مطالعے دا مضمون نمبر 42
خوش نیں اوہ جیہڑے یہوواہ دے وفادار رہندے نیں
اوہ لوک خوش رہندے نیں جیہڑے وفا دی راہ تے چلدے نیں، جیہڑے یہوواہ دے قانون نُوں من دے نیں۔—زبور 119:1۔
گیت نمبر 124: وفادار رہوو
مضمون تے اِک نظر a
ساڈے دلیر بھین بھرا، جنہاں چوں کجھ اپنے ایمان دی وجہ توں جیل چ رہ چُکے نیں تے کجھ حالے وی قید چ نیں۔ (مطالعے لئی مضمون نمبر 42، پیراگراف نمبر 1، 2 نُوں ویکھو۔)
1، 2. (الف) کجھ حکومتاں نے یہوواہ دے بندیاں دی مخالفت کیویں کیتی اے تے یہوواہ دے بندیاں نے کیہہ کیتا؟ (ب) اَسی اذیت دے باوجود وی خوش کیویں رہ سکنے آں؟ (پہلے صفحے دی تصویر تے وی تبصرہ کرو۔)
پوری دُنیا چ 30 توں زیادہ مُلکاں چ ساڈے کم تے پابندی لگی ہوئی اے۔ ایہناں وچوں کجھ مُلکاں دی حکومت نے ساڈے بھین بھراواں نُوں قید چ پا دِتا اے۔ پر اوہناں دا جُرم کیہہ اے؟ اوہناں دا جُرم بس ایہہ وے کہ اوہناں نے بائبل نُوں پڑھیا، دُوجیاں نُوں اپنے عقیدیاں بارے دَسیا تے اپنے ہم ایماناں نال مِل کے یہوواہ دی عبادت کیتی۔ یہوواہ دی نظر چ اوہدے بندیاں نے کوئی جُرم نئیں کیتا۔ اوہناں نے سیاسی معاملیاں چ کسے دا ساتھ نئیں دِتا تے سخت مخالفت دے باوجود وی اوہ اپنے خدا دے وفادار رہے۔ اِنج اوہناں نے ثابت کیتا کہ کوئی وی اوہناں نُوں یہوواہ دی عبادت کرن توں روک نئیں سکدا۔ اوہناں نُوں ایس گل دی بڑی خوشی اے۔
2 تُسی ایہناں وچوں کجھ دلیر گواہواں دِیاں تصویراں ویکھیاں ہون گیاں تے غور کیتا ہوئے گا کہ اوہناں دے چہریاں تے ہر ویلے مسکراہٹ ہوندی اے۔ اوہ ایس لئی خوش رہندے نیں کیونکہ اوہناں نُوں پتہ اے کہ اوہناں دی وفاداری نُوں ویکھ کے یہوواہ خوش ہوندا اے۔ (1-تواریخ 29:17) یسوع مسیح نے کہیا: ”خوش نیں اوہ جیہڑے صحی کم کرن دی وجہ توں ستائے جاندے نیں۔ ایس لئی خوش ہووو سگوں خوشی نال نچو کیونکہ توانوں اسمان تے وڈا اَجر ملے گا۔“—متی 5:10-12۔
ساڈے لئی اِک مثال
پطرس تے یوحنا نے اوہناں مسیحیاں لئی ودھیا مثال قائم کیتی جنہاں نُوں عدالت چ پیش کیتا جاندا اے تے جنہاں نُوں اپنے ایمان دے حق چ بولنا پیندا اے۔ (پیراگراف نمبر 3، 4 نُوں ویکھو۔)
3. اعمال 4:19، 20 دے مطابق جدوں پہلی صدی چ رسولاں نُوں اذیت دِتی گئی تے اوہناں نے کیہہ کیتا تے اِنج کیوں کیتا؟
