1. Woo denkjen eenje doaräwa, eewich to läwen?

 VÄL Menschen paussen opp, waut dee äten, un doonen foaken ekserseisen, om Jesunt to bliewen. Oba dee denkjen nich, daut see woaren fa emma läwen kjennen. Dee denkjen, daut et nich mäajlich es, un dee wellen daut uk nich mol, wäajen daut Läwen soo schwoa es, wan eena oolt woat. Oba Jesus säd, daut et mäajlich wia, “daut eewje Läwen” to haben, soo aus Johanes 3:16 un 5:24 wiesen.

2. Waut vonne Hopninj jeft Johanes, Kapitel 6 ons? (Johanes 6:39-40).

² Soo aus wie en dän väajen Artikjel jeseenen haben, jeef Jesus derch een Wunda dusende Menschen Broot un Fesch. Daut wia butajeweenlich. Oba daut, waut hee dän näakjsten Dach to dee säd, waut am no Kapernaum hinjaraun jekomen wieren, wia noch butajeweenelja. Hee säd, daut de Menschen vom Doot oppstonen kjennen un eewjet Läwen haben (läs Johanes 6:39-40). Denkj mol han, waut daut fa diene Frind un Aunjehieeje bedieden kaun, waut aul jestorwen sent. Jesus siene Wieed wiesen, daut väle, waut jestorwen sent, oppstonen kjennen un daut du un diene Famielje kjennen eewjet Läwen haben. Oba daut, waut Jesus doahinja säd en Johanes, Kapitel 6, es fa väle schwoa to vestonen. Well wie ons daut mol dolla unjasieekjen.

3. Waut säd Jesus no Johanes 6:51 no äwa sikj selfst?

 ³ Nodäm daut Jesus de Menschen en Kapernaum derch een Wunda Broot jeef, dochten dee aun daut Mauna, waut Jehowa äare Väavodasch jejäft haud. De Schreft nant je daut Mauna “Broot vom Himmel” (Psa. 105:40; Joh. 6:31). Jesus muak dietlich, daut doa een wichtja Unjascheet wia tweschen am un daut Mauna. Wan daut Mauna uk een Wunda von Jehowa wia, storwen dee oba, waut doavon eeten (Joh. 6:49). Oba Jesus säd, daut hee “daut woare Broot vom Himmel”, “daut Broot von Gott” un “daut Broot, waut daut eewje Läwen jeft”, wia (Joh. 6:32-33, 35). Hee säd noch: “Wäa von dit Broot at, dee woat fa emma läwen” (läs Johanes 6:51). De Juden wia daut nich dietlich. Woo kunn Jesus sajen, daut hee “daut Broot” wia, waut vom Himmel jekomen wia, un daut dit Broot bäta wia, aus daut Mauna, waut Gott äare Väavodasch jejäft haud? Jesus säd waut Intressauntet doatoo. Hee säd: “Daut Broot, waut ekj fa de Menschen jäw, . . . es mien Kjarpa.” Waut meend hee doamet? Wie sellen daut proowen to vestonen, wiels daut wiest, woo wie un onse Famielje daut eewje Läwen kjrieen kjennen. Well wie mol seenen, waut Jesus doamet meend.

WAUT MET DAUT LÄWENSBROOT UN SIEN FLEESCH JEMEENT WIA

4. Wuarom wieren eenje veschrocken äwa daut, waut Jesus säd?

⁴ Eenje von dee, waut Jesus toohorchten, wieren sea veschrocken, aus hee säd, daut hee sien Kjarpa jäwen wudd, “daut dee läwen” kunnen. Veleicht dochten dee, daut hee äant werkjlich wudd sien Fleesch to äten jäwen (Joh. 6:52). Oba dan säd Jesus waut, waut äant noch dolla veschrock: “Wan jie nich dän Menschensän sien Fleesch äten un sien Bloot drinkjen, dan hab jie nich daut Läwen en junt” (Joh. 6:53).

