„Szczęśliwy jest człowiek, który znalazł mądrość”

BYŁ poetą, architektem, królem. Roczne wpływy do jego skarbca wynosiły ponad 200 milionów dolarów, co czyniło go najbogatszym władcą na ziemi. Zasłynął też z mądrości. Królowa, która go odwiedziła, była pod tak silnym wrażeniem, że oświadczyła: „Oto nie opowiedziano mi połowy. Mądrością i dobrobytem przerosłeś wieści, których słuchałam” (1 Królów 10:4-9). Opis ten odnosi się do Salomona, króla starożytnego Izraela.

Salomon był zarówno bogaty, jak i mądry. I właśnie dlatego najlepiej potrafił ocenić, co naprawdę jest nieodzowne — bogactwo czy mądrość. Napisał: „Szczęśliwy jest człowiek, który znalazł mądrość, i człowiek nabywający rozeznania, bo lepiej zyskać ją niż zyskać srebro i jako plon mieć ją niżeli złoto. Cenniejsza jest od korali i nie dorównają jej żadne inne twoje rozkosze” (Przysłów 3:13-15).

Ale gdzie można znaleźć mądrość? Dlaczego ma ona większą wartość niż wielkie bogactwa? Jakie są jej zalety? Frapujące odpowiedzi na te pytania zawiera ósmy rozdział biblijnej Księgi Przysłów, napisanej przez Salomona. Mądrość została tam uosobiona, jak gdyby mogła mówić i działać. Sama wyjawia swe zalety i wartość.

„Głośno woła”

Rozdział ósmy Księgi Przysłów rozpoczyna się pytaniem retorycznym: „Czyż mądrość wciąż nie woła i czy rozeznanie nie wydaje swego głosu?” Tak więc mądrość i rozeznanie wciąż wołają, w niczym jednak nie przypominają rozwiązłej kobiety, która czai się w ciemnych miejscach i szepce uwodzicielsko do ucha samotnego i niedoświadczonego młodzieńca (Przysłów 7:12). „[Mądrość] stanęła na szczycie wzniesień, przy drodze, na skrzyżowaniu szlaków. Obok bram, u wejścia do miasta, u progu wejść głośno woła” (Przysłów 8:1-3). Jej mocny i śmiały głos donośnie i wyraźnie brzmi w miejscach publicznych — w bramach, na skrzyżowaniach szlaków i u wejść do miasta. Ludzie bez trudu mogą ją usłyszeć i odpowiednio zareagować.

Któż może zaprzeczyć, że mądrość Boga zapisana w Jego natchnionym Słowie, Biblii, jest dostępna niemal dla każdego mieszkańca ziemi, który pragnie z niej korzystać? „Biblia to najpoczytniejsza książka w dziejach ludzkości” — wyjaśnia The World Book Encyclopedia. Następnie dodaje: „Żadne inne dzieło nie zostało rozpowszechnione w tylu egzemplarzach. Biblia jest też tłumaczona częściej i na więcej języków niż jakakolwiek inna książka”. Całość lub fragmenty przełożono na przeszło 2100 języków i dialektów, toteż ponad 90 procent ludzi może czytać w swoim języku przynajmniej część Słowa Bożego.

Świadkowie Jehowy wszędzie publicznie ogłaszają orędzie biblijne. W 235 krajach gorliwie zanoszą dobrą nowinę o Królestwie Bożym i nauczają ludzi prawdy zawartej  w Biblii. Nakład każdego wydania ich czasopism omawiających tę Księgę — Strażnicy i Przebudźcie się!, ukazujących się odpowiednio w 140 i w 83 językach — przekracza 20 milionów egzemplarzy. Mądrość rzeczywiście wciąż głośno woła w miejscach publicznych!

„Swój głos kieruję do synów ludzkich”

Uosobiona mądrość zaczyna mówić: „Do was, ludzie, wołam, a swój głos kieruję do synów ludzkich. Niedoświadczeni, zrozumcie roztropność; a wy, głupcy, zrozumcie serce” (Przysłów 8:4, 5).

Mądrość zwraca się z powszechnym wezwaniem, skierowanym do całej ludzkości. Nawet niedoświadczonych zachęca, by zabiegali o roztropność, czyli rozwagę, a głupców — by nabyli zrozumienia. Świadkowie Jehowy naprawdę wierzą, że Biblia jest Księgą dla wszystkich, toteż bezstronnie starają się zachęcić każdego, kogo spotykają, do szukania w niej słów mądrości.

