1. Om waut wia Jesus sea todoonen?

AUN dän latsten Owent ver sienen Doot wia Jesus sea doarom bekjemmat, woo siene Jinja daut lota wudd gonen. Hee bäd mau rajcht to sienen Voda: “Ekj froag nich doafäa, daut du an ut dise Welt nämen saust, oba daut du an verem beesen bewoaren saust. See sent nich von dise Welt, jrod soo aus ekj uk nich von dise Welt sie” (Johanes 17:15-16). Dit wiest, woo sea hee siene Jinja leewd un woo iernst daut wia, waut hee dän Owent aul to eenje von an jesajcht haud: “[Jie sent] nich von dise Welt” (Johanes 15:19). Jesus wia sea doarom todoonen, daut siene Jinja sikj sullen von de Welt oppoat hoolen.

2. Waut es met de “Welt” jemeent, von dee Jesus räd?

² Waut es met de “Welt” jemeent, von dee Jesus hia räd? Daut sent aul dee Menschen, waut Gott nich deenen un waut vom Fient beharscht woaren. De Welt haft krakjt soonen Jeist aus de Fient; dee es stolt un denkjt bloos aun sikj (Johanes 14:30; Efeesa 2:1-2; 1. Johanes 5:19). Doawäajen es “Frintschoft met dise Welt Fientschoft jäajen Gott” (Jakobus 4:4). Oba woo kjennen dee, waut en Gott siene Leew bliewen wellen, en de Welt läwen, onen daut see een Poat von dee sent? Well wie mol fief Sachen seenen, waut doabie eene Help sent: (1) Gott sien Rikj tru unjastetten un von de Politikj wajchbliewen; (2) ons nich loten von dise Welt äaren Jeist ennämen; (3) aunstendich jekjleet un renlich sennen;  (4) ons daut Läwen nich beloden un (5) daut Kjrichsjereetschoft brucken, waut Gott ons jeft.

3. (a) Woo docht Jesus äwa de Politikj? (b) Wuarom sent Jesus siene jesaulwde Nofolja Veträda von daut Kjennichrikj? (See de Footnoot.)

³ Jesus menjd sikj nich mank de Politikj (Rejierungssachen) von dise Welt. Enne Städ daut deed hee von Gott sien Rikj prädjen. Daut es de himlische Rejierunk, wua hee selfst wudd de Kjennich sennen (Daniel 7:13-14; Lukas 4:43). Doawäajen säd Jesus uk to dän reemischen Harscha Pontius Pilatus: “Mien Kjennichrikj es nich von dise Welt” (Johanes 18:36). Jesus siene Nofolja nämen sikj aun am een Biespel; see moaken daut Kjennichrikj aulawäajen bekaunt un unjastetten tru Gott sien Rikj un uk Jesus, dän Kjennich (Matäus 24:14). De Apostel Paulus schreef: “Wie [sent] nu Christus siene Veträda fa dise Bootschoft . . . Soo pracha wie junt en Christus siene Städ: Lot junt met Gott veseenen” (2. Korinta 5:20). *

4. Woo haben woare Christen bewäsen, daut see Gott sien Rikj tru unjastetten? (See uk dän Kausten “ Woo de ieeschte Christen äwa Politikj dochten”.)

⁴ Wan doa wäa von siene Rejierunk aus een Veträda no een aundret Launt jeschekjt woat, menjt dee sikj nich mank de Rejierungssachen von daut Launt. Hee schauft bloos fa siene ieejne Rejierunk. Soo es daut uk met Jesus Christus siene jesaulwde Nofolja; dee äa “Birjarajcht . . . es em Himmel” (Filippa 3:20). Doaderch, daut dee soo flietich Gott sien Rikj bekauntmoaken, haben aul millionende von Jesus Christus siene “aundre Schop” kunt met Gott veseent  woaren (Johanes 10:16; Matäus 25:31-40). De “aundre Schop” unjastetten Jesus siene jesaulwde Breeda. Dise beid Gruppen schaufen toop aus eene Häad, moaken daut Kjennichrikj un sienen Kjennich bekaunt un menjen sikj nich mank de Politikj von dise Welt (läs Jesaja 2:2-4).

