1-2. Waut vonne scheene Hopninj haben dee, waut Jehova deenen?

DAUT es sea wichtich, eene Hopninj to haben. Eenje hopen, daut see een scheenet Eheläwen haben un jesunde Kjinja ooda daut see von eene schlemme Krankheit wada jesunt woaren. Wie wenschen ons daut veleicht uk. Oba wie haben uk noch waut bätret em Verhop. Wie hopen, daut wie eewich läwen kjennen un daut onse leewe Vestorwne vom Doot oppstonen woaren.

² De Apostel Paulus säd: “Ekj hab uk de Hopninj en Gott, . . . daut en de Tookunft de jerajchte uk de ojjerajchte vom Doot oppstonen woaren” (Apj. 24:15). Paulus wia nich de ieeschta, waut von daut oppstonen vom Doot räd. Hiob räd doa uk aul von. Hee wia sikj secha, daut Gott aun am denkjen wudd un am wada wudd toom Läwen brinjen (Hiob 14:7-10, 12-15).

3. Wuarom es daut goot, wan wie 1. Korinta, Kapitel 15 derchgonen?

³ “Daut de Doodes oppstonen” woaren es mank “de Sachen vom Aunfank” , waut to dän Christengloowen jehieren (Heb. 6:1-2). En 1. Korinta, Kapitel 15 räd Paulus von daut oppstonen. Secha jeewen siene Wieed de Christen ieeschtemma väl Moot. Un dee kjennen uk ons väl Moot jäwen, krakjt endoont woo lang wie aul aun daut oppstonen vom Doot jleewen.

4. Wuarom kjenn wie ons secha sennen, daut onse leewe Vestorwne oppstonen woaren?

⁴ Wäajen Jesus Christus vom Doot oppjestonen es, kjenn wie ons secha sennen, daut uk onse leewe Vestorwne vom Doot oppstonen kjennen. Aus Paulus de Korinta “daut Evangelium” prädijd, räd hee uk von Jesus sien oppstonen (1. Kor. 15:1-2). Hee säd mau rajcht, wan een Christ nich  aun daut oppstonen jleewen wudd, dan wudd dän sien Gloowen vejäfs sennen (1. Kor. 15:17). Daut Jesus vom Doot oppstunt, bewiest, daut uk aundre oppstonen kjennen.

5-6. Waut kjenn wie von 1. Korinta 15:3-4 lieren?

⁵ Aum Aunfank von 1. Korinta, Kapitel 15 räd Paulus von dreeatlei: (1) “Christus es fa onse Sinden jestorwen”. (2) “Hee es begroft worden”. (3) Hee “stunt aum dredden Dach vom Doot opp, soo aus jeschräwen steit” (läs 1. Korinta 15:3-4).

⁶ Waut kjenn wie doavon lieren, daut Jesus storf un begroft wort un vom Doot oppstunt? De Profeet Jesaja haud verutjesajcht, daut de Messias “sien Läwen hanjäwen” wudd un daut sien Grauf “mank de Sinda” sennen wudd. Waut wudd de Messias noch doonen? Jesaja säd, daut dee uk “väle äare Sinden” aufnämen wudd. Daut deed Jesus, aus hee sien Läwen aus Leesjelt jeef (Jes. 53:8-9, 12; Mat. 20:28; Reem. 5:8). Daut Jesus storf un begroft wort un vom Doot oppstunt lieet ons, daut wie uk von Sind un Doot friekomen kjennen un daut wie onse Frind un Frintschoft, waut jestorwen sent, wada woaren seenen kjennen.

7-8. Wuarom kjenn wie ons secha sennen, daut Jesus oppjestonen es?

⁷ Wie motten ons secha sennen, daut Jesus vom Doot oppjestonen es, daut wie jleewen kjennen, daut de Vestorwne oppstonen woaren. Woo kjenn wie ons secha sennen, daut Jehova Jesus werkjlich oppwakjen deed?

