▪ Wystarczy, że weźmiesz do ust trochę swej ulubionej potrawy, a natychmiast poczujesz jej przyjemny smak. Ale jak funkcjonuje ten zdumiewający zmysł?

Pomyśl: Twój język oraz inne części jamy ustnej i gardła zawierają grupy komórek nabłonkowych zwane kubkami smakowymi. Wiele z nich umieszczonych jest w brodawkach na powierzchni języka. Pojedynczy kubek smakowy ma do stu komórek receptorowych, z których każda może wykryć jeden z czterech rodzajów smaku: kwaśny, słony, słodki oraz gorzki *. Pikantne potrawy to całkiem inna kategoria. Ostre przyprawy pobudzają receptory bólowe, a nie smakowe! W każdym razie komórki smakowe są połączone z nerwami czuciowymi. Docierające do nich impulsy z informacjami o związkach chemicznych zawartych w pokarmie są od razu przekazywane do pnia mózgu.

Jednak w odczuwaniu smaku bierze udział nie tylko jama ustna. Istotną rolę odgrywa też pięć milionów receptorów węchu znajdujących się w jamie nosowej, dzięki którym możesz rozróżnić jakieś 10 000 zapachów. Ocenia się, że około 75 procent naszych wrażeń smakowych tak naprawdę jest wywołanych przez zapach.

Naukowcy skonstruowali elektrochemiczny nos, w którym rolę sztucznego analizatora zapachów odgrywają detektory gazów. Mimo to neurofizjolog John Kauer, zacytowany w biuletynie Research/​Penn State, zauważył: „Każde urządzenie zbudowane przez człowieka będzie prymitywne w porównaniu z występującym w naturze — niezwykle wyrafinowanym i skomplikowanym”.

Nikt chyba nie zaprzeczy, że zmysł smaku uprzyjemnia posiłki. Uczeni wciąż jednak nie wiedzą, dlaczego poszczególni ludzie bardziej lubią jeden smak od drugiego. „Naukowcy potrafią wyjaśnić wiele procesów zachodzących w ciele ludzkim”, czytamy w naukowym serwisie internetowym Science Daily, „ale nasze zmysły smaku i powonienia do pewnego stopnia pozostają zagadką”.

Co o tym sądzisz? Czy twój zmysł smaku jest dziełem przypadku? Czy nie został raczej zaprojektowany?

[Przypis]

[Ilustracja na stronie 26]

[Patrz publikacja]

przekrój języka

brodawki

[Prawa własności]

© Dr John D. Cunningham/​Visuals Unlimited