5. Waut es bie de Christen aundasch aus bie daut Volkj Israel ieeschtemma? Waut bediet daut fa ons?

 ⁵ Wie wellen Jesus tru unjastetten. Daut es oba nich de eensja Grunt, wuarom wie ons nich en de Politikj nenmenjen. Biejlikj läwen onse Gloowesbreeda vondoag en veschiedne Lenda oppe gaunze Welt. Daut es nich soo aus don bie de Israeliten, waut bloos en daut Launt läwden, waut Gott an jejäft haud (Matäus 28:19; 1. Petrus 5:9). Wan wie nu wudden eene polietische Partei ooda Grupp unjastetten, woo wudd wie Gott dan kjennen oppe gaunze Welt veeent deenen un frie met aulem äwa dän sien Rikj räden? (1. Korinta 1:10). Un sell wie nich uk onse Breeda leewen? Woo wudd wie dan kjennen em Kjrich jäajen dee kjamfen? (Johanes 13:34-35; 1. Johanes 3:10-12). Doawäajen säd Jesus, daut siene Nofolja nich sullen daut Schwieet nämen. See sullen soogoa äare Fiend goot sennen (Matäus 5:44; 26:52; see uk dän Kausten “ Sto ekj werkjlich opp Jehova siene Sied?”).

6. Wäm motten Christen daut ieeschte jehorchen? Un wuarom?

⁶ Aus woare Christen hab wie ons nich irjenteenen Mensch, eene Sach ooda een Launt hanjejäft, oba Gott. En 1. Korinta 6:19-20 sajcht daut: “Jie ieejnen junt nich selfst. Jie sent fa eenen dieren Pries jekoft.” Wie jäwen “dän Kjeisa” daut, waut dän traft. Wie achten aulsoo de Rejierunk, betolen Taks un sent jehuarsom. Oba noch wichtja es, daut wie Gott daut jäwen, “waut sient es” (Markus 12:17; Reema 13:1-7). Doawäajen bäd wie bloos Gott aun, leewen am met ons gaunzet Hoat un jehorchen am en aules. Wie wudden soogoa ea ons Läwen jäwen, aus daut wie am wudden ontru woaren (Lukas 4:8; 10:27; läs Aposteljeschicht 5:29; Reema 14:8).

7-8. Waut es de Welt äa Jeist? Woo wirkjt dee en ojjehuarsome Menschen?

⁷ Sikj von de Welt oppoat to hoolen bediet uk, dee äaren  beesen Jeist to wadastonen. Paulus schreef: “Wie haben nich dise Welt äaren Jeist jekjräajen, oba dän Jeist, dee von Gott es” (1. Korinta 2:12). Un no de Efeesa schreef hee, daut see ea “soo läwden aus dise Welt daut velangd, un de onsechtboare Macht, dee äwa dise Welt harscht, unjadon wieren, dän Jeist, dee en dee wirkjt, dee Gott nich jehorchen” (Efeesa 2:1-3).

⁸ De Welt äa Jeist, aulsoo äare Jesennunk, kjemt vom Fient un brinjt de Menschen doatoo, daut see Gott ojjehuarsom sent, äare Fleescheslost nogonen un hinjaraun sent “no waut de Uagen jankat” (1. Johanes 2:16; 1. Timotäus 6:9-10). Dis Jeist es soo jefäadlich, wiels dee ons doatoo brinjen well, daut to doonen, waut onse sindje Natua well. Un foaken woa wie daut nich mol en. Dis Jeist es äwaraul, soo aus Loft, un es emma aum wirkjen. Dee brinjt ojjehuarsome Menschen bat doa, daut dee emma dolla soo jesonnen sent, aus Gott daut nich jefelt. De Welt äa Jeist bewirkjt, daut de Menschen dän beesen Fient emma änelja woaren un biejlikj stolt sent, bloos aun sikj denkjen, bejierich sent, sikj nuscht mea wellen sajen loten ooda jäajenaun sent (Johanes 8:44; Aposteljeschicht 13:10; 1. Johanes 3:8, 10). *

9. Woo kaun de Welt äa Jeist sikj en onse Jedanken un ons Hoat ennasten?

⁹ Wan wie nich oppaussen, kaun de Welt äa Jeist sikj uk en onse Jedanken un en ons Hoat ennasten (läs Spricha 4:23). Foaken fangt daut aun, onen daut eena daut soo rajcht enwoat, biejlikj wan eena Menschen, waut Jehova nich leewen, fa goode Frind talt un met dee toop es (Spricha 13:20; 1. Korinta 15:33). Dise Welt äa Jeist kaun ons uk ennämen derch Bieekja, waut sikj fa Christen nich jehieren, derch Websieden met schwiensche Bilda ooda von Aufjefolne, derch Sport, wua aules bloos om jewennen jeit, ooda derch sest schlajchten Tietvedrief. Wie motten fa aules oppaussen,  waut met dän Soton siene Iedeeen un siene Welt to doonen haft.

