Rozdział 8

Jakich przyjaciół sobie dobierasz?

1-5. (a) Dlaczego przyjaźń może przysporzyć w życiu radości? (b) Jak byś opisał prawdziwego przyjaciela? (Przysłów 18:24)

DLA człowieka, który ma prawdziwego przyjaciela, życie ma więcej uroku. Samotnicy i odludki rzadko kiedy — jeśli w ogóle — są naprawdę szczęśliwi. Co sprawia, że przyjaźń przysparza tyle szczęścia?

² Wykonywanie czegoś razem z przyjacielem zdaje się pomnażać zadowolenie, które czerpiemy z naszych przeżyć. Pewnego razu Jezus opowiedział o pasterzu, który znalazł zabłąkaną owcę, i o niewieście, której udało się odszukać zgubioną monetę. Oboje zwołali przyjaciół i powiedzieli: „Cieszcie się ze mną” (Łukasza 15:6, 9). Takie pragnienie podzielenia się pomyślnymi wiadomościami z przyjaciółmi jest całkiem normalne, bo wtedy nasza radość jak gdyby się podwaja. Czy przeżyłeś to już kiedyś?

³ Z drugiej strony, gdy nam się źle wiedzie i czujemy się przygnębieni, dobry przyjaciel może dużo zrobić, żeby nas podnieść na duchu. Przyjaciele mogą naprawdę pomóc w obliczu kłopotów. Mogą ostrzec przed niebezpieczeństwem lub pomóc go uniknąć, a w krytycznych chwilach dodać sił. Chyba zgodzisz się z tym, co jest napisane w Księdze Przysłów 17:17: „Przyjaciel kocha w każdym czasie, a bratem się staje w nieszczęściu”.

⁴ Werset ten podkreśla cenną zaletę prawdziwej przyjaźni: wierność. Być przyjacielem to coś więcej niż tylko  zachowywać się przyjaźnie. Szczery przyjaciel jest wierny i ofiarny. Czy masz takich przyjaciół?

⁵ W dobie dzisiejszej ludziom zdaje się bardziej zależeć na przechytrzeniu bliźnich niż na pomaganiu im. Nawet wśród tak zwanych „przyjaciół” nierzadko panuje duch konkurencji, zamiast ducha wierności. Często przyjaźń trwa tylko dopóty, dopóki nie zajdzie potrzeba dokonania jakichś zmian w życiu albo zrezygnowania z osobistych korzyści. W świecie przenikniętym duchem rywalizacji niełatwo jest znaleźć prawdziwego przyjaciela.

6-8. Jak Jonatan i Chuszaj dowiedli, że są przyjaciółmi Dawida?

⁶ W Biblii znajdujemy piękny przykład człowieka, który miał kilku naprawdę wartościowych przyjaciół. Był nim Dawid. Przypominasz sobie zapewne, jak po zwycięstwie nad olbrzymem Goliatem Dawid zjednał sobie serdeczną przyjaźń Jonatana, syna króla Saula. Gdyby Jonatan był zazdrosny, mógłby znienawidzić Dawida jako ewentualnego pretendenta do tronu izraelskiego. Jonatan zauważył jednak, że Dawid cieszy się łaską u Boga, i dlatego „dusza Jonatana przylgnęła całkowicie do duszy Dawida. Pokochał go Jonatan tak jak samego siebie” (1 Samuela 18:1). Jonatan umiłował go za jego odwagę i wiarę w Jehowę Boga. Sam musiał być podobnie oddany Bogu. Nie ma lepszego fundamentu wzajemnej przyjaźni.

⁷ Możesz sobie również przeczytać o późniejszym przyjacielu Dawida, Chuszaju, który w okresie królowania Dawida był jednym z jego bliskich towarzyszy. Sprawozdanie o tym, jak Chuszaj narażał życie, aby udaremnić zdradziecki spisek Absaloma, jednego z synów Dawida, jest pasjonującą lekturą. — Zobacz 2 Samuela 15:10-37; 16:16 do 17:16.

