„Stańcie się naśladowcami Boga” (EFEZ. 5:1).

1, 2. (a) Dlaczego dobre maniery są takie ważne? (b) Co omówimy w tym artykule?

NA TEMAT uprzejmego zachowania autorka Sue Fox napisała: „Nie ma czegoś takiego jak dni wolne od dobrych manier. Grzeczność sprawdza się zawsze i wszędzie”. Gdy uprzejmość staje się nawykiem, problemy między ludźmi pojawiają się rzadziej i zazwyczaj łatwiej przychodzi je rozwiązać. Ale prawdziwa jest też sytuacja odwrotna — szorstkie traktowanie drugich rodzi konflikty, złość i urazy.

² Jako członkowie prawdziwego zboru chrześcijańskiego, zwykle przejawiamy dobre maniery. Musimy jednak mieć się na baczności, by nie przyswoić sobie przywar tak powszechnych  w dzisiejszym świecie. Zobaczmy, jak stosowanie się do zasad biblijnych w kwestii uprzejmości może stanowić dla nas ochronę oraz przyciągnąć ludzi do czystego wielbienia. Aby zrozumieć, co obejmują dobre maniery, rozważmy przykład Jehowy Boga i Jego Syna.

Jehowa i Jego Syn — wzorami uprzejmości

3. Jaki wzór uprzejmości daje nam Jehowa Bóg?

³ Jehowa Bóg stanowi doskonały wzór uprzejmości. Chociaż jest Władcą całego wszechświata, traktuje ludzi bardzo życzliwie i z wielkim szacunkiem. Zwracając się do Abrahama czy Mojżesza, używał hebrajskiego słowa często tłumaczonego na „proszę” (Rodz. 13:14; Wyjścia 4:6). A wobec swych sług dopuszczających się przewinień Jehowa okazuje się „miłosierny i łaskawy, nieskory do gniewu i obfitujący w lojalną życzliwość oraz wierność wobec prawdy” (Ps. 86:15). Jakże się różni od ludzi, którzy niekiedy wpadają w furię, gdy inni nie spełniają ich oczekiwań!

4. Jak możemy naśladować Jehowę w rozmowach z innymi?

⁴ O nienagannych manierach Boga świadczy również sposób, w jaki słucha On ludzi. Gdy Abraham zadawał pytania dotyczące mieszkańców Sodomy, Jehowa cierpliwie na każde odpowiadał (Rodz. 18:23-32). Nie uznał, że Abraham niepotrzebnie zabiera Mu czas. Jehowa wysłuchuje modlitw swych sług oraz wołań skruszonych grzeszników (odczytaj Psalm 51:11, 17). Czyż Jego wzorem nie powinniśmy słuchać, gdy ktoś do nas mówi?

5. Jak dzięki naśladowaniu uprzejmości Jezusa polepszamy swoje stosunki z bliźnimi?

⁵ Jezus Chrystus nauczył się od swego Ojca wielu rzeczy — w tym także uprzejmości. Chociaż służba niekiedy pochłaniała mu dużo czasu i sił, zawsze przejawiał cierpliwość i życzliwość. Chętnie śpieszył z pomocą trędowatym, ślepym utrzymującym się z żebrania oraz innym ludziom. Nie lekceważył ich, mimo iż przychodzili do niego bez zapowiedzi. Często przerywał swoje zajęcia, by pomóc komuś pogrążonemu w rozpaczy. Tym, którzy w niego uwierzyli, okazywał niezwykłe względy (Marka 5:30-34; Łuk. 18:35-41). Jako chrześcijanie wzorujemy się na Jezusie, gdy jesteśmy życzliwi i niesiemy drugim pomoc. Takie postępowanie nie uchodzi uwagi naszych krewnych, sąsiadów oraz innych ludzi. Poza tym przysparza Jehowie chwały, a nam samym — szczęścia.

6. Jaki przykład serdecznego i przyjaznego podejścia do innych dał Jezus?

⁶ Jezus okazywał ludziom szacunek również przez to, że używał ich imion. Jakże różnił się pod tym względem od żydowskich przywódców religijnych! Ludzi nieobeznanych z Prawem uważali oni za przeklętych i tak właśnie ich traktowali (Jana 7:49). Syn Boży postępował zupełnie inaczej. Na przykład Marta, Maria czy Zacheusz słyszeli, jak wymawiał ich imiona (Łuk. 10:41, 42; 19:5). Obecnie na sposób zwracania się do innych mogą mieć wpływ uwarunkowania kulturowe, niemniej słudzy Jehowy starają się odnosić do wszystkich przyjaźnie *. Nie pozwalają, żeby tego typu różnice przeszkadzały im w okazywaniu współwyznawcom i pozostałym ludziom należnego szacunku (odczytaj Jakuba 2:1-4).