10. Woo kjenn wie ons jäajen de Welt äaren Jeist wäaren?

¹⁰ Woo kjenn wie ons dan jäajen de Welt äaren Jeist wäaren un en Gott siene Leew bliewen? Wie motten emma wada om dän heiljen Jeist bäden un aules to Help nämen, waut Jehova ons jejäft haft, om ons em Gloowen to stoakjen. Jehova es väl stoakja aus de Fient un dän siene beese  Welt (Jakobus 4:7). Doawäajen mott wie pinkjlich bäden, soo daut wie nich von Jehova aufkomen.

11. Woo es aun de Kjleedie de Welt äa Jeist to seenen?

¹¹ Woo een Mensch enjestalt es, es foaken aul von buten to seenen. En väle Lenda trakjen de Menschen sikj soo onaunstendich aun, daut em Tellewizhen mol eena jesajcht haud, daut wudd boolt nich mea aun de Kjleeda to seenen sennen, woont eene Hua wia un woont nich. En eene Post wia uk mol to läsen, woo väle sikj jleichen auntotrakjen: “Väl Hut wiesen un kjeene Schomp haben.” Un daut fangt aul bie kjliene Mejalkjes aun. Aundre wada trakjen sikj prost un velumpt aun. Soo wellen see wiesen, daut see doamet ontofräd sent, woo daut en de Welt dreit, ooda daut see nich väl om sikj romjäwen.

12-13. Aun waut fa Gruntsauzen sell wie denkjen, wan daut doarom jeit, woo wie ons auntrakjen, fläajen un oppfiksen?

¹² Jehova siene Deena achten sea doaropp, daut see aulentiet ordentlich, bescheiden un veninftich aunjetrocken un rein sent. Fa gottesferchtje Mana un Frues jehieet sikj daut, daut see sikj emma “aunstendich un schmock [ooda veninftich] kjleeden”, soo daut daut met äare “goode Woakjen” tooppaust. An bediet daut mea, “en Gott siene Leew” to bliewen, aus daut de Menschen no an kjikjen sellen (1. Timotäus 2:9-10; Judas 21). Daut, waut ons daut dolste utstraumen saul, es “een stella, leeftolja Jeist em Hoat”, wiels “doaraun haft Gott een grooten Jefaulen” (1. Petrus 3:3-4).

¹³ Wie motten uk doaraun denkjen, daut aundre dän woaren Gloowen eenjemol doano beuadeelen, woo wie ons auntrakjen, fläajen un oppfiksen. Daut griechische Wuat, waut met “aunstendich” äwasat es, kaun bedieden, aundre äare Meeninj un Jefeelen iernst nämen un achten. Wie wellen aulsoo uk aun aundre äa Jewessen denkjen un nich bloos sajen: “Daut kjemmat je dee nuscht, woo ekj mie  auntrakj.” Wie wellen, daut von Jehova un von sien Volkj goodet jerät woat, un wie wellen bewiesen, daut wie Gott siene Deena sent. “Gott to ieren” es fa ons äwa aules (1. Korinta 4:9; 10:31; 2. Korinta 6:3-4; 7:1).

14. Äwa waut vonne Froagen wudd eena sellen nodenkjen?

¹⁴ Em Prädichtdeenst un bie de Toopkomes es daut besonda needich, daut ons ordentlich un rein lat. Doatoo mol een poa Froagen toom nodenkjen: “Lat aundre daut onmoakhauftich met miene Kjleedie un miene Renlichkjeit? Motten aundre sikj wäajen mie schämen? Lot ekj mie Väarajchten en de Vesaumlunk derchgonen, bloos wiels ekj daut nich endren well, soo aus ekj mie auntrakj ooda oppfiks?” (Psalm 68:7; Filippa 4:5, NW; 1. Petrus 5:6).

