1-3. (a) Na jaką oczywistą prawdę zwraca uwagę Biblia? (b) Jak znaleźć odpowiednich przyjaciół?

LUDZIE pod pewnym względem przypominają gąbki — chłoną to, co ich otacza. Nawet nieświadomie przyswajają sobie poglądy, zasady i cechy osób, z którymi mają bliską styczność.

² O tej oczywistej prawdzie Biblia mówi: „Kto chodzi z mądrymi, stanie się mądry, lecz kto się zadaje z głupcami, temu źle się powiedzie” (Przysłów 13:20). Przysłowie to nie odnosi się do przelotnych kontaktów. Zwrot ‛chodzić z kimś’ wskazuje na trwałą znajomość *. Pewien biblista objaśnił ten werset następująco: „Chodzenie z jakąś osobą nasuwa myśl o miłości i przywiązaniu”. A czyż nie upodabniamy się do tych, których kochamy? Więź uczuciowa sprawia, że stajemy się podatni na ich wpływ — dobry lub zły.

³ Jeśli chcemy ‛trwać w miłości Bożej’, musimy koniecznie otaczać się ludźmi, którzy będą na nas oddziaływać pozytywnie. Co może nam w tym pomóc? Krótko mówiąc, kochajmy tych, których kocha Bóg, przyjaźnijmy się z tymi, z którymi On się przyjaźni. Czyż  ktokolwiek może być dla nas lepszym towarzystwem niż osoby, z którymi chce się przyjaźnić sam Jehowa? Przeanalizujmy zatem, jakich ludzi Bóg darzy miłością. Gdy utrwalimy to sobie w pamięci, będziemy lepiej przygotowani do zawierania odpowiednich przyjaźni.

4. Dlaczego Jehowa ma prawo starannie dobierać sobie przyjaciół i dlaczego nazwał swym przyjacielem Abrahama?

⁴ Jehowa niezwykle starannie dobiera sobie przyjaciół. Rzecz jasna ma do tego prawo. Jest przecież Wszechwładnym Panem całego wszechświata i przyjaźń z Nim to największy zaszczyt. Kogo więc zalicza do swych przyjaciół? Tych, którzy Mu bezgranicznie wierzą. Przyjrzyjmy się na przykład Abrahamowi, znanemu z wyjątkowej wiary. Został poproszony przez Boga o złożenie na ofiarę własnego syna *. Trudno sobie wyobrazić cięższą próbę, jaką mógłby przejść ojciec. A jednak Abraham „niemalże ofiarował Izaaka”, niezachwianie wierząc, „że Bóg potrafi go nawet wskrzesić z martwych” (Hebrajczyków 11:17-19). Ze względu na swą wiarę i posłuszeństwo stał się bliski Jehowie, który powiedział o nim: ‛Mój przyjaciel’ (Izajasza 41:8; Jakuba 2:21-23).

5. Jak Jehowa zapatruje się na tych, którzy są wobec Niego lojalni i posłuszni?

⁵ Jehowa przykłada wielką wagę do posłuszeństwa i lojalności. Kocha tych, którzy są gotowi stawiać lojalność wobec Niego ponad wszystko inne (2 Samuela 22:26). I jak już wiemy z rozdziału 1 tej książki, bardzo się cieszy, gdy ludzie są Mu posłuszni z miłości. Księga  Przysłów 3:32 mówi: „Zażyłą więź utrzymuje On z prostolinijnymi”. Ci, którzy lojalnie spełniają Jego wymagania, dostępują szczególnego zaszczytu — są zapraszani do Jego „namiotu”, czyli mogą oddawać Mu cześć i swobodnie zwracać się do Niego w modlitwie (Psalm 15:1-5).

6. Jak możemy pokazać, że kochamy Jezusa, i jaki stosunek ma Jehowa do takich osób?

⁶ Jehowa kocha też tych, którzy kochają Jezusa. Ów jednorodzony Syn Boży rzekł: „Jeżeli ktoś mnie miłuje, to będzie zachowywał moje słowo, a mój Ojciec będzie go miłował i przyjdziemy do niego, i będziemy u niego przebywać” (Jana 14:23). Jak możemy pokazać, że kochamy Jezusa? Na pewno powinniśmy stosować się do jego przykazań, między innymi do polecenia, by rozgłaszać dobrą nowinę i pozyskiwać uczniów (Mateusza 28:19, 20; Jana 14:15, 21). Poza tym powinniśmy ‛podążać dokładnie jego śladami’ — wzorować się na nim w słowach i w czynach, najlepiej jak potrafi to robić niedoskonały człowiek (1 Piotra 2:21). Widok osób, które z miłości do Syna Bożego usilnie starają się postępować tak jak on, porusza serce Jehowy.

