Pytania czytelników

Gdzie Jehowa zawarł przymierze z Abrahamem — w Ur czy w Charanie?

Pierwszą wzmiankę o przymierzu Jehowy z Abrahamem zawiera Księga Rodzaju 12:1-3. Czytamy tam: „Przemówił Jehowa do Abrama: ‚Wyrusz ze swej krainy i od swoich krewnych, i z domu swego ojca do krainy, którą ci pokażę; a uczynię z ciebie wielki naród (...) I poprzez ciebie na pewno będą sobie błogosławić wszystkie rodziny ziemi’”. * Jehowa mógł ustanowić to przymierze z Abrahamem w Ur i potwierdzić je w Charanie.

Do polecenia Jehowy, by Abraham przeniósł się do Kanaanu, w I wieku n.e. nawiązał Szczepan. Zwracając się do Sanhedrynu, powiedział: „Bóg chwały ukazał się naszemu praojcu Abrahamowi, gdy ten był w Mezopotamii, zanim osiedlił się w Charanie, i rzekł do niego: ‚Odejdź ze swej ziemi i od swoich krewnych, a wejdź do ziemi, którą ci pokażę’” (Dzieje 7:2, 3). Jak wynika z jego słów, Abraham, pochodzący z Ur, po raz pierwszy właśnie tam usłyszał, że ma się przenieść do Kanaanu (Rodzaju 15:7; Nehemiasza 9:7). Wprawdzie Szczepan nie wspomniał o przymierzu Boga z Abrahamem, ale w Księdze Rodzaju 12:1-3 jest ono wyraźnie związane z nakazem wyruszenia do Kanaanu. Rozsądny więc wydaje się wniosek, że Jehowa zawarł przymierze z Abrahamem właśnie w Ur.

Jednakże uważny czytelnik Księgi Rodzaju zauważy, iż Jehowa potwierdził swe przymierze z Abrahamem w Charanie. Podobnie później w Kanaanie przy wielu okazjach powtarzał je i wyjawiał kolejne szczegóły (Rodzaju 15:5; 17:1-5; 18:18; 22:16-18). W Księdze Rodzaju 11:31, 32 czytamy, że Terach wraz ze swym synem Abrahamem oraz Sarą i Lotem opuścili Ur, udając się do Kanaanu. Przyszli do Charanu i pozostali w nim aż do śmierci Teracha. Abraham był tam wystarczająco długo, by się wzbogacić (Rodzaju 12:5). W pewnym momencie w Charanie osiedlił się również jego brat Nachor.

Po wzmiance o śmierci Teracha znajdujemy w Biblii wypowiedź Jehowy do Abrahama oraz następującą informację: „Wówczas Abram poszedł, tak jak mu powiedział Jehowa” (Rodzaju 12:4). Fragment z Księgi Rodzaju od 11:31 do 12:4 skłania do wniosku, że słowa zanotowane w Rodzaju 12:1-3 Jehowa wyrzekł już po śmierci Teracha. Jeśli rzeczywiście tak było, to Abraham opuścił Charan i przeniósł się do kraju, który wskazał Jehowa, reagując zarówno na to drugie polecenie, jak i na usłyszane wiele lat wcześniej w Ur.

Według Księgi Rodzaju 12:1 Jehowa rozkazał Abrahamowi: „Wyrusz ze swej krainy i od swoich krewnych, i z domu swego ojca”. W pierwszym wypadku „krainą” Abrahama było Ur i tam też był „dom” jego ojca. Jednakże Terach przeniósł się z rodziną do Charanu i Abraham zaczął nazywać to miejsce swoim krajem. Kiedy po latach pobytu w Kanaanie wysłał sługę do ‛swego kraju i swych krewnych’, by poszukać żony dla Izaaka, ten udał się do „miasta Nachora” (do Charanu lub w jego okolice) (Rodzaju 24:4, 10). Tam, wśród krewnych Abrahama, należących do dużej rodziny Nachora, spotkał Rebekę (Rodzaju 22:20-24; 24:15, 24, 29; 27:42, 43).

W czasie swego wystąpienia przed Sanhedrynem Szczepan oznajmił: „Po śmierci jego ojca Bóg sprawił, że on [Abraham] się przesiedlił do tej ziemi, w której wy teraz mieszkacie” (Dzieje 7:4). A zatem Jehowa przemówił do Abrahama w Charanie. Prawdopodobnie przy tej okazji, jak to zapisano w Księdze Rodzaju 12:1-3, Jehowa powtórzył przymierze z Abrahamem, które zaczęło obowiązywać, gdy ten przeniósł się do Kanaanu. Zatem rozważenie wszystkich tych informacji prowadzi do wniosku, że Jehowa mógł zawrzeć przymierze z Abrahamem w Ur i powtórzyć je w Charanie.

[Przypis]