7. Jak zasady biblijne pomagają nam okazywać bliźnim uprzejmość w każdym miejscu?

⁷ Bóg i Jego Syn traktują życzliwie ludzi ze wszystkich narodów i grup etnicznych. W ten sposób pokazują, iż szanują ich godność, a tym samym każdego, kto jest odpowiednio usposobiony, pociągają do prawdy. Rzecz jasna dobre maniery nie wszędzie są rozumiane tak samo. Nie trzymamy się więc w tej dziedzinie sztywnych reguł. Staramy się raczej być elastyczni i kierować zasadami biblijnymi, by  traktować bliźnich z szacunkiem, gdziekolwiek się znajdziemy. Rozważmy, jak uprzejme odnoszenie się do ludzi może nam pomóc osiągać lepsze wyniki w służbie kaznodziejskiej.

Pozdrawiaj ludzi i z nimi rozmawiaj

8, 9. (a) Jaki nawyk mógłby zostać uznany za przejaw złych manier? (b) Dlaczego w kontaktach z innymi powinniśmy uwzględniać wypowiedź Jezusa z Mateusza 5:47?

⁸ Obecnie mnóstwo ludzi żyje w zawrotnym tempie, toteż często się zdarza, że dwie osoby mijają się bez słowa. Oczywiście nie chodzi o to, by na zatłoczonym chodniku rozmawiać z każdym napotkanym człowiekiem. Ale w wielu innych sytuacjach wypada wzajemnie się pozdrowić. Czy masz zwyczaj to robić? A może często przechodzisz obok kogoś, nie zdobywając się na uśmiech czy miłe słowo? W ten sposób bezwiednie można nabrać przyzwyczajenia, które nie świadczy o grzeczności.

⁹ Jezus zwrócił na to uwagę, gdy powiedział: „Jeśli pozdrawiacie tylko swych braci, cóż nadzwyczajnego czynicie? Czy tego samego nie czynią także ludzie z narodów?” (Mat. 5:47). Donald Weiss, specjalista w dziedzinie komunikacji interpersonalnej, napisał: „Ludziom nie jest miło, gdy inni ich nie zauważają. Takiego ignorowania drugich właściwie nie da się niczym usprawiedliwić. Recepta jest prosta: Pozdrawiaj ludzi. Rozmawiaj z nimi”. Jeśli w kontaktach z bliźnimi będziemy się wystrzegać oziębłości lub zachowywania nadmiernego dystansu, przyniesie to piękne rezultaty.

10. Jak dobre maniery mogą nam pomóc skuteczniej pełnić służbę? (Zobacz ramkę  „Zacznij od ciepłego uśmiechu”).

¹⁰ Rozważmy przykład naszej siostry Carol i jej męża Toma, którzy mieszkają w jednym z dużych miast Ameryki Północnej. W ramach służby kaznodziejskiej prowadzą miłe rozmowy z sąsiadami. Jak to robią? Nawiązując do Listu Jakuba 3:18, Tom opowiada: „Staramy się mieć przyjazne, pokojowe nastawienie do ludzi. Podchodzimy do tych, którzy są przy swoich domach lub pracują w tej okolicy. Uśmiechamy się do nich, a następnie witamy z nimi. Rozmawiamy o tym, co zaprząta ich uwagę — o dzieciach, psach, domach,  pracy. Z czasem traktują nas jak dobrych znajomych”. Carol dodaje: „Następnym razem przedstawiamy się i pytamy o ich imiona. Mówimy, czym się zajmujemy w sąsiedztwie, ale staramy się, żeby rozmowy były krótkie. W końcu dajemy im świadectwo”. Carol i Tom zyskali zaufanie wielu sąsiadów. Sporo osób przyjmuje publikacje biblijne, a kilka bardziej zainteresowało się prawdą.

Okazywanie uprzejmości w trudnych sytuacjach

11, 12. (a) Dlaczego liczymy się z tym, że podczas głoszenia dobrej nowiny możemy zostać nieżyczliwie potraktowani? (b) Jak należy reagować w takich wypadkach?