5. Woo weet wie, daut Jesus daut nich velangd, daut de Menschen sien Bloot drinkjen sullen?

⁵ Aul en Noah siene Tiet säd Gott de Menschen daut auf, Bloot to äten (1. Mo. 9:3-4). Un aus Jehowa de Israeliten daut Jesaz jeef, säd hee äant daut wada auf. Wäa doa Bloot äten wudd, sull “ut sien Volkj utjerot [ooda dootjemoakt] woaren” (3. Mo. 7:27). Jesus lieed de Juden, sikj gaunz aun daut Jesaz Moses to hoolen (Mat. 5:17-19). Doawäajen jeit daut nich mol, daut hee eene Häad Juden daut tooroden wudd, sien Fleesch to äten un sien Bloot to drinkjen. Wan sikj daut uk fonnich hieed, waut Jesus doa säd, lieed hee de Menschen oba doaderch, woo see “daut eewje Läwen” kjrieen kunnen (Joh. 6:54).

6. Wull Jesus haben, daut de Menschen sien Fleesch äten un sien Bloot drinkjen sullen? Laj daut ut.

⁶ Dauts dietlich, daut Jesus een Jlikjnis brukt, aus hee to de Häad Menschen räd, krakjt soo aus hee aul ea een Jlikjnis jebrukt haud, aus hee met de samaritische Fru vetald. Hee säd to ar: “Oba wäa von daut Wota drinkjt, waut ekj dän jäw, dän woat niemols mea darschten. Enne Städ daut woat daut Wota, waut ekj dän jäw, to eene Wotakjwal woaren, waut eewjet Läwen jeft” (Joh. 4:7, 14). a Jesus wull doamet nich sajen, daut de samaritische Fru wudd kjennen eewjet Läwen haben, wan see Wota ut eenen jewessen Borm drunk.  Krakjt soo wull hee uk nich sajen, daut de Häad Menschen, to dee hee en Kapernaum räd, wudden eewjet Läwen haben, wan see sien Fleesch eeten un sien Bloot drunken.

HABEN JESUS SIENE WIEED MET DAUT OWENTMOL TO DOONEN?

7. Waut sajen eenje äwa daut, waut Jesus en Johanes 6:53 säd?

⁷ Eenje, waut aune Bibel jleewen, sajen, daut Jesus siene Wieed en Johanes 6:53 äwa sien Fleesch äten un sien Bloot drinkjen, met daut Owentmol to doonen haben. Wuarom? Wiels Jesus opp dee Sauz meist deeselwje Wieed brukt (Mat. 26:26-28). Dee sajen, daut jieda eena, waut biem Owentmol es, von daut Broot äten un von dän Wien drinkjen saul, waut doa romjerieekjt woat. Es daut rajcht? Dauts sea wichtich, daut wie ons daut unjastonen, wiels jieda Joa komen doa millionende Menschen von oppe gaunze Welt un fieren daut Owentmol met ons toop. Wie woaren ons daut unjastonen, waut doa aundasch es, waut Jesus en Johanes 6:53 säd un waut hee biem Owentmol säd, aus hee daut enfieed.

