KTO nim jest? Jaguar, największy kot na kontynencie amerykańskim. A w jakich miejscach można go napotkać? W dżunglach, lasach, na bagnach, pustyniach i stepach Ameryki Centralnej i Południowej. Jaguar w przeciwieństwie do większości kotów dobrze się czuje nie tylko na ziemi czy drzewach, lecz także w wodzie.

Wyobraź sobie, że stoisz obok dorosłego samca. Długość jego ciała (bez ogona) może dochodzić do 2 metrów, a waga przekracza nieraz 120 kilogramów. Jaguary są samotnikami — w pary łączą się jedynie w okresie godowym. Dojrzałość płciową samce osiągają w wieku 3—4 lat, a samice już w wieku 2 lat. Po ciąży trwającej 3—4 miesiące rodzi się zazwyczaj dwoje kociąt. W niewoli niektóre osobniki żyją ponad 20 lat.

O tych tajemniczych, nieuchwytnych kotach pewien biolog powiedział: „Jaguara bardzo trudno wypatrzyć. Można stać obok, (...) a mimo to w ogóle go nie widzieć”. Płowa sierść nakrapiana czarnymi rozetkami, które pośrodku mają niewielkie plamki, pomaga jaguarowi niepostrzeżenie zniknąć w cieniu.

Samotny, cichy łowca

Jaguar to zwinny łowca. Żywi się przeszło 80 gatunkami zwierząt, w tym tapirami, jeleniami oraz małpami. Ponieważ świetnie radzi sobie w wodzie, poluje też na ryby i żółwie. Widziano kiedyś jaguara, który zabił dużego konia, wlókł go 80 metrów po ziemi, a później przeprawił się z nim przez rzekę.

Ten sprytny kot często zaczaja się na swoje ofiary, siedząc cicho na drzewie. Gdy w pobliżu przechodzi stado pekari — szybkich ssaków podobnych do świń — jaguar wykonuje skok. Potężnym uderzeniem zabija jedną sztukę i błyskawicznie wraca na drzewo. Czeka, aż stado się oddali, a potem zabiera zdobycz.

Ale jaguar nie bywa zaliczany do ludojadów. Ze wszystkich dużych kotów jest najmniej skory do atakowania ludzi. To człowiek bardziej zagraża jaguarom niż one jemu.

Dlaczego tak nieliczne

Dawniej jaguary żyły na obszarze sięgającym od południa USA niemal do krańca Ameryki Południowej. Obecnie zniknęły prawie z połowy terytorium zamieszkiwanego sto lat temu. Do lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku myśliwi rokrocznie zabijali dla skór tysiące jaguarów. W samym tylko 1968 roku z obu Ameryk wyeksportowano ponad 13 500 takich skór. W roku 2002 oszacowano,  że na świecie pozostało niespełna 50 000 jaguarów, z czego dziś poza ogrodami zoologicznymi żyje ich może 15 000.

Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Wildlife Conservation Society (Towarzystwo Ochrony Przyrody), blisko 40 procent terytorium zajmowanego przez jaguary zniknęło wskutek wylesiania. Ocenia się, że w Meksyku co minuta teren ten zmniejsza się o powierzchnię wielkości boiska piłkarskiego. Zmusza to jaguary do polowań na zwierzęta hodowlane.

Na ratunek jaguarowi

Już prawie 200 krajów przestrzega przepisów Konwencji o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem, na mocy której zabijanie jaguarów w celach handlowych jest nielegalne. Ich siedliska są chronione w obrębie parków narodowych. Pierwszy rezerwat tych zwierząt (Cockscomb Basin Wildlife Sanctuary) utworzono w roku 1986 w Belize. Również w Meksyku na półwyspie Jukatan wydzielono na ten cel 150 000 hektarów lasu tropikalnego w Rezerwacie Biosfery Calakmul.

Czas pokaże, jakie rezultaty przyniosą wysiłki podejmowane z myślą o ocaleniu „króla amerykańskich dżungli”. Możemy jednak być pewni, że troskliwy Stwórca już wkrótce ‛doprowadzi do ruiny tych, którzy rujnują ziemię’, i że wtedy — zgodnie z zamysłem Bożym — między ludźmi a zwierzętami zapanuje pokój (Objawienie 11:18; Izajasza 11:6-9).

[Mapa na stronach 24, 25]

[Patrz publikacja]

Występowanie jaguarów

□ dawny zasięg

▪ obecny zasięg

AMERYKA PÓŁNOCNA

AMERYKA CENTRALNA

AMERYKA POŁUDNIOWA