3 ساڈے کجھ بھین بھرا اُنج دے ای حالاتاں چوں لنگھ رہے نیں جِنج دے حالاتاں چوں پہلی صدی عیسوی دے رسول لنگھے سن۔ اوہناں نُوں ایس لئی اذیت دِتی گئی کیونکہ اوہ یسوع بارے گواہی دے رہے سن۔ اوس زمانے دی وڈی عدالت نے وار وار اوہناں نُوں حکم دِتا کہ اوہ یسوع دے ناں توں تلیم نہ دین۔ (اعمال 4:18؛ 5:27، 28، 40) پر رسولاں نے کیہہ کیتا؟ (اعمال 4:19، 20 نُوں پڑھو۔) اوہ جان دے سن کہ خدا انساناں نالوں کتے زیادہ اِختیار رکھدا اے تے اوہنے ای اوہناں نُوں مسیح بارے چنگی طرحاں گواہی دین تے مُنادی کرن دا حکم دِتا اے۔ (اعمال 10:42) ایس لئی پطرس تے یوحنا نے اپنے تے باقی رسولاں وَلّوں کہیا کہ اوہناں لئی خدا دا حکم مننا زیادہ ضروری اے۔ اوہناں نے وڈی عدالت نُوں صاف صاف دَسیا کہ اوہ یسوع بارے گل کرنا نئیں چھڈن گے۔ اِک لحاظ نال اوہ اوہناں اِختیار والیاں نُوں ایہہ کہہ رہے سن: ”کیہہ توانوں لگدا اے کہ تواڈے حکم خدا دے حکماں نالوں زیادہ اہم نیں؟“
4. اعمال 5:27-29 دے مطابق رسولاں نے سچے مسیحیاں لئی کیہو جہی مثال قائم کیتی تے اَسی اوہناں دی مثال تے کیویں عمل کر سکنے آں؟
4 رسولاں نے سچے مسیحیاں لئی بڑی شاندار مثال قائم کیتی۔ اوہناں وانگوں خدا دے بوہت سارے بندیاں نے انساناں دا کہنا منن دی بجائے خدا دا کہنا منیا اے۔ (اعمال 5:27-29 نُوں پڑھو۔) جدوں رسولاں دی وفاداری دی وجہ توں وڈی عدالت نے اوہناں نُوں ماریا کٹیاُ تے رسول اوتھوں بڑے خوش ہو کے نکلے کیونکہ اوہناں نُوں یسوع دے ناں دی خاطر بےعزت ہون دا شرف ملیا سی تے ایہدے بعد وی اوہ مُنادی کردے رہے۔—اعمال 5:40-42۔
5. سانوں کیہڑے سوالاں دے جواب حاصل کرن دی لوڑ اے؟
5 رسولاں نے جو کجھ کیتا، اوہدی وجہ توں کجھ سوال اُٹھدے نیں۔ مثال لئی، رسولاں نے انساناں دی بجائے خدا دا حکم منن دا جیہڑا فیصلہ کیتا اوہ بائبل دے ایس حکم نال کیویں میل کھاندا اے کہ حکمراناں دے تابعدار رہوو؟ (رومیوں 13:1) اَسی حکومتاں تے اِختیار والیاں دے فرمانبردار ہون دے نال نال یہوواہ دے وفادار کیویں رہ سکنے آں جیہڑا سب توں وڈا حکمران اے؟—طِطُس 3:1۔
حاکم
6. (الف) رومیوں 13:1 دے مطابق حاکم کون نیں تے سانوں اوہناں نال کیویں پیش آنا چاہی دا اے؟ (ب) کیہڑی گل سارے حکمراناں بارے سچ اے؟
6 رومیوں 13:1 نُوں پڑھو۔ ایس ایت چ لفظ حاکم اوہناں انساناں لئی استمال ہویا اے جیہڑے دُوجیاں تے اِختیار رکھدے نیں۔ مسیحیاں نُوں حکومتاں تے حکمراناں دے تابعدار ہونا چاہی دا اے۔ حکومتاں ملک چ امن قائم رکھن لئی کم کردیاں نیں، قانون بناندیاں نیں تے کدی کدی یہوواہ دے بندیاں دا ساتھ وی دیندیاں نیں۔ (مکاشفہ 12:16) بائبل چ سانوں حکم دِتا گیا اے کہ اَسی حکومتاں نُوں ٹیکس دَئیے تے اوہناں دی عزت کرئیے۔ (رومیوں 13:7) پر ایہناں حکومتاں کول جیہڑا اِختیار اے، اوہ یہوواہ دی اجازت نال ای اوہناں نُوں ملیا اے۔ ایہہ گل یسوع مسیح نے اوس ویلے واضح کیتی جدوں رومی گورنر پُنطیُس پیلاطُس اوہدے کولوں پچھگچھ کر رہیا سی۔ جدوں پیلاطُس نے یسوع نُوں کہیا کہ اوہدے کول یسوع نُوں مارن یاں اوہنوں زندہ چھڈن دا اِختیار اے تے یسوع نے اوہنوں کہیا: تینوں میرے تے صرف ایس لئی اِختیار اے کیونکہ ایہہ تینوں اَسمان توں ملیا اے۔ (یوحنا 19:11) پیلاطُس وانگوں اَج وی حکمراناں تے سیاستداناں دے اِختیار دی اِک حد اے۔