¹¹ Głosząc dobrą nowinę, spotykamy się czasami z nieżyczliwym traktowaniem. Spodziewamy się tego, ponieważ Chrystus Jezus uprzedził swych uczniów: „Jeżeli mnie prześladowali, was też będą prześladować” (Jana 15:20). Ale odpłacanie tą samą monetą nie przynosi dobrych rezultatów. Jak więc powinniśmy się zachować? Apostoł Piotr napisał: „W swych sercach uświęcajcie Chrystusa jako Pana, zawsze gotowi do obrony wobec każdego, kto od was żąda uzasadnienia nadziei, którą macie w sobie, lecz czyńcie to w łagodnym usposobieniu i z głębokim respektem” (1 Piotra 3:15). Jeśli przejawiamy uprzejmość, reagując spokojnie i z szacunkiem, może to złagodzić postawę tych, którzy nas znieważają (Tyt. 2:7, 8).

¹² Czy coś może nam pomóc reagować na negatywne uwagi w sposób podobający się Bogu? Oczywiście. Paweł radził: „Niech wasza wypowiedź zawsze będzie wdzięczna, przyprawiona solą, abyście wiedzieli, jak powinniście każdemu odpowiedzieć” (Kol. 4:6). Jeżeli mamy zwyczaj uprzejmie odnosić się do wszystkich — w rodzinie, w szkole, w pracy, w zborze czy w sąsiedztwie — to w obliczu kpin lub obelg łatwiej nam będzie zachować się jak przystoi chrześcijaninowi (odczytaj Rzymian 12:17-21).

13. Podaj przykład ukazujący, jak uprzejmość może złagodzić nastawienie osób przeciwnych.

¹³ Zachowywanie dobrych manier w trudnych sytuacjach przynosi piękne wyniki. W Japonii pewien brat usłyszał od domownika i jego gościa drwiące uwagi, więc grzecznie odszedł od drzwi. Kontynuując głoszenie,  dostrzegł, że mężczyzna będący gościem obserwuje go z niewielkiej odległości. Gdy brat do niego podszedł, mężczyzna powiedział: „Przykro mi z powodu tego, co zaszło. Zauważyłem, że pan mimo cierpkich słów usłyszanych od nas ciągle się uśmiechał. Co musiałbym zrobić, żeby też mieć takie nastawienie?”. Człowiek ten stracił pracę i niedawno zmarła mu matka, toteż przestał się spodziewać, że jeszcze kiedyś zazna szczęścia. Brat zaproponował mu studium biblijne, na które ów mężczyzna przystał. Wkrótce odbywało się ono dwa razy w tygodniu.

Najlepszy sposób uczenia się uprzejmości

14, 15. Jak słudzy Jehowy w czasach biblijnych szkolili swoje dzieci?

¹⁴ W czasach biblijnych bogobojni rodzice dbali o to, żeby dzieci uczyły się w domu podstaw uprzejmości. Na przykład Księga Rodzaju 22:7 ukazuje, z jakim szacunkiem zwracali się do siebie Abraham i jego syn Izaak. Właściwe szkolenie otrzymał od rodziców także Józef. Gdy został uwięziony, uprzejmie odnosił się nawet do współwięźniów (Rodz. 40:8, 14). A z jego rozmowy z faraonem wynika, że wiedział, jak należy się zwracać do osoby na wysokim stanowisku (Rodz. 41:16, 33, 34).

¹⁵ Jedno z Dziesięciu Przykazań danych Izraelowi mówiło: „Szanuj swego ojca i swą matkę, aby długo trwały twoje dni na ziemi, którą daje ci Jehowa, twój Bóg” (Wyjścia 20:12). Dzieci mogły szanować rodziców, między innymi przestrzegając dobrych manier w domu. Córka Jeftego okazała niezwykły szacunek swemu ojcu, gdy zgodziła się wypełnić ślub złożony przez niego w bardzo trudnej sytuacji (Sędz. 11:35-40).

16-18. (a) Jak można uczyć dzieci dobrych manier? (b) Jakie korzyści przynosi uczenie dzieci ogłady?

¹⁶ Nie da się przecenić wartości wpajania dzieciom dobrych manier. Aby radziły sobie w dorosłym życiu, powinny umieć właściwie przywitać gości, odebrać telefon oraz zachowywać się przy stole. Należy wyjaśnić dziecku, dlaczego warto przytrzymać komuś drzwi, okazać życzliwość osobie starszej lub chorej albo zaoferować pomoc w niesieniu ciężkich pakunków. Dzieci powinny rozumieć, jakie to ważne, by szczerze powiedzieć: „Proszę”, „Dziękuję”, „Przepraszam” oraz „Czy mogę pomóc?”.