⁸ Paulus schreef, daut väle Jesus jeseenen hauden, nodäm daut hee vom Doot oppjestonen wia, un dee vetalden aundre doavon (1. Kor. 15:5-7). De ieeschta, wua Paulus von räden deed, wia de Apostel Petrus. Un doa wieren uk aundre Jinja, waut daut säden, daut Petrus Jesus wada jeseenen haud (Luk. 24:33-34). Un uk “de Twalw”, aulsoo de Apostel, sagen Jesus, aus dee oppjestonen wia. Dan “leet hee sikj von äwa 500 Breeda opp eemol seenen”, woomäajlich bie daut Toopkomen en Galiläa, wua Matäus 28:16-20 von rät. Jesus leet sikj uk von Jakobus seenen. Woomäajlich wia daut Jesus sien Haulfbrooda, waut daut ea nich jejleeft haud, daut Jesus de Messias wia (Joh. 7:5). Oba aus Jesus sikj von Jakobus seenen leet, jleewd hee daut. Un aus Paulus rom 55 n. Chr. sienen Breef schreef, läwden noch väle von dee, waut Jesus jeseenen hauden. Wan doa irjentwäa aun twieweld, aus Jesus oppjestonen wia, kunn dee dise doano froagen.

9. Waut wia no Aposteljeschicht 9:3-5 no noch een Bewies, daut Jesus oppjestonen wia?

⁹ Lota leet Jesus sikj uk von Paulus seenen (1. Kor. 15:8). Paulus (Saul) wia oppem Wajch no Damaskus, aus hee Jesus siene Stemm hieed un en eene Vision sach, daut Jesus em Himmel wia (läs Aposteljeschicht 9:3-5). Daut wia noch een aundra Bewies, daut Jesus opp iernst vom Doot oppjestonen wia (Apj. 26:12-15).

10. Waut wia Paulus reed to doonen, wäajen dee sikj gaunz secha wia, daut Jesus oppjestonen wia?

¹⁰ Eenje motten sikj sea jewundat haben, daut Paulus säd, daut hee Jesus jeseenen haud. Wiels ea deed je Paulus de Christen vefoljen. Aus Paulus sikj ieescht secha wia, daut Jesus werkjlich oppjestonen wia, strenjd hee sikj sea aun aundre daut to vetalen. Doaderch must Paulus väl uthoolen: Daut Schepp bruak twei, wua hee metfua, un hee wort vekjielt un enjestopt (1. Kor. 15:9-11; 2. Kor. 11:23-27). Paulus sad biem prädjen soogoa sien Läwen opp Spell, wiels hee sikj soo secha wia, daut Jesus oppjestonen wia. Es dit aules nich een kloara Bewies fa ons, daut Jesus  werkjlich vom Doot oppjestonen es? Stoakjt daut nich onse Hopninj, daut de Vestorwne oppstonen woaren?

11. Wuarom hauden eenje en Korint veleicht orrajchte Iedeeen äwa daut oppstonen?

¹¹ Eenje en de griechische Staut Korint hauden orrajchte Iedeeen äwa daut oppstonen. Dee säden soogoa, “daut de Doodes nich oppstonen woaren”. Wuarom jleewden dee daut? (1. Kor. 15:12). En Ateen, eene aundre griechische Staut, hauden Jelieede sikj doaräwa domm, daut Jesus sull vom Doot oppjestonen sennen. Veleicht dochten eenje en Korint krakjt soo (Apj. 17:18, 31-32). Aundre wada dochten, daut et nich werkjlich doarom jinkj, daut doa wäa vom Doot oppstunt. Dee talden daut soo, daut eena wäajen siene Sinden doot wia un dan toom Läwen kjeem, wan dee een Christ wort. Oba endoont waut dee dochten, wäa doa nich aun daut oppstonen jleewen wull, dee äa Gloowen wia vejäfs. Wan Gott Jesus nich haud oppjewakjt, dan wudd et kjeen Leesjelt jejäft haben un kjeen Mensch wudd von de Sind looskomen. Aul dee, waut doa nich aun daut oppstonen jleewden, kunnen nich sajen, daut see werkjlich eene Hopninj hauden (1. Kor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14).