8. Woo weet wie, daut Jesus siene Wieed en Johanes 6:53 nuscht met daut Owentmol to doonen haben? (See uk de Bilda.)

⁸ Well wie ons dit mol een bät neiwa unjastonen. Ieeschtens: Wanea un wua säd Jesus de Wieed, waut en Johanes 6:53-56  sent? Hee säd dee to eene Häad Juden en Galiläa aune 32 n.Chr. Daut wia ojjefäa een Joa ea hee daut Owentmol en Jerusalem enfieed. Tweedens: To wäm säd hee dise Wieed? De Mieeschte von dee Menschen, waut am en Galiläa toohorchten, wieren dolla om daut Tietelje todoonen aus om daut Jeistelje (Joh. 6:26). Soo, aus Jesus waut säd, waut fa äant nich gaunz leicht to vestonen wia, veluaren dee fuaz äaren Gloowen aun am. Mau rajcht eenje von siene Nofolja veleeten am (Joh. 6:14, 36, 42, 60, 64, 66). Dise Menschen wieren gaunz aundasch aus de 11 true Apostel, waut rom een Joa lota met Jesus toop biem Owentmol wieren aune 33 n.Chr. Dee bleewen bie Jesus, wan see uk nich krakjt vestunden, waut hee lieed. Siene true Apostel wieren aundasch aus de Mieeschte en Galiläa. Dee wieren sikj secha, daut Jesus Gott sien Sän wia, waut vom Himmel raufjekomen wia (Mat. 16:16). Hee lowd dee un säd: “Jie sent dee, dee mie en miene Proowen biejestonen haben” (Luk. 22:28). Dise twee Sachen wiesen aul gaunz dietlich, daut Jesus siene Wieed en Johanes 6:53 nuscht met daut Owentmol to doonen haben. Un daut jeft noch mea Bewies doafäa.

WAUT HABEN JESUS SIENE WIEED MET DIE TO DOONEN?

9. Met waut vonne Grupp haft daut to doonen, waut Jesus bie daut Owentmol säd?

⁹ Bie daut Owentmol jeef Jesus siene Apostel ojjesuadet Broot un säd to dee, daut et sien Kjarpa väastald. Dan jeef hee äant Wien un säd, daut et daut “Bloot von dän Bunt” bedied (Mar. 14:22-25; Luk. 22:20; 1. Kor. 11:24). Daut wia waut sea Wichtjet. Disen nieen Bunt muak hee met de “Menschen von [daut jeistelje] Israel” – waut “en Gott sien Kjennichrikj” sennen woaren – un nich met de Menschen em auljemeenen (Heb. 8:6, 10; 9:15). To dee Tiet kunnen de Apostel daut noch nich gaunz vestonen, daut see boolt wudden met dän heiljen Jeist jesaulft woaren un Poat von dän nieen Bunt sennen un met Jesus toop em Himmel sennen (Joh. 14:2-3).

10. Waut wia doa aundasch, waut Jesus en Galiläa säd un daut, waut hee biem Owentmol säd? (See uk daut Bilt.)

¹⁰ Daut, waut Jesus biem Owentmol säd, wia bloos fa de “kjliene Häad”. Siene true Apostel, waut don met am toop wieren, wieren de ieeschte, waut Poat von dise kjliene Grupp wieren (Luk. 12:32). Dee un uk aundre, waut lota wudden to dise Grupp jehieren, sellen von daut Broot äten un dän Wien drinkjen. Wuarom? Wiels dee woaren toop met Jesus em Himmel sennen. Dits noch waut, waut doa aundasch es bie daut, waut Jesus en Galiläa säd un daut, waut hee bie daut Owentmol säd. Daut, waut hee biem Owentmol säd, wia bloos fa eene kjliene Grupp Menschen. Oba daut, waut hee en Galiläa säd, wia fa väl mea Menschen.

11. Woo weet wie, daut de Säajen, wua Jesus en Galiläa von räd, nich bloos fa een poa Menschen wia?

¹¹ De mieeschte Juden, to dee Jesus en Galiläa aune 32 n.Chr. räd, wullen bloos Äten haben. Oba hee muak dee oppmoakjsom opp waut, waut doa väl wichtja wia aus Äten, wiels see doaderch eewjet Läwen kjrieen kunnen. Jesus säd uk, daut dee, waut aul jestorwen wieren, aum latsten Dach vom Doot oppstonen kunnen un daut eewje Läwen kjrieen. Daut, waut hee en Galiläa säd, wia een  Säajen, waut aule Menschen kjrieen kunnen un nich bloos eene kjliene Grupp. Hee säd mau rajcht: “Dauts je mienen Voda sien Wellen, daut aul dee, waut dän Sän aunnämen un wiesen, daut see aun dän jleewen, daut eewje Läwen haben sellen” (Joh. 6:40). Oba bie daut, wua hee bie daut Owentmol von räd, wia daut nich soo.

