Waut Läsa weeten wellen

Nämen Jehova siene Zeijen irjent kjliene Poatjes von Bloot aun?

Waut wie gaunz kloa sajen kjennen, es, daut Jehova siene Zeijen nich Bloot aunnämen. Wie jleewen, daut Gott sien Jesaz äwa daut Bloot sikj nich jeendat haft. Vondoag dän Dach kaun daut Bloot en vea Hauptpoats jedeelt woaren, un von dise vea Poats kaun daut dan noch en kjlandre Poatjes jedeelt woaren. Jieda Christ mott selfst entscheiden, aus dee dise kjlandre Poats well aunnämen ooda nich. Wie denkjen nich bloos äwa dän Nutzen ooda dän Schoden no, waut jewesse Doktarieen kjennen met sikj brinjen. Daut wichtichste es, daut wie emma wellen daut nokomen, waut de Schreft sajcht un Gott jefaulen.

Waut de Schreft äwa daut Bloot sajcht, es dietlich. Well wie mol eenjet seenen, waut ons halpen kaun, eene Entscheidunk to moaken.

Jehova Gott säd to onsen Väavoda Noah, daut daut Bloot fa besonda jehoolen must (1. Mose 9:3-4). Daut Jesaz, waut Gott de Israeliten lota jeef, wees, daut daut Bloot heilich wia. Daut sajcht: “Wäa von de Israeliten ooda von de framde bie junt irjentwua Bloot at, däm woa ekj mie selfst entjäajen stalen”. Wan een Israelit dit Jesaz nich nokjeem, kunn dee een schlajchtet Biespel sennen fa aundre. Doawäajen säd Gott, daut hee “däm ut sien Volkj utroden” wudd (3. Mose 17:10, PB). To de Tiet von de ieeschte Christen kjeemen de Apostel un de elre Mana en Jerusalem toop un deeden entscheiden, daut de Christen uk musten von Bloot wajchbliewen. Von Bloot wajchtobliewen, wia krakjt soo wichtich, aus von Huararie un Aufjettarie wajchtobliewen (Aposteljeschicht 15:28-29).

Waut wudd daut en dee Tiet jemeent haben, von daut Bloot “wajchtobliewen”? De Christen deeden nich Bloot äten ooda drinkjen un dee deeden uk nich soon Fleesch äten von een Tia, waut nich utjeblat wort. Un dee eeten uk nich soont, wua Bloot mank wia, soo aus Bloot-Worscht. Opp irjenteene Wajch Bloot äten ooda drinkjen, wia jäajen Gott sien Jesaz (1. Samuel 14:32-33).

De mieeschte Menschen, waut to dee Tiet läwden, dochten nich, daut et orrajcht wia, Bloot to äten ooda to drinkjen. Wie kjennen daut doaraun seenen, waut een Schriewa schreef, waut Tertullian heet. Dee läwd rom 200 Joa no Christus. Dee säd, daut eenje Menschen en de Staut Room Bloot drinkjen deeden, wan dee toop hauden eenen Kontrakt jemoakt. Dee räd uk, von soone Städen, wua de Menschen toopkjeemen toom tookjikjen, woo aundre kjamfen deeden. Doa drunken eenje Menschen von daut fresche Bloot von dän, waut doa dootjemoakt wort, wäajens dee dochten, daut kunn an von eene Krankheit heelen.

Aul dise Sachen talden de Christen fa orrajcht, wan eenje Reema uk dochten, daut et fa de Jesuntheit wia. De Reema brukten soon Äten met Bloot doa mank toom de Christen aufproowen. Tertullian schreef, daut de Christen nich Bloot von de Tieren eeten; soo doa wia kjeen Grunt to denkjen, daut dee wudden Menschenbloot drinkjen.

Väl Menschen vondoag dän Dach jleewen nich, daut et jäajen Gott sien Jesaz es, met Bloot to doktren, wan äa Dokta sajcht, daut et needich es. Wie, aus Jehova siene Zeijen, wellen nich stoawen. Oba to deeselwje Tiet sent wie ons uk gaunz eenich, Jehova sien Jesaz äwa daut Bloot jehuarsom to sennen. Woo kjenn wie dan Gott sien Jesaz äwa daut Bloot vondoag dän Dach nokomen?

