OBRAZEM można wyrazić tysiąc słów, ale czasami wystarczy jedno lub dwa słowa, by przedstawić cały obraz. Zwroty i wyrażenia wywołujące w wyobraźni czytelnika pewne obrazy bardzo często występują w Biblii *. Oszacowano na przykład, że w jednym tylko przemówieniu — w Kazaniu na Górze — Jezus użył ich przeszło 50.

Dlaczego warto dowiedzieć się czegoś więcej o obrazach słownych? Zrozumienie ich dodaje smaku i kolorytu lekturze Biblii oraz pogłębia nasze docenianie tej Księgi. Sprawia też, że lepiej pojmujemy biblijne orędzie. Z kolei niewłaściwe odczytanie obrazu słownego mogłoby nie tylko zdezorientować, ale także prowadzić do niesłusznych wniosków.

Jak zrozumieć obrazy słowne

Obraz słowny kojarzy ze sobą jakieś dwa pojęcia. Podstawowe pojęcie — temat — jest zestawiane z odniesieniem. Podobieństwo między nimi to cecha wspólna. Kluczem do odkrycia prawdziwego znaczenia obrazu słownego jest zidentyfikowanie i zrozumienie każdego z tych trzech elementów.

Czasami nietrudno jest określić temat i odniesienie, ale między nimi można się doszukać kilku cech wspólnych. Jak więc znaleźć tę właściwą? Wskazówkę często zawiera kontekst *.

Na przykład do zboru w Sardes Jezus powiedział: „Jeżeli się nie zbudzisz, z pewnością przyjdę jak złodziej”. W słowach tych Syn Boży przyrównał swoje przyjście (temat) do nadejścia złodzieja (odniesienie). Ale co jest cechą wspólną? W znalezieniu odpowiedzi pomaga kontekst. Jezus dalej wyjaśnił: „Wcale nie będziesz wiedział, o której godzinie cię najdę” (Objawienie 3:3). Nie mówił więc o celu swego przyjścia — nie sugerował, że chce coś ukraść. Podkreślił raczej, że jego przyjście może być zaskakujące i niezapowiedziane.

 Czasami w zrozumieniu jednego obrazu pomaga drugi, podobny do niego. Oto przykład: takie samo porównanie, jakim się posłużył Jezus, wykorzystał też apostoł Paweł. Napisał: „Sami przecież bardzo dobrze wiecie, iż dzień Jehowy nadchodzi dokładnie tak, jak złodziej w nocy” (1 Tesaloniczan 5:2). Kontekst tych słów nie wyjaśnia, co jest cechą wspólną. Ale możemy ją ustalić, zestawiając porównanie użyte przez Pawła z omówionym wcześniej porównaniem Jezusa. Dostrzeżemy wtedy, że ten obraz słowny jest dla wszystkich prawdziwych chrześcijan dobitnym przypomnieniem, by zachowywali duchową czujność.

Obrazy słowne pomagające poznać Boga

Nikt z ludzi nie potrafi pojąć wszystkich aspektów osobowości i mocy Jehowy Boga. „Jego wielkość jest niezbadana” — napisał król Dawid (Psalm 145:3). A Hiob, wspomniawszy o niektórych Bożych dziełach stwórczych, wykrzyknął: „Oto obrzeża jego dróg, a jakiż szept co do sprawy usłyszano o nim! Lecz któż potrafi wykazać się zrozumieniem jego potężnego gromu?” (Hioba 26:14).

Mimo to występujące w Biblii obrazy słowne pomagają nam w pewnym stopniu wyobrazić sobie wspaniałe cechy naszego Boga. Jehowa jest przedstawiany jako Król, Prawodawca, Sędzia i Wojownik — jako ktoś, kto zasługuje na szacunek. Ale został też przyrównany do Pasterza, Doradcy, Nauczyciela, Ojca, Uzdrowiciela i Wybawcy — a więc do kogoś, kogo można kochać (Psalm 16:7; 23:1; 32:8; 71:17; 89:26; 103:3; 106:21; Izajasza 33:22; 42:13; Jana 6:45). Każde z tych prostych unaocznień wywołuje w naszym umyśle wiele sugestywnych obrazów, mających niejedną cechę wspólną. Takie ilustracje mówią więcej niż same słowa.

W Biblii Jehowę przyrównano również do tworów nieożywionych. Opisano Go jako „Skałę Izraela”, „urwistą skałę” i „twierdzę” (2 Samuela 23:3; Psalm 18:2; Powtórzonego Prawa 32:4). Co jest tu cechą wspólną? Jak masywna skała jest trwale osadzona i niewzruszona, tak Jehowa Bóg może nam zapewniać niezawodne schronienie.

Wiele obrazów słownych ukazujących różne aspekty Bożej osobowości można znaleźć w Księdze Psalmów. Na przykład w Psalmie 84:11 nazwano Jehowę „słońcem i tarczą”, ponieważ daje nam światło, życie i energię, a także nas chroni. Z drugiej strony w Psalmie 121:5 czytamy: „Jehowa jest twym cieniem po twej prawej ręce”. Jak zacienione miejsce osłania przed skwarem słońca, tak Jehowa potrafi strzec swoich sług przed żarem nieszczęść, kryjąc ich niejako w cieniu swej „ręki” lub „skrzydeł” (Izajasza 51:16; Psalm 17:8; 36:7).