 ⁸ Może i ty masz takich przyjaciół. A jeżeli nie masz, to jak ich znaleźć? Nie jest to łatwe, ale warto o to zabiegać.

SZUKANIE WARTOŚCIOWYCH PRZYJACIÓŁ

9-13. (a) Jak można znaleźć wartościowych przyjaciół? Dlaczego nierozsądne jest kupowanie przyjaciół udostępnianiem im posiadanych dóbr materialnych? (b) Jakich osób według Psalmu 101:5-7 nie powinno się uważać za bliskich kolegów?

⁹ Słusznie mówi przysłowie: „Umiej być przyjacielem, a znajdziesz przyjaciela”. Niekiedy w gronie młodych ludzi jedni boleśnie przeżywają niedostrzeganie ich przez drugich, których może nawet podziwiają. Inni znów mogli mieć przyjaciół, ale potem ich stracili. Może czują się tym dotknięci. A czy tacy pamiętają o tym, że przyjaźń wymaga wzajemności?

¹⁰ Warto więc zadać sobie pytanie: Co robię, żeby okazywać drugim życzliwość? Czy szczerze i niesamolubnie interesuję się drugimi? Jak bardzo zależy mi na ich szczęściu i pomyślności? Jakie cechy mego charakteru wzbudzają u drugich pragnienie częstszego przebywania w moim towarzystwie?

¹¹ Od sposobu pozyskiwania przyjaciół w znacznej mierze zależy, jacy to będą przyjaciele. Niektórzy usiłują pozyskać przyjaciół wydawaniem na nich pieniędzy lub zapraszaniem ich do korzystania z posiadanych przedmiotów, na przykład z aparatu stereofonicznego, płyt względnie sprzętu sportowego. W ten sposób rzeczywiście można niejednego przyciągnąć. Księga Przysłów powiada: „Bogacz ma wielu przyjaciół” oraz: „Każdy  jest bliski temu, kto daje” (Przysłów 14:20; 19:6). Wiele ludzi okazuje życzliwość człowiekowi skoremu do wydawania pieniędzy, ale kiedy pieniądze się skończą, kończy się też „przyjaźń”.

¹² Wartościowych przyjaciół nie można „kupić” za dobra materialne ani pochlebstwami, ani zaspokajaniem ich zachcianek i kaprysów. Przyjaciel, którego da się kupić, nigdy nie jest wart zapłaconej ceny, bez względu na jej wysokość. Prawdziwych przyjaciół pociągają twoje zalety, a nie to, co można z ciebie wyciągnąć.

¹³ Co prawda dobrze jest być przyjaznym wobec drugich, jeżeli jednak chcesz mieć prawdziwych przyjaciół, to musisz być wybredny w doborze ludzi, z którymi wchodzisz w bliższą zażyłość. Właśnie tak postępował Dawid, powiedział bowiem: „Tego, który w skrytości obmawia bliźniego swego, wyrzucę; kto jest wyniosłych oczu i serca nadętego — tego nie zniosę. (...) Nie zamieszka wpośród domu mego, kto czyni zdradę; ten, kto kłamstwo mówi, nie ostoi się przed oczyma memi” (Psalm 101:5-7, Kruszyński). Dlaczego szczególnie dzisiaj młodzi ludzie muszą być wybredni w doborze bliskich kolegów?

DLACZEGO KONIECZNY JEST STARANNY WYBÓR

14-16. (a) Jaki wpływ mogą wywrzeć na ciebie przyjaciele? Podaj przykład. (b) Jak się to odbije na przyjaźni, gdy komuś powiesz, że się z nim nie zgadzasz?

¹⁴ Według jednej z podstawowych zasad rządzących stosunkami społecznymi człowiek jest skłonny upodobnić się do otoczenia, w którym dostatecznie długo się obraca. Twój dobór przyjaciół świadczy więc wymownie o tym, kim jesteś albo kim najprawdopodobniej będziesz. Twoi przyjaciele niewątpliwie odegrają poważną rolę w ukształtowaniu twojej osobowości.