7. کیہڑیاں صورتاں چ سانوں حکمراناں دا کہنا نئیں مننا چاہی دا تے ایہناں حکمراناں نُوں کیہڑی گل یاد رکھنی چاہی دی اے؟
7 سچے مسیحیاں دے طور تے سانوں حکومتاں دے اوہ سارے قانون مننے چاہی دے نیں جیہڑے یہوواہ دے حکماں نال نئیں ٹکراندے۔ پر سانوں اوس ویلے انساناں دا کہنا نئیں مننا چاہی دا جدوں اوہ سانوں ایہو جہے کم کرن لئی کہندے نیں جنہاں توں خدا نے منع کیتا اے یاں فیر اوہ ایہو جہے کماں توں روکدے نیں جنہاں دا خدا نے حکم دِتا اے۔ مثال لئی، شاید حکومتاں جواناں نُوں کہن کہ اوہ اپنی قوم دی خاطر جنگ چ حصہ لین۔ b یاں شاید اوہ بائبل تے ساڈیاں کتاباں وغیرہ تے پابندی لا دین یاں سانوں مُنادی کرن یاں مِل کے یہوواہ دی عبادت کرن توں روکن۔ جدوں حکمران مسیح دے شاگرداں نُوں اذیت دین لئی اپنے اِختیار دا غلط استمال کردے نیں تے اوہناں نُوں ایس گل لئی یہوواہ نُوں جواب دینا پووے گا کیونکہ یہوواہ اوہناں نُوں ویکھ رہیا اے۔—واعظ 5:8۔
8. یہوواہ دے اِختیار تے حکمراناں دے اِختیار چ کیہہ فرق اے تے ایس گل نُوں یاد رکھنا ایناں ضروری کیوں اے؟
8 لفظ حاکم اِک ایہو جہے بندے لئی استمال ہوندا اے جیہڑا دُوجیاں توں اُچا تے بہتر رُتبہ رکھدا اے۔ پر ایہدا مطلب ایہہ نئیں اے کہ اوہدا رُتبہ سب توں اُچا یاں سب توں بہتر ہوندا اے۔ بھانویں کہ حکومتاں کافی اِختیار رکھدیاں نیں پر فیر وی اِک ہستی ہے وے جدے کول اوہناں نالوں کِتے زیادہ اِختیار اے۔ اوہ ہستی اے یہوواہ جنہوں بائبل چ چار واری ”حق تعالیٰ“ یعنی سب توں بلند کہیا گیا اے۔—دانیایل 7:18، 22، 25، 27۔
حق تعالیٰ
9. دانیایل نبی نے رُویا چ کیہہ ویکھیا؟
9 دانیایل نے جیہڑیاں جیہڑی رُویا ویکھی اوہدے توں صاف ظاہر ہوندا اے کہ یہوواہ حکومتاں نالوں کِتے زیادہ اِختیار رکھدا اے۔ دانیایل نے سب توں پہلاں 4 وڈے وحشی درندے ویکھے جیہڑے ماضی تے حال دِیاں عالمی طاقتاں وَل اشارہ کر دے نیں۔ ایہناں وچوں تِن نیں بابل، مادی فارس تے یونان۔ چوتھی حکومت اے روم تے ایہدے وچوں نِکلن والی عالمی طاقت برطانیہ تے امریکہ جیہڑی ہُن حکمرانی کر رہی اے۔ (دانیایل 7:1-3، 17) فیر دانیایل نے یہوواہ نُوں اسمانی عدالت چ اپنے تخت تے بیٹھے ویکھیا۔ (دانیایل 7:9، 10) اوہنے اَگے جو کجھ ویکھیا اوہدے چ حکمراناں لئی اِک آگاہی اے۔
10. دانیایل 7:13، 14، 27 دے مطابق یہوواہ زمین دا اِختیار کِنہاں نُوں دَوے گا تے ایہدے توں اوہدے بارے کیہڑی گل ثابت ہوندی اے؟