12. Wuarom wia daut bie Jesus gaunz besonda, aus hee oppstunt, soo aus 1. Petrus 3:18, 22 sajcht?

¹² Paulus wist daut ut siene ieejne Erfoarunk, daut Jesus Christus “vom Doot oppjestonen” wia. Un bie Jesus wia daut väl bäta aus bie dee, waut ea wada toom Läwen kjeemen, wiels dee storwen lota wada. Paulus säd, daut Jesus “aus ieeschta” oppjestonen wia. Waut meend hee doamet? Na, hee wia de ieeschta, waut aus Jeistpersoon toom Läwen kjeem un uk de ieeschta, waut nom Himmel fua (1. Kor. 15:20; Apj. 26:23; läs 1. Petrus 3:18, Reimerbibel *; 3:22).

13. Waut läd Paulus äwa Adam un Jesus ut?

¹³ Woo kaun eenen Mensch sien Doot daut mäajlich moaken, daut millionende aundre läwen kjennen? Paulus jeef eene gaunz kloare Auntwuat en sienen Breef. Hee vejlikjt doa daut, waut Adam äwa ons jebrocht haft, met daut, waut Christus fa ons mäajlich muak. Aus Paulus schreef, daut “de Doot derch eenen Mensch jekomen es”, meend hee Adam doamet. Dee brocht derch siene Sind grooten Schoden äwa sikj un uk äwa siene Nokomen. Daut dee mol ojjehuarsom wia, späa wie bat vondoag dän Dach noch. Oba wiels Gott sienen Sän vom Doot oppwuak, woat daut nich emma soo bliewen! “Daut de Doodes wada oppstonen” kjemt uk derch eenen Mensch, un daut es Jesus. Paulus säd: “Soo aus en Adam aule Menschen stoawen, soo komen see uk derch Christus wada aula toom läwen” (1. Kor. 15:21-22).

14. Woat Adam wada oppstonen? Laj daut ut.

¹⁴ Waut wull Paulus doamet sajen, daut “en Adam aule Menschen stoawen”? Hee docht aun Adam siene Nokomen, waut aula de Sind metjeorwen haben un onvolkomen sent un stoawen motten (Reem. 5:12). Oba Adam talt nich mank dee, waut wada toom Läwen komen. Wiels Adam een volkomna Mensch wia un met Fliet ojjehuarsom wia, kjemt am Christus sien Leesjelt nich togood. Met Adam es daut soo aus met de Menschen, waut de “Menschensän” aus  “Bakj” rechten woat un dee en de “eewje Strof” nenkomen un fa emma venicht woaren (Mat. 25:31-33, 46; Heb. 5:9).

15. Von wäm rät daut, wan daut sajcht, daut de Menschen “wada aula toom läwen” komen?

¹⁵ Daut es oppfaulent, daut Paulus doavon rät, daut de Menschen “derch Christus wada aula toom läwen” komen (1. Kor. 15:22). En sienen Breef räd Paulus to jesaulwde Christen en Korint un dee wudden oppstonen toom em Himmel läwen. Dee wieren “derch Christus Jesus jeheilicht un aunjestalt . . ., Gott siene heilje to sennen”. Un Paulus räd uk von dee, waut “en Christus enjeschlopen sent” (1. Kor. 1:2; 15:18; 2. Kor. 5:17). En eenen aundren Breef schreef Paulus, daut dee, waut “met Christus sent eent jeworden derch soonen Doot aus hee [haud]”, uk “eent met am toop em Oppstonen vom Doot sennen” woaren (Reem. 6:3-5). Jesus wort aus Jeistpersoon oppjewakjt un fua nom Himmel. Un krakjt soo woat daut uk fa aul dee sennen, waut “en Christus . . . sent” – daut meent de Jesaulwde.

16. Waut bedied daut, aus Paulus säd, daut Jesus “aus ieeschta” oppstonen wudd?

¹⁶ Paulus säd, daut Christus “aus ieeschta [oppstunt] von aul dee, dee enjeschlopen sent”. Daut jeef daut aul ea, daut doa wäa wada toom Läwen kjeem, soo aus Lazarus. Oba Jesus wia werkjlich de ieeschta, waut aus Jeistpersoon oppstunt un eewjet Läwen kjrieech. Un wan Paulus säd, daut Jesus “aus ieeschta” oppstunt, dan jeft daut auntovestonen, daut doa lota noch aundre oppstonen wudden. De Apostel un aundre Jesaulwde wudden met de Tiet krakjt soo oppstonen un em Himmel komen aus Jesus.