¹⁵ Czy wybierasz przyjaciół, którzy są uczciwi i przyzwoici, potrafią mieć wzgląd na drugich, żywią szacunek  dla Boga i Jego słowa oraz są na tyle odważni, żeby postępować właściwie? A może pociągają cię ludzie, którzy szczycą się tym, że potrafią kogoś „wystrychnąć na dudka” albo których zamiast prawdziwej odwagi cechuje jedynie głupia brawura, tak iż podejmują na ślepo ryzykowne przedsięwzięcia byle się popisać? Czy są skłonni uwikłać się w niemoralność, złodziejstwo, zażywanie narkotyków, a potem się chełpić, że im się „upiekło”? Jeżeli usiłują wplątać cię w jakąś kabałę, czy zasługują na to, żeby ich nazywać „przyjaciółmi”?

¹⁶ Zastanów się: Jeżeli twoimi bliskimi kolegami (bądź koleżankami) są takie osoby, to będziesz zmuszony dostosować się do nich albo się im przeciwstawić. Jeżeli się im przeciwstawisz, to prawdopodobnie dojdzie do zerwania „przyjaźni”. Dlaczego? Ponieważ odmienne zdanie uznają za krytykę bądź naganę. Na ogół takie osoby lubią wyśmiewać się z drugich, ale same nie znoszą żadnych pouczeń. Księga Przysłów 9:8 najpierw wspomina o takich ludziach, a potem dla odmiany dodaje: „Strofuj mądrego, a będzie cię kochał”. Prawdziwi przyjaciele umieją rozmawiać otwarcie i pomagać sobie nawzajem, żeby w razie potrzeby poprawić coś lub skorygować. Jeżeli masz naprawdę dobrego kolegę, prostolinijnego w słowach i myślach, to zdobyłeś bezcenny skarb. Prawdziwi przyjaciele są jak diamenty — cenni ale rzadcy. Niestety fałszywi przyjaciele przypominają zwykłe kamienie — wszędzie ich pełno.

17-19. (a) Jakby się odbiła na tobie bliska zażyłość z człowiekiem, który w gruncie rzeczy nie wierzy w Boga ani w Biblię? (Przysłów 11:9; Rodzaju 34:1, 2) (b) Jak mógłbyś najlepiej pomóc takiej osobie, jeżeli rzeczywiście ci na tym zależy?

 ¹⁷ Dzisiaj sporo młodych ludzi nie wierzy w osobowego Stwórcę ani w Jego Słowo i dlatego przyjmuje postawę wyrażoną w słowach: „Jedzmy i pijmy, bo jutro pomrzemy” (1 Koryntian 15:32). Takiego nastawienia byli za dawnych czasów ludzie, których skazywano na walkę z dzikimi zwierzętami na arenach. Nie wierzyli w Jehowę Boga ani w Jego moc przywrócenia życia wiernym Mu ludziom. Jako młody człowiek właściwie dopiero wstępujesz w życie. Czy chciałbyś więc zająć wobec życia postawę tych uwięzionych skazańców? Po opisaniu tej postawy ograniczającej się do życia dniem dzisiejszym apostoł Paweł dodaje: „Nie dajcie się zwodzić: ‚złe towarzystwo psuje dobre obyczaje’” (1 Koryntian 15:33, Kowalski). Pomyśl, jak słuszne są te słowa. Jeżeli szukasz bliskich kontaktów z młodymi, którzy myślą tylko o chwili bieżącej, to możesz być pewny, że pozbawią cię nadziei i udaremnią twoje wysiłki mające na celu wypracowanie naprawdę szczęśliwej przyszłości.

¹⁸ Niekiedy młodzi ludzie twierdzą, że przestają z kimś, kto ma złą opinię, aby mu pomóc. Chęć pomagania drugiemu zasługuje na pochwałę. Ale jakiej pomocy mu udzielasz, jeżeli bierzesz z nim udział w zażywaniu samolubnej przyjemności? Gdybyś na przykład zobaczył dziecko w błotnistej kałuży, czy wszedłbyś do tej kałuży z kawałkiem mydła, żeby je tam umyć? Sam byś się przy tym pobrudził. Najpierw musiałbyś nakłonić malca, żeby wyszedł z kałuży, a dopiero potem mógłbyś go umyć.