15. Wuarom jeft daut en Gott sien Wuat nich eene lange List met Räajlen äwa Kjleedie un Renlichkjeit?

¹⁵ En de Schreft jeft daut fa Christen nich eene lange List met Räajlen äwa Kjleedie un Renlichkjeit. Jehova lat ons en dän Stekj väl Frieheit un well, daut wie selfst nodenkjen. Hee well, daut wie stoakje Christen woaren, daut wie ons äwa biblische Gruntsauzen Jedanken moaken un ons doarenn eewen, “tweschen goot un schlajcht to unjascheeden” (Hebräa 5:14). Un Jehova well uk, daut wie aules, waut wie doonen, ut Leew fa am un fa onsen Näakjsten doonen (läs Markus 12:30-31). Jehova siene Gruntsauzen loten ons väl  Frieheit, selfst to entscheiden, woo wie ons auntrakjen ooda oppfiksen. Daut es biejlikj doaraun to seenen, woo veschieden straum onse Breeda un Sestren oppe gaunze Welt sikj auntrakjen un woo schaftich dee sent.

16. Waut well de Welt äa Jeist ons enbillen, oba waut säd Jesus? Äwa waut fa Froagen sell wie nodenkjen?

¹⁶ De Welt äa Jeist well de Menschen enbillen, daut eena bloos dan kaun tofräd sennen, wan eena väl Jelt un irdische Dinj haft. Oba Jesus lieed soont nich. Wan hee uk nich velangd, daut wie sullen een besonda jerinjet Läwen fieren ooda ons nuscht jennen, säd hee oba doch: “Daut Menschenläwen henjt nich doavon auf, daut hee väl besetten deit” (Lukas 12:15). Soo aus Jesus uk säd, kjemt daut Läwen un de woare Tofrädenheit doavon, daut wie ons doaräwa  em kloaren sent, daut ons “daut jeistelje fält”, un doavon, daut ons “Uag kloa kjikjt”, aulsoo daut wie ons daut Läwen nich beloden un daut daut jeistelje dän ieeschten Plauz haft (Matäus 5:3, NW; 6:22). Doatoo mol een poa Froagen toom nodenkjen: “Jleew ekj daut werkjlich, waut Jesus hia säd? Ooda hab ekj mie veleicht von dän ‘Voda äwa aule Läajes’ waut loten enbillen? (Johanes 8:44). Waut es aun mien Läwen to seenen? Von waut räd ekj daut mieeschte? No waut sie ekj hinjaraun? Waut kjemt bie mie daut ieeschte?” (Lukas 6:45; 21:34-36; 2. Johanes 6).

17. Waut fa goodet brinjt daut, wan eena sikj daut Läwen nich belot?

¹⁷ Woo goot Jesus sien Rot es, woat eena mau dan en, wan eena dän uk nokjemt, wiels en de Schreft sajcht daut: “Jie motten oba uk doonen waut daut Wuat sajcht, wiels bloos hieren, rieekjt nich too” (Jakobus 1:22). Deejanje, waut sikj äa Läwen nich onneedich beloden, kjrieen biejlikj derch dän Deenst fa daut Kjennichrikj emma fresch Moot (Matäus 11:29-30). See spoaren sikj uk onneedje Sorjen, Angst un Weedoag em Hoat (läs 1. Timotäus 6:9-10). See sent met daut needje tofräd un haben doaderch mea Tiet fa de Famielje un de Gloowesbreeda. Veleicht kjennen see soogoa ruja schlopen (Liera 5:11). See haben uk mea Freid, wiels see emma reed sent, aundre waut to jäwen (Aposteljeschicht 20:35). Un see feelen ennaliche Fräd un Tofrädenheit un velieren kjeenmol de Hopninj (Reema 15:13; Matäus 6:31-32). Aul dit jeit met Jelt nich to kjeepen!

18. Waut sajcht de Schreft äwa onse Fiend? Woo kjamfen dee jäajen ons?

¹⁸ Wan wie en Gott siene Leew bliewen, schizt ons daut fa dän Soton, waut ons well de Freid ooda daut eewje Läwen wajchnämen (1. Petrus 5:8). Paulus säd: “Wie haben nich mau jäajen Fleesch un Bloot to kjamfen, oba jäajen jewaultje, beese Jeista von de Himmelswelten un met Jewaulten un  Harschoften von em diestren, dee äwa dise Welt harschen” (Efeesa 6:12). Daut griechische Wuat, waut hia met “kjamfen” äwasat es, bediet nich, dän Jäajna von wiet auf ut eene sechre Städ opp Ziel to nämen. Oba daut jeft auntovestonen, daut de Jäajna sikj jäajenäwa komen un von dicht bie feiten. Paulus räd hia uk von de “Jewaulten un Harschoften”, waut “äwa dise Welt harschen”. Daut wiest, daut de beese Jeista nich eefach jrodsoo aunjriepen. Dee haben aules goot jeplont.