Obrazy słowne opisujące Jezusa

Jezus jest często nazywany w Biblii „Synem Bożym” (Jana 1:34; 3:16-18). Niektórym niechrześcijanom trudno to zrozumieć, ponieważ Bóg nie ma literalnej żony ani w ogóle ludzkiej natury. Jego niebiański syn nie mógł więc powstać w taki sposób jak  syn człowieka. A zatem określenie „Syn Boży” jest tylko obrazem słownym. Ma pomóc czytelnikowi zrozumieć, że stosunki Jezusa z Bogiem przypominają więź łączącą ludzkiego syna z jego ojcem. Podkreśla też, że Jezus otrzymał swe życie od Jehowy, że został przez Niego stworzony. W tym sensie również pierwszego człowieka, Adama, nazwano „synem Bożym” (Łukasza 3:38).

Jezus posługiwał się obrazami słownymi, by opisać różne role, jakie odgrywa w zamierzeniu Bożym. Pewnego razu oznajmił: „Ja jestem prawdziwą winoroślą, a mój Ojciec jest hodowcą”. W dalszych słowach przyrównał swych uczniów do gałęzi winorośli (Jana 15:1, 4). Czego ważnego się tu uczymy? Aby gałęzie literalnej winorośli były żywe i owocowały, muszą być cały czas połączone z pniem. Podobnie uczniowie Chrystusa powinni pozostawać z nim w jedności. Powiedział on przecież: „Beze mnie w ogóle nic nie możecie uczynić” (Jana 15:5). I jak hodowca spodziewa się, że jego winorośl zaowocuje, tak Jehowa oczekuje, że ludzie pozostający w jedności z Chrystusem będą wydawać duchowe owoce (Jana 15:8).

Znajdź właściwą cechę wspólną

Samo przeczytanie obrazu słownego bez zrozumienia, co jest cechą wspólną, może prowadzić do niewłaściwych wniosków. Przyjrzyjmy się chociażby wypowiedzi z Listu do Rzymian 12:20: „Jeśli twój nieprzyjaciel jest głodny, nakarm go, jeśli jest spragniony, daj mu coś do picia; bo czyniąc to, nagarniesz ognistych węgli na jego głowę”. Czy nagarnięcie ognistych węgli na głowę nieprzyjaciela oznacza tu wzięcie na nim odwetu? Bynajmniej. Takie wrażenie znika, gdy pojmiemy, co jest cechą wspólną. Omawiany obraz słowny nawiązuje do starożytnego procesu wytapiania metali, podczas którego zarówno pod rudą, jak i na niej umieszczano rozżarzone węgle. Dzięki temu zawarty w rudzie metal topniał i oddzielał się od zanieczyszczeń. Podobnie przejawiając życzliwość, możemy „zmiękczyć” usposobienie danego człowieka i wydobyć z niego dobro.

Prawidłowe zrozumienie obrazów słownych nie tylko oświeca nasz umysł, ale też porusza serce. Na przykład gdy czytamy, że Bóg ‛zakrywa’ i ‛zmazuje’ nasze grzechy — niejako zostawiając nam czystą kartę — mamy pewność, że nigdy nam ich nie wypomni ani nie wykorzysta przeciwko nam w przyszłości (Psalm 32:1, 2; Dzieje 3:19). I jakże pokrzepiająca jest świadomość, że choćby nasze grzechy tak rzucały się w oczy jak szkarłat czy karmazyn, Jehowa potrafi je wybielić jak śnieg! (Izajasza 1:18).

Omówione powyżej obrazy słowne to zaledwie niektóre spośród setek użytych w Słowie Bożym, Biblii. Kiedy więc czytasz tę Księgę, zwracaj na nie szczególną uwagę. Poświęć czas, by znaleźć właściwe cechy wspólne, i porozmyślaj nad nimi. Dzięki temu pogłębisz swoje zrozumienie i docenianie Pisma Świętego.

[Przypisy]

[Ramka na stronie 13]

W czym pomagają obrazy słowne?

Obrazy słowne pomagają na kilka sposobów. Trudna kwestia może być przyrównana do czegoś, co łatwiej pojąć. Za pomocą kilku obrazów słownych można objaśnić różne aspekty tego samego tematu. Dzięki takim obrazom można też podkreślić lub sugestywniej wyrazić szczególnie istotne myśli.

[Ramka na stronie 14]

Przeanalizuj obraz słowny

OBRAZ SŁOWNY: „Wy jesteście solą ziemi” (Mateusza 5:13).

TEMAT: Wy (uczniowie Jezusa).

ODNIESIENIE: Sól.

CECHA WSPÓLNA: Zdolność chronienia przed zepsuciem.

NAUKA: Uczniowie głosili orędzie, które mogło mieć zbawienny wpływ na słuchaczy.

[Napis na stronie 15]

„Jehowa jest moim Pasterzem. Niczego mi nie zabraknie” (PSALM 23:1)