Nom Tweeden Weltkjrich fungen de Doktasch emma mea aun, Bloot entolakjen. Oba Jehova siene Zeijen kunnen daut vestonen, daut daut jäajen Gott sien Jesaz wia, un daut jleew wie vondoag dän Dach noch soo. Oba von don es daut aul sea wiedajekomen met de Doktarieen met Bloot. Vondoag dän Dach doonen dee mieeschtens nich gaunzet Bloot enlakjen, oba eent von dise Hauptpoats von daut Bloot: (1) roodet Bloot; (2) wittet Bloot; (3) Blootplotjes; ooda (4) daut flissende Poat von daut Bloot, waut Blootplasma heet (serum opp Enjlisch ooda suero sanguíneo opp Spaunisch). Doano, waut dän Mensch schot, woat de Dokta sajen, aus dän roodet Bloot fält, wittet Bloot, Blootplotjes ooda Blootplasma. Wäajen dee daut Bloot en mea Poats kjennen deelen, kjennen dee daut fa mea aus eenen Mensch brucken. Jehova siene Zeijen weeten, daut gaunzet Bloot aunnämen ooda eent von dise vea Hauptpoats, jäajen Gott sien Jesaz es. Un wäajens Jehova siene Zeijen sikj nich loten Bloot enlakjen, haben dee kunt von Krankheiten beschizt bliewen, soo aus AIDS (SIDA) ooda eene Läwa-Krankheit (Hepatitis), waut eena kaun kjrieen, von Bloot enlakjen.

Oba bie dise vea Hauptpoats jeit uk noch kjlandre Poatjes ruttonämen. Woo woaren dise kjlandre Poatjes jebrukt un waut halpt eenen Christ to entscheiden, aus hee dee well aunnämen ooda nich?

Daut Bloot es von väl veschiedne Sachen toopjestalt. Mau rajcht daut Blootplasma, waut 90 Prozent Wota es, haft uk väl aundre Sachen bennen. Biejlikj es doa een Protein bennen, waut Albumin heet, un Proteinen, waut daut kontrollen, daut eena nich too sea blat, un Proteinen, waut halpen, jäajen Krankheiten to kjamfen. Doktasch kjennen väl Proteinen von daut Blootplasma rutnämen un brucken. Biejlikj kaun een wesset Protein von daut Blootplasma doatoo jebrukt woaren toom soone halpen, waut sea leicht bladen. Wan wäa eene jewesse Krankheit haft, kjennen Doktasch von daut Blootplasma soone Proteinen rutnämen, waut halpen jäajen dise Krankheit to kjamfen. Daut jeft uk noch aundre Proteinen en daut Blootplasma, waut Doktasch brucken kjennen. Oba dise Biespels wiesen, daut et mäajlich es, doa kjliene Poatjes von daut Blootplasma ruttonämen. *

Krakjt soo aus bie daut Blootplasma jeit kjliene Poatjes ruttonämen, jeit daut uk bie de aundre Hauptpoats (roodet Bloot, wittet Bloot un Blootplotjes). Biejlikj kjennen se Poatjes von daut witte Bloot brucken toom eenje Enzindungen un wesse Sorten Kjräft doktren. Wesse Poatjes von de Blootplotjes kaun jebrukt woaren toom Wunden heelen. Un doa woat uk aundre Medizien jemoakt, wua uk Poatjes von Bloot bennen sent. Bie aul soone Doktarieen deit eena sikj nich Bloot enlakjen loten, oba doa woaren Poatjes von de Hauptpoats von daut Bloot jebrukt. Kaun een Christ Doktarieen aunnämen von dise kjlandre Poatjes von Bloot? Wie kjennen kjeenem väasajen, waut dee doonen saul. De Schreft rät nich von aul dise Sorten Doktarieen. Doawäajen mott jieda eena von ons selfst entscheiden, waut dee doonen well, daut dee kaun een reinet Jewessen ver Gott hoolen.

Eenje Christen nämen kjeene Doktarie aun, waut von Bloot kjemt. Nich mol soone, wua kjliene Poatjes mank sent, waut an kunn jäajen eene Krankheit halpen. Dee denkjen doabie aun daut Jesaz, waut de Israeliten hauden, daut daut Bloot sull oppe Ieed jegoten (5. Mose 12:22-24). Waut haben dise Bibelvarzhen met de kjlandre Blootpoatjes to doonen? Toom soone Medizien moaken, waut jäajen Krankheiten schaufen un aundre Medizien, mott daut Bloot oppbewoat un doa woat waut aun jedonen. Soo, daut Bloot woat nich utjegoten. Daut es, woosoo eenje Christen soone Medizien nich wellen aunnämen, krakjt soo goot nich, aus dee sikj nich loten gaunzet Bloot ooda de vea Hauptpoats von daut Bloot enlakjen. Un wie motten dee äare Entscheidunk respakjten.

Oba aundre Christen seenen daut aundasch. Dee loten sikj uk nich gaunzet Bloot enlakjen, uk nich roodet Bloot, wittet Bloot, Blootplotjes ooda Blootplasma. Oba dee loten daut veleicht, daut een Dokta dee met waut doktren deit, waut kjlandre Poats von de vea Hauptpoats mank haft. Un mau rajcht bie dise Sachen haft jieda Christ siene Meenunk. Biejlikj nemt een Christ veleicht eene Doktarie aun, wua kjliene Poatjes von daut Blootplasma mank sent, oba veleicht nemt dee nich irjentwaut aun, wua kjliene Poatjes von daut roode ooda witte Bloot mank sent. Wuarom jleewen dise Christen, daut see jewesse kjlandre Poatjes aunnämen kjennen?