12. Waut mott wie doonen, om daut eewje Läwen to kjrieen?

¹² Jesus säd de Juden en Galiläa nich, daut jieda Mensch oppe Ieed daut eewje Läwen kjrieen wudd. Bloos soone, waut wiesen, daut see aun am Gloowen haben, woaren daut kjrieen. Väle, waut sikj Christen nanen, denkjen, daut see bloos motten “aun [Jesus] jleewen” ooda am aus äaren perseeneljen Rada aunnämen, om jerat to woaren (Joh. 6:29). Oba eenje Menschen en Galiläa hauden ieeschtlich Gloowen aun Jesus, oba lota veleeten dee am. Wuarom?

13. Waut motten Jesus siene woare Nofolja doonen?

¹³ De Mieeschte von de Häad, waut Jesus to äten jeef, jinkj daut scheen, am notofoljen, soo lang aus hee äant daut jeef, waut äant jankad. Dee wullen, daut hee äant heeld, emsonst Äten jeef un äant soont lieed, waut see hieren wullen. Oba Jesus wees, daut siene woare Nofolja noch mea doonen musten. Hee kjeem nich no de Ieed, om de Menschen aules to jäwen, waut dee wullen. Dee musten no am komen, doaderch daut dee daut aunneemen un nokjeemen, waut hee äant lieed (Joh. 5:40; 6:44).

14. Waut mott wie doonen, daut Jesus sien Opfa ons togood kjemt?

 ¹⁴ Jesus muak de Häad Menschen dietlich, daut et onbedinjt needich wia, Gloowen to wiesen. Aun waut? Doaraun, daut sien Opfa, aulsoo sien Fleesch un Bloot, daut eewje Läwen jäwen kaun. Daut wia needich, daut de Juden soonen Gloowen hauden, un daut es bat vondoag dän Dach needich (Joh. 6:40). Daut Jesus sien Fleesch un Bloot ons togood kjemt, wua Johanes 6:53 von rät, mott wie Gloowen wiesen aun daut Leesjelt. Daut kjennen een deel Menschen doonen un doaderch jesäajent woaren (Efs. 1:7).

15-16. Waut fa Wichtjet hab wie von Johanes, Kapitel 6 jelieet?

¹⁵ En Johanes, Kapitel 6 lia wie wichtje Sachen, waut fa ons un onse Famielje väl wieet sent. Wie lieren, daut Jesus de Menschen väl räakjent. En Galiläa heeld Jesus de Kranke, lieed dee äwa daut Kjennichrikj un sorjd doafäa, daut dee daut Äten hauden, waut äant fäld (Luk. 9:11; Joh. 6:2, 11-12). Un waut noch Wichtja es: Hee lieed dee, daut hee “daut Broot [es], waut Läwen jeft” (Joh. 6:35, 48).

¹⁶ Dee, waut von de “aundre Schop” sent, doonen nich un sellen uk nich von daut Broot äten un dän Wien drinkjen biem Owentmol (Joh. 10:16). Oba dee kjemt Jesus Christus sien Fleesch un Bloot doawäajen togood. Woo? Doaderch daut dee Gloowen aun Jesus sien Opfa wiesen un aun daut, waut doaderch mäajlich es (Joh 6:53). Soone oba, waut von daut Broot äten un von dän Wien drinkjen, wiesen doaderch, daut see Poat von dän nieen Bunt sent un de Hopninj haben, en daut himlische Kjennichrikj to rejieren. Soo, de Jeschicht en Johanes, Kapitel 6 bediet väl fa ons, endoont aus wie von de Jesaulwde sent ooda von de aundre Schop. Daut wiest ons, daut et onbedinjt needich es, daut wie Gloowen wiesen, om daut eewje Läwen to kjrieen.