17. Wanea wudden de Jesaulwde äaren Loon em Himmel kjrieen?

¹⁷ Aus Paulus aun de Korinta schreef, haud daut oppstonen von de Jesaulwde noch nich aunjefongen. Paulus säd, daut dee lota oppstonen wudden. Hee schreef: “Daut vom Doot oppjewakjt woaren haft siene Ordnunk: Aus ieeschta Christus, un dan met sienem komen dee, dee am aunjehieren” (1. Kor. 15:23; 1. Tess. 4:15-16). Wie läwen nu en dee Tiet, wua Christus jekomen es un aus Kjennich em Himmel harscht. De Apostel un de aundre Jesaulwde, waut storwen, worden nich fuaz vom Doot oppjewakjt. Dee musten wachten, bat Jesus aus Kjennich kjeem. Dan kjrieejen see äaren Loon em Himmel un worden “eent met am toop em Oppstonen vom Doot”.

18. (a) Wuarom kjenn wie sajen, daut et buta daut himlische oppstonen noch een aundret jäwen woat? (b) Waut woat no 1. Korinta 15:24-26 no em Himmel aungonen?

¹⁸ Waut es dan met aul dee true Christen, waut nich de Hopninj haben, met Christus toop em Himmel to läwen? Dee haben uk de Hopninj, daut see vom Doot oppstonen woaren. De Schreft säd je, daut Paulus un aundre, waut em Himmel komen wudden, “em verut” oppstonen wudden (Filip. 3:11, NW). Jeft daut nich auntovestonen, daut et lota noch een aundret Oppstonen jäwen wudd? Daut wudd krakjt met daut tooppaussen, waut Hiob äwa siene Hopninj säd (Hiob 14:15). “Dee, dee . . . [Jesus] aunjehieren”, woaren met am toop em Himmel sennen, wan hee aule Harschoften un Rejierungen un Jewaulten tonuscht moaken woat. Mau rajcht “de latsta Fient, . . . de Doot”, woat venicht woaren. Aul dee, waut em Himmel komen, woaren kjeenmol mea stoawen. Oba woo woat daut met de aundre romkomen? (Läs 1. Korinta 15:24-26.)

19. To waut kjennen dee sikj freien, waut nich de Hopninj haben, em Himmel to komen?

¹⁹ To waut kjennen dee sikj freien, waut nich de Hopninj haben, em Himmel to komen? Paulus säd: “Ekj hab uk de Hopninj . . ., daut en de Tookunft de jerajchte uk de ojjerajchte vom Doot oppstonen woaren” (Apj. 24:15). Daut es kloa, daut de Ojjerajchte nich em Himmel komen kjennen. No daut no mott daut een Oppstonen oppe Ieed jäwen.

20. Wuarom best du die nu noch sechra, daut de Vestorwne oppstonen woaren?

²⁰ Daut es gaunz secha, daut de Vestorwne “vom Doot oppstonen woaren”! Dee, waut oppe Ieed oppstonen, kjennen sikj doatoo freien, daut see hia fa emma läwen woaren. Daut es eene sechre Hopninj, waut ons Troost jäwen kaun, wan doa wäa jestorwen es, waut wie väl jeräakjent haben. Dee kjennen wada toom Läwen komen, wan Christus un siene Metharscha fa “1.000 Joa . . . rejieren” woaren (Opb. 20:6). Wan wie stoawen wudden, ea de dusent Joa bat hia wieren, dan wudd wie ons kjennen secha sennen, daut wie vom Doot oppstonen woaren. Dise “Hopninj lat ons nich toschaund woaren” (Reem. 5:5). Dee kaun ons nu aul stoakjen un ons halpen, daut wie Gott met Freid deenen kjennen. Oba doa es noch mea, waut wie von 1. Korinta, Kapitel 15 lieren kjennen, un daut woa wie en dän näakjsten Artikjel seenen.