‛Moje podniebienie wypowiada prawdę’

Mądrość dalej nawołuje: „Posłuchajcie, bo o najprzedniejszych rzeczach mówię, a otwieram swe wargi w sprawie prostolinijności. Bo moje podniebienie półgłosem wypowiada prawdę; a niegodziwość jest dla mych warg czymś obrzydliwym. Wszystkie wypowiedzi moich ust są prawe. Nie ma wśród nich nic przewrotnego ani spaczonego”. Istotnie, pouczenia mądrości są wyśmienite i prostolinijne, prawdziwe i prawe. Nie ma w nich nic pokrętnego ani spaczonego. „Wszystkie są proste dla kierującego się rozeznaniem i prostolinijne dla tych, którzy znajdują poznanie” (Przysłów 8:6-9).

Mądrość słusznie zachęca: „Przyjmujcie moje karcenie, a nie srebro, i poznanie zamiast wybornego złota”. Prośba ta jest rozsądna, „bo mądrość jest lepsza niż korale i nie mogą się z nią równać żadne inne rozkosze” (Przysłów 8:10, 11). Ale dlaczego tak jest? Co sprawia, że mądrość jest cenniejsza od bogactw?

„Owoc mój lepszy jest niż złoto”

Dobrodziejstwa, jakie mądrość zapewnia swym słuchaczom, są cenniejsze niż złoto, srebro czy korale. Wyjaśniając, czym są te korzyści, mądrość mówi: „Ja, mądrość, mieszkam z roztropnością i osiągam znajomość zdolności myślenia. Bojaźń przed Jehową oznacza nienawidzenie zła. Nienawidzę wywyższania się i pychy, i złej drogi, i przewrotnych ust” (Przysłów 8:12, 13).

Mądrość obdarza tego, kto ją posiadł, roztropnością i zdolnością myślenia. Człowiek odznaczający się zbożną mądrością okazuje też szacunek i cześć Bogu, gdyż „bojaźń przed Jehową jest początkiem mądrości” (Przysłów 9:10). Z tego względu nienawidzi wszystkiego, czego nienawidzi Jehowa. Wystrzega się wyniosłości, zuchwalstwa, rozwiązłości i przewrotnej mowy. Nienawiść do  zła chroni go przed nadużywaniem władzy. Jakież to ważne, by mężczyźni będący głowami rodzin oraz wykonujący w zborze chrześcijańskim odpowiedzialne zadania szukali mądrości!

Mądrość kontynuuje: „Ja mam radę i praktyczną mądrość. Ja — zrozumienie; ja mam potęgę. Dzięki mnie panują królowie, a wysocy urzędnicy ustanawiają to, co prawe. Dzięki mnie książęta sprawują władzę książęcą, a wszyscy dostojnicy sądzą w prawości” (Przysłów 8:14-16). Owocami mądrości są między innymi wnikliwość, zrozumienie i potęga, tak pożądane u władców, wysokich urzędników i dostojników. Mądrość jest nieodzownym przymiotem tych, którzy piastują funkcje dające jakąś miarę władzy nad drugimi i udzielają im rad.

Prawdziwą mądrość może posiąść każdy, nie każdy jednak ją znajduje. Niektórzy ją odrzucają lub unikają jej, nawet wtedy, gdy stoi u ich drzwi. „Miłuję tych, którzy mnie miłują”, mówi mądrość, „a znajdują mnie ci, którzy mnie szukają” (Przysłów 8:17). Mądrość staje się udziałem tylko tych, którzy szczerze o nią zabiegają.

Drogi mądrości są sprawiedliwe i prawe. Nagradza ona wszystkich, którzy jej szukają. Mądrość powiada: „U mnie jest bogactwo i chwała, cenne dobra dziedziczne i prawość. Owoc mój lepszy jest niż złoto, niż oczyszczone złoto, a mój plon — niż wyborne srebro. Chodzę ścieżką prawości, środkiem szlaków sądu, by tym, którzy mnie miłują, dać w posiadanie majątek; a ich spichrze stale napełniam” (Przysłów 8:18-21).

Do darów mądrości, oprócz takich wspaniałych przymiotów, jak roztropność, umiejętność myślenia, pokora, wnikliwość, praktyczna mądrość i zrozumienie, należy też bogactwo i szacunek. Mądry człowiek w uczciwy sposób zdobywa dobra materialne, a ponadto jest bogaty pod względem duchowym (3 Jana 2). Poza tym mądrość przysparza mu szacunku. Co więcej, dzięki niej czerpie zadowolenie z tego, co ma, cieszy się pokojem umysłu i czystym sumieniem przed Bogiem. Kto znalazł taką mądrość, rzeczywiście jest szczęśliwy. Jej owoce są znacznie lepsze niż oczyszczone złoto i wyborne srebro.

Jakże aktualne są te rady dla nas, żyjących w materialistycznie usposobionym świecie, w którym dużą wagę przykłada się do zdobywania bogactwa za wszelką cenę! Nigdy zatem nie przestańmy dostrzegać, jak cenna jest mądrość, i nie uciekajmy się do gromadzenia dóbr materialnych w nieuczciwy sposób. Nie lekceważmy też postanowień, które sprzyjają nabywaniu mądrości — naszych chrześcijańskich zebrań, osobistego studium Biblii i publikacji dostarczanych przez „niewolnika wiernego i roztropnego” — tylko po to, by zająć się zdobywaniem bogactw (Mateusza 24:45-47).

