„Jak strzały w ręku mocarza — tacy są synowie młodości” (PSALM 127:4).

1, 2. W jakim sensie dzieci przypominają „strzały w ręku mocarza”?

ŁUCZNIK wyjmuje strzałę. Starannie osadza ją na cięciwie i napina łuk. Choć wymaga to od niego sporo wysiłku, cierpliwie mierzy do celu. Wreszcie wypuszcza strzałę! Czy trafi? Zależy to od wielu czynników — od jego umiejętności, wpływu wiatru czy też jakości strzały.

² Do „strzał w ręku mocarza” król Salomon przyrównał dzieci (Psalm 127:4). Zobaczmy, jak stosowne jest to porównanie. Łucznik trzyma strzałę stosunkowo krótko. Aby trafić w cel, musi ją szybko wypuścić. Podobnie rodzice mają niewiele czasu na rozwinięcie w dzieciach szczerej miłości do Jehowy. Ani się obejrzą, a dziecko dorasta i opuszcza dom (Mateusza 19:5). Czy nie chybi celu — czy w samodzielnym życiu dalej będzie kochać Jehowę i Mu służyć? Zależy to od wielu czynników. Wymieńmy trzy: umiejętności rodziców, atmosfera w domu, a także podatność dziecka na otrzymywane pouczenia. Przyjrzyjmy się tym czynnikom bliżej. Najpierw omówmy, jakimi umiejętnościami powinni się odznaczać rodzice.

Dawajcie dobry przykład

3. Dlaczego słowa rodziców muszą być poparte czynami?

³ Znakomity przykład dał rodzicom Jezus, który zawsze postępował zgodnie z tym, czego nauczał (Jana 13:15). Co więcej, potępił faryzeuszy za to, że „mówią, lecz nie wykonują” (Mateusza 23:3). Jeśli rodzice chcą rozbudzić w dziecku miłość do Jehowy, ich słowa muszą iść w parze z czynami. W przeciwnym razie ich zachęty będą przypominać łuk bez cięciwy (1 Jana 3:18).

4. Jakie pytania powinni zadać sobie rodzice i dlaczego?

⁴ Dlaczego przykład rodziców jest tak ważny? Dorośli uczą się miłować Jehowę, wzorując się na Jezusie, a dzieci mogą to robić, naśladując rodziców. Otoczenie ma  silny wpływ na postępowanie dziecka — albo utrwala, albo „psuje pożyteczne zwyczaje” (1 Koryntian 15:33). Przez większą część życia dziecka, gdy kształtuje się jego charakter, najbliższym i najważniejszym dla niego otoczeniem są rodzice. Dlatego ojcowie i matki powinni zadać sobie pytania: Jakim towarzystwem jesteśmy dla dziecka? Czy swoim postępowaniem zachęcamy je do przyswojenia sobie pożytecznych zwyczajów? Czy dajemy mu przykład w tak ważnych sprawach jak modlitwa i studium Biblii?

Módlcie się z dziećmi

5. Czego dzieci mogą się nauczyć z modlitw rodziców?

⁵ Dzieci mogą się wiele nauczyć o Jehowie z waszych modlitw. Jakie wyciągną wnioski, gdy dziękujecie Jehowie za posiłki oraz modlicie się przed i po studium biblijnym? Zapewne zrozumieją, że Jehowa zaspokaja nasze potrzeby fizyczne — za co winniśmy Mu dziękować — i objawia nam prawdy duchowe. Jakże cenne to dla nich lekcje! (Jakuba 1:17).

