diad apalabas a sanlasus a taon et agawa iray sankagrabian lan ag-inkahustisya. Say sakey lan rason et agawa ed saratan a taon so sankarakelan a guerra. Alimbawa, kakalkulaen na arum ya historyador a diad Guerra Mundial II lambengat et ngalngalin 50 anggad 60 milyon so inaatey, a say karaklan et sibilyan​—inosenti iran lalaki, bibii, tan ugugaw. Manlapu nen anampot itan a guerra, minilyon ni so inaatey diad nanduruman panlalaban, a say karaklan lamet a biktima et sibilyan. Isusugsog nen Satanas iratan ya ag-inkahustisya lapud pirmin sanok to, ta amta ton sikatoy magano lan pagiten nen Jehova. Oniay impangipropesiya na Biblia ed satan: “Say diablo inmakseb ed sikayo, a wala ed baleg a sanok to, ya amta to a daiset la so panaon to.”​—Apocalipsis 12:12.

⁷ Diad sankamundoan et manga sakey trilyon a dolyar (U.S.) so gagastosen ed militar kada taon, bangta nilasus milyon a totoo so andian na matukoy ya ayaman, magenap a tagano, tan kawesen. Agta mas maabig komon no usaren iratan a kuarta pian itarya iratan a pankaukolan? Manga sakey bilyon a totoo so naeerasan, bangta saray arum et walaan na daakan. Unong ed sakey a report ed Nasyones Unidas, diad kada taon et manga limaran milyon so ugugaw ya ompapatey makasengeg ed saray epekto na eras.  Talagan ag-iya makatunongan! Nonoten pa met so dakel ya inosentin ompapatey lapud panagpaekal. Kakalkulaen a diad sankamundoan et manga 40 anggad 60 milyon so ipapaekal a lukon kada taon! Talagan graben ag-inkahustisya!

8. Siopa lambengat so makapangitarya na tuan hustisya ed katooan?

⁸ Agnaresolbe na saray totoon manuley irayan kasmak a problema a manasalot ed katooan natan; nisay napaabig ni na totoo so kipapasen lapud pansasagpot da. Impasakbay na Salitay Dios a diad panaon tayo et “saray totoo a mauges tan saray managsaol onuges laran onuges, a managsaol ira, tan nasaol ira met a dili.” (2 Timoteo 3:13) Say ag-inkahustisya et nagmaliw lan kabiangan na inagew-agew a kabibilay kanian agla nayarian na totoo a resolbien itan. Say matunong a Dios lambengat so makaresolbe ed satan. Sikato lambengat so makapangekal ed si Satanas, saray demonyo, tan saray mauges a totoo.​—Jeremias 10:23, 24.

Makatunongan a Kapagaan

9, 10. Akin a kinmapuy so liknaan nen Asaf?

⁹ Nensaman, tetepeten na anggan saramay nansulat ed Biblia no akin ya agni onsalet so Dios ed saray gagawaen na totoo pian nitarok so tuan inkatunong tan kaptekan. Alaen pan alimbawa so sakey a laki ed panaon na Biblia. Diad superskripsion na Salmo 73 et nabasa so ngaran ya Asaf, a balanglan manutukoy ed say prominentin Levita a managtogtog legan na uley nen Arin David, odino ed saray managtogtog diad sankaabungan ya idadauloan nen Asaf. Dakel so kantan insulat nen Asaf tan saray kailalakan to ya inusar ed mapublikon panagdayew. Ingen, wala so panaon ed bilay na sayan managsulat na salmo a sikatoy kinmapuy ed espiritual. Anengneng ton onyayaman iray mauges a totoo, tan singano lawas iran napepenek ed bilay da, tan anggapo so antokaman a kairapan a sasagmaken da.

¹⁰ Oniay nabasa tayo: “Makaibeg ak wari ed andi-kalakal, sanen anengneng ko so imbulaslas  na bagel. Ta anggapo so kaot-otan ed ipapatey da; noag say biskeg da maligen. Sikara andi ra ed gotgot a singa saray arum a totoo; nisay nasalot ira a singa saray arum a totoo.” (Salmo 73:2-8) Balet ta atebek a siansia na sayan managsulat na Biblia a lingo so ontan a negatibon panmoria. (Salmo 73:15, 16) Nanggunaetan na sayan salmista ya ipetek so kanonotan to, ingen ta agto natalosan a maong no akin a singano agnadudusa iray mauges a totoo bangta saray totoon manggagawa na kaptekan et mabetbet lan maniirap.