7. Dlaczego warto przyjaźnić się z przyjaciółmi Jehowy?

⁷ Wiara, lojalność, posłuszeństwo oraz miłość do Jezusa i jego przykazań — oto, czego Jehowa wymaga od swoich przyjaciół. W związku z tym każdy z nas powinien się zastanowić: „Czy takie przymioty są widoczne u osób, którymi się otaczam? Czy przyjaźnię się z przyjaciółmi Jehowy?”. Naprawdę warto przyjaźnić się z takimi ludźmi. Ci, którzy pielęgnują miłe Bogu przymioty i gorliwie głoszą o Królestwie, mogą mieć na nas korzystny wpływ — mogą umacniać nas w postanowieniu podobania się Bogu (zobacz ramkę „ Kto jest dobrym przyjacielem?”).

8. Co szczególnego dostrzegasz w przyjaźni: (a) Noemi i Rut? (b) trzech młodych Hebrajczyków? (c) Pawła i Tymoteusza?

⁸ Biblia mówi o wielu osobach, które odniosły pożytek z przebywania w dobrym towarzystwie. Opisuje na przykład więź między Noemi i jej synową Rut, między trzema młodymi Hebrajczykami w Babilonie oraz między Pawłem i Tymoteuszem (Rut 1:16; Daniela 3:17, 18; 1 Koryntian 4:17; Filipian 2:20-22). Przyjrzyjmy się jednak bliżej innej wyjątkowej przyjaźni: Dawida z Jonatanem.

9, 10. Co stanowiło podstawę przyjaźni Dawida z Jonatanem?

⁹ W Biblii wspomniano, że kiedy Dawid zabił Goliata, „dusza Jonatana związała się z duszą Dawida i Jonatan umiłował go jak własną duszę” (1 Samuela 18:1). Połączyła ich wtedy gorąca przyjaźń, która mimo dzielącej ich znacznej różnicy wieku przetrwała aż do śmierci Jonatana na polu bitwy (2 Samuela 1:26) *. Co leżało u podłoża tej silnej więzi?

¹⁰ Dawida i Jonatana łączyła miłość do Boga i przemożne pragnienie dochowywania Mu wierności. Byli więc zespoleni więzią duchową. Poza tym cenili nawzajem swoje przymioty. Jonatan na pewno podziwiał odwagę i zapał młodzieńca, który nieustraszenie bronił imienia Jehowy. Dawid zaś niewątpliwie szanował dojrzałego mężczyznę, który lojalnie popierał postanowienia Jehowy i niesamolubnie stawiał dobro przyjaciela nad własne. Zwróćmy chociażby uwagę, co Jonatan zrobił w wyjątkowo trudnym  okresie życia Dawida — gdy ten, uciekając przed rozwścieczonym królem Saulem, tułał się po pustkowiu. Jonatan, będący przecież synem Saula, dał wtedy niezwykły dowód lojalności wobec prześladowanego zbiega — ‛poszedł do niego, aby jego rękę umocnić w Bogu’ (1 Samuela 23:16). Pomyślmy, jak musiał się wzruszyć Dawid na widok serdecznego  przyjaciela, który przybył specjalnie po to, żeby go pokrzepić! *

11. Czego o przyjaźni uczymy się z przykładu Jonatana i Dawida?

¹¹ Czego się uczymy z przykładu Jonatana i Dawida? Przyjaciele powinni przede wszystkim wyznawać takie same wartości. Gdy nawiązujemy bliższą znajomość z kimś, kto ma takie same wierzenia i zasady moralne oraz podobnie jak my pragnie być wierny Bogu, możemy wzajemnie dodawać sobie otuchy i sił, dzieląc się  swoimi myślami, odczuciami i przeżyciami (Rzymian 1:11, 12). Takich duchowo usposobionych przyjaciół znajdujemy wśród współwyznawców. Ale czy to znaczy, że każdego, kto przychodzi na zebrania do Sali Królestwa, można uznać za dobre towarzystwo? Niekoniecznie.