6. Jak rodzice mogą pomóc dzieciom dostrzec, że Jehowa interesuje się ich osobistymi potrzebami?

⁶ Jednakże zdziałacie jeszcze więcej, jeśli modlicie się z dzieckiem również przy innych okazjach, uwzględniając sprawy dotyczące waszej rodziny. Dzięki temu nabierze przekonania, że Jehowa ma realny wpływ na wasze życie i że szczerze się troszczy o każdego z was (Efezjan 6:18; 1 Piotra 5:6, 7). Pewien ojciec powiedział: „Modliliśmy się z naszą córką, odkąd przyszła na świat. Gdy podrosła, poruszaliśmy w modlitwach sprawę doboru towarzystwa i inne ważne dla niej kwestie. Modliliśmy się z nią codziennie — aż do czasu, gdy wyszła za mąż i opuściła dom”. Czy i wy każdego dnia modlicie się z dziećmi? Czy pomagacie im zaprzyjaźnić się z Jehową, by rozumiały, że zaspokaja On nie tylko ich potrzeby fizyczne i duchowe, ale też emocjonalne? (Filipian 4:6, 7).

7. Co rodzice muszą wiedzieć, by w modlitwach poruszać konkretne sprawy?

⁷ Aby w modlitwach poruszać konkretne sprawy, musicie oczywiście wiedzieć, co się dzieje w życiu dziecka. Ojciec, który wychował dwie córki, wspomina: „Pod koniec tygodnia zastanawiałem się nad dwoma rzeczami: Co ostatnio niepokoiło moje dzieci? I co dobrego przeżyły?” Rodzice, czy moglibyście zadawać sobie podobne pytania i potem w modlitwach z dziećmi uwzględniać niektóre takie sprawy? Gdy będziecie tak czynić, nauczycie dzieci nie tylko modlić się do Jehowy — Boga, ‛który wysłuchuje modlitwę’ — ale też darzyć Go miłością (Psalm 65:2).

Uczcie dzieci studiowania

8. Dlaczego rodzice muszą nauczyć dzieci regularnego studiowania Biblii?

⁸ Jak podejście rodziców do studium biblijnego wpływa na więź ich dzieci z Bogiem? Nawiązanie i podtrzymywanie każdej więzi wymaga od obu stron zarówno mówienia, jak i słuchania. Jedną z możliwości słuchania Jehowy jest studiowanie Biblii za pomocą publikacji dostarczanych przez ‛wiernego niewolnika’ (Mateusza 24:45-47; Przysłów 4:1, 2). Żeby więc dzieci zadzierzgnęły trwałą, serdeczną więź z Jehową, rodzice muszą zaszczepić im zwyczaj studiowania Jego Słowa.

9. Co pomoże dziecku nabrać dobrego zwyczaju studiowania?

 ⁹ Co pomoże dzieciom nabrać takich dobrych zwyczajów? Również w tym wypadku najważniejszy jest przykład rodziców. Czy wasze dzieci widzą, że regularnie czytacie lub studiujecie Biblię? Może nie bardzo wiecie, kiedy na to znaleźć czas, skoro jesteście tak zajęci troszczeniem się o rodzinę. Ale pomyślcie: Jak często dzieci widzą, że oglądacie telewizję? Czy nie moglibyście trochę tego czasu przeznaczyć na studium osobiste i w ten sposób dać im właściwy przykład?

10, 11. Dlaczego rodzice powinni prowadzić z dziećmi regularne studium?

¹⁰ Inną praktyczną metodą uczenia dzieci, by słuchały Jehowy, jest prowadzenie regularnego studium rodzinnego (Izajasza 30:21). Ktoś mógłby się zastanawiać, czy dzieci rzeczywiście potrzebują takiego studium, skoro cała rodzina chodzi na zebrania zborowe. Są jednak ku temu ważne powody. Otóż pouczanie dzieci jest głównym zadaniem zleconym przez Jehowę rodzicom (Przysłów 1:8; Efezjan 6:4). Wspólne studium pokazuje dzieciom, że wielbienie Boga nie ogranicza się do oficjalnych publicznych spotkań, ale jest nieodłącznym elementem życia rodzinnego (Powtórzonego Prawa 6:6-9).