11. Anto so amoria lanlamang nen salmistan Asaf?

¹¹ Amoria lanlamang na sayan matoor a laki no antoy pansumpalan na saray mauges, a diad kaunoran et ipetek nen Jehova iray pamaakaran. (Salmo 73:17-19) Oniay insulat nen David: “Manalagar ka ed Jehova, tan tonton mo so dalan to, et itandoro to ka a manawir na dalin: sano napater so saray bagel, nanengneng mo.”​—Salmo 37:9, 11, 34.

12. (a) Anto so gawaen nen Jehova ed saray mauges tan say ag-inkahustisya? (b) Anto so nibagam ed satan a solusyon ed ag-inkahustisya?

¹² Segurado a gagala nen Jehova a punasen ed dalin so karelmengan, a kabiangan la’d satan so ag-inkahustisya, diad aturon panaon to. Satan so bengatlan nepeg a nodnonoten lawas na anggan saray matoor a Kristiano. Pagiten nen Jehova iramay onsusumpa ed linawa to, tan tumangan to iramay manbibilay a mitunosan ed satan. “Saray mata to manim-imaton ira, saray lukablukab na mata to suboken to so saray anak na totoo. Si Jehova suboken to so matunong; balet say bagel tan saman so labalabay to so karamsakan gulaen na kamarerwa to. Uranen to so bagel na saray kalokalot; apoy, asupre tan sake’ya ampetang a dagem . . . Ta si Jehova matunong, aroen to so katunongan.”​—Salmo 11:4-7.

Sakey a Balon Mundo na Inkatunong

13, 14. Akin ya ontalona ed balon mundo so kaptekan tan inkatunong?

¹³ Kayarin deralen nen Jehova iyan agmatunong a sistema na bengabengatla a kokontrolen nen Satanas, itarok to so sakey a maglorian balon mundo. Uleyan itan na mangatatawen a Panarian na Dios, ya imbangat nen Jesus ya ipikasi na saray babangatan to. Say kaugsan tan ag-inkahustisya et nasalatan la na kaptekan tan inkatunong, tan diad satan a panaon et sigpot lan naebatan so pikakasin: “Onsabi komon so panarian mo. Nagawa komon so linawam, unong ed tawen, ontan met ed dalin.”​—Mateo 6:10.

¹⁴ Ibabaga ed sikatayo na Biblia no anton klase na pananguley so nailaloan tayo, salanti, say pananguley a pipirawaten natan na amin a maptek-impanpuson totoo. Sigpot lan nasumpal ed satan iray salita diad Salmo 145:16: “Sika [Jehova a Dios] buskagen mo so limam, tan peneken mo so saray pilalek na ami bengatlan mabilay.” Onia met so ibabaga na Isaias 32:1: “Nia sakey ya ari [si Jesu-Kristo diad tawen] so man-ari naani ed kaptekan, tan saray prinsipe [saray mangilaman nen Kristo diad dalin] manuley ira naani ed inkatunong.” Nipaakar ed Arin si Jesu-Kristo, oniay impasakbay na Isaias 9:7: “Ed ibaleg na pananguley to tan kareenan anggapo naani anggaan, ed trono nen David, tan ed panarian to, a sikato so iletneg to, tan sikato so ipaalagey to a tekep na inkatunong tan kaptekan a manlapud natan angga ed ando lan ando. Say paga nen Jehova na saray ehersito so manumpal ed saya.” Kasin nanenengneng mon sakey ka ed saramay uuleyan na satan a matunong a pananguley?

15. Anto so gawaen nen Jehova parad katooan diad balon mundo?

¹⁵ Diad balon mundo na Dios, anggapo lay rason pian ibalikas tayo iray salita ed Eclesiastes 4:1: “Pinmawil ak tan anengneng ko so saray  amin a panamasegsegang a nagagawa ed leksab na banwa; et, nia saray lua na saray naaposan, tan andian ira na managligliwa; et dia ed abay na saray manangapos da wala nen saman so pakayari; balet andian ira na managligliwa.” Tua a lapud agni ayadyari nonot tayo, agtayo ni sigpot a narandan no panon karakep itan a balon mundo na inkatunong. Anggapo la so kaugsan, noagta puros kaabigan la so nagawa ed inagew-agew. On, ipetek nen Jehova so amin a bengatlan lingo, tan gawaen to itan diad paraan a mas maabig ni nen say iilaloan tayo. Matukotukoy a pinuyanan nen Jehova a Dios si apostol Pedro a mangisulat: “Unong ed sipan to alagden tayo so saray tawen a balo tan dalin a balo, a sikara so panaayaman na katunongan.”​—2 Pedro 3:13.