12, 13. (a) Dlaczego musimy starannie dobierać sobie towarzystwo nawet wśród współwyznawców? (b) Co zdarzało się w zborach w I wieku i jakich ostrzeżeń udzielił w związku z tym Paweł?

¹² Jeśli chcemy obracać się w budującym towarzystwie, musimy je starannie dobierać nawet wśród współwyznawców. Czy powinno nas to dziwić? Wcale nie. Podobnie jak niektóre owoce na drzewie dojrzewają dłużej, tak niektórzy chrześcijanie mogą potrzebować więcej czasu na osiągnięcie dojrzałości. Dlatego w każdym zborze są osoby na różnym etapie rozwoju duchowego (Hebrajczyków 5:12 do 6:3). Oczywiście nowszym lub słabszym duchowo członkom naszej społeczności chcemy pomagać robić postępy, toteż w kontaktach z nimi okazujemy cierpliwość i miłość (Rzymian 14:1; 15:1).

¹³ Czasami jednak w doborze towarzystwa trzeba zachować szczególną ostrożność. Zdarza się, że ktoś pozwala sobie na wątpliwe praktyki, jest rozgoryczony albo przejawia ducha narzekania. Podobnie bywało już w zborach w I wieku n.e. Większość chrześcijan wiernie służyła Bogu, lecz pojedyncze osoby nie postępowały właściwie. Na przykład w zborze korynckim niektórzy podważali pewne nauki chrześcijańskie. Dlatego apostoł Paweł ostrzegł tamtejszy zbór: „Nie dajcie się wprowadzić w błąd. Złe towarzystwo psuje pożyteczne zwyczaje” (1 Koryntian 15:12, 33). Również Tymoteusza  przestrzegł, że współchrześcijanie mogą się zachowywać niestosownie. Polecił mu trzymać się z dala od takich osób, to znaczy nie nawiązywać z nimi bliskich znajomości (2 Tymoteusza 2:20-22).

14. Jak wcielić w czyn zasadę zawartą w przestrogach Pawła?

¹⁴ Jak wcielić w czyn zasadę zawartą w przestrogach Pawła? Należy unikać zażyłości z każdym — w zborze lub poza zborem — kto mógłby mieć na nas zły wpływ (2 Tesaloniczan 3:6, 7, 14). Musimy chronić swoją więź z Bogiem. Pamiętajmy, że niczym gąbka przesiąkamy poglądami i stylem życia naszych przyjaciół. Nie spodziewamy się, że gąbka zanurzona w occie nasączy się wodą. I podobnie nie możemy oczekiwać, że jeśli będziemy obracać się w towarzystwie ludzi wywierających na drugich szkodliwy wpływ, przyswoimy sobie coś pożytecznego (1 Koryntian 5:6).

15. Jak znaleźć w zborze duchowo usposobionych przyjaciół?

¹⁵ Na szczęście w zborze jest mnóstwo osób usposobionych duchowo, z którymi możemy się zaprzyjaźnić (Psalm 133:1). Jak to zrobić? Jeśli staramy się naśladować Boże przymioty i zasady postępowania, na pewno zwrócimy uwagę tych, którzy dążą do podobnych celów. Być może powinniśmy też wykazać inicjatywę (zobacz ramkę „ Jak znaleźć dobrych przyjaciół”). Upatrujmy współwyznawców przejawiających cechy, którymi sami chcielibyśmy się odznaczać. Uwzględniajmy ponadto biblijną radę, by się ‛rozszerzać’ — nie sugerujmy się rasą, narodowością czy kręgiem kulturowym (2 Koryntian 6:13; 1 Piotra 2:17). Nie ograniczajmy się także do rówieśników. Pamiętajmy, że Jonatan był znacznie starszy od Dawida. Wiele osób w dojrzalszym wieku potrafi wzbogacić przyjaźń swoim doświadczeniem i mądrością.

16, 17. Dlaczego nie powinniśmy odsuwać się od zboru, gdy współwyznawca wyrządzi nam jakąś przykrość?

¹⁶ W zborze złożonym z ludzi o różnych osobowościach i różnym pochodzeniu od czasu do czasu pojawiają się trudności. Zdarza się, że współwyznawca powie lub zrobi coś, czym zrani nasze uczucia (Przysłów 12:18). Przyczyną może być niezgodność charakterów, zwykłe nieporozumienie albo rozbieżność poglądów. Czy się zgorszymy i odsuniemy od zboru? Na pewno nie — jeśli tylko szczerze kochamy Jehowę oraz tych, których On kocha.

¹⁷ Jako Stwórca i Życiodawca, Jehowa bez wątpienia zasługuje na naszą miłość i całkowite oddanie (Objawienie 4:11). Skoro uznaje za stosowne posługiwać się  zborem chrześcijańskim, to ten zbór również zasługuje na nasze poparcie (Hebrajczyków 13:17). A zatem gdy współwyznawca zrani nas lub rozczaruje, nie odsuwamy się od zboru, by zamanifestować swoje niezadowolenie. Przecież to nie Jehowa nas uraził. Miłość do Boga nigdy nam nie pozwoli odwrócić się od Niego i Jego ludu! (Psalm 119:165).

18. (a) W jaki sposób możemy dbać o pokój w zborze? (b) Jakie korzyści przynosi przebaczanie?

¹⁸ Miłość do braci skłania nas do dbania o pokój w zborze. Jehowa nie oczekuje doskonałości od tych, których kocha — i my też nie powinniśmy jej od nikogo wymagać. Pobudzani miłością, przechodzimy do porządku nad drobniejszymi przewinieniami oraz pamiętamy, że wszyscy jesteśmy niedoskonali i popełniamy błędy (Przysłów 17:9; 1 Piotra 4:8). Z miłości do innych chcemy wciąż ‛wspaniałomyślnie przebaczać sobie nawzajem’ (Kolosan 3:13). Usłuchanie tej rady nie zawsze jest łatwe. Jeżeli pozwolimy, by górę wzięły negatywne emocje, możemy zacząć żywić urazę. Możemy sobie myśleć, że gniewając się, ukarzemy winowajcę. W gruncie rzeczy jednak szkodzimy samym sobie. Przebaczenie, jeśli tylko są ku temu podstawy, przynosi liczne korzyści (Łukasza 17:3, 4). Zapewnia spokój umysłu i serca, umacnia pokój w zborze, a przede wszystkim chroni naszą więź z Jehową (Mateusza 6:14, 15; Rzymian 14:19).

19. W jakich sytuacjach trzeba zerwać z kimś kontakty?

¹⁹ Niekiedy konieczne jest zerwanie z kimś wszelkich kontaktów. Dzieje się tak wtedy, gdy ktoś zatwardziale łamie prawo Boże i zostaje wykluczony ze społeczności albo gdy sam wyrzeka się wiary, szerząc fałszywe nauki  bądź odcinając się od zboru. Słowo Boże otwarcie nakazuje, żeby ‛przestać się z takim zadawać’ (1 Koryntian 5:11-13; 2 Jana 9-11) *. Unikanie towarzystwa kogoś, z kim się przyjaźniliśmy lub kto jest naszym krewnym, może nas wiele kosztować. Czy zajmiemy zdecydowane stanowisko, pokazując tym samym, że stawiamy lojalność wobec Jehowy i Jego sprawiedliwych praw ponad wszystko inne? Jak pamiętamy, Jehowa przykłada wielką wagę do lojalności i posłuszeństwa.

20, 21. (a) W jakim sensie wykluczenie jest wyrazem miłości? (b) Dlaczego tak ważny jest mądry dobór towarzystwa?

²⁰ Postanowienie Jehowy o wykluczaniu jest oparte na miłości. Dlaczego tak mówimy? Otóż usunięcie ze zboru zatwardziałego grzesznika dowodzi miłości do Jehowy oraz do Jego świętego imienia i zasad (1 Piotra 1:15, 16). Chroni lud Boży przed niezdrowym wpływem tych, którzy rozmyślnie grzeszą, i pozwala oddawać cześć Bogu w poczuciu, że w dzisiejszym niegodziwym świecie zbór jest oazą bezpieczeństwa (1 Koryntian 5:7; Hebrajczyków 12:15, 16). Poza tym to surowe skarcenie winowajcy świadczy o miłości do niego samego. Może być wstrząsem, którego potrzebuje, by się opamiętać i powrócić do Jehowy (Hebrajczyków 12:11).

²¹ Nie sposób zaprzeczyć, że nasze najbliższe otoczenie wywiera na nas silny wpływ. Właśnie dlatego tak ważny jest mądry dobór towarzystwa. Najlepiej przyjaźnić się z przyjaciółmi Jehowy, kochać tych, których On kocha. Od takich osób przejmujemy — niejako chłoniemy jak gąbki — wartości, które pomagają nam prowadzić życie cieszące się uznaniem Bożym.