¹⁷ Uczenie dzieci dobrych manier nie musi być trudne. Najlepiej robić to własnym przykładem. Dwudziestopięcioletni Kurt opowiada, w jaki sposób on i jego trzej bracia uczyli  się uprzejmości: „Obserwowaliśmy i słuchaliśmy, jak rodzice życzliwie ze sobą rozmawiali, a w kontaktach z innymi okazywali cierpliwość i względy. W Sali Królestwa towarzyszyłem tacie, gdy przed zebraniami i po nich rozmawiał ze starszymi braćmi i siostrami. Słyszałem, jak się z nimi witał, i widziałem, jak traktował ich z szacunkiem”. Kurt dodaje: „Z czasem przejąłem jego maniery. Uprzejme odnoszenie się do drugich wchodzi w krew. Wynika nie z przymusu, ale z chęci”.

¹⁸ Co dobrego przynosi uczenie dzieci ogłady? Pomoże im ona znaleźć przyjaciół oraz utrzymywać pokojowe stosunki z drugimi. Przyda się im w kontaktach z pracodawcą i współpracownikami. Ponadto prawe, dobrze wychowane dzieci przysparzają rodzicom radości (odczytaj Przysłów 23:24, 25).

Dobre maniery nas wyróżniają

19, 20. Dlaczego powinniśmy być zdecydowani naśladować naszego życzliwego Boga i Jego Syna?

¹⁹ Apostoł Paweł napisał: „Stańcie się naśladowcami Boga jako dzieci umiłowane” (Efez. 5:1). W zakres naśladowania Jehowy Boga i Jego Syna wchodzi wprowadzanie w czyn zasad biblijnych, choćby tych omówionych w niniejszym artykule. Postępując tak, unikniemy przejawiania obłudnej uprzejmości — obliczonej jedynie na przypochlebienie się osobie zajmującej wyższą pozycję lub osiągnięcie jakichś korzyści (Judy 16).

²⁰ Szatan u kresu swych niegodziwych rządów chce za wszelką cenę wyrugować ustanowione przez Jehowę zasady uprzejmego zachowania. Ale prawdziwych chrześcijan nie zdoła nakłonić, żeby się ich wyzbyli. Oby każdy z nas był zdecydowany wzorować się na uprzejmości Boga i Jego Syna. Wówczas nasza mowa i postępowanie zawsze będą kontrastować z uczynkami ludzi lekceważących dobre maniery. Będziemy też przysparzać chwały imieniu naszego życzliwego Boga, Jehowy, oraz przyciągniemy szczere osoby do prawdziwego wielbienia.

[Przypis]

Czy sobie przypominasz?

• Czego się uczymy z tego, że Jehowa i Jego Syn przejawiają nienaganne maniery?

• Dlaczego serdeczne witanie innych dobrze świadczy o nas jako chrześcijanach?

• Jak uprzejma postawa pomaga skuteczniej pełnić służbę?

• Jaką rolę w uczeniu dzieci dobrych manier odgrywają rodzice?

[Pytania do studium]

[Ramka na stronie 27]

 Zacznij od ciepłego uśmiechu

Wiele osób obawia się nawiązać rozmowę z kimś, kogo nie zna. Ale Świadkowie Jehowy z miłości do Boga i bliźnich usilnie starają się opanować tę sztukę, by przedstawiać prawdy biblijne nieznajomym ludziom. Co ci pomoże robić postępy w tej dziedzinie?

Cenną zasadę podano w Liście do Filipian 2:4, gdzie czytamy, by mieć na oku „nie tylko osobiste zainteresowanie własnymi sprawami, ale także osobiste zainteresowanie sprawami drugich”. Pomyśl więc: Skoro nigdy nie spotkałeś danej osoby, to jesteś dla niej kimś obcym. Co mógłbyś zrobić, żeby poczuła się swobodniej? Pomocny będzie ciepły uśmiech i przyjazne powitanie. Ale to nie wszystko.

Człowiek ten mógł się akurat nad czymś zastanawiać, a ty mu przerwałeś. Jeśli nie bacząc na to, o czym on myśli, będziesz próbował wciągnąć go do rozmowy o tym, o czym ty myślisz, może nie zareagować przychylnie. Dlatego spróbuj się zorientować, co zaprząta jego umysł, i od tego rozpocząć rozmowę. Właśnie tak zachował się Jezus wobec kobiety, którą spotkał przy studni w Samarii (Jana 4:7-26). Była zajęta nabieraniem wody. Zaczął więc od wzmianki o wodzie, a potem tak pokierował rozmową, że szybko zamieniła się w ożywioną dyskusję o sprawach duchowych.

[Ilustracje na stronie 26]

Dzięki przyjaznej postawie wobec ludzi można im dać piękne świadectwo

[Ilustracja na stronie 28]

Dobre maniery zawsze są mile widziane