19. Waut sent de “Jewäaren”, dee Gott fa ons haft?

¹⁹ Woo kjenn wie aus schwake un onvolkomne Menschen disen Kaumf jewennen? En de Schreft sajcht daut: “Nämt aule Jewäaren, dee Gott fa junt haft” (Efeesa 6:13). Waut sent daut fa “Jewäaren”? En Efeesa 6:14-18 läs wie: “Stot faust, met de Woarheit om junt aus eenen Gort, un de Jerajchtichkjeit ver junt aus een Brostschilt. Daut Evangelium, daut dän Fräd brinjt, trakjt aun soo aus Schoo opp june Feet. Äwa aules nämt dän Gloowen aus eenen Schilt, wua de beesa met siene brennende Feilen nich derchscheeten kaun. June Radunk sat junt opp aus eenen Hoot, un Gott sien Wuat aus een Schwieet, daut de Jeist junt jeft. Dit doot aula em Jebäd un bät Gott om Help. Bät emma wan de Jeist junt doatoo aunmont.”

20. Waut es bie ons aundasch aus bie Soldoten em auljemeenen?

²⁰ Opp dise “Jewäaren”, ooda Kjrichsjereetschoft, kjenn wie ons veloten, wiels dee von Gott komen. Oba wie motten dee emma brucken. Bie Soldoten es daut eenjemol soo, daut dee lange Tieden nich kjamfen brucken. En onsen Kaumf opp Läwen ooda Doot jeft daut oba kjeen vereiwen; dee woat mau dan een Enj haben, wan Gott dän Soton siene Welt ieescht venicht haft un aul de beese Jeista em Aufgrunt sent (Openboarunk 12:17; 20:1-3). Wan du aulsoo met Schwakheiten ooda orrajchte Jedanken to kjamfen hast, dan jeff nich opp. Denkj doaraun, wie motten aula kjamfen, daut wie Jehova kjennen tru bliewen (1. Korinta 9:27). Daut schlemme wudd sennen, wan wie met eemol nich mea kjamfen wudden.

21. Waut es onbedinjt needich, daut wie onsen jeisteljen Kaumf jewennen kjennen?

 ²¹ Bloos met onse ieejne Krauft kjenn wie disen Kaumf oba nich jewennen. Doawäajen halpt Paulus ons denkjen, daut wie uk emma sellen to Jehova bäden. Oba wie motten Jehova uk toohorchen, daut meent sien Wuat studieren, un aule Jeläajenheiten woanämen, ons met onse “Metkjamfa” to vesaumlen. Schlieslich sent je wie nich auleen en disen Kaumf (Filemon 2; Hebräa 10:24-25). Wäa en dise Stekjen nuscht vesiemt, woat de Krauft haben, fa sienen Gloowen entostonen, un woat dän Kaumf jewennen.

22-23. (a) Wuarom mott wie emma reed sennen, fa onsen Gloowen entostonen? Äwa waut fa Froagen sell wie nodenkjen? (b) Waut woa wie en daut näakjste Kapitel seenen?

²² “[Jie] sent . . . nich von dise Welt”, säd Jesus, “un doawäajen kaun de Welt junt nich lieden” (Johanes 15:19). Wie motten aulsoo emma reed sennen, fa onsen Gloowen entostonen, oba wie sellen daut leeftolich un respakjtvoll doonen (läs 1. Petrus 3:15). Denkj mol äwa dise Froagen no: “Wudd ekj daut utlajen kjennen, wuarom Jehova siene Zeijen äwa jewesse Sachen aundasch denkjen aus de Menschen em auljemeenen? Sie ekj mie gaunz secha, daut de Bibel un de trua, weisa Kjnajcht daut rajchte lieren? (Matäus 24:45; Johanes 17:17). Schämt sikj mie daut, aundasch to sennen aus de Welt, ooda es mie daut eene Freid, daut to doonen, waut Jehova fa rajcht talt?” (Psalm 97:12; Matäus 10:32-33).

²³ Foaken prooft de Fient ons oba uk hinjalestich bat doa to brinjen, daut wie ons dise Welt jlikjstalen. Soo aus wie aul jeseenen haben, deit dee daut biejlikj derch schlajchten Tietvedrief. Woo kjenn wie dan Tietvedrief haben, waut ons oppfrescht un wua wie een reinet Jewessen haben kjennen? Daut woa wie en daut näakjste Kapitel seenen.