Von ernoa kjlien aun woat jun Kjint daut aul moakjen, daut eenje Menschen eenen Unjascheet moaken, wan wäa eene aundre Hutkalia haft ooda von sestwua es, un soone woaren dän dan aundasch behaundlen. Woo kjenn jie jun Kjint halpen, daut daut nich uk aunfangt, soo to denkjen? Waut kjenn jie doonen, wan se jun Kjint schlajcht behaundlen, wäajen daut von eene jewesse Sort Menschen es?

Waut wie en disen Artikjel seenen woaren

•  Doaräwa räden, daut et veschiedne Sorten Menschen jeft

•  Daut erkjläaren, wan Menschen eenen Unjascheet moaken

•  Selfst een goodet Biespel sennen

•  Wan june Kjinja lieden, wäajen dee aundasch sent

 Woo jie daut erkjläaren kjennen: Daut es soo scheen, daut de Menschen äwa de gaunze Welt soo veschieden loten, un daut es soo intressaunt, woo veschieden dee daut haben. Oba wäajen wie veschieden sent, jleewen eenje Menschen, see kjennen aundre schlajcht behaundlen, bloos wäajen woo dee sitt ooda woo dee daut haben.

 Oba de Bibel wiest, daut wie aula von eenen Mensch komen. En Werkjlichkjeit sent wie noch aula em Frintschoft.

 Karen sajcht: “Wie haben jemoakjt, daut wan onse Kjinja met veschiedne Sorten Menschen toop sent, dan woaren dee daut selfst en, daut jieda Mensch daut wieet es, daut eena dän leeft un respakjt.”

 Irjentwanea woaren june Kjinja en de Norechten doavon hieren, daut se Menschen von eene jewesse Sort orrajcht behaundlen ooda soogoa waut aundoonen. Woo kjenn jie jun Kjint daut erkjläaren, woo daut met daut steit? Daut es doano, woo oolt daut es.

•   Gaunz kjliene Kjinja. En daut Heft Parents schreef de Dokta Allison Briscoe-Smith: “Kjliene Kjinja woaren daut sea goot en, waut jerajcht ooda ojjerajcht es. Dan nuzt soone Jeläajenheiten ut toom met jun Kjint äwa de Ojjerajchtichkjeit räden.”

•   Schoolkjinja. Kjinja tweschen 6-12 Joa sent foaken sea nieschierich un haben eenjemol schwoare Froagen. Prooft, dee äare Froagen soo goot aus jie kjennen to beauntwuaten. Vetalt met june Kjinja doaräwa, waut dee enne School beläwen ooda waut de em Tellewizhen ooda em Internet seenen. Wiest dee, daut daut orrajcht es, äwa aundre Menschen schlajcht to denkjen.

•   Jugentliche. Jugentliche sent aul en een Ella, wua dee aul schwandre Sachen vestonen kjennen. En dee Joaren es daut eene sea goode Jeläajenheit, daut jie un jun Kjint kjennen äwa de Norechten räden, wua een Unjascheet mank Menschen jemoakt woat.

 Tanya sajcht: “Wie räden met onse Kjinja doaräwa, daut eenje Menschen sikj selfst fa hecha talen aus aundre, wäajen dee woaren daut irjentwanea beoobachten ooda selfst beläwen, krakjt endoont wua dee wonen. Wan wie tus nich äwa daut räden, dan wudden dee uk kjennen aunfangen, soo to denkjen aus de aundre. Wäajen doa woat väl von soont vetalt toom de Kjinja daut enbillen, wan daut uk nich soo es.”

 Kjinja lieren sea von aundre. Doawäajen es daut wichtich, waut jie aus Elren sajen un doonen. Toom Biespel:

•   Spos jie noch mol äwa eene jewesse Sort Menschen ooda haben junt verekjt äwa dee? Daut Buak American Academy of Child and Adolescent Psychiatry sajcht: “June Kjinja woaren doano kjikjen, waut jie doonen, un doano horchen, waut jie sajen. Un onen daut dee daut moakjen, woaren dee junt nodoonen.”

•   Jleich jie met veschiedne Menschen von veschiedne Städen oppe Welt toop to sennen? Alanna Nzoma es een Dokta fa Kjinja un see sajcht: “Wan jie wellen, daut june Kjinja . . . [groote] Frind woaren met veschiedne Menschen, waut veschieden oppjewossen sent, dan mott jie aus Elren uk met soone Frind sennen.”

 Katarina sajcht: “Met de Joaren hab wie aus Famielje Menschen von aulawäajen oppe Welt no ons jekroacht. Wie lieeden, waut dee en äa Launt äten un waut von Spell dee horchen. Eenjemol trock wie ons mau rajcht soo aun, aus daut en dee äa Launt Mood es. Wan wie met onse Kjinja von aundre Menschen räden deeden, räd wie nich soo sea doaräwa, daut dee aundasch leet. Un wie proowden uk nich äwa onse Sort Menschen to puchen.”

 Wan doa uk väl äwa jerät woat, daut wie aula äwareen sent, jeft daut doawäajen väl Hauss enne Welt, bloos wäajen aundasch sennen. Doawäajen kaun daut leicht sennen, daut june Kjinja schlajcht behaundelt woaren, besonda wan dee aundasch sitt aus dee, waut rom junt wonen. Waut kjenn jie dan doonen?

 Unjastot junt de Sach. Haft deejanja jun Kjint met Fliet beleidicht, ooda haft dee bloos waut jesajcht onen to denkjen? (Jakobus 3:2). Es daut needich dän Trubbel derchtoräden met dänjanjen, ooda kjenn jie daut bloos soo tochloten?

 Secha es daut wichtich, utjejlikjt to sennen. De Schreft rot ons too: “Lot die nich leicht enoajren” (Liera 7:9, PB). Eenen Unjascheet manke Menschen to moaken, es waut iernstet. Oba daut bediet nich emma, daut daut jäajen diene Sort Menschen wia, wan du die ojjerajcht behaundelt feelst.

 Jieda Loag es uk veschieden. Doawäajen mott eena uk ieescht mol seenen, waut doa krakjt wia, ea eena doa waut met deit.

 Wan jie junt ieescht aules unjastonen haben, dan denkjt äwa dise Froagen no:

•   Wudd onse Kjinja daut halpen, wan dee emma jleewden, daut jieda eena eenen Unjascheet manke Menschen muak un daut emma ut eenen schlajchten Senn?

•   Wudd onse Kjinja dis Rot ut de Schreft halpen: “Nemm die nich aules aun, waut de Menschen sajen”? (Liera 7:21, PB).

 Es ons Kjint met Fliet beleidicht worden? Lieet june Kjinja, daut daut een langet Enj en äare Henj es, aus daut goot ooda schlajcht utkomen woat. Eenjemol deit dee, waut sikj äwa aundre domm haft un nerkjt, daut bloos doatoo toom seenen, waut eena doonen woat. Foaken es daut dan daut baste, sikj nuscht doarut to moaken.

 Jun Kjint wudd uk kjennen met dänjanjen räden, wan daut nich wudd noch jratren Trubbel jäwen. Veleicht wudd daut gaunz ruich sajen kjennen: “Waut du jroz sätst (ooda deetst), es nich fein.”

 Sull jie daut veleicht aunmalden? Es jun Kjint enne Jefoa ooda denkj jie, doa sent aundre Jrind, wuarom daut nich sull tochjeloten woaren? Dan hoolt junt nich trigj, dee daut to sajen, waut enne School veauntwuatlich sent, ooda malt daut bie daut Jesaz.