¹¹ Poza tym dobrze prowadzone studium daje rodzicom orientację, co ich dzieci myślą o sprawach duchowych i moralnych. Na przykład do studiowania z małymi dziećmi dobrze nadaje się publikacja Ucz się od Wielkiego Nauczyciela. * Niemal w każdym akapicie znajdują się pytania zachęcające dziecko do wypowiedzi. Na podstawie wersetów zawartych w tej książce można wyszkolić dzieci, by samodzielnie umiały „odróżniać to, co właściwe, od tego, co niewłaściwe” (Hebrajczyków 5:14).

12. Jak rodzice mogliby dostosować studium do potrzeb dziecka i jakie metody uważasz za skuteczne?

¹² Starajcie się dostosowywać studium do zmieniających się potrzeb dzieci. Zwróćmy uwagę, jak zareagowali pewni rodzice, gdy ich nastoletnie córki chciały pójść na zabawę szkolną. Ojciec wspomina: „Powiedzieliśmy im, że na następnym studium rodzinnym przez chwilę zamienimy się rolami — one zagrają rodziców,  a my dzieci. Mogły sobie wybrać rolę ojca lub matki, ale miały wspólnie poszukać wskazówek na temat szkolnych zabaw tanecznych”. Co z tego wynikło? Ojciec dodaje: „Zdumiało nas, jak odpowiedzialnie córki (w roli rodziców) podeszły do tego zadania i wyjaśniały nam (jako dzieciom), dlaczego według Biblii pójście na tę zabawę byłoby niemądre. Nie mogliśmy się nadziwić, ile miały ciekawych, wartościowych pomysłów na lepsze spędzenie czasu. Dało to nam wgląd w ich sposób myślenia oraz pragnienia”. To prawda, że prowadzenie regularnego i praktycznego studium wymaga wytrwałości i wiele wyobraźni, ale rezultaty warte są tych wysiłków (Przysłów 23:15).

Dbajcie o pokojową atmosferę

13, 14. (a) Jak rodzice mogą zadbać o pokojową atmosferę w domu? (b) Jakie korzyści to przynosi, gdy rodzice przyznają się do swych błędów?

¹³ Strzała ma większe szanse dotrzeć do celu, jeśli łucznik wypuszcza ją podczas bezwietrznej pogody. Podobnie dzieciom łatwiej będzie pokochać Jehowę, gdy rodzice stworzą w domu miłą, pokojową atmosferę. Jakub napisał: „Nasienie owocu prawości jest w pokojowych warunkach siane dla tych, którzy czynią pokój” (Jakuba 3:18). Jak rodzice mogą zadbać o takie warunki? Małżonkowie muszą dbać o własną więź. Jeśli nawzajem się kochają i szanują, to również ich dzieci nauczą się kochać i szanować innych ludzi, a przede wszystkim Jehowę (Galatów 6:7; Efezjan 5:33). Miłość i szacunek przyczyniają się do pokoju. Dlatego zgodnie współpracujący rodzice skuteczniej zaradzą ewentualnym konfliktom w swoim domu.

¹⁴ Trzeba pamiętać, że jak nie ma dziś doskonałych małżeństw, tak też nie ma doskonałych rodzin. W kontaktach z dziećmi rodzicom może nieraz zabraknąć owoców ducha (Galatów 5:22, 23). Co zrobią w takiej sytuacji? Czy stracą szacunek u dzieci, jeśli przeproszą za swój błąd? Pomyślmy o apostole Pawle. Dla wielu był niczym ojciec (1 Koryntian 4:15). A jednak otwarcie przyznawał się do błędów (Rzymian 7:21-25). Jego pokora i uczciwość wręcz pogłębiają w nas szacunek do niego. Mimo różnych potknięć Paweł z przekonaniem zachęcał Koryntian: „Stańcie się naśladowcami moimi, tak jak ja jestem naśladowcą  Chrystusa” (1 Koryntian 11:1). Jeżeli wy też szczerze mówicie o swoich niedopisaniach, wasze dzieci zapewne przejdą nad nimi do porządku.

