Pytania czytelników

Czy z Księgi Objawienia 20:8 wynika, że podczas ostatecznej próby Szatan zwiedzie bardzo dużo ludzi?

Księga Objawienia 20:8 opisuje ostateczny atak Szatana na ludzi żyjących na ziemi po tysiącu lat panowania Królestwa Mesjasza. Jak czytamy we wspomnianym wersecie, Szatan „wyjdzie, by wprowadzić w błąd narody na czterech narożnikach ziemi, Goga i Magoga, aby je zgromadzić na wojnę. Liczba ich jak piasek morza”.

Mimo postępów w dziedzinie dokonywania pomiarów nie udało się jeszcze policzyć ani zmierzyć „piasku morza”. Można więc powiedzieć, że wyrażenie to oznacza nieznaną, nieokreśloną liczbę. Ale czy wskazuje na liczbę ogromną, zawrotną lub wręcz astronomiczną, czy po prostu dużą, lecz bliżej niesprecyzowaną?

W Biblii wyrażenie „jak piasek morza” występuje w kilku różnych znaczeniach. Na przykład w Księdze Rodzaju 41:49 czytamy: „Józef gromadził zboże w bardzo wielkiej ilości, jak piasku morskiego, aż w końcu przestano liczyć, gdyż było go bez liku”. Podkreślono tu, że zboża wprost nie dało się policzyć. Podobne zastosowanie znajdujemy w wypowiedzi Jehowy: „Jak nie można policzyć zastępu niebios ani zmierzyć piasku morskiego, tak pomnożę potomstwo Dawida, mego sługi”. Jest rzeczą oczywistą, iż człowiek nie potrafi policzyć gwiazd na niebie ani ziarenek piasku morskiego, i tak samo pewne jest, że Jehowa spełni obietnicę daną Dawidowi (Jeremiasza 33:22).

Często określenie „piasek morza” wskazuje na dużą liczbę lub pokaźne rozmiary. Izraelici obozujący w Gilgal poczuli się przytłoczeni, gdy zobaczyli przybyłych pod Michmasz wojowników filistyńskich, licznych „jak ziarnka piasku, które są na brzegu morza” (1 Samuela 13:5, 6; Sędziów 7:12). W innym miejscu czytamy, że „Bóg dalej dawał Salomonowi mądrość i zrozumienie w nader obfitej mierze oraz przestronność serca — jak piasek, który jest nad brzegiem morza” (1 Królów 4:29). Mowa tu o rzeczach licznych lub wielkich, lecz jednak zawsze skończonych, ograniczonych.

Wyrażenie „piasek morza” może się też odnosić do liczby nieznanej, lecz niekoniecznie gigantycznej. Jehowa powiedział Abrahamowi: „Na pewno rozmnożę twoje potomstwo jak gwiazdy niebios i jak ziarnka piasku, które są na brzegu morza” (Rodzaju 22:17). Powtarzając tę obietnicę wnukowi Abrahama Jakubowi, Jehowa posłużył się określeniem „drobinki prochu ziemi” (Rodzaju 28:14). Z kolei Jakub, gdy powoływał się później na te słowa, użył wyrażenia „ziarnka piasku morskiego” (Rodzaju 32:12). Jak się z czasem okazało, „potomstwo” Abrahama liczy, oprócz Jezusa Chrystusa, 144 000 osób. Jezus nazwał tę grupę „małą trzódką” (Łukasza 12:32; Galatów 3:16, 29; Objawienie 7:4; 14:1, 3).

Jaki wniosek płynie z analizy tych przykładów? Wyrażenie „jak piasek morza” nie zawsze oznacza nieskończoną, niewyobrażalną liczbę; nie zawsze też określa coś ogromnego albo o pokaźnych rozmiarach. Często przedstawia liczbę dużą, lecz nieznaną. Wobec tego rozsądny wydaje się wniosek, że zbuntowany tłum, który stanie po stronie Szatana w przypuszczonym przez niego końcowym ataku, nie będzie gigantyczny czy niezliczony. Ale będzie spory — wystarczająco duży, by stanowić zagrożenie. Na razie jednak liczba ta pozostaje nieznana.