10 دانیایل 7:13، 14، 27 نُوں پڑھو۔ خدا حکومتاں کولوں سارا اِختیار لے کے اوہناں لوکاں نُوں دَوے گا جیہڑے واقعی ایہدے لائق نیں تے انسانی حکومتاں نالوں کِتے زیادہ طاقتور نیں۔ اوہ ایہہ اِختیار ”آدمزاد“ یعنی حق تعالیٰ دے مُقدس لوکاں نُوں دَوے گا۔ ایہہ پاک روح نال مسح ہون والے 1لکھ 44 ہزار مسیحی نیں جیہڑے ہمیشاں تک حکمرانی کرن گے۔ (دانیایل 7:18) ایہدے توں صاف ظاہر ہوندا اے کہ یہوواہ ”حق تعالیٰ“ اے کیونکہ صرف اوہ ای اِنج کرن دا اِختیار رکھدا اے۔
11. دانیایل نے ہور کیہہ دَسیا جدے توں ثابت ہوندا اے کہ یہوواہ ساریاں قوماں تے اِختیار رکھدا اے؟
11 دانیایل نے رُویا چ جو کجھ ویکھیا اوہدے توں اوہ گل ثابت ہو گئی جیہڑی اوہنے پہلے کہی سی۔ اوہنے کہیا سی: اسمان دا خدا بادشاہواں نُوں بادشاہی دی گدی تے بٹھاندا تے لاندا اے۔ اوہنے ایہہ وی کہیا: عظیم خدا انساناں دِیاں حکومتاں تے راج کردا اے۔ اوہ جنہوں چاہندا اے اوہنوں بادشاہی دیندا اے۔ (دانیایل 2:19-21؛ 4:17) کیہہ کدی اِنج ہویا اے کہ یہوواہ نے کسے نُوں حکمران دا عہدہ دِتا تے فیر اوہنوں ایس عہدے توں ہٹا دِتا؟ جی بالکل۔
یہوواہ نے بیلشضر کولوں حکومت لے کے مادیاں تے فارسیاں نُوں دے دِتی۔ (پیراگراف نمبر 12 نُوں ویکھو۔)
12. مثال دے کے دَسو کہ ماضی چ کیویں یہوواہ نے بادشاہواں نُوں اوہناں دے تخت توں لایا۔ (تصویر نُوں ویکھو۔)
12 یہوواہ نے ثابت کیتا کہ اوہ حکمراناں تے اِختیار رکھدا اے۔ ذرا ایہدیاں تِن مثالاں تے غور کرو۔ فرعون نے بنی اِسرائیل نُوں غلام بنا لیا سی تے اوہ اوہناں نُوں آزاد کرن توں وار وار اِنکار کر رہیا سی۔ پر یہوواہ نے اپنے بندیاں نُوں آزاد کرایا تے فرعون نُوں بحرِقلزم چ غرق کر دِتا۔ (خروج 14:26-28؛ زبور 136:15) بابل دے بادشاہ بیلشضر نے اِک بوہت وڈی دعوت رکھی تے اسمان دے خدا دے خلاف اپنے آپ نُوں وڈا بنایا تے یہوواہ دی بجائے چاندی تے سونے دے بُتاں دی وڈیائی کیتی۔ (دانیایل 5:22، 23) پر یہوواہ نے ایس بادشاہ دا غرور توڑیا۔ اوسے رات بیلشضر بادشاہ قتل ہو گیا تے اوہدی حکومت مادیاں تے فارسیاں نُوں دے دِتی گئی۔ (دانیایل 5:28، 30، 31) فلسطین دے بادشاہ ہیرودیس اگرپا نے یعقوب رسول نُوں قتل کرا دِتا تے بعد چ پطرس رسول نُوں قید چ پا دِتا تاکہ اوہ اوہنوں وی مروا دے۔ پر یہوواہ نے ہیرودیس دے ایس منصوبے نُوں ناکام کر دِتا۔ اوہدے فرشتے نے اوہنوں بیمار کر دِتا تے اوہ مر گیا۔—اعمال 12:1-5، 21-23۔
13. مثال دے کے دَسو کہ یہوواہ نے کیویں اوہناں حکمراناں نُوں ہرایا جنہاں نے اوہدے بندیاں نال لڑن لئی ایکا کیتا ہویا سی۔