15, 16. Dlaczego i w jaki sposób rodzice powinni uczyć dzieci, by kochały duchowych braci i siostry?

¹⁵ Co jeszcze może zrobić ojciec i matka, by ich dzieci wzrastały w dobrej atmosferze i nauczyły się kochać Jehowę? Apostoł Jan napisał: „Jeżeli ktoś twierdzi: ‚Miłuję Boga’, a jednak nienawidzi swego brata, to jest kłamcą. Bo kto nie miłuje swego brata, którego widział, nie może miłować Boga, którego nie widział” (1 Jana 4:20, 21). A zatem gdy uczysz dzieci miłości do współwyznawców, uczysz je kochać Boga. Rodzice, zastanówcie się, jaki wydźwięk mają wasze rozmowy o innych członkach zboru — budujący czy krytyczny? Jak możecie to sprawdzić? Posłuchajcie uważnie, co wasze własne dzieci mówią o zebraniach i o zborze. Prawdopodobnie dostrzeżecie, że ich wypowiedzi są odzwierciedleniem waszych poglądów.

¹⁶ Jak rodzice mogą pomóc dzieciom pokochać chrześcijańskich braci? Peter, ojciec dwóch nastolatków, mówi: „Już gdy chłopcy byli mali, regularnie zapraszaliśmy do siebie duchowo dojrzałe osoby, by wspólnie coś zjeść i przyjemnie spędzić czas. Były to bardzo miłe chwile. Synowie rośli obok ludzi, którzy kochają Jehowę. A teraz sami się przekonują, że służenie Bogu daje wiele zadowolenia”. Dennis, mający pięć córek, opowiada: „Zachęcaliśmy dziewczynki, żeby zaprzyjaźniły się ze starszymi pionierkami w zborze, a gdy tylko mogliśmy, gościliśmy u siebie nadzorców podróżujących z żonami”. Czy i wy moglibyście pokazać dzieciom, że traktujecie zbór jak część waszej rodziny? (Marka 10:29, 30).

Odpowiedzialność dzieci

17. Jakiego wyboru muszą dokonać dzieci?

¹⁷ Powróćmy do przykładu łucznika. Choć może być doświadczony, nie trafi w cel, jeśli używa krzywych strzał. Rodzice na pewno próbują prostować swe symboliczne strzały, czyli korygować niewłaściwe myślenie dzieci. Ale ostatecznie to one muszą zadecydować, czy dadzą się wypaczyć temu światu, czy też pozwolą, by Jehowa ‛wyprostował ich ścieżki’ (Przysłów 3:5, 6; Rzymian 12:2).

18. Jak decyzje dziecka mogą wpłynąć na innych?

¹⁸ Karcenie dzieci i ‛ukierunkowywanie ich umysłów zgodnie z myślami Jehowy’ to poważny obowiązek spoczywający na rodzicach. Jednakże ostateczny wybór drogi życiowej należy do samego dziecka (Efezjan 6:4). Dzieci — czy będziecie się poddawać szkoleniu, jakie z miłości zapewniają wam rodzice? Jeśli tak, to wybierzecie najwspanialszą przyszłość. Uszczęśliwicie swych rodziców. A co najważniejsze, rozweselicie serce Jehowy (Przysłów 27:11).

[Przypis]

Czy sobie przypominasz?

• Jak rodzice mogą dawać dziecku przykład pod względem modlitwy oraz studiowania Biblii?

• Co mogą zrobić rodzice, by zadbać o przyjemną atmosferę w domu?

• Przed jaką decyzją stoją dzieci i jak wpłynie ona na innych?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 28]

Czy dajesz dziecku przykład pod względem studium osobistego?

[Ilustracja na stronie 29]

Miła atmosfera przyczynia się do szczęścia rodzinnego