 „Od czasu niezmierzonego zostałam ustanowiona”

W rozdziale ósmym Księgi Przysłów nie uosobiono mądrości wyłącznie w celu opisania jakiejś abstrakcyjnej cechy. Słowa te symbolicznie odnoszą się też do najważniejszego stworzenia Jehowy. Mądrość mówi dalej: „Jehowa mnie utworzył jako początek swej drogi, najwcześniejsze ze swych dawnych dzieł. Od czasu niezmierzonego zostałam ustanowiona, od początku, od czasów wcześniejszych niż ziemia. Gdy nie było głębin wodnych, zostałam wydana na świat jakby w bólach porodowych, gdy nie było źródeł obfitujących w wodę. Zanim zostały osadzone góry, jeszcze przed wzgórzami, zostałam wydana na świat jakby w bólach porodowych, gdy jeszcze nie uczynił ziemi ani otwartych przestrzeni, ani pierwszych mas prochu żyznej krainy” (Przysłów 8:22-26).

Jakże trafnie powyższy opis uosobionej mądrości pasuje do tego, co Pismo Święte mówi o „Słowie”! „Na początku był Słowo”, napisał apostoł Jan, „a Słowo był u Boga i Słowo był bogiem” (Jana 1:1). Uosobiona mądrość przedstawia Syna Bożego, Jezusa Chrystusa, w jego bycie przedludzkim. *

Jezus Chrystus jest „pierworodnym wszelkiego stworzenia; bo za jego pośrednictwem zostało stworzone wszystko inne w niebiosach i na ziemi, co widzialne i co niewidzialne” (Kolosan 1:15, 16). Uosobiona mądrość kontynuuje: „Kiedy [Jehowa] przygotowywał niebiosa, ja tam byłam; gdy ustanawiał okrąg na obliczu wodnej głębiny, gdy utwierdzał zwały chmur w górze, gdy umacniał źródła wodnej głębiny, gdy dawał morzu swe rozporządzenie, by wody nie przekraczały jego rozkazu, gdy ustanawiał fundamenty ziemi, wtedy ja byłam obok niego mistrzowskim wykonawcą i byłam kimś, kogo dzień w dzień szczególnie miłował, ja zaś wciąż się przed nim weseliłam, weseląc się żyzną krainą jego ziemi, a rzeczy, które miłowałam, były u synów ludzkich” (Przysłów 8:27-31). Pierworodny Syn Jehowy przebywał u boku swego Ojca i pilnie współpracował z nie mającym sobie równych Stwórcą nieba i ziemi. Kiedy Jehowa Bóg stwarzał pierwszego człowieka, Jego Syn współdziałał z Nim jako Mistrzowski Wykonawca (Rodzaju 1:26). Nic dziwnego, że Syn Boży tak bardzo interesuje się ludźmi i że tak bardzo ich miłuje!

„Szczęśliwy jest człowiek, który mnie słucha”

Syn Boży mówi jako uosobiona mądrość: „A teraz, synowie, słuchajcie mnie; doprawdy, szczęśliwi są ci, którzy strzegą mych dróg. Słuchajcie karcenia i stańcie się mądrzy, a nie okazujcie żadnej niedbałości. Szczęśliwy jest człowiek, który mnie słucha, trwając czujnie dzień w dzień u mych drzwi, czuwając przy słupach moich wejść. Bo kto mnie znajduje, ten znajdzie życie i zyskuje upodobanie Jehowy. Lecz kto mnie pomija, ten zadaje gwałt swojej duszy; wszyscy, którzy mnie zawzięcie nienawidzą, miłują śmierć” (Przysłów 8:32-36).

Jezus Chrystus jest ucieleśnieniem mądrości Bożej. „W nim są starannie skryte wszelkie skarby mądrości i poznania” (Kolosan 2:3). Słuchajmy go zatem z niepodzielną uwagą i dokładnie podążajmy jego śladami (1 Piotra 2:21). Odrzucenie go jest równoznaczne z gwałtem zadanym własnej duszy i z umiłowaniem śmierci, gdyż „w nikim innym nie ma wybawienia” (Dzieje 4:12). Uznajmy więc Jezusa za osobę, przez którą Bóg umożliwia nam wybawienie (Mateusza 20:28; Jana 3:16). Wówczas zaznamy szczęścia, jakie jest udziałem tych, którzy ‛znajdują życie i zyskują upodobanie Jehowy’.

[Przypis]

[Ilustracje na stronie 26]

Mądrość jest nieodzowna dla tych, którzy sprawują odpowiedzialne funkcje

[Ilustracje na stronie 27]

Nie lekceważmy postanowień, które sprzyjają nabywaniu mądrości