13 یہوواہ نے ثابت کیتا کہ اوہ اوہناں حکمراناں توں زیادہ اِختیار رکھدا اے جیہڑے آپس چ گٹھجوڑ کر کے اِک وڈی طاقت بنے ہوئے سن۔ یہوواہ بنی اِسرائیل لئی لڑیا تے اوہنے 31 کنعانی بادشاہواں نُوں ہرایا جیہڑے آپس چ ایکا کر کے اوہدے بندیاں دے خلاف لڑ رہے سن۔ ایس طرحاں اوہدے بندیاں نے اوس ملک دے بوہت سارے علاقیاں نُوں فتح کر لیا جنہوں دین دا یہوواہ نے وعدہ کیتا سی۔ (یشوع 11:4-6، 20؛ 12:1، 7، 24) یہوواہ نے بادشاہ بِن ہدد تے 32 ہور ارامی حکمراناں نُوں وی مکمل طور تے ہرایا جیہڑے اوہدے بندیاں دے خلاف لڑ رہے سن۔—1-سلاطین 20:1، 26-29۔
14، 15. (الف) بادشاہ نبوکدنضر تے بادشاہ دارا نے یہوواہ دی حکمرانی بارے کیہہ کہیا؟ (ب) زبور لکھن والے اِک بندے نے یہوواہ خدا تے اوہدی قوم بارے کیہہ کہیا؟
14 یہوواہ نے وار وار ثابت کیتا کہ اوہی حق تعالیٰ اے یعنی اوہدے کول ای مکمل اِختیار اے۔ بابل دے بادشاہ نبوکدنضر نے اپنی طاقت تے شانوشوکت تے شیخی۔ اوہنے خاکساری نال ایہہ نئیں منیا کہ یہوواہ ای وڈیائی دا حقدار اے۔ ایہدی وجہ توں یہوواہ نے اوہنوں پاگل کر دِتا۔ پر بعد چ جدوں اوہ ٹھیک ہو گیا تے اوہنے حق تعالیٰ دا شکر کیتا تے منیا کہ یہوواہ دی حکومت سدا قائم رہندی اے تے کوئی نئیں جیہڑا اوہدا ہتھ روک سکے۔ (دانیایل 4:30، 33-35) فیر جدوں دانیایل دی وفاداری دا اِمتحان ہویا تے یہوواہ نے اوہنوں شیراں توں بچایا تے دارا بادشاہ نے کہیا: میری حکومت دے ہر علاقے دے لوک دانیایل دے خدا توں ڈرن تے اوہدی وڈیائی کرن کیونکہ اوہ ای زندہ خدا اے۔ تے ہمیشاں قائم رہندا اے۔ اوہدی بادشاہی نُوں کدی وی ختم نئیں کیتا جائے گا تے اوہ سدا حکومت کرے گا۔—دانیایل 6:7-10، 19-22، 26، 27۔
15 زبور لکھن والے خدا دے اِک بندے نے کہیا: یہوواہ نے قوماں دِیاں سازشاں نُوں ناکام کیتا اے۔ اوہنے لوکاں دے منصوبیاں تے پانی پھیر دِتا اے۔ فیر اوہنے اَگے کہیا: خوش اے اوہ قوم جدا خدا یہوواہ اے تے اوہ لوک جنہاں نُوں اوہنے اپنی میراث لئی چُنیا اے۔ (زبور 33:10، 12) ایہہ یہوواہ دے وفادار رہن دی کِنّی شاندار وجہ اے۔
آخری جنگ
ساریاں قوماں مِل کے وی یہوواہ دِیاں اسمانی فوجاں دا مقابلہ نئیں کر سکن گیاں۔ (پیراگراف نمبر 16، 17 نُوں ویکھو۔)
16. اَسی وڈی مصیبت دے حوالے نال کیہڑی گل دا یقین رکھ سکنے آں تے کیوں؟
