Herodot zajął się dokumentowaniem przyczyn wojen, w których uczestniczyli Grecy. Skupił się zwłaszcza na inwazji Persów z roku 490 p.n.e. oraz tej z roku 480, kiedy on sam był jeszcze dzieckiem. Temat przewodni wzbogacił o obszerne dodatkowe informacje, zapisując wszystko, czego udało mu się dowiedzieć o narodach atakowanych przez Persów.

Herodot wyróżniał się talentem narracyjnym. Miał zamiłowanie do szczegółów, dlatego wplatał w swoje opisy mnóstwo niezbędnych jego zdaniem detali. Jego dorobek jest imponujący, zważywszy, że Herodot nie mógł się oprzeć na urzędowych dokumentach, które ukazałyby ciąg wydarzeń, gdyż sprawozdania takie należały do rzadkości.

W tamtych czasach niewielu podejmowało się spisywania historii, chyba że chodziło o opiewanie na pomnikach jakichś chwalebnych czynów. Herodot musiał polegać na własnych obserwacjach, podaniach ludowych i relacjach innych. Żeby zebrać potrzebne informacje, dużo podróżował. Wychował się w mieście Halikarnas (dzisiejsze Bodrum w południowej Turcji), założonym przez kolonistów z Grecji, i zwiedził większą część tego kraju.

 Poza tym zapuścił się na północ aż w rejon Morza Czarnego i Scytii (leżący obecnie w granicach Ukrainy), a na południu dotarł do Palestyny i Górnego Egiptu. Wydaje się, że kierując się na wschód, odwiedził nawet Babilon. Wyruszył też na zachód i prawdopodobnie tam, w greckiej kolonii na terenie dzisiejszych południowych Włoch, zakończył życie. Gdziekolwiek się znalazł, dzięki obserwacjom i dociekliwym pytaniom zbierał informacje od ludzi, których uznał za godnych zaufania.

Jak wierne są podawane przez Herodota wiadomości? Wiedza o krajach i rzeczach, które osobiście oglądał, jest uważana za dokładną. Jego opisy nieznanych w Grecji zwyczajów — takich jak królewskie obrzędy pogrzebowe Scytów albo mumifikowanie zwłok przez Egipcjan — do jakiegoś stopnia pokrywają się z odkryciami archeologów. W pewnej książce wspomniano, że bogactwo utrwalonych przez niego informacji dotyczących Egiptu „ma większe znaczenie niż wszystko, co w starożytności napisano o tym kraju”.

Niemniej Herodot często nie miał innego wyjścia, jak tylko polegać na wątpliwych przekazach. Ponadto ludzie w jego czasach byli niezbicie przekonani o wpływie pogańskich bóstw na wszelkie wydarzenia. Dlatego jego twórczość częściowo odbiega od standardów, jakim dzisiaj muszą sprostać historycy. Herodot podejmował jednak próby oddzielenia faktów od legend. Otwarcie przyznawał, że nie wierzy we wszystko, co mu opowiadano. Do swoich wniosków dochodził po przesianiu źródeł i porównaniu ich ze sobą.

Opracowane przez niego Dzieje stanowiły zapewne dzieło jego życia. Biorąc pod uwagę materiały, jakimi dysponował, dokonał czegoś naprawdę niezwykłego.