¹⁹ Jeżeli utrzymujesz zażyłe stosunki z człowiekiem, który ma złe nawyki, najprawdopodobniej wyjdzie mu to na złe (podobnie zresztą jak i tobie). Dlaczego? Bo ośmiela go do brnięcia w zło, ponieważ mu się zdaje, że  zawsze może liczyć na twoje poparcie. Czy nie byłoby o wiele lepiej ograniczyć kontakty z taką osobą tylko do okazji, kiedy naprawdę można jej pomóc przez udzielenie jej dobrych rad i zaproszenie jej, żeby poszła z tobą tam, gdzie się te rady omawia i objaśnia?

NAJLEPSI PRZYJACIELE

20. Jak przez dobieranie sobie przyjaciół moglibyśmy się stać wrogami Boga?

²⁰ Przede wszystkim powinieneś poważnie zastanowić się nad tym, jak obcowanie z ludźmi o wątpliwych obyczajach wpłynie na twoje stosunki z Bogiem i Jego Synem. W Liście Jakuba 4:4 (NP) podano następującą prawdę: „Kto chce być przyjacielem świata, staje się nieprzyjacielem Boga”. Zasada ta równie dobrze może się odnosić do naszej postawy wobec pojedynczej osoby ze świata, jak i do utrzymywania więzi z całym światem. Jeżeli pochwalamy złe postępki jakiegoś człowieka albo przekładamy jego towarzystwo nad towarzystwo młodych ludzi, którzy szczerze pragną podobać się Bogu, to czy w ten sposób nie dajemy do zrozumienia, że chcemy być „przyjaciółmi świata”?

21-23. (a) Jaką korzyść odnosi człowiek, którego prawdziwymi Przyjaciółmi są Bóg i Chrystus? (Rzymian 8:35, 38, 39) (b) Jak możemy dowieść, że naprawdę chcemy być Ich przyjaciółmi?

²¹ Jeżeli naprawdę chcesz być szczęśliwy nie tylko teraz, lecz także w przyszłości, to koniecznie naucz się cenić sobie przyjaźń z Bogiem i Jego Synem. Już od tysięcy lat Bóg okazuje przyjaźń ludziom, którzy miłują sprawiedliwość, stopniowo bowiem urzeczywistnia swoje wspaniałe zamierzenie, aby im zapewnić życie w naprawdę uszczęśliwiających warunkach. Podczas swego pobytu na ziemi Syn Boży dawał dowody lojalnej miłości do ludzi prawego serca. Przy pewnej okazji powiedział do swych uczniów: „Nikt nie ma większej miłości od tej,  gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich. Wy jesteście przyjaciółmi moimi, jeżeli czynicie to, co wam przykazuję”. — Jana 15:13, 14.

²² W przeciwieństwie do wielu, którzy mogą tylko udawać, że są twymi przyjaciółmi, Jehowa Bóg i Jego Syn nigdy cię nie opuszczą ani nie porzucą, gdy popadniesz w kłopoty. Jeżeli im zaufasz, to się przekonasz, że w trudnych chwilach naprawdę ci pomogą i będą cię wspierać.

²³ Czy naprawdę cenisz sobie tych wspaniałych Przyjaciół? Jeżeli tak, udowodnij to, szukając wiernych przyjaciół wśród ludzi przyjmujących na siebie i spełniających obowiązki, o których apostoł Jan pisał: „Miłość względem Boga polega na spełnianiu Jego przykazań, a przykazania Jego nie są ciężkie” (1 Jana 5:3). Tacy w doli i w niedoli okażą się godni miana przyjaciół.

[Pytania do studium]

[Napis na stronie 61]

Kto chce mieć przyjaciół, musi sam być przyjacielem

[Ilustracja na stronie 63]

Prawdziwi przyjaciele są jak diamenty