16. Diad anton pantalos ya akaletneg la iray “tawen a balo” tan nipaparaan la natan so “dalin a balo”?

¹⁶ Talagan akaparaan la “iray tawen a balo,” salanti, say mangatatawen a gobierno na Dios ya uleyan nen Kristo. Tan saramay magmaliw a kabiangan na “dalin a balo,” say balon mangaraldalin a sosyedad na saray matoor a managdayew, so natitipon la diad sarayan kaunoran ya agew. Ngalngalin pitoran milyon la so bilang da natan, diad manga 235 a daldalin tan diad ngalngalin 100,000 a kongregasyon. Minilyon a totoo so makakaaral la ed maptek tan matunong iran dalan nen Jehova, tan bilang resulta et panggagayagaan da ed sankamundoan so pankakasakey a paeeleten na Makristianon aro. Say pankakasakey da et sankaimano, sankabayagan la ed mundo, a mas matalonggaring ni nen say antokaman a pankakasakey a naeeksperiensya na saray uuleyan nen Satanas. Satan a panaaroan tan pankakasakey so pagpauna na say onsabin alay abig a panaon diad balon mundo na Dios, ya uleyan na kaptekan tan inkatunong.​—Isaias 2:2-4; Juan 13:34, 35; Colosas 3:14.

Onsaew so Iyataki nen Satanas

17. Akin a seguradon onsaew so unor ya iyataki nen Satanas ed saray totoo nen Jehova?

¹⁷ Agmanbayag et onataki lay Satanas tan saray patumbok to ed saray mandadayew ed si Jehova pian deralen ira. (Ezequiel 38:14-23) Nagawa itan legan na samay tinukoy nen Jesus a ‘baleg ya irap, ya anggapo so ontan a nanlapud gapo na mundo ya angga ed natan, anggapo, anggapo la naani.’ (Mateo 24:21) Kasin manaeg si Satanas? Andi. Oniay ipapaseguro ed sikatayo na Salitay Dios: “Si Jehova aroen to so kaalasan, tan agto ikaindan so sasantos to; niapiger ira lawas: balet say bini bagel napater. Say matunong tawiren to so dalin tan manayam diman lawas.”​—Salmo 37:28, 29.

18. (a) Panon so ikiwas na Dios ed magano lan iyataki nen Satanas ed saray totoo To? (b) Akin a makagunggona ed sika so panrepaso ed sayan impormasyon a nibase’d Biblia nipaakar ed italona na inkatunong odino inkahustisya?

¹⁸ Say iyataki nen Satanas tan saray patumbok to ed saray lingkor nen Jehova et sampot lan kaugsan a nagawaan to. Oniay impasakbay nen Jehova panamegley nen Zacarias: “Say manidiwit ed sikayo so manidiwit ed bukel na matak.” (Zacarias 2:8, NW) Ipapatnag na satan a singano walay mangitutuklaw na gamet to ed bukel na mata nen Jehova. Sikatoy onkiwas a tampol tan pagiten to iray manggagawa ed satan. Saray totoo nen Jehova so sankamaaroan, totoon walaay pankakasakey, sankadeenan, tan sankamatulokan ed ganggan diad dalin. Kanian agbalot makanepegan tan agmakatunongan ya atakien ira. Ag-itan abuloyan na say manunan ‘manangaro na inkatunong.’ Say ikiwas to ed biang na totoo to so manresulta ed magnayon a kaderal na kakabusol da, italona na inkatunong odino inkahustisya, tan kiliktar na saramay mandadayew ed saksakey a tuan Dios. Agaylan makapakelkelaw tan makapaliket iran ebento so magano lan naeksperiensya tayo!​—Uliran 2:21, 22.

Panon Yon Ebatan?

• Akin a kasmak a tuloy so ag-inkatunong?

• Panon a solbaren nen Jehova so ag-inkahustisya diad dalin?

• Anto so agusgustoan mo diad sayan impanaral nipaakar ed italona na inkatunong odino inkahustisya?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 23]

Kasmak so kaugsan sakbay na Delap, tan onkakasmak met itan diad sarayan ‘kaunoran ya agew’

[Litrato ed pahina 24, 25]

Diad balon mundo na Dios, salatan na inkatunong tan kaptekan so kaugsan