En dän Artikjel “Fragen von Lesern” em Wachtturm vom 1. Juni 1990 sajcht daut, daut Poatjes von daut Bloot von eene Mame no daut Bloot von äa ojjebuarnet Bäbe gonen. Dise Poatjes von de Mame äa Bloot beschitzen daut Bäbe fa Krankheiten. Krakjt soo es daut uk, wan bie daut ojjebuarne Bäbe daut roode Bloot oolt woat; dan kjemt een Poat von daut en de Mame nenn, un daut woat dan von äaren Kjarpa rutjebrocht. Doawäajen denkjen eenje Christen veleicht, daut wan Poatjes von daut Bloot kjennen von eenen Mensch no dän aundre komen, daut see dan uk kjennen Poatjes von de vea Hauptpoats von daut Bloot aunnämen.

Wäajen nich aule Christen eene äwareene Entscheidunk moaken äwa kjlandre Poatjes von daut Bloot, meent daut dan, daut et nich eene wichtje Entscheidunk es? Nä, daut meent daut nich, wäajens daut es eene sea wichtje Sach. Kort jesajcht: Jehova siene Zeijen loten sikj nich Bloot enlakjen un uk nich eent von de vea Hauptpoats von daut Bloot. De Schreft jeft de Christen daut Jeboot, daut dee sellen “von aules wajch bliewen daut derch dän Deenst fa Aufjetta veorreinicht es, un von Huararie, [un] von Bloot” (Aposteljeschicht 15:29, PB). Oba wan daut doarom jeit, aus wie wellen kjlandre Poatjes von de Hauptpoats von daut Bloot aunnämen ooda nich, mott wie daut goot äwalajen un to Jehova bäden.

Väl Menschen vondoag dän Dach nämen irjenteene Doktarie aun, waut an dan jroz halpen kunn. Mau rajcht soone, waut jefäadlich sennen kunn ooda schlajchte Foljen haben kunn, soo aus daut es, wan eena met Bloot doktat. Oba Christen weeten, daut et noch waut wichtjeret jeft aus äare Jesuntheit. Jehova siene Zeijen sent sea dankboa fa goode Doktarieen un dee unjastonen sikj daut goot, aus see irjenteene Doktarie wellen aunnämen ooda nich. Oba wan daut om Doktarieen jeit, wua Bloot met en es, denkjen dee goot doaräwa no, waut Gott sajcht un dee wellen am jefaulen, wiels von am aulet Läwen kjemt (Psalm 36:10).

Wie denkjen krakjt soo aus de Psalmenschriewa, waut säd: “Wiels Gott de HAR es Sonn uk Schilt. De HAR jeft Jnod un Iea. Hee helt fa dee nuscht goodet trigj, dee opprechtich en siene Wäaj gonen. Oo HAR, . . .  jlekjlich es dee Mensch, dee sikj opp die velat”! (Psalm 84:12-13, PB).

[Footnote]

[Kausten]

WAUT DU DIENEN DOKTA FROAGEN KAUST

Wan du eene Doktarie ooda een Oppereeschen hast, wua kunn Bloot met en sennen, dan froag dän:

Weeten aule Doktasch un Nursen, waut doa woaren bie sennen, daut ekj aus eent von Jehova siene Zeijen mie nich well loten Bloot enlakjen (nich gaunzet Bloot, nich roodet Bloot, nich wittet Bloot, nich Blootplotjes un nich Blootplasma), krakjt endoont, waut doa passieet?

Wan du em Twiewel best, aus de Medizien, waut de Dokta die jäwen well, es von Blootplasma, roodet Bloot, wittet Bloot ooda Blootplotjes jemoakt, dan froag dän:

Es dise Medizien von eent von de vea Hauptpoats von daut Bloot jemoakt? Un wan jo, wudd jie mie daut utlajen kjennen, woo dee jemoakt es?

Woo väl von dise Medizien woa jie mie jäwen, un woo woa jie mie dee jäwen?

Wan mien Jewessen daut toolat, dit kjlandre Poat auntonämen, waut vonne Jefoaren sent doa bie?

Wan mien Jewessen daut nich toolat, dit Blootpoatje auntonämen, waut vonne aundre Mäajlichkjeiten jeft daut dan?

Wan ekj mie daut äwa dise Doktarie ieescht krakjt unjastonen hab, wanea kaun ekj junt dan weeten loten, to waut ekj mie sie eenich jeworden?