16 اَسی ویکھ لیا اے کہ ماضی چ یہوواہ نے اپنے بندیاں لئی کیہہ کجھ کیتا اے۔ پر اوہ مستقبل چ ساڈے لئی کیہہ کرے گا۔ اَسی ایس گل دا پکا یقین رکھ سکنے آں کہ اوہ اپنے بندیاں نُوں وڈی مصیبت چ بچا لوَے گا۔ (متی 24:21؛ دانیایل 12:1) اوہ اِنج اوہدوں کرے گا جدوں ماجوج دا جوج یعنی بوہت ساریاں قوماں مِل کے اوہدے بندیاں تے حملہ کرن گیاں۔ بھانویں کہ اقواممتحدِہ دے 193 ملک وی ایس حملے چ شامل کیوں نہ ہو جان اوہ یہوواہ تے اوہدی اسمانی فوجاں دا مقابلہ نئیں کر سکن گے۔ یہوواہ نے وعدہ کیتا اے: میں اپنی وڈیائی کرانواں گا تے اپنے ناں نُوں پاک ثابت کراں گا تے بوہت ساریاں قوماں اَگے مشہور ہونواں گا تے اوہناں نُوں پتہ چل جائے گا کہ میں یہوواہ آں۔—حِزقیایل 38:14-16، 23؛ زبور 46:10۔
17. بائبل دے مطابق مستقبل چ زمین دے بادشاہواں دا کیہہ انجام ہوئے گا تے اوہناں لوکاں نال کیہہ ہوئے گا جیہڑے یہوواہ دے وفادار رہن گے؟
17 جدوں جوج خدا دے بندیاں تے حملہ کرے گا تے ہرمجِدّون دی جنگ چھڑ جائے گی۔ ایس جنگ چ یہوواہ پوری زمین دے بادشاہواں نُوں ختم کر دَوے گا۔ (مکاشفہ 16:14، 16؛ 19:19-21) پر راستباز زمین تے وَسن گے تے وفا دی راہ تے چلن والے ایہدے تے آباد رہن گے۔—امثال 2:21۔
سانوں یہوواہ دا وفادار رہنا چاہی دا اے
18. سچے مسیحی کیہہ کرن لئی تیار نیں تے کیوں؟
18 شروع توں ای سچے مسیحیاں نے اپنے اعلیٰ حکمران یہوواہ دی محبت دی خاطر اپنی آزادی ایتھوں تک کہ اپنی زندگی نُوں وی خطرے چ پایا۔ اوہناں مسیحیاں نے ایہہ عزم کیتا ہویا سی کہ اوہ ہر حال چ یہوواہ دے وفا دار رہن گے۔ اوہ اوہناں تِن عبرانی بندیاں وانگوں یہوواہ دے وفادار رہے جنہاں نُوں بعد چ اوہنے اَگ دی بھٹی چوں بچا لیا۔—دانیایل 3:28 نُوں پڑھو۔
19. یہوواہ کیس بنیاد تے اپنے بندیاں دی عدالت کرے گا تے ایس گل نُوں ذہن چ رکھدے ہوئیاں سانوں ہُن کیہہ کرنا چاہی دا اے؟
19 داؤد نے اپنے اِک زبور چ دَسیا کہ یہوواہ دا وفا دار رہنا کِنّاں ضروری اے۔ اوہنے کہیا: یہوواہ قوماں دی عدالت کردا اے۔ اَے یہوواہ، میری نیکی تے وفاداری دے مطابق میرا اِنصاف کر۔ (زبور 7:8) اوہنے اِک ہور زبور چ لکھیا: میری وفاداری تے نیک چالچلن میری حفاظت کرن کیونکہ میں تیرے تے اُمید لائی اے۔ (زبور 25:21) ہر حال چ یہوواہ دا وفادار رہنا ای زندگی دی بہترین راہ اے۔ جے اَسی اِنج کراں گے تے اَسی وی اُنج ای محسوس کراں گے جیویں زبور لکھن والے خدا دے بندے نے کیتا۔ اوہنے کہیا: اوہ لوک خوش رہندے نیں جیہڑے وفا دی راہ تے چلدے نیں، جیہڑے یہوواہ دے قانون نُوں من دے نیں۔—زبور 119:1۔
گیت نمبر 122: تگڑے ہووو، ڈٹے رہوو
a بائبل چ مسیحیاں نُوں کہیا گیا اے کہ اوہ حکومتاں دا کہنا منن۔ پر کجھ حکومتاں یہوواہ تے اوہدے بندیاں دی کھلمکُھلا مخالفت کردیاں نیں۔ ایس مضمون چ اَسی ویکھاں گے کہ اَسی حکمراناں دا کہنا منن دے نال نال یہوواہ دے وفادار کیویں رہ سکنے آں۔
b ایس رسالے چ مضمون ”بنیاِسرائیل نے جنگاں لڑیاں—پر اَسی کیوں نئیں لڑدے